Tổng quan nghiên cứu

Quản lý chất lượng thi công xây dựng là một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công và bền vững của các công trình xây dựng hiện đại. Theo Nghị định số 06/2021 NĐ/CP, quản lý chất lượng thi công bao gồm các hoạt động kiểm soát vật liệu, quy trình thi công, nghiệm thu và giám sát nhằm đảm bảo công trình đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn. Đề tài nghiên cứu tập trung vào dự án Lô 1-17 Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Thành phố Thủ Đức, TP.HCM, với quy mô xây dựng 113,690 m2 diện tích xây dựng và 85,000 m2 diện tích sàn, gồm 3 tầng hầm và 24 tầng cao. Tiến độ thi công tính đến thời điểm nghiên cứu đã hoàn thành 100% tầng hầm và tầng 1, 78% tầng 3, thể hiện sự tiến triển ổn định trong quá trình thi công.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng thi công, đặc biệt tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng bề mặt bê tông, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện nhằm giảm thiểu chi phí phát sinh và tăng tính thẩm mỹ cho công trình. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các hạng mục thi công phần kết cấu như dầm, sàn, cột, vách tại dự án Lô 1-17, với thời gian khảo sát và thu thập dữ liệu thực tế trong vòng 5 tháng thực tập tại công trình. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc góp phần nâng cao nhận thức về quản lý chất lượng thi công, giảm thiểu rủi ro kỹ thuật và đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình theo các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai hệ thống lý thuyết chính: hệ thống quản lý chất lượng theo Nghị định 06/2021 NĐ/CP và tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Nghị định 06/2021 quy định chi tiết các bước quản lý chất lượng thi công từ nhận mặt bằng, kiểm soát vật liệu, giám sát thi công đến nghiệm thu và bàn giao công trình. ISO 9001:2015 cung cấp khung quản lý chất lượng toàn diện, giúp doanh nghiệp xây dựng hệ thống kiểm soát chất lượng hiệu quả, nâng cao sự hài lòng khách hàng và giảm thiểu rủi ro.

Các khái niệm chính được áp dụng gồm:

  • Quản lý chất lượng thi công xây dựng: Hoạt động kiểm soát toàn bộ quá trình thi công nhằm đảm bảo công trình đạt yêu cầu kỹ thuật và an toàn.
  • Nhân lực thi công: Bao gồm nhân lực nhà thầu chính và nhà thầu phụ, với vai trò và trách nhiệm cụ thể trong từng giai đoạn thi công.
  • Vật liệu thi công: Bao gồm thép, bê tông, ván ép phủ phim, băng cản nước, và các vật liệu sửa chữa bề mặt như Sika Latex, Sika Grout 214-11.
  • Máy thi công: Các thiết bị hỗ trợ như máy đầm dùi, máy hàn, máy bơm bê tông, máy mài cầm tay, giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả thi công.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ hồ sơ nghiệm thu vật liệu, hồ sơ nghiệm thu công việc, biện pháp thi công được phê duyệt, cùng với số liệu thực tế tại công trình Lô 1-17 Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm hơn 3,900 nhân sự tham gia thi công, với phân tích chi tiết về cơ cấu lao động theo bằng cấp và vai trò chức vụ. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp chọn mẫu toàn bộ các nhân sự chủ chốt và lấy mẫu ngẫu nhiên các mẫu vật liệu, mẫu bê tông để thí nghiệm.

Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp định lượng với các phép thử vật liệu theo tiêu chuẩn TCVN 1651:2018, TCVN 3106:1993, TCVN 3118:1993 và các tiêu chuẩn liên quan. Quá trình nghiên cứu kéo dài 5 tháng, bao gồm thu thập số liệu, quan sát thực tế, phỏng vấn chuyên gia giám sát và nhà thầu, đồng thời so sánh kết quả với các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia và quốc tế.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Chất lượng nhân lực ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thi công: Cơ cấu lao động của nhà thầu chính gồm 3 tiến sĩ, 56 thạc sĩ, 1,838 đại học và 1,560 công nhân cơ hữu, cho thấy đội ngũ nhân sự có trình độ chuyên môn cao. Vai trò giám sát và chỉ huy trưởng được phân bổ rõ ràng, đảm bảo kiểm soát tiến độ và chất lượng thi công hiệu quả.

  2. Vật liệu thi công đạt tiêu chuẩn kỹ thuật: Thép sử dụng trong dự án được kiểm tra nghiêm ngặt theo TCVN 1651:2018 với các chỉ số giới hạn chảy trên 500 MPa, giới hạn đứt trên 650 MPa và độ giãn dài trên 14%, đảm bảo khả năng chịu lực và độ bền kết cấu. Bê tông B30 và C50/60 có độ sụt lần lượt là 15 và 21, nằm trong phạm vi sai số cho phép, với cường độ chịu nén đạt 38.2 MPa và 56.2 MPa sau 28 ngày.

  3. Quy trình nghiệm thu và kiểm soát chất lượng được thực hiện chặt chẽ: Các bước kiểm tra vật liệu, coppha, cốt thép, bê tông được thực hiện theo kế hoạch kiểm tra chi tiết, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quốc gia. Hồ sơ nghiệm thu vật liệu và công việc được lưu trữ đầy đủ, giúp giảm thiểu rủi ro phát sinh trong quá trình thi công.

  4. Các lỗi bề mặt bê tông phổ biến và biện pháp khắc phục: Lỗi như bê tông bị lòi thép, rỗ, nứt, mùn cưa được phát hiện và xử lý kịp thời bằng các vật liệu sửa chữa chuyên dụng như Sika Latex và Sika Grout 214-11. Việc sử dụng máy đục bê tông cầm tay và máy bơm keo Epoxy giúp nâng cao hiệu quả sửa chữa, đảm bảo tính thẩm mỹ và độ bền của công trình.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính ảnh hưởng đến chất lượng thi công là sự phối hợp giữa nhân lực có trình độ chuyên môn cao và việc áp dụng nghiêm ngặt các quy trình kiểm soát chất lượng. So với các nghiên cứu trong ngành xây dựng, kết quả này phù hợp với xu hướng áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015 nhằm nâng cao hiệu quả thi công và giảm thiểu sai sót kỹ thuật.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cơ cấu lao động theo bằng cấp và chức vụ, bảng kết quả thí nghiệm vật liệu, cũng như biểu đồ tiến độ thi công thể hiện tỷ lệ hoàn thành các tầng. Việc kiểm soát chất lượng vật liệu và quy trình thi công chặt chẽ đã góp phần giảm thiểu các lỗi bề mặt bê tông, từ đó tiết kiệm chi phí sửa chữa và nâng cao giá trị thẩm mỹ cho công trình.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực nhân lực thi công: Tổ chức các khóa huấn luyện chuyên sâu về kỹ thuật thi công và quản lý chất lượng cho đội ngũ giám sát và công nhân, nhằm nâng cao kỹ năng và nhận thức về chất lượng. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do Ban Quản lý dự án phối hợp với các đơn vị đào tạo thực hiện.

  2. Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 một cách toàn diện: Xây dựng và duy trì hệ thống kiểm soát chất lượng từ khâu nhập vật liệu đến nghiệm thu công trình, đảm bảo tuân thủ các quy trình chuẩn. Thời gian triển khai trong vòng 1 năm, do Ban Điều hành dự án và phòng QA/QC chịu trách nhiệm.

  3. Sử dụng vật liệu và thiết bị thi công hiện đại, phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật: Ưu tiên lựa chọn các loại vật liệu có chứng nhận chất lượng và máy móc thi công tiên tiến như máy đầm dùi, máy bơm keo Epoxy để nâng cao hiệu quả thi công và sửa chữa. Chủ thể thực hiện là nhà thầu chính và nhà thầu phụ, theo kế hoạch thi công.

  4. Tăng cường giám sát và kiểm tra chất lượng thi công tại hiện trường: Thiết lập các đợt kiểm tra định kỳ và đột xuất nhằm phát hiện sớm các lỗi kỹ thuật, đặc biệt là các lỗi bề mặt bê tông để xử lý kịp thời. Thời gian thực hiện liên tục trong suốt quá trình thi công, do kỹ sư giám sát và QA/QC đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý dự án xây dựng: Giúp hiểu rõ quy trình quản lý chất lượng thi công, từ đó nâng cao hiệu quả giám sát và điều phối nhân lực, vật tư trong các dự án quy mô lớn.

  2. Nhà thầu thi công và nhà thầu phụ: Cung cấp kiến thức về các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình nghiệm thu vật liệu và công tác thi công, giúp giảm thiểu lỗi kỹ thuật và tăng tính cạnh tranh trên thị trường.

  3. Chuyên gia tư vấn giám sát và kiểm định chất lượng: Hỗ trợ trong việc xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá chất lượng thi công và đề xuất các biện pháp khắc phục phù hợp với thực tế công trình.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Kinh tế Xây dựng, Quản lý Dự án: Là tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng lý thuyết quản lý chất lượng trong thực tiễn thi công xây dựng, đồng thời cung cấp các số liệu thực tế và phương pháp nghiên cứu khoa học.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý chất lượng thi công xây dựng là gì?
    Quản lý chất lượng thi công là quá trình kiểm soát toàn bộ hoạt động thi công nhằm đảm bảo công trình đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn và thẩm mỹ theo quy định pháp luật và hợp đồng xây dựng.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng thi công bê tông?
    Chất lượng nhân lực, vật liệu thi công, thiết bị máy móc, quy trình thi công và giám sát là các yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng bê tông, đặc biệt là các lỗi bề mặt như rỗ, nứt, lồi lõm.

  3. Tiêu chuẩn nào được áp dụng để kiểm tra chất lượng thép cốt bê tông?
    Tiêu chuẩn TCVN 1651:2018 được sử dụng để kiểm tra các đặc tính cơ lý của thép cốt bê tông như giới hạn chảy, giới hạn đứt và độ giãn dài, đảm bảo thép đáp ứng yêu cầu kỹ thuật.

  4. Làm thế nào để khắc phục các lỗi bề mặt bê tông trong thi công?
    Sử dụng các vật liệu sửa chữa chuyên dụng như Sika Latex, Sika Grout 214-11 kết hợp với thiết bị máy đục bê tông cầm tay và máy bơm keo Epoxy để xử lý các vết nứt, rỗ, lồi lõm, đảm bảo độ bền và thẩm mỹ.

  5. Vai trò của hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015 trong thi công xây dựng là gì?
    ISO 9001:2015 giúp xây dựng hệ thống quản lý chất lượng khoa học, nâng cao hiệu quả kiểm soát, giảm thiểu rủi ro, tăng sự hài lòng của khách hàng và uy tín của doanh nghiệp trong ngành xây dựng.

Kết luận

  • Quản lý chất lượng thi công xây dựng tại dự án Lô 1-17 Khu đô thị mới Thủ Thiêm được thực hiện theo quy trình nghiêm ngặt, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.
  • Nhân lực có trình độ chuyên môn cao và vật liệu thi công đạt tiêu chuẩn kỹ thuật là yếu tố then chốt quyết định chất lượng thi công.
  • Các lỗi bề mặt bê tông được phát hiện và xử lý kịp thời bằng vật liệu và thiết bị chuyên dụng, góp phần nâng cao tính thẩm mỹ và độ bền công trình.
  • Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015 giúp tối ưu hóa quy trình thi công và kiểm soát chất lượng hiệu quả.
  • Đề xuất các giải pháp đào tạo nhân lực, áp dụng công nghệ thi công hiện đại và tăng cường giám sát nhằm nâng cao chất lượng thi công trong các dự án xây dựng tương lai.

Tiếp theo, các bên liên quan nên triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 6-12 tháng để nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng thi công. Để biết thêm chi tiết và ứng dụng thực tiễn, quý độc giả và chuyên gia có thể liên hệ trực tiếp với Ban Quản lý dự án hoặc tham khảo tài liệu nghiên cứu đầy đủ.