I. Khái niệm nội dung đặc điểm của nghĩa vụ và quyền của cha mẹ đối với con
Phần này tập trung làm rõ khái niệm nghĩa vụ và quyền của cha mẹ đối với con, dựa trên phân tích ý nghĩa của thuật ngữ "nghĩa vụ" và "quyền". Luận văn nhấn mạnh rằng nghĩa vụ và quyền của cha mẹ đối với con bao gồm cả những điều mà pháp luật cho phép cha mẹ được hưởng, được làm, được đòi hỏi, và những điều buộc họ phải làm vì lợi ích của con. Nội dung được chia thành hai nhóm chính: nghĩa vụ và quyền về nhân thân và nghĩa vụ và quyền về tài sản. Nghĩa vụ và quyền về nhân thân tập trung vào trách nhiệm thương yêu, trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền lợi của con, tôn trọng ý kiến của con, giáo dục con, và đại diện cho con. Trong khi đó, nghĩa vụ và quyền về tài sản bao gồm nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng, quản lý, định đoạt tài sản riêng của con, và bồi thường thiệt hại do con gây ra. Đặc điểm của nghĩa vụ và quyền của cha mẹ được phân tích dựa trên các điểm nổi bật như căn cứ phát sinh, nguyên tắc bình đẳng, mối quan hệ chặt chẽ, tương ứng, tính chất không đền bù ngang giá, gắn với nhân thân của cha mẹ, và tính bất khả chuyển giao.
II. Căn cứ phát sinh nghĩa vụ và quyền của cha mẹ đối với con
Phần này phân tích hai căn cứ chính phát sinh nghĩa vụ và quyền của cha mẹ đối với con:
Phát sinh dựa trên sự kiện sinh đẻ: Nghĩa vụ và quyền này xuất phát từ mối quan hệ huyết thống, được pháp luật công nhận và bảo vệ.
Phát sinh dựa trên sự kiện nhận nuôi con nuôi: Nghĩa vụ và quyền này được thiết lập dựa trên việc cha mẹ nhận nuôi con nuôi, tạo ra mối quan hệ pháp lý giữa họ như cha mẹ ruột.
Luận văn nhấn mạnh rằng, bất kể căn cứ nào, nghĩa vụ và quyền của cha mẹ đối với con đều nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi và sự phát triển lành mạnh của con, đảm bảo cho con có một cuộc sống tốt đẹp.
III. Ý nghĩa của việc quy định nghĩa vụ và quyền của cha mẹ đối với con trong Luật hôn nhân và gia đình
Phần này nêu bật ý nghĩa của việc quy định nghĩa vụ và quyền của cha mẹ đối với con trong Luật hôn nhân và gia đình, bao gồm:
Ý nghĩa về mặt xã hội: Việc quy định rõ ràng nghĩa vụ và quyền của cha mẹ góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc, ổn định xã hội, và bảo vệ quyền lợi trẻ em, tạo cơ sở để phát triển nhân cách và tiềm năng của thế hệ tương lai.
Ý nghĩa về mặt pháp lý: Quy định này đảm bảo sự công bằng, minh bạch, và khả thi trong việc giải quyết các tranh chấp liên quan đến quyền lợi của con cái, đồng thời giúp xây dựng một hệ thống pháp luật bảo vệ quyền lợi của trẻ em hiệu quả hơn.
IV. Sơ lược về sự hình thành và phát triển của các quy định về nghĩa vụ và quyền của cha mẹ đối với con trong hệ thống pháp luật Việt Nam
Phần này đi sâu vào quá trình hình thành và phát triển của các quy định về nghĩa vụ và quyền của cha mẹ đối với con trong hệ thống pháp luật Việt Nam, từ những quy định ban đầu cho đến những quy định hiện đại trong Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 và 2014. Luận văn chỉ ra những điểm mới, những thay đổi tiến bộ trong việc bảo vệ quyền lợi trẻ em, nhấn mạnh vào việc đảm bảo quyền bình đẳng cho tất cả trẻ em, bất kể xuất thân, giới tính, hoặc tình trạng hôn nhân của cha mẹ.
