Nghiên cứu chỉ số tương hợp tâm thất động mạch ở bệnh nhân tăng huyết áp nguyên phát

Tăng huyết áp (THA) là tình trạng tăng áp lực toàn bộ hệ động mạch, ngoại trừ động mạch phổi. Theo khuyến cáo của Hội tim mạch châu Âu (ESC/ESH) năm 2018, THA được định nghĩa là huyết áp đo tại phòng khám ít nhất 2 lần với trị số huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg. THA được chia thành hai loại: THA nguyên phát (chiếm khoảng 90-95%) và THA thứ phát (chiếm khoảng 5-10%). Tình trạng này ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi, với tỷ lệ > 60% ở những người > 60 tuổi. THA là yếu tố nguy cơ chính của nhiều bệnh lý tim mạch, bao gồm suy tim và bệnh động mạch vành.

Cơ chế sinh lý bệnh của THA liên quan đến sự tương tác giữa thất trái và động mạch. Mối quan hệ giữa tốc độ dòng máu và áp lực theo thời gian cho thấy rằng hệ thống thất trái - động mạch có thể được mô tả như một bơm áp lực. Sự tương tác giữa các đặc tính chức năng của tim và động mạch quyết định lưu lượng dòng máu mà tim có thể tạo ra. Khi áp lực tăng, cơ tim sẽ phì đại để thích nghi với tải trọng mới, dẫn đến sự thay đổi trong chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch (VAC).

Chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch (VAC) là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá chức năng tim mạch. VAC được tính toán từ độ đàn hồi động mạch cuối tâm thu (Ea) và độ đàn hồi tâm thất cuối tâm thu (Ees). Việc duy trì sự tương hợp giữa tâm thất và động mạch là cần thiết để đảm bảo hiệu quả cung cấp máu cho cơ thể. Nghiên cứu cho thấy rằng sự thay đổi trong VAC có thể phản ánh tình trạng bệnh lý của bệnh nhân tăng huyết áp, từ đó giúp trong việc chẩn đoán và điều trị.

Tăng huyết áp có ảnh hưởng lớn đến chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch. Khi huyết áp tăng, cơ tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, dẫn đến phì đại thất trái và thay đổi trong độ đàn hồi của động mạch. Nghiên cứu cho thấy rằng sự gia tăng áp lực có thể làm giảm VAC, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch. Việc theo dõi VAC ở bệnh nhân tăng huyết áp có thể giúp phát hiện sớm các biến chứng và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.

Nghiên cứu về chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch ở bệnh nhân tăng huyết áp đã được thực hiện ở nhiều quốc gia. Tuy nhiên, tại Việt Nam, số lượng nghiên cứu còn hạn chế. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào việc đo đạc VAC bằng phương pháp xâm lấn. Gần đây, các phương pháp không xâm lấn như siêu âm tim Doppler đã được áp dụng, cho phép đánh giá VAC một cách chính xác mà không gây nguy hiểm cho bệnh nhân. Điều này mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc theo dõi và điều trị bệnh nhân tăng huyết áp.