Nghiên Cứu Chữ Nôm Tự Tạo Trong Văn Bản Giải Âm Truyền Kỳ Mạn Lục

Lời cảm ơn

Lời cam đoan

Mục lục

Danh mục các ký hiệu viết tắt

Danh mục các bảng biểu

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu

2.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu chữ Nôm tự tạo

2.2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu văn bản giải âm Truyền kỳ mạn lục

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4. Phương pháp nghiên cứu

5. Một số khái niệm và thuật ngữ sử dụng trong luận án

6. Đóng góp của luận án

1. Chương 1: TỔNG QUAN VỀ CHỮ NÔM VÀ VĂN BẢN TÂN BIÊN TRUYỀN KỲ MẠN LỤC

1.1. Định nghĩa chữ Nôm

1.2. Tình hình nghiên cứu chữ Nôm

1.2.1. Tình hình nghiên cứu chữ Nôm ở Việt Nam

1.2.2. Tình hình nghiên cứu chữ Nôm ở các nước khác

1.3. Chữ Nôm mượn Hán và chữ Nôm tự tạo

1.4. Văn bản Tân biên truyền kỳ Mạn lục

1.5. Tiểu kết Chương 1

2. Chương 2: LÝ THUYẾT VĂN TỰ HỌC VÀ CHỮ NÔM TỰ TẠO TRONG VĂN BẢN GIẢI ÂM TRUYỀN KỲ MẠN LỤC

2.1. Cơ sở lý thuyết về văn tự học

2.1.1. Khái niệm cơ bản về văn tự học

2.1.2. Định nghĩa văn tự học

2.1.3. Cộng đồng văn tự và loại hình văn tự

2.2. Lý thuyết cơ bản về Hán tự học

2.2.1. Khái lược về Hán tự học

2.2.2. Tính chất của chữ Hán

2.3. Thuyết “Lục thư” và thuyết “Tam thư”

2.4. Phân định chữ Nôm mượn Hán và chữ Nôm tự tạo

2.4.1. Phân định chữ Nôm tự tạo trùng hình với chữ Hán

2.4.2. Phân định một số chữ Nôm với dạng viết tắt

2.4.3. Khái lược về tình hình chữ Nôm tự tạo trong văn bản giải âm Truyền kỳ mạn lục

2.5. Cấu trúc chức năng và cấu trúc hình thể của chữ Nôm

2.6. Tiểu kết Chương 2

3. Chương 3: NGHIÊN CỨU CHỮ NÔM TỰ TẠO TRONG VĂN BẢN GIẢI ÂM TRUYỀN KỲ MẠN LỤC TỪ GÓC NHÌN CẤU TRÚC CHỨC NĂNG

3.1. Số liệu về chữ Nôm tự tạo xét theo cấu trúc chức năng của chúng

3.1.1. Phân loại chữ Nôm tự tạo theo cấu trúc chức năng

3.1.2. Mấy điều cần chú ý

3.1.3. Thống kê tỷ lệ các loại chữ

3.2. Chữ hội âm

3.2.1. Chữ hội âm dạng lập

3.2.2. Chữ hội âm chính phụ

3.2.2.1. Phân loại chữ hội âm chính phụ với thành tố phụ khác nhau

3.2.2.2. Chức năng của các thành tố phụ

3.3. Chữ hội ý

3.3.1. Chữ hội ý dạng lập

3.3.2. Chữ hội ý chính phụ

3.4. Chữ hình thanh

3.4.1. Chữ hình thanh dạng lập

3.4.1.1. Phân loại chữ hình thanh dạng lập

3.4.1.2. Một số chữ có cấu trúc đặc biệt

3.4.2. Chữ hình thanh chính phụ

3.4.2.1. Phân loại chữ hình thanh chính phụ

3.4.2.2. Một số chữ có cấu trúc đặc biệt

3.5. Chữ đơn lấy âm

3.6. Chữ đơn lấy nghĩa

3.7. Khảo sát bộ thủ được sử dụng trong chữ Nôm tự tạo của văn bản

3.7.1. Tình hình sử dụng bộ thủ

3.7.2. Chức năng của bộ thủ

3.7.2.1. Chức năng thể hiện nghĩa “xác chỉ” của chữ

3.7.2.2. Chức năng thể hiện nghĩa “phạm trù” hoặc “trường nghĩa” của

3.8. Khảo sát một số hiện tượng về tương quan giữa chữ Nôm với ngữ tố mà nó thể hiện trong các loại chữ

3.8.1. Hiện tượng một âm có nhiều dạng chữ ghi

3.8.1.1. Hiện tượng dị thể

3.8.1.2. Hiện tượng khác hình đồng âm khác nghĩa

3.8.2. Hiện tượng dùng một dạng chữ ghi nhiều âm

3.8.2.1. Về mặt âm đọc

3.8.2.2. Về mặt ý nghĩa

3.8.3. Hiện tượng chuyên dụng chữ Nôm

3.8.3.1. Chuyên dụng chữ Nôm làm chữ Nôm mới

3.8.3.2. Chuyên dụng chữ Nôm làm thành tố tạo chữ

3.8.4. Hiện tượng một dạng chữ có khi là chữ Nôm mượn Hán, có khi lại là chữ Nôm

3.8.5. Hiện tượng viết nhầm, khắc nhầm

3.8.6. Hiện tượng mượn dùng cùng một chữ Hán làm thành tố biểu ý trong các từ láy song tiết

3.8.7. Hiện tượng cùng một chữ Hán đảm nhiệm chức năng khác nhau

3.9. Tiểu kết Chương 3

4. Chương 4: NGHIÊN CỨU CHỮ NÔM TỰ TẠO TRONG VĂN BẢN GIẢI ÂM TRUYỀN KỲ MẠN LỤC TỪ GÓC NHÌN CẤU TRÚC HÌNH

4.1. Số liệu về chữ Nôm tự tạo xét theo cấu trúc hình thể của chúng

4.1.1. Phân loại chữ Nôm tự tạo theo cấu trúc hình thể

4.1.2. Thống kê tỷ lệ của các loại chữ

4.2. Chữ có cấu trúc trái phải

4.2.1. Cấu trúc trái phải được thể hiện trong chữ hội âm

4.2.2. Cấu trúc trái phải được thể hiện trong chữ hội ý

4.2.3. Cấu trúc trái phải được thể hiện trong chữ hình thanh

4.3. Chữ có cấu trúc trên dưới

4.3.1. Cấu trúc trên dưới được thể hiện trong chữ hội âm

4.3.2. Cấu trúc trên dưới được thể hiện trong chữ hội ý

4.3.3. Cấu trúc trên dưới được thể hiện trong chữ hình thanh

4.4. Chữ có cấu trúc bao dưới

4.4.1. Cấu trúc bao dưới được thể hiện trong chữ hội âm

4.4.2. Cấu trúc bao dưới được thể hiện trong chữ hội ý

4.4.3. Cấu trúc bao dưới được thể hiện trong chữ hình thanh

4.5. Chữ có cấu trúc bao trên

4.6. Chữ có cấu trúc bọc trên

4.7. Chữ có cấu trúc đơn thể

4.8. Vị trí của bộ thủ

4.9. Hiện tượng Viết Cắt

4.9.1. Viết tắt cả chữ

4.9.2. Viết tắt các thành tố tạo chữ

4.9.2.1. Viết tắt thành tố biểu âm

4.9.2.2. Viết tắt thành tố biểu ý

4.9.2.3. Viết tắt cả thành tố biểu âm lẫn thành tố biểu ý

4.10. Hiện tượng biến thể

4.10.1. Biến thể do chuyển dịch vị trí các thành tố mà tạo ra

4.10.2. Biến thể do viết tắt mà tạo ra

4.11. Tiểu kết Chương 4

KẾT LUẬN

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

1. Phụ lục 1: Chữ Nôm tự tạo trong bản giải âm TKML

2. Phụ lục 2: Tình hình sử dụng bộ thủ ở chữ Nôm tự tạo trong bản giải âm

3. Phụ lục 3: Tình hình chữ Nôm dị thể trong bản giải âm TKML

4. Phụ lục 4: Tình hình chữ Nôm khác hình đồng âm khác nghĩa trong bản giải âm

5. Phụ lục 5: Tình hình dùng một dạng chữ ghi nhiều âm trong bản giải âm

6. Phụ lục 6: Tình hình chuyển dụng chữ Nôm trong bản giải âm TKML

7. Phụ lục 7: Tình hình viết tắt trong bản giải âm TKML

8. Phụ lục 8: Tình hình biến thể trong bản giải âm TKML

I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Chữ Nôm Tự Tạo Trong Văn Bản Giải Âm

Nghiên cứu chữ Nôm tự tạo trong văn bản giải âm Truyền kỳ mạn lục là một lĩnh vực quan trọng trong ngôn ngữ học Việt Nam. Chữ Nôm, với vai trò là một phương tiện ghi âm tiếng Việt, đã phát triển mạnh mẽ trong lịch sử văn học. Việc tìm hiểu về chữ Nôm tự tạo không chỉ giúp hiểu rõ hơn về ngôn ngữ mà còn phản ánh sự sáng tạo văn hóa của người Việt. Tác phẩm Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ là một ví dụ điển hình cho sự phát triển này, với nhiều chữ Nôm tự tạo được sử dụng để thể hiện ý nghĩa và âm thanh của ngôn ngữ.

1.1. Định Nghĩa Chữ Nôm Và Vai Trò Của Nó Trong Văn Hóa

Chữ Nôm là hệ thống chữ viết được phát triển để ghi âm tiếng Việt, bao gồm cả chữ Nôm mượn Hán và chữ Nôm tự tạo. Chữ Nôm tự tạo thể hiện sự sáng tạo của người Việt trong việc ghi âm và biểu đạt ý nghĩa. Điều này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa mà còn tạo ra một bản sắc riêng cho ngôn ngữ Việt Nam.

1.2. Lịch Sử Nghiên Cứu Chữ Nôm Tự Tạo

Lịch sử nghiên cứu chữ Nôm tự tạo đã có nhiều công trình quan trọng. Các học giả như Đào Duy Anh và Nguyễn Tài Cần đã đóng góp nhiều vào việc phân loại và phân tích chữ Nôm. Những nghiên cứu này đã giúp làm sáng tỏ cấu trúc và chức năng của chữ Nôm tự tạo trong văn bản.

II. Vấn Đề Và Thách Thức Trong Nghiên Cứu Chữ Nôm Tự Tạo

Nghiên cứu chữ Nôm tự tạo gặp phải nhiều thách thức, từ việc thiếu tài liệu đến sự phức tạp trong cấu trúc chữ viết. Một trong những vấn đề lớn là việc phân loại chữ Nôm tự tạo, vì có nhiều cách thức tạo chữ khác nhau. Điều này đòi hỏi các nhà nghiên cứu phải có phương pháp tiếp cận khoa học và hệ thống để phân tích.

2.1. Thiếu Tài Liệu Và Tài Nguyên Nghiên Cứu

Một trong những thách thức lớn nhất trong nghiên cứu chữ Nôm tự tạo là thiếu tài liệu. Nhiều văn bản cổ đã bị mất mát hoặc không được bảo tồn, gây khó khăn cho việc phân tích và so sánh. Điều này làm giảm khả năng hiểu biết về sự phát triển của chữ Nôm.

2.2. Phân Loại Chữ Nôm Tự Tạo

Phân loại chữ Nôm tự tạo là một nhiệm vụ phức tạp. Các nhà nghiên cứu cần xác định rõ ràng các tiêu chí phân loại, từ cấu trúc đến chức năng. Việc này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về chữ Nôm mà còn tạo cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Chữ Nôm Tự Tạo Hiệu Quả

Để nghiên cứu chữ Nôm tự tạo một cách hiệu quả, cần áp dụng các phương pháp khoa học và hệ thống. Việc phân tích cấu trúc và chức năng của chữ Nôm tự tạo sẽ giúp làm rõ hơn về vai trò của nó trong văn bản giải âm Truyền kỳ mạn lục.

3.1. Phân Tích Cấu Trúc Chữ Nôm Tự Tạo

Phân tích cấu trúc chữ Nôm tự tạo giúp xác định các thành phần cấu tạo và cách thức hoạt động của chúng trong ngữ cảnh. Điều này cho phép các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về cách mà chữ Nôm tự tạo được hình thành và sử dụng.

3.2. Nghiên Cứu Chức Năng Của Chữ Nôm Tự Tạo

Nghiên cứu chức năng của chữ Nôm tự tạo giúp làm rõ vai trò của chúng trong việc truyền đạt ý nghĩa và âm thanh. Các nhà nghiên cứu cần xem xét cách mà chữ Nôm tự tạo tương tác với các yếu tố ngôn ngữ khác trong văn bản.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Nghiên Cứu Chữ Nôm Tự Tạo

Nghiên cứu chữ Nôm tự tạo không chỉ có giá trị lý thuyết mà còn có nhiều ứng dụng thực tiễn. Việc hiểu rõ về chữ Nôm tự tạo có thể giúp cải thiện việc giảng dạy ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam, cũng như bảo tồn di sản văn hóa.

4.1. Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa

Nghiên cứu chữ Nôm tự tạo góp phần vào việc bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam. Việc hiểu rõ về chữ Nôm giúp các thế hệ sau có thể tiếp cận và gìn giữ những giá trị văn hóa quý báu.

4.2. Cải Thiện Giáo Dục Ngôn Ngữ

Việc nghiên cứu chữ Nôm tự tạo có thể cải thiện chương trình giảng dạy ngôn ngữ Việt Nam. Các giáo viên có thể sử dụng những kiến thức này để giúp học sinh hiểu rõ hơn về ngôn ngữ và văn hóa của dân tộc.

V. Kết Luận Về Nghiên Cứu Chữ Nôm Tự Tạo

Nghiên cứu chữ Nôm tự tạo trong văn bản giải âm Truyền kỳ mạn lục là một lĩnh vực quan trọng, mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới. Việc hiểu rõ về chữ Nôm tự tạo không chỉ giúp bảo tồn văn hóa mà còn tạo ra những giá trị mới cho ngôn ngữ học Việt Nam.

5.1. Tương Lai Của Nghiên Cứu Chữ Nôm

Tương lai của nghiên cứu chữ Nôm tự tạo hứa hẹn sẽ có nhiều phát triển mới. Các nhà nghiên cứu cần tiếp tục khai thác và phân tích các văn bản cổ để làm sáng tỏ hơn về chữ Nôm.

5.2. Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Mới

Các hướng nghiên cứu mới có thể bao gồm việc so sánh chữ Nôm tự tạo với các hệ thống chữ viết khác, hoặc nghiên cứu sự ảnh hưởng của chữ Nôm đến ngôn ngữ hiện đại. Điều này sẽ giúp mở rộng hiểu biết về ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam.