Nghiên cứu chỉ số tương hợp tâm thất động mạch ở bệnh nhân tăng huyết áp nguyên phát

• Tác giả: Bùi Thùy Dương
• Người hướng dẫn: PGS. Lương Công Thức
• Trường học: Học viện Quân y
• Chuyên ngành: Nội khoa
• Đề tài: Nghiên Cứu Chỉ Số Tương Hợp Tâm Thất - Động Mạch Ở Bệnh Nhân Tăng Huyết Áp
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Khái niệm tăng huyết áp
• 1.2. Cơ chế sinh lý bệnh của tăng huyết áp
• 1.3. Tương hợp tâm thất - động mạch
• 1.4. Tương hợp tâm thất trái- động mạch chủ là gì?
• 1.5. Cách đo chỉ số tương hợp và các thành tố bằng phương pháp không xâm nhập
• 1.6. Ảnh hưởng của tăng huyết áp lên tương hợp tâm thất- động mạch
• 1.7. Tình hình nghiên cứu chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch
• 1.7.1. Các nghiên cứu nước ngoài
• 1.7.2. Các nghiên cứu trong nước
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Nhóm bệnh nhân tăng huyết áp
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Thiết kế nghiên cứu. Lập bệnh án và hồ sơ theo dõi
• 2.3.2. Các phép đo đạc sử dụng trong nghiên cứu
• 2.3.3. Các tiêu chuẩn sử dụng trong chẩn đoán. Xử lý số liệu
• 2.3.4. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung
• 3.2. Đặc điểm nhân trắc và yếu tố nguy cơ tim mạch
• 3.3. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng
• 3.4. Đặc điểm chức năng động mạch, hình thái và chức năng thất trái
• 3.5. Giá trị chỉ số tương hợp thất trái - động mạch chủ và các thành tố và mối liên quan với đặc điểm nhân trắc, yếu tố nguy cơ tim mạch ở bệnh nhân tăng huyết áp nguyên phát
• 3.6. Giá trị chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch và các thành tố ở bệnh nhân tăng huyết áp
• 3.7. Mối liên quan tương hợp tâm thất - động mạch theo một số đặc điểm nhân trắc ở bệnh nhân tăng huyết áp
• 3.8. Mối liên quan giữa chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch và các thành tố với yếu tố nguy cơ tim mạch và bệnh kèm theo ở bệnh nhân tăng huyết áp
• 3.9. Mối liên quan giữa chỉ số tương hợp thất trái - động mạch chủ và các thành tố với hình thái, chức năng thất trái và chức năng động mạch ở bệnh nhân tăng huyết áp nguyên phát
• 3.10. Mối liên quan giữa chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch và các thành tố với hình thái thất trái ở bệnh nhân tăng huyết áp
• 3.11. Mối liên quan giữa chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch và các thành tố với sự biến đổi chức năng thất trái ở bệnh nhân tăng huyết áp
• 3.12. Mối liên quan giữa chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch và các thành tố với chức năng động mạch ở bệnh nhân tăng huyết áp
• HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Khái niệm tăng huyết áp

Tăng huyết áp (THA) là tình trạng tăng áp lực toàn bộ hệ động mạch, ngoại trừ động mạch phổi. Theo khuyến cáo của Hội tim mạch châu Âu (ESC/ESH) năm 2018, THA được định nghĩa là huyết áp đo tại phòng khám ít nhất 2 lần với trị số huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg. THA được chia thành hai loại: THA nguyên phát (chiếm khoảng 90-95%) và THA thứ phát (chiếm khoảng 5-10%). Tình trạng này ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi, với tỷ lệ > 60% ở những người > 60 tuổi. THA là yếu tố nguy cơ chính của nhiều bệnh lý tim mạch, bao gồm suy tim và bệnh động mạch vành.

II. Cơ chế sinh lý bệnh của tăng huyết áp

Cơ chế sinh lý bệnh của THA liên quan đến sự tương tác giữa thất trái và động mạch. Mối quan hệ giữa tốc độ dòng máu và áp lực theo thời gian cho thấy rằng hệ thống thất trái - động mạch có thể được mô tả như một bơm áp lực. Sự tương tác giữa các đặc tính chức năng của tim và động mạch quyết định lưu lượng dòng máu mà tim có thể tạo ra. Khi áp lực tăng, cơ tim sẽ phì đại để thích nghi với tải trọng mới, dẫn đến sự thay đổi trong chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch (VAC).

III. Tương hợp tâm thất động mạch

Chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch (VAC) là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá chức năng tim mạch. VAC được tính toán từ độ đàn hồi động mạch cuối tâm thu (Ea) và độ đàn hồi tâm thất cuối tâm thu (Ees). Việc duy trì sự tương hợp giữa tâm thất và động mạch là cần thiết để đảm bảo hiệu quả cung cấp máu cho cơ thể. Nghiên cứu cho thấy rằng sự thay đổi trong VAC có thể phản ánh tình trạng bệnh lý của bệnh nhân tăng huyết áp, từ đó giúp trong việc chẩn đoán và điều trị.

IV. Ảnh hưởng của tăng huyết áp lên tương hợp tâm thất động mạch

Tăng huyết áp có ảnh hưởng lớn đến chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch. Khi huyết áp tăng, cơ tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, dẫn đến phì đại thất trái và thay đổi trong độ đàn hồi của động mạch. Nghiên cứu cho thấy rằng sự gia tăng áp lực có thể làm giảm VAC, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch. Việc theo dõi VAC ở bệnh nhân tăng huyết áp có thể giúp phát hiện sớm các biến chứng và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.

V. Tình hình nghiên cứu chỉ số tương hợp tâm thất động mạch

Nghiên cứu về chỉ số tương hợp tâm thất - động mạch ở bệnh nhân tăng huyết áp đã được thực hiện ở nhiều quốc gia. Tuy nhiên, tại Việt Nam, số lượng nghiên cứu còn hạn chế. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào việc đo đạc VAC bằng phương pháp xâm lấn. Gần đây, các phương pháp không xâm lấn như siêu âm tim Doppler đã được áp dụng, cho phép đánh giá VAC một cách chính xác mà không gây nguy hiểm cho bệnh nhân. Điều này mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc theo dõi và điều trị bệnh nhân tăng huyết áp.