Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành du lịch Việt Nam phát triển mạnh mẽ, năm 2014 đón 7,87 triệu lượt khách du lịch, tăng 4% so với năm trước, đóng góp trực tiếp 4,6% GDP, tương đương 182 nghìn tỷ đồng, dịch vụ nhà hàng buffet ăn uống tự phục vụ tại TP Hồ Chí Minh ngày càng trở nên phổ biến. Dịch vụ buffet không chỉ thu hút khách du lịch mà còn phục vụ các nhóm bạn bè, gia đình nhờ tính tiện lợi và đa dạng món ăn. Tuy nhiên, chất lượng trải nghiệm khách hàng trong dịch vụ buffet vẫn còn nhiều vấn đề, đặc biệt là ảnh hưởng của các yếu tố chất lượng tương tác giữa khách hàng và kết quả dịch vụ đến hành vi công dân của khách hàng chưa được nghiên cứu sâu.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm nhận dạng và đo lường ảnh hưởng của chất lượng tương tác và chất lượng dịch vụ cảm nhận lên chất lượng trải nghiệm của khách hàng sử dụng dịch vụ buffet tại TP Hồ Chí Minh, đồng thời xác định mức độ ảnh hưởng của chất lượng trải nghiệm lên hành vi công dân của khách hàng. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 12/2016 đến tháng 5/2017, khảo sát 229 khách hàng đã từng sử dụng dịch vụ buffet tại các nhà hàng trên địa bàn TP Hồ Chí Minh.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng trải nghiệm và hành vi công dân của khách hàng, từ đó giúp các nhà quản lý nhà hàng buffet xây dựng chiến lược nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện hình ảnh và tăng cường sự hài lòng, trung thành của khách hàng. Các chỉ số đo lường như mức độ hài lòng, sự tương tác giữa khách hàng và hành vi công dân được đánh giá chi tiết, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh trong ngành dịch vụ buffet.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về chất lượng trải nghiệm khách hàng, chất lượng dịch vụ và hành vi công dân của khách hàng. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết về chất lượng trải nghiệm khách hàng (Lemke, Clark & Wilson, 2011): Định nghĩa chất lượng trải nghiệm là sự đánh giá tổng thể về sự xuất sắc của trải nghiệm khách hàng trong quá trình sử dụng dịch vụ, bao gồm các tương tác với sản phẩm, dịch vụ và môi trường xung quanh.

  2. Lý thuyết hành vi công dân của khách hàng (Groth, 2005): Đề cập đến các hành vi tự nguyện, mang tính xây dựng của khách hàng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp mà không bị yêu cầu bắt buộc, như cung cấp phản hồi, giúp đỡ khách hàng khác, và quảng bá dịch vụ.

Các khái niệm chính trong mô hình nghiên cứu gồm:

  • Chất lượng kết quả dịch vụ: Nhận thức của khách hàng về những gì họ nhận được trong quá trình sử dụng dịch vụ buffet.
  • Chất lượng tương tác với bạn bè/gia đình: Mức độ tương tác và cảm nhận gần gũi giữa khách hàng với người thân trong quá trình sử dụng dịch vụ.
  • Chất lượng tương tác với khách hàng khác: Tương tác giữa khách hàng với những khách hàng lạ cùng sử dụng dịch vụ.
  • Chất lượng tương tác trong môi trường đám đông: Cảm nhận về môi trường đông khách và ảnh hưởng của đám đông đến trải nghiệm cá nhân.
  • Hành vi công dân của khách hàng: Các hành vi tự nguyện đóng góp tích cực của khách hàng nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện theo hai giai đoạn chính:

  • Giai đoạn nghiên cứu sơ bộ: Sử dụng phương pháp định tính với phỏng vấn sâu 3 quản lý và giám sát nhà hàng buffet tại TP Hồ Chí Minh để hiệu chỉnh thang đo và bổ sung các yếu tố phù hợp với bối cảnh nghiên cứu. Phiếu khảo sát thử nghiệm với 20 khách hàng để kiểm tra tính hợp lý của bảng câu hỏi.

  • Giai đoạn nghiên cứu chính thức: Thu thập dữ liệu định lượng từ 229 khách hàng đã từng sử dụng dịch vụ buffet tại TP Hồ Chí Minh bằng phương pháp khảo sát trực tiếp với bảng câu hỏi giấy. Mẫu được chọn theo phương pháp phi xác suất thuận tiện, đảm bảo cỡ mẫu tối thiểu 200 để phù hợp với phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính SEM.

Phân tích dữ liệu sử dụng các kỹ thuật:

  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để đánh giá độ hội tụ và phân biệt của các biến quan sát.
  • Kiểm định độ tin cậy bằng Cronbach’s Alpha.
  • Phân tích nhân tố khẳng định (CFA) để kiểm định mô hình thang đo.
  • Phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu.

Quá trình nghiên cứu diễn ra từ tháng 12/2016 đến tháng 5/2017, sử dụng phần mềm SPSS và AMOS để xử lý và phân tích dữ liệu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng tích cực của chất lượng kết quả dịch vụ lên chất lượng trải nghiệm: Kết quả SEM cho thấy chất lượng kết quả dịch vụ có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê với chất lượng trải nghiệm khách hàng (Beta > 0, mức tin cậy 95%). Điều này khẳng định rằng khi khách hàng nhận được dịch vụ buffet đúng như cam kết và hỗ trợ kịp thời, trải nghiệm của họ được nâng cao.

  2. Ảnh hưởng tích cực của chất lượng tương tác trong đám đông lên chất lượng trải nghiệm: Chất lượng tương tác với môi trường đám đông cũng có tác động tích cực đến trải nghiệm khách hàng (Beta > 0, mức tin cậy 95%). Khách hàng cảm thấy hài lòng và hòa hợp khi môi trường phục vụ đông khách nhưng vẫn giữ được sự lịch sự và thoải mái.

  3. Ảnh hưởng tích cực của chất lượng trải nghiệm lên hành vi công dân của khách hàng: Chất lượng trải nghiệm cao thúc đẩy hành vi công dân của khách hàng như giới thiệu dịch vụ, đóng góp ý kiến cải tiến và hỗ trợ nhân viên nhà hàng (Beta > 0, mức tin cậy 95%).

  4. Không tìm thấy mối quan hệ tích cực giữa chất lượng tương tác với bạn bè và chất lượng trải nghiệm: Kết quả không ủng hộ giả thuyết về ảnh hưởng tích cực của tương tác với bạn bè/gia đình lên trải nghiệm khách hàng, cho thấy yếu tố này không phải là nhân tố quyết định trong bối cảnh buffet tự phục vụ tại TP Hồ Chí Minh.

  5. Không có ảnh hưởng tích cực của chất lượng tương tác với khách hàng lân cận lên chất lượng trải nghiệm: Tương tác với khách hàng lạ gần kề không tạo ra ảnh hưởng tích cực, thậm chí có thể gây phiền nhiễu, làm giảm trải nghiệm khách hàng.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy chất lượng kết quả dịch vụ và tương tác trong đám đông là hai yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến chất lượng trải nghiệm khách hàng trong dịch vụ buffet tự phục vụ. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây về vai trò của chất lượng dịch vụ và môi trường xã hội trong trải nghiệm khách hàng.

Việc không tìm thấy ảnh hưởng tích cực từ tương tác với bạn bè và khách hàng lân cận có thể do đặc thù của dịch vụ buffet tự phục vụ, nơi khách hàng tập trung vào việc tự chọn món ăn và ít tương tác sâu với người thân hoặc khách lạ trong quá trình sử dụng dịch vụ. Ngoài ra, hành vi không phù hợp của một số khách hàng lân cận có thể làm giảm trải nghiệm chung.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng (Beta) của từng yếu tố lên chất lượng trải nghiệm và hành vi công dân, cùng bảng so sánh các giả thuyết được chấp nhận và không chấp nhận.

Kết quả này cung cấp cơ sở để các nhà quản lý nhà hàng buffet tập trung cải thiện chất lượng dịch vụ và quản lý môi trường đám đông nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng và khuyến khích hành vi công dân tích cực.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường chất lượng kết quả dịch vụ: Nhà hàng cần đảm bảo cung cấp đúng và đầy đủ các món ăn, dịch vụ như đã quảng bá, đồng thời hỗ trợ khách hàng kịp thời khi cần. Mục tiêu nâng điểm hài lòng dịch vụ lên trên 90% trong vòng 12 tháng, do bộ phận quản lý chất lượng thực hiện.

  2. Quản lý và cải thiện môi trường đám đông: Thiết kế không gian phục vụ hợp lý, kiểm soát số lượng khách trong khu vực buffet để tránh quá tải, duy trì sự lịch sự và thoải mái. Mục tiêu giảm tình trạng chen lấn, ồn ào xuống dưới 5% phản hồi tiêu cực trong 6 tháng, do bộ phận vận hành chịu trách nhiệm.

  3. Đào tạo nhân viên và khách hàng về văn hóa ứng xử: Tổ chức các chương trình đào tạo nhân viên và truyền thông nâng cao ý thức ứng xử văn minh cho khách hàng, nhằm giảm thiểu hành vi gây phiền hà trong quá trình sử dụng dịch vụ. Mục tiêu tăng nhận thức văn hóa ứng xử lên 80% khách hàng trong 1 năm, do phòng nhân sự và marketing phối hợp thực hiện.

  4. Khuyến khích hành vi công dân của khách hàng: Xây dựng các chương trình khuyến khích khách hàng đóng góp ý kiến, giới thiệu dịch vụ và hỗ trợ nhân viên như tặng voucher, điểm thưởng. Mục tiêu tăng tỷ lệ khách hàng tham gia hành vi công dân lên 30% trong 12 tháng, do phòng chăm sóc khách hàng triển khai.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý nhà hàng buffet: Có thể áp dụng kết quả nghiên cứu để cải tiến chất lượng dịch vụ, quản lý môi trường phục vụ và xây dựng chiến lược phát triển bền vững.

  2. Chuyên gia marketing dịch vụ: Sử dụng các phân tích về hành vi công dân và trải nghiệm khách hàng để thiết kế các chương trình quảng bá, giữ chân khách hàng hiệu quả.

  3. Nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản trị kinh doanh và dịch vụ: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về trải nghiệm khách hàng và hành vi tiêu dùng.

  4. Sinh viên và học viên cao học chuyên ngành quản trị kinh doanh: Học tập cách xây dựng đề tài, thiết kế nghiên cứu và phân tích dữ liệu trong lĩnh vực dịch vụ nhà hàng, buffet.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chất lượng trải nghiệm khách hàng được đo lường như thế nào?
    Chất lượng trải nghiệm được đo bằng thang Likert 5 điểm qua các biến quan sát như sự hài lòng tổng thể, cảm nhận vượt trội khi sử dụng dịch vụ buffet, dựa trên phân tích CFA và SEM để đảm bảo tính hợp lệ và độ tin cậy.

  2. Tại sao tương tác với bạn bè không ảnh hưởng tích cực đến trải nghiệm?
    Do đặc thù buffet tự phục vụ, khách hàng tập trung vào việc tự chọn món ăn, ít tương tác sâu với bạn bè trong quá trình sử dụng, nên yếu tố này không tạo ra ảnh hưởng đáng kể đến trải nghiệm.

  3. Hành vi công dân của khách hàng gồm những hành vi nào?
    Bao gồm việc giới thiệu dịch vụ cho người khác, đề xuất ý kiến cải tiến, hỗ trợ nhân viên và tuân thủ quy định nhà hàng, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và hình ảnh nhà hàng.

  4. Phương pháp chọn mẫu khảo sát như thế nào?
    Sử dụng phương pháp phi xác suất thuận tiện, khảo sát trực tiếp 229 khách hàng đã từng sử dụng dịch vụ buffet tại TP Hồ Chí Minh, đảm bảo cỡ mẫu phù hợp với phân tích SEM.

  5. Làm thế nào để nhà hàng cải thiện chất lượng tương tác trong đám đông?
    Bằng cách thiết kế không gian hợp lý, kiểm soát số lượng khách, đào tạo nhân viên và khách hàng về văn hóa ứng xử, tạo môi trường phục vụ thoải mái, lịch sự và thân thiện.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định rõ ảnh hưởng tích cực của chất lượng kết quả dịch vụ và chất lượng tương tác trong đám đông lên chất lượng trải nghiệm khách hàng buffet tại TP Hồ Chí Minh.
  • Chất lượng trải nghiệm khách hàng có tác động tích cực đến hành vi công dân, góp phần nâng cao giá trị dịch vụ và hình ảnh nhà hàng.
  • Tương tác với bạn bè và khách hàng lân cận không có ảnh hưởng tích cực, phản ánh đặc thù dịch vụ buffet tự phục vụ.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý nhà hàng trong việc cải tiến dịch vụ và quản lý môi trường phục vụ.
  • Các bước tiếp theo nên tập trung vào triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, quản lý đám đông và khuyến khích hành vi công dân của khách hàng nhằm tăng cường sự hài lòng và trung thành.

Hành động ngay hôm nay: Các nhà quản lý nhà hàng buffet nên áp dụng các khuyến nghị nghiên cứu để nâng cao trải nghiệm khách hàng, từ đó tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường dịch vụ ăn uống tại TP Hồ Chí Minh.