Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế, năng lực cạnh tranh của sản phẩm trở thành yếu tố sống còn đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Công ty Cổ phần Viglacera Hạ Long, với hơn 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất ngói lợp, đang đứng trước thách thức lớn trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm ngói lợp trên thị trường trong nước và quốc tế. Từ năm 2015 đến nay, công ty đã ghi nhận sự tăng trưởng ổn định với doanh thu thuần năm 2015 đạt khoảng 1.572 tỷ đồng và tiếp tục tăng trong các năm tiếp theo, đồng thời công suất thiết bị máy móc duy trì trên 100%. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các đối thủ trong nước và quốc tế đòi hỏi công ty phải có những giải pháp chiến lược nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh sản phẩm ngói lợp của Công ty Cổ phần Viglacera Hạ Long, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh đến năm 2020 với tầm nhìn đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu bao gồm dữ liệu từ năm 2015 đến nay, tập trung tại trụ sở và các nhà máy của công ty tại Quảng Ninh. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn giúp công ty duy trì và phát triển vị thế trên thị trường, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và mở rộng thị phần.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị kinh doanh hiện đại để phân tích năng lực cạnh tranh sản phẩm, trong đó nổi bật là:

  • Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter: Phân tích các lực lượng tác động đến năng lực cạnh tranh của sản phẩm bao gồm khách hàng, đối thủ cạnh tranh hiện tại, nhà cung cấp, sản phẩm thay thế và đối thủ tiềm ẩn. Mô hình giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến vị thế cạnh tranh của sản phẩm ngói lợp Viglacera Hạ Long.

  • Ma trận EFE (External Factor Evaluation): Đánh giá các yếu tố môi trường bên ngoài như chính trị, kinh tế, công nghệ, văn hóa xã hội ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của sản phẩm.

  • Ma trận IFE (Internal Factor Evaluation): Đánh giá các yếu tố nội bộ của doanh nghiệp như tiềm lực tài chính, nguồn nhân lực, công nghệ sản xuất, khả năng tổ chức quản lý và thương hiệu.

Các khái niệm chính được sử dụng bao gồm: năng lực cạnh tranh sản phẩm, các yếu tố môi trường vĩ mô và vi mô, tiêu chí định lượng và định tính đánh giá năng lực cạnh tranh, cũng như các công cụ phân tích chiến lược.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo sản xuất kinh doanh của Công ty Viglacera Hạ Long giai đoạn 2013-2017, các tài liệu chuyên ngành, sách báo và các nghiên cứu liên quan. Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát bằng bảng hỏi với 90 phiếu phát ra, thu về 78 phiếu, trong đó 66 phiếu hợp lệ từ nhà quản trị, chuyên gia và khách hàng.

Phương pháp phân tích dữ liệu bao gồm:

  • Phân tích thống kê mô tả, so sánh số liệu qua các năm để đánh giá xu hướng hoạt động kinh doanh.

  • Phân tích ma trận EFE và IFE để đánh giá môi trường bên ngoài và nội bộ.

  • Sử dụng mô hình 5 áp lực cạnh tranh để phân tích các yếu tố tác động đến năng lực cạnh tranh sản phẩm.

  • Tổng hợp và phân tích ý kiến từ khảo sát để đánh giá mức độ hài lòng và nhận thức về năng lực cạnh tranh sản phẩm ngói lợp.

Cỡ mẫu khảo sát được lựa chọn nhằm đảm bảo tính đại diện cho các nhóm đối tượng chính gồm nhà quản trị, chuyên gia và khách hàng trung gian thương mại, chủ dự án đầu tư. Phân tích dữ liệu được thực hiện trên phần mềm Excel với các thang điểm Likert để đánh giá các tiêu chí.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Năng lực cạnh tranh sản phẩm ngói lợp Viglacera Hạ Long được đánh giá ở mức khá cao với tổng điểm ma trận hình ảnh cạnh tranh vượt trội so với các đối thủ chính tại thị trường Quảng Ninh, Hà Nội và Hải Phòng. Công ty duy trì công suất thiết bị trên 100% và doanh thu thuần tăng từ khoảng 1.572 tỷ đồng năm 2015 lên mức cao hơn trong các năm tiếp theo.

  2. Chất lượng sản phẩm và thương hiệu là lợi thế cạnh tranh chủ đạo. Sản phẩm ngói lợp của công ty được khách hàng đánh giá cao về độ bền, màu sắc tự nhiên, phù hợp với văn hóa phương Đông và thân thiện với môi trường. Hơn 98% cán bộ có trình độ cao đẳng trở lên góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

  3. Giá thành và dịch vụ khách hàng còn tồn tại hạn chế. Mặc dù công ty đã có chính sách giá cạnh tranh, nhưng chi phí nguyên liệu nhập khẩu và biến động giá cả vật liệu xây dựng ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm. Dịch vụ khách hàng, đặc biệt là dịch vụ sau bán hàng và tín dụng khách hàng, cần được cải thiện để tăng sự hài lòng và giữ chân khách hàng.

  4. Nguồn lực nội bộ và công nghệ sản xuất được đầu tư hiện đại với hệ thống máy móc nhập khẩu từ Italia, Đức, Tây Ban Nha, đạt tỷ lệ tự động hóa gần 89%, công suất thực tế đạt 92% công suất thiết kế. Tuy nhiên, tỷ lệ cán bộ quản lý so với nhân viên là 1:9, cao hơn so với các đối thủ cạnh tranh, cho thấy cần cải thiện cơ cấu tổ chức quản lý.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy, việc duy trì chất lượng sản phẩm và thương hiệu là yếu tố then chốt giúp Viglacera Hạ Long giữ vững vị thế trên thị trường. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trong ngành vật liệu xây dựng, nhấn mạnh vai trò của chất lượng và thương hiệu trong cạnh tranh sản phẩm. Tuy nhiên, chi phí nguyên liệu nhập khẩu và biến động giá cả là thách thức lớn, đòi hỏi công ty phải có chiến lược quản lý chi phí hiệu quả hơn.

Dịch vụ khách hàng, đặc biệt là dịch vụ sau bán hàng và tín dụng, được đánh giá chưa tương xứng với tiềm năng, ảnh hưởng đến sự trung thành của khách hàng. Việc cải thiện dịch vụ này sẽ giúp công ty tăng cường mối quan hệ với khách hàng và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Cơ cấu tổ chức quản lý hiện tại với tỷ lệ cán bộ quản lý cao hơn so với các đối thủ cho thấy cần tái cấu trúc để nâng cao hiệu quả quản lý và giảm chi phí hành chính. Đầu tư công nghệ hiện đại đã giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, tuy nhiên công ty cần tiếp tục đổi mới để thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ trong ngành.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu, bảng so sánh điểm ma trận cạnh tranh giữa Viglacera Hạ Long và các đối thủ, cũng như biểu đồ tỷ lệ hài lòng khách hàng về các tiêu chí dịch vụ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng sản phẩm thông qua đổi mới công nghệ và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt: Đầu tư thêm vào nghiên cứu và phát triển (R&D), áp dụng công nghệ sản xuất tiên tiến nhằm giảm tỷ lệ phế phẩm và nâng cao độ bền, thẩm mỹ của ngói lợp. Mục tiêu đạt tỷ lệ phế phẩm dưới 2% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý sản xuất và phòng R&D.

  2. Tối ưu hóa giá thành sản phẩm bằng quản lý chi phí nguyên liệu và quy trình sản xuất: Tìm kiếm và phát triển nguồn cung nguyên liệu trong nước chất lượng cao để giảm phụ thuộc nhập khẩu, đồng thời áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng và vật liệu. Mục tiêu giảm chi phí sản xuất 5% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng mua hàng và kế hoạch sản xuất.

  3. Cải thiện dịch vụ khách hàng toàn diện, đặc biệt dịch vụ sau bán hàng và tín dụng: Xây dựng hệ thống chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp, mở rộng các hình thức thanh toán linh hoạt, tăng cường chính sách bảo hành và hỗ trợ kỹ thuật. Mục tiêu nâng tỷ lệ hài lòng khách hàng lên trên 90% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng kinh doanh và dịch vụ khách hàng.

  4. Tái cấu trúc tổ chức quản lý để nâng cao hiệu quả và giảm chi phí hành chính: Rà soát và điều chỉnh cơ cấu tổ chức, giảm tỷ lệ cán bộ quản lý không cần thiết, tăng cường đào tạo nâng cao năng lực quản lý. Mục tiêu giảm chi phí quản lý 10% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo công ty và phòng nhân sự.

  5. Tăng cường truyền thông và xây dựng thương hiệu: Đẩy mạnh các hoạt động quảng bá sản phẩm, tham gia các hội chợ triển lãm trong và ngoài nước, phát triển kênh phân phối đa dạng. Mục tiêu mở rộng thị phần xuất khẩu lên 30% vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: Phòng marketing và kinh doanh quốc tế.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Công ty Viglacera Hạ Long: Nhận diện rõ các điểm mạnh, điểm yếu trong năng lực cạnh tranh sản phẩm để xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

  2. Các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng: Áp dụng các mô hình phân tích và giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, phân tích dữ liệu và ứng dụng mô hình chiến lược trong thực tiễn doanh nghiệp.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và hiệp hội ngành nghề: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển ngành vật liệu xây dựng bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh sản phẩm là gì và tại sao quan trọng?
    Năng lực cạnh tranh sản phẩm là khả năng sản phẩm đáp ứng tốt nhu cầu khách hàng và vượt trội so với đối thủ về chất lượng, giá cả và dịch vụ. Nó quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trên thị trường.

  2. Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter áp dụng như thế nào trong nghiên cứu này?
    Mô hình giúp phân tích các lực lượng tác động đến năng lực cạnh tranh sản phẩm như khách hàng, đối thủ, nhà cung cấp, sản phẩm thay thế và đối thủ tiềm ẩn, từ đó xác định các chiến lược phù hợp để nâng cao vị thế cạnh tranh.

  3. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp được thực hiện ra sao?
    Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát bằng bảng hỏi với các nhóm đối tượng gồm nhà quản trị, chuyên gia và khách hàng, nhằm đánh giá thực trạng và nhận thức về năng lực cạnh tranh sản phẩm.

  4. Các yếu tố nội bộ nào ảnh hưởng lớn nhất đến năng lực cạnh tranh của Viglacera Hạ Long?
    Tiềm lực tài chính, trình độ công nghệ sản xuất, chất lượng nguồn nhân lực và khả năng tổ chức quản lý là những yếu tố nội bộ quan trọng nhất ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh sản phẩm.

  5. Giải pháp nào được ưu tiên để nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm ngói lợp?
    Ưu tiên nâng cao chất lượng sản phẩm thông qua đổi mới công nghệ, tối ưu hóa giá thành, cải thiện dịch vụ khách hàng và tái cấu trúc tổ chức quản lý nhằm tăng hiệu quả hoạt động và sự hài lòng của khách hàng.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa các lý thuyết về năng lực cạnh tranh sản phẩm và áp dụng thành công các mô hình phân tích chiến lược vào thực trạng của Công ty Cổ phần Viglacera Hạ Long.
  • Qua phân tích môi trường vĩ mô, vi mô và nội bộ, công ty có lợi thế về chất lượng sản phẩm và thương hiệu nhưng còn tồn tại hạn chế về giá thành và dịch vụ khách hàng.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm ngói lợp, tập trung vào đổi mới công nghệ, quản lý chi phí, cải thiện dịch vụ và tổ chức quản lý.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao, giúp công ty duy trì và phát triển vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế đến năm 2020 và tầm nhìn 2025.
  • Khuyến nghị công ty tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả các giải pháp và điều chỉnh chiến lược phù hợp với diễn biến thị trường để đảm bảo sự phát triển bền vững.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời mở rộng nghiên cứu đánh giá tác động trong các giai đoạn tiếp theo nhằm tối ưu hóa năng lực cạnh tranh sản phẩm ngói lợp của công ty.