Luận Văn Thạc Sĩ: Phương Pháp Dạy Học Toán THCS Giúp Học Sinh Vượt Qua Khó Khăn Khi Chuyển Từ Số Học Sang Đại Số

• Tác giả: Đặng Thị Duyên
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn
• Trường học: Đại học Hải Phòng
• Chuyên ngành: Lý luận và Phương pháp dạy học bộ môn Toán
• Đề tài: Khắc phục một số khó khăn, sai lầm của HS THCS khi chuyển từ học Số học sang học Đại số
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hải Phòng

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
• 1.1. Một số vấn đề lý luận về khó khăn sai lầm của HS trong học toán
• 1.2. Khó khăn và sai lầm
• 1.3. Vấn đề khắc phục khó khăn và sai lầm cho HS trong dạy học
• 1.4. Đặc điểm của số học và đại số ở trường THCS
• 1.4.1. Đặc điểm của số học ở trường THCS
• 1.4.2. Đặc điểm của đại số ở trường THCS
• 1.4.3. Mối liên hệ giữa số học và đại số ở trường THCS
• 1.5. Thực trạng tình hình dạy và học số học, đại số ở trường Tiểu học và THCS
• 1.5.1. Về phía GV
• 1.5.2. Về phía HS
• 1.5.3. Một số khó khăn sai lầm của HS khi chuyển từ học số học sang học đại số
• 1.6. Nguyên nhân HS gặp những khó khăn, sai lầm khi chuyển từ học Số học sang học Đại số
• 1.6.1. Hiểu không đầy đủ và chính xác các thuộc tính của các khái niệm
• 1.6.2. Không nắm vững cấu trúc logic của định lý
• 1.6.3. Thiếu các kiến thức về logic
• 1.6.4. HS không nắm vững phương pháp giải những bài toán cơ bản
• 1.7. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC KHÓ KHĂN, SAI LẦM CỦA HỌC SINH THCS KHI CHUYỂN TỪ HỌC SỐ HỌC SANG ĐẠI SỐ
• 2.1. Định hướng xây dựng các BP
• 2.2. Một số biện pháp dạy học Đại số ở THCS nhằm khắc phục khó khăn sai lầm cho HS
• 2.2.1. Biện pháp 1: Ôn tập, củng cố những kiến thức số học mà HS còn yếu hoặc bị hổng kiến thức
• 2.2.2. Biện pháp 2: Dạy khái niệm Đại số dựa trên mối liên hệ với khái niệm đã biết ở Số học
• 2.2.3. Biện pháp 3: Dạy định lý ở Đại số dựa trên việc khai thác mối liên hệ với tính chất đã biết ở Số học
• 2.2.4. Biện pháp 4: Dạy học giải bài tập đại số dựa trên việc khai thác kiến thức và phương pháp giải toán số học nhằm khắc phục khó khăn sai lầm cho HS
• 2.3. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm
• 3.2. Tổ chức và nội dung thực nghiệm
• 3.2.1. Tổ chức thực nghiệm
• 3.2.2. Nội dung thực nghiệm
• 3.3. Kết luận thực nghiệm và đánh giá
• 3.3.1. Nội dung yêu cầu và hình thức kiểm tra
• 3.3.2. Đánh giá định tính
• 3.3.3. Đánh giá định lượng
• 3.4. Kết luận chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu và cơ sở lý luận

Luận văn thạc sĩ này tập trung vào việc khắc phục khó khăn của học sinh THCS khi chuyển từ số học sang đại số. Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy toán để nâng cao chất lượng giáo dục. Toán THCS đòi hỏi sự chuyển đổi tư duy từ các con số cụ thể sang các biểu thức đại diện, gây ra nhiều khó khăn trong học toán cho học sinh. Luận văn đề xuất các phương pháp giảng dạy hiệu quả để giúp học sinh vượt qua những thách thức này.

1.1. Khó khăn và sai lầm trong học toán

Học sinh THCS thường gặp khó khăn khi chuyển từ số học sang đại số do sự thay đổi trong cách tư duy. Các sai lầm phổ biến bao gồm hiểu sai các khái niệm, không nắm vững cấu trúc logic, và thiếu kiến thức về phương pháp giải toán. Những khó khăn này nếu không được khắc phục kịp thời sẽ ảnh hưởng đến quá trình học tập và phát triển tư duy của học sinh.

1.2. Đặc điểm của số học và đại số

Số học ở THCS tập trung vào các phép toán cơ bản với số tự nhiên, số nguyên, và số hữu tỉ. Trong khi đó, đại số yêu cầu học sinh làm việc với các biểu thức, phương trình, và hàm số. Sự chuyển đổi này đòi hỏi học sinh phải thay đổi cách tư duy từ cụ thể sang trừu tượng, gây ra nhiều khó khăn trong quá trình học tập.

II. Phương pháp khắc phục khó khăn

Luận văn đề xuất các phương pháp dạy toán hiệu quả để khắc phục khó khăn của học sinh THCS khi chuyển từ số học sang đại số. Các phương pháp này bao gồm việc ôn tập kiến thức số học, dạy khái niệm đại số dựa trên mối liên hệ với số học, và sử dụng các bài tập thực hành để củng cố kiến thức. Những phương pháp giảng dạy này nhằm giúp học sinh hiểu sâu hơn về mối liên hệ giữa số học và đại số, từ đó vượt qua những khó khăn trong học tập.

2.1. Ôn tập và củng cố kiến thức số học

Một trong những phương pháp hiệu quả là ôn tập và củng cố kiến thức số học mà học sinh còn yếu. Việc này giúp học sinh nắm vững các khái niệm cơ bản trước khi chuyển sang đại số, từ đó giảm bớt khó khăn trong quá trình học tập.

2.2. Dạy khái niệm đại số dựa trên số học

Luận văn đề xuất việc dạy các khái niệm đại số dựa trên mối liên hệ với số học. Cách tiếp cận này giúp học sinh dễ dàng hiểu và áp dụng các khái niệm mới, đồng thời tạo sự liên kết giữa kiến thức cũ và mới, giúp khắc phục khó khăn trong học tập.

III. Thực nghiệm và đánh giá

Luận văn tiến hành thực nghiệm sư phạm để kiểm tra tính khả thi của các phương pháp giảng dạy được đề xuất. Kết quả thực nghiệm cho thấy các phương pháp này giúp học sinh khắc phục khó khăn và cải thiện kết quả học tập. Đánh giá định tính và định lượng được thực hiện để xác định hiệu quả của các phương pháp, từ đó đưa ra các khuyến nghị cho việc áp dụng trong thực tế giảng dạy.

3.1. Tổ chức thực nghiệm

Thực nghiệm sư phạm được tiến hành trên học sinh lớp 7, 8, và 9 tại các trường THCS. Các phương pháp giảng dạy được áp dụng và đánh giá thông qua các bài kiểm tra và quan sát quá trình học tập của học sinh.

3.2. Kết quả và đánh giá

Kết quả thực nghiệm cho thấy các phương pháp dạy toán được đề xuất giúp học sinh khắc phục khó khăn và cải thiện đáng kể kết quả học tập. Đánh giá định tính và định lượng khẳng định tính hiệu quả của các phương pháp này trong việc hỗ trợ học sinh chuyển từ số học sang đại số.