Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến công tác tổ chức kế toán tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập TP.HCM

• Tác giả: Mai Thị Thu Hà
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Quyết Thắng
• Trường học: Trường Đại Học Công Nghệ TP. HCM
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Nghiên Cứu Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Công Tác Tổ Chức Kế Toán Tại Các Đơn Vị Sự Nghiệp Y Tế Công Lập Trực Thuộc Sở Y Tế Thành Phố Hồ Chí Minh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 0.3.2. Phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Phương pháp nghiên cứu
• 0.4.1. Dữ liệu dùng cho nghiên cứu
• 0.4.2. Phương pháp nghiên cứu
• 0.4.2.1. Nghiên cứu định tính
• 0.4.2.2. Nghiên cứu định lượng
• 0.5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY
• 1.1. Nghiên cứu ngoài nước
• 1.2. Nghiên cứu trong nước
• 1.3. Điểm mới của đề tài nghiên cứu
• 1.4. TÓM TẮT CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. Một số vấn đề cơ bản về đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 2.1.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập
• 2.1.2. Đặc điểm của đơn vị sự nghiệp công
• 2.1.3. Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập
• 2.2. Tổng quan về đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 2.2.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 2.2.2. Đặc điểm hoạt động đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 2.2.3. Phân loại đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 2.2.4. Quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 2.3. Công tác tổ chức kế toán và mô hình tổ chức kế toán trong đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 2.3.1. Một số nội dung trong công tác kế toán
• 2.3.2. Vai trò của việc nâng cao công tác tổ chức kế toán tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 2.3.3. Một số mô hình tổ chức công tác kế toán
• 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc nâng cao công tác tổ chức kế toán tại đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 2.4.1. Cở sở vật chất
• 2.4.2. Cơ chế chính sách
• 2.4.3. Nguồn nhân lực
• 2.4.4. Hệ thống kiểm tra nội bộ
• 2.4.5. Tổ chức bộ máy kế toán
• 2.4.6. Người sử dụng thông tin kế toán
• 2.5. Mô hình nghiên cứu đề xuất và các giả thuyết
• 2.5.1. Xây dựng giả thuyết
• 2.5.1.1. Cơ chế chính sách
• 2.5.1.2. Nguồn nhân lực
• 2.5.1.3. Hệ thống kiểm tra nội bộ
• 2.5.1.4. Tổ chức bộ máy kế toán
• 2.5.1.5. Người sử dụng thông tin kế toán
• 2.5.2. Mô hình nghiên cứu đề xuất
• 2.6. TÓM TẮT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thiết kế nghiên cứu
• 3.2. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2.1. Nghiên cứu định tính
• 3.2.2. Nghiên cứu định lượng
• 3.3. Quy trình nghiên cứu
• 3.4. Thiết kế bảng câu hỏi
• 3.5. Phương pháp phân tích dữ liệu
• 3.6. Phương pháp chọn mẫu
• 3.7. Thu thập dữ liệu
• 3.8. Xử lý và phân tích dữ liệu
• 3.9. Kết quả nghiên cứu định tính và hiệu chỉnh thang đo
• 3.10. Tình hình thực hiện nghiên cứu định lượng
• 3.11. Tình hình thu thập dữ liệu nghiên cứu
• 3.12. Đặc điểm của mẫu nghiên cứu
• 3.12.1. Mẫu dựa trên đặc điểm loại hình bệnh viện
• 3.12.2. Mẫu dựa trên đặc điểm theo phân loại tự chủ tài chính
• 3.12.3. Mẫu dựa trên đặc điểm giới tính
• 3.12.4. Thống kê mô tả các biến nghiên cứu
• 3.13. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Thực trạng công tác tổ chức kế toán hiện nay tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 4.1.1. Sơ lược về Sở Y tế TP
• 4.1.1.1. Vị trí chức năng nhiệm vụ
• 4.1.1.2. Bộ máy hoạt động của Sở Y tế
• 4.1.2. Tổng quan về ngành y tế TP
• 4.1.3. Tổng quan phân cấp quản lý tài chính của hệ thống y tế công lập Thành phố Hồ Chí Minh
• 4.1.4. Phân cấp quản lý tài chính của hệ thống y tế công lập Thành phố Hồ Chí Minh
• 4.1.5. Tình hình giao quyền tự chủ tự chịu trách nhiệm về tài chính của các đơn vị trực thuộc Sở Y tế TP
• 4.1.6. Sơ lược về các đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh
• 4.1.7. Tình hình giao quyền tự chủ tự chịu trách nhiệm về tài chính
• 4.1.8. Thực trạng công tác tổ chức kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Y tế TP
• 4.1.8.1. Đối với công tác mở sổ sách
• 4.1.8.2. Đối với chứng từ kế toán
• 4.1.8.3. Đối với công tác quản lý kho nguyên vật liệu
• 4.1.8.4. Đối với công tác quản lý tài sản cố định
• 4.1.8.5. Đối với công tác theo dõi quản lý các khoản tạm ứng các khoản phải thu phải trả
• 4.1.8.6. Đối với công tác hạch toán kế toán
• 4.1.8.7. Đối với công tác tự kiểm tra tài chính
• 4.1.8.8. Đối với công tác công khai tài chính
• 4.1.8.9. Đối với bộ máy kế toán và việc ứng dụng công nghệ thông tin
• 4.2. Kết quả nghiên cứu
• 4.2.1. Đánh giá thang đo
• 4.2.1.1. Cronbach’s Alpha của thang đo yếu tố cơ sở vật chất (CSVC)
• 4.2.1.2. Cronbach’s Alpha của thang đo yếu tố cơ chế chính sách (CS)
• 4.2.1.3. Cronbach’s Alpha của thang đo yếu tố nguồn nhân lực (NL)
• 4.2.1.4. Cronbach’s Alpha của thang đo yếu tố hệ thống kiểm tra nội bộ (GS)
• 4.2.1.5. Cronbach’s Alpha của thang đo yếu tố tổ chức bộ máy kế toán (BM)
• 4.2.1.6. Cronbach’s Alpha của thang đo yếu tố người sử dụng thông tin kế toán (NSD)
• 4.2.1.7. Cronbach’s Alpha của thang đo công tác tổ chức kế toán (TCKT)
• 4.2.2. Phân tích nhân tố khám phá Exploratory Factor Analysis (EFA)
• 4.2.3. Phân tích hồi quy bội
• 4.2.4. Phân tích hệ số tương quan
• 4.2.5. Phân tích mô hình
• 4.2.6. Kiểm định sự khác biệt tác động đến công tác tổ chức kế toán
• 4.3. TÓM TẮT CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Đối với Sở Y tế TP
• 5.2. Đối với Sở Tài chính và Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh
• 5.3. Đối với Chính phủ Bộ Tài chính Bộ Y tế Bảo hiểm xã hội Việt Nam Tổng Cục thuế
• 5.4. Các giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 5.4.1. Hoàn thiện bộ máy kế toán
• 5.4.2. Hoàn thiện nguồn nhân lực
• 5.4.3. Hoàn thiện cơ sở vật chất
• 5.4.4. Hoàn thiện công tác kiểm tra nội bộ
• 5.4.5. Hoàn thiện việc thực hiện cơ chế chính sách của Nhà nước
• 5.4.6. Hoàn thiện công tác cung cấp thông tin cho các đối tượng sử dụng thông tin
• 5.5. Hạn chế của nghiên cứu và Hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.5.1. Hạn chế của nghiên cứu
• 5.5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.6. TÓM TẮT CHƯƠNG 5
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Kế Toán Y Tế Công Lập

Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, TP.HCM là trung tâm y tế lớn của cả nước. Hoạt động hiệu quả trong phòng chống dịch bệnh và phát triển kỹ thuật cao. Tuy nhiên, ngành y tế thành phố đối mặt với nhiều thách thức. Biến đổi khí hậu, nguy cơ lây lan dịch bệnh do tăng dân số, và áp lực quá tải bệnh viện là những vấn đề cấp bách. Sự quan tâm của Bộ Y tế, Thành ủy, UBND thành phố, và sự nỗ lực của cán bộ y tế đã giúp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Các chính sách mới tạo hành lang pháp lý cho các cơ sở y tế phát huy quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm để phát triển. Nguồn thu viện phí và các nguồn khác, cùng với tài sản đầu tư từ các dự án, góp phần bổ sung kinh phí hoạt động.

1.1. Thực Trạng Kế Toán Tại Các Bệnh Viện Công TP.HCM

Thực trạng kế toán tại các bệnh viện công ở TP.HCM đang chịu nhiều tác động từ các yếu tố bên ngoài và bên trong. Các chính sách mới của Nhà nước tạo ra cơ hội phát triển, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về quản lý tài chính. Áp lực từ việc tăng nguồn thu và sử dụng hiệu quả nguồn lực đòi hỏi các bệnh viện phải cải tiến công tác kế toán. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào kế toán còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động. Cần có giải pháp đồng bộ để nâng cao chất lượng kế toán.

1.2. Vai Trò Của Kế Toán Trong Quản Lý Bệnh Viện Công

Vai trò của kế toán trong quản lý bệnh viện là vô cùng quan trọng. Kế toán cung cấp thông tin tài chính chính xác và kịp thời, giúp nhà quản lý đưa ra quyết định đúng đắn. Kế toán giúp kiểm soát chi phí, quản lý tài sản, và đánh giá hiệu quả hoạt động của bệnh viện. Một hệ thống kế toán hiệu quả sẽ giúp bệnh viện sử dụng nguồn lực một cách tối ưu, nâng cao chất lượng dịch vụ, và đáp ứng nhu cầu của người bệnh. Kế toán còn đóng vai trò quan trọng trong việc tuân thủ các quy định pháp luật về tài chính.

II. Cách Xác Định Yếu Tố Ảnh Hưởng Tổ Chức Kế Toán Y Tế

Nghiên cứu này xác định các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức kế toán trong đơn vị y tế công lập. Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng. Phỏng vấn chuyên gia và khảo sát nhân viên kế toán được sử dụng để thu thập dữ liệu. Mô hình nghiên cứu dựa trên các yếu tố như cơ sở vật chất, cơ chế chính sách, nguồn nhân lực, hệ thống kiểm tra nội bộ, tổ chức bộ máy kế toán, và người sử dụng thông tin kế toán. Phân tích hồi quy được sử dụng để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc cải thiện tổ chức kế toán.

2.1. Phương Pháp Nghiên Cứu Định Tính Và Định Lượng

Nghiên cứu sử dụng cả phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để có cái nhìn toàn diện về vấn đề. Nghiên cứu định tính thông qua phỏng vấn sâu các chuyên gia, kế toán trưởng để thu thập thông tin chi tiết về thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng. Nghiên cứu định lượng sử dụng khảo sát bằng bảng hỏi để thu thập dữ liệu từ một lượng lớn nhân viên kế toán. Dữ liệu định lượng được phân tích bằng các công cụ thống kê để xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố.

2.2. Mô Hình Nghiên Cứu Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Kế Toán

Mô hình nghiên cứu tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức kế toán. Các yếu tố này bao gồm: cơ sở vật chất, cơ chế chính sách, nguồn nhân lực, hệ thống kiểm tra nội bộ, tổ chức bộ máy kế toán, và người sử dụng thông tin kế toán. Mô hình này giúp xác định các yếu tố quan trọng nhất và mức độ ảnh hưởng của chúng đến hiệu quả hoạt động kế toán. Mô hình này cũng giúp nhà quản lý tập trung vào các yếu tố then chốt để cải thiện hệ thống kế toán.

2.3. Thu Thập Và Phân Tích Dữ Liệu Nghiên Cứu Kế Toán

Việc thu thập và phân tích dữ liệu được thực hiện một cách cẩn thận và khoa học. Dữ liệu được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm phỏng vấn, khảo sát, và tài liệu báo cáo. Dữ liệu được xử lý và phân tích bằng các công cụ thống kê phù hợp. Kết quả phân tích được sử dụng để kiểm định các giả thuyết và đưa ra kết luận về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố. Quá trình này đảm bảo tính chính xác và tin cậy của kết quả nghiên cứu.

III. Ứng Dụng Nghiên Cứu Khoa Học Kế Toán Tại Bệnh Viện

Kết quả nghiên cứu cho thấy cơ sở vật chất là yếu tố quan trọng nhất, tiếp theo là nguồn nhân lực và hệ thống kiểm tra nội bộ. Các yếu tố này có tương quan với nhau. Từ kết quả phân tích, tác giả đề xuất các kiến nghị và giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập. Các giải pháp bao gồm hoàn thiện bộ máy kế toán, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải thiện cơ sở vật chất, và tăng cường kiểm tra nội bộ.

3.1. Tác Động Của Cơ Sở Vật Chất Đến Kế Toán Bệnh Viện

Cơ sở vật chất đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động kế toán hiệu quả. Trang thiết bị hiện đại, phần mềm kế toán chuyên dụng, và môi trường làm việc tốt sẽ giúp nhân viên kế toán thực hiện công việc một cách nhanh chóng và chính xác. Đầu tư vào cơ sở vật chất là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng kế toán.

3.2. Nâng Cao Chất Lượng Nguồn Nhân Lực Kế Toán Y Tế

Nguồn nhân lực là yếu tố then chốt trong mọi tổ chức. Đội ngũ nhân viên kế toán có trình độ chuyên môn cao, kinh nghiệm làm việc, và tinh thần trách nhiệm sẽ đảm bảo hoạt động kế toán được thực hiện một cách chính xác và hiệu quả. Cần có chính sách đào tạo, bồi dưỡng, và thu hút nhân tài để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kế toán.

3.3. Hệ Thống Kiểm Tra Nội Bộ Trong Kế Toán Bệnh Viện

Hệ thống kiểm tra nội bộ giúp phát hiện và ngăn chặn các sai sót, gian lận trong hoạt động kế toán. Một hệ thống kiểm tra nội bộ hiệu quả sẽ giúp bảo vệ tài sản của bệnh viện, đảm bảo tính minh bạch và trung thực của thông tin tài chính. Cần có quy trình kiểm tra rõ ràng, phân công trách nhiệm cụ thể, và thực hiện kiểm tra định kỳ.

IV. Giải Pháp Cải Tiến Tổ Chức Kế Toán Ngành Y Tế Công Lập

Để cải tiến tổ chức kế toán ngành y tế công lập, cần có sự phối hợp đồng bộ từ nhiều bên liên quan. Sở Y tế cần có hướng dẫn cụ thể về công tác kế toán. Sở Tài chính và UBND thành phố cần cấp đủ kinh phí cho hoạt động kế toán. Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, và Tổng Cục Thuế cần ban hành các chính sách phù hợp. Các đơn vị cần hoàn thiện bộ máy kế toán, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải thiện cơ sở vật chất, và tăng cường kiểm tra nội bộ.

4.1. Hoàn Thiện Bộ Máy Kế Toán Trong Đơn Vị Y Tế

Việc hoàn thiện bộ máy kế toán bao gồm việc xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng nhân viên, và xây dựng quy trình làm việc khoa học. Cần đảm bảo bộ máy kế toán hoạt động một cách trơn tru, hiệu quả, và đáp ứng yêu cầu quản lý của bệnh viện.

4.2. Đào Tạo Kế Toán Cho Nhân Viên Y Tế Công Lập

Việc đào tạo kế toán cho nhân viên y tế là rất quan trọng. Nhân viên y tế cần được trang bị kiến thức về kế toán để có thể hiểu và sử dụng thông tin tài chính một cách hiệu quả. Cần có chương trình đào tạo phù hợp với từng đối tượng, và tổ chức đào tạo thường xuyên để cập nhật kiến thức mới.

4.3. Ứng Dụng Phần Mềm Kế Toán Cho Bệnh Viện Công

Việc ứng dụng phần mềm kế toán giúp tự động hóa các quy trình kế toán, giảm thiểu sai sót, và nâng cao hiệu quả làm việc. Cần lựa chọn phần mềm phù hợp với đặc thù của bệnh viện, và đào tạo nhân viên sử dụng thành thạo phần mềm. Ứng dụng phần mềm kế toán là một trong những giải pháp quan trọng để hiện đại hóa công tác kế toán.

V. Kết Luận Về Ảnh Hưởng Đến Tổ Chức Kế Toán Y Tế

Nghiên cứu này đã xác định các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức kế toán tại các đơn vị y tế công lập TP.HCM. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc cải thiện hệ thống kế toán. Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn còn một số hạn chế về phạm vi, phương pháp lấy mẫu, và thời gian nghiên cứu. Các hạn chế này sẽ là tiền đề cho những hướng nghiên cứu tiếp theo.

5.1. Hạn Chế Của Nghiên Cứu Về Kế Toán Y Tế Công

Nghiên cứu chỉ tập trung vào các bệnh viện công lập trực thuộc Sở Y tế TP.HCM về quản lý tài chính. Chưa tiến hành nghiên cứu rộng hơn ở các bệnh viện quận/huyện và các trung tâm y tế không giường bệnh. Phương pháp lấy mẫu thuận tiện nên không tránh khỏi việc phản ánh đặc điểm nghiên cứu tổng thể chưa được chính xác hoàn toàn. Khoảng thời gian nghiên cứu là thời điểm chuẩn bị có sự thay đổi về cơ chế chính sách.

5.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Kế Toán Y Tế

Các nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu ra các bệnh viện quận/huyện và các trung tâm y tế không giường bệnh. Cần sử dụng phương pháp lấy mẫu ngẫu nhiên để đảm bảo tính đại diện của mẫu. Cần nghiên cứu trong thời gian dài hơn để đánh giá tác động của các chính sách mới. Các nghiên cứu tiếp theo sẽ giúp có cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề và đưa ra các giải pháp hiệu quả hơn.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành y tế tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) ngày càng phát triển, công tác quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc Sở Y tế TP.HCM đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động. Theo ước tính, TP.HCM là trung tâm y tế lớn nhất khu vực phía Nam với hàng chục bệnh viện công lập và hàng nghìn nhân viên kế toán đang làm việc trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, thực trạng công tác tổ chức kế toán tại các đơn vị này còn nhiều hạn chế như áp dụng cứng nhắc chế độ kế toán, chậm cập nhật các thay đổi chính sách, ứng dụng công nghệ thông tin yếu kém và thiếu đội ngũ kế toán chuyên nghiệp.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến công tác tổ chức kế toán tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc Sở Y tế TP.HCM, đo lường mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác này. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 01 đến tháng 06 năm 2016, tập trung khảo sát 305 nhân viên kế toán tại các bệnh viện công lập trên địa bàn TP.HCM. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong báo cáo tài chính, góp phần phát triển bền vững các đơn vị y tế công lập.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các mô hình nghiên cứu uy tín và phù hợp với lĩnh vực kế toán công, bao gồm:

• Mô hình yếu tố quyết định chất lượng kế toán (2003): Tập trung vào các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán như hệ thống pháp luật, chuẩn mực kế toán và trình bày báo cáo tài chính.
• Mô hình hệ thống thông tin thành công của McLean & Delon (2009): Đánh giá sự thành công của hệ thống thông tin kế toán qua các yếu tố như chất lượng hệ thống, chất lượng thông tin, chất lượng dịch vụ, mức độ sử dụng hệ thống và sự hài lòng của người dùng.
• Mô hình nghiên cứu chất lượng công tác tổ chức kế toán tại doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành xây dựng (2015): Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán như đặc điểm ngành, hướng dẫn pháp lý, trình độ chuyên môn, phương tiện cơ sở vật chất.

Các khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: cơ sở vật chất, cơ chế chính sách, nguồn nhân lực, hệ thống kiểm tra nội bộ, tổ chức bộ máy kế toán và người sử dụng thông tin kế toán.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác:

• Phương pháp định tính: Phỏng vấn sâu 25 chuyên gia, gồm 3 đại diện Sở Y tế, 2 đại diện Sở Tài chính và 20 kế toán trưởng các bệnh viện công lập trực thuộc Sở Y tế TP.HCM. Mục đích đánh giá tính phù hợp và dễ hiểu của bảng câu hỏi khảo sát.
• Phương pháp định lượng: Thu thập dữ liệu qua bảng câu hỏi khảo sát trực tiếp với 305 nhân viên kế toán tại các bệnh viện công lập, sử dụng phương pháp lấy mẫu thuận tiện. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 20 với các kỹ thuật phân tích như kiểm định Cronbach’s Alpha để đánh giá độ tin cậy thang đo, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, phân tích hồi quy đa biến để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu.

Thời gian thu thập dữ liệu chính là tháng 4 và tháng 5 năm 2016, phạm vi nghiên cứu tập trung tại các bệnh viện công lập trực thuộc Sở Y tế TP.HCM.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cơ sở vật chất là yếu tố ảnh hưởng mạnh nhất đến công tác tổ chức kế toán với hệ số tác động cao nhất trong mô hình hồi quy. Điều này phản ánh tầm quan trọng của trang thiết bị, phần mềm và ứng dụng công nghệ thông tin trong việc nâng cao hiệu quả công tác kế toán.
2. Nguồn nhân lực đứng thứ hai về mức độ ảnh hưởng, bao gồm trình độ chuyên môn, kỹ năng và kinh nghiệm của đội ngũ kế toán viên. Khoảng 78% mẫu khảo sát đánh giá nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng trong tổ chức kế toán.
3. Hệ thống kiểm tra nội bộ cũng có tác động tích cực rõ rệt, giúp đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong các nghiệp vụ kế toán, với mức độ ảnh hưởng khoảng 65%.
4. Người sử dụng thông tin kế toán và tổ chức bộ máy kế toán có mức độ ảnh hưởng trung bình, lần lượt chiếm khoảng 58% và 54% trong các yếu tố được khảo sát.
5. Cơ chế chính sách là yếu tố có mức độ ảnh hưởng thấp nhất nhưng vẫn có ý nghĩa thống kê, phản ánh sự cần thiết của các quy định pháp lý và chính sách phù hợp để hỗ trợ công tác kế toán.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy cơ sở vật chất và nguồn nhân lực là hai trụ cột quan trọng nhất trong việc nâng cao công tác tổ chức kế toán tại các đơn vị y tế công lập. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong lĩnh vực kế toán công và quản lý tài chính y tế, đồng thời phản ánh thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế và nhu cầu đào tạo nâng cao năng lực kế toán viên tại các bệnh viện công lập.

Hệ thống kiểm tra nội bộ được đánh giá cao trong việc đảm bảo tính chính xác và minh bạch, góp phần giảm thiểu sai sót và gian lận trong công tác kế toán. Mức độ ảnh hưởng của người sử dụng thông tin kế toán và tổ chức bộ máy kế toán cho thấy cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận và người dùng cuối để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.

Mặc dù cơ chế chính sách có mức độ ảnh hưởng thấp hơn, nhưng sự thay đổi chính sách như Nghị định 16/2015/NĐ-CP và Luật Kế toán 88/2015/QH13 sẽ tạo ra những tác động lớn trong tương lai, đòi hỏi các đơn vị y tế công lập phải điều chỉnh tổ chức kế toán phù hợp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố, bảng phân tích hồi quy đa biến và ma trận tương quan để minh họa mối quan hệ giữa các nhân tố.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cấp cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin: Đầu tư trang thiết bị hiện đại, phần mềm kế toán chuyên dụng và đào tạo sử dụng công nghệ thông tin cho nhân viên kế toán nhằm tăng tính chính xác và hiệu quả công tác kế toán. Thời gian thực hiện: 12-18 tháng. Chủ thể thực hiện: Sở Y tế phối hợp với các bệnh viện.
2. Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực kế toán: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ và cập nhật chính sách mới cho đội ngũ kế toán viên. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể thực hiện: Sở Y tế, các trường đại học và trung tâm đào tạo chuyên ngành.
3. Hoàn thiện hệ thống kiểm tra nội bộ: Xây dựng quy trình kiểm tra, giám sát kế toán chặt chẽ, tăng cường vai trò kiểm toán nội bộ để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc bệnh viện và phòng kiểm toán nội bộ.
4. Cải tổ tổ chức bộ máy kế toán: Rà soát, sắp xếp lại bộ máy kế toán theo mô hình phù hợp, phân công nhiệm vụ rõ ràng, tăng cường phối hợp giữa các bộ phận liên quan. Thời gian thực hiện: 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo bệnh viện.
5. Theo dõi và cập nhật chính sách kế toán mới: Thiết lập bộ phận chuyên trách hoặc nhóm công tác để theo dõi, nghiên cứu và hướng dẫn thực hiện các chính sách, chuẩn mực kế toán mới nhằm đảm bảo tuân thủ pháp luật. Thời gian thực hiện: liên tục. Chủ thể thực hiện: Sở Y tế và phòng tài chính kế toán các bệnh viện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo các đơn vị sự nghiệp y tế công lập: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kế toán, từ đó đưa ra quyết định nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.
2. Nhân viên kế toán và phòng tài chính các bệnh viện công lập: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về tổ chức kế toán, giúp cải thiện quy trình làm việc và nâng cao chất lượng báo cáo tài chính.
3. Cơ quan quản lý nhà nước về y tế và tài chính: Hỗ trợ xây dựng chính sách, quy định phù hợp với thực tế hoạt động kế toán tại các đơn vị y tế công lập.
4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kế toán, quản lý tài chính công: Là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về công tác kế toán trong lĩnh vực y tế công lập.

Câu hỏi thường gặp

1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến công tác tổ chức kế toán tại các đơn vị y tế công lập?
   Cơ sở vật chất được xác định là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, đặc biệt là trang thiết bị và ứng dụng công nghệ thông tin giúp nâng cao hiệu quả công tác kế toán.

2. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Luận văn sử dụng kết hợp phương pháp định tính (phỏng vấn chuyên gia) và định lượng (khảo sát 305 nhân viên kế toán), xử lý dữ liệu bằng SPSS với các kỹ thuật phân tích nhân tố và hồi quy.

3. Tại sao nguồn nhân lực lại quan trọng trong công tác tổ chức kế toán?
   Nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn và kỹ năng nghiệp vụ tốt giúp thực hiện chính xác các nghiệp vụ kế toán, cập nhật kịp thời các thay đổi chính sách và nâng cao chất lượng báo cáo tài chính.

4. Làm thế nào để cải thiện hệ thống kiểm tra nội bộ trong các đơn vị y tế công lập?
   Cần xây dựng quy trình kiểm tra rõ ràng, tăng cường vai trò kiểm toán nội bộ, đào tạo nhân viên kiểm tra và áp dụng công nghệ để giám sát hiệu quả hơn.

5. Những chính sách mới nào ảnh hưởng đến công tác kế toán tại các đơn vị y tế công lập?
   Nghị định 16/2015/NĐ-CP về cơ chế tự chủ, Luật Kế toán số 88/2015/QH13 và Luật phí, lệ phí là những chính sách mới có tác động lớn, đòi hỏi các đơn vị phải điều chỉnh tổ chức kế toán phù hợp.

Kết luận

• Xác định được sáu yếu tố chính ảnh hưởng đến công tác tổ chức kế toán tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc Sở Y tế TP.HCM, trong đó cơ sở vật chất và nguồn nhân lực là quan trọng nhất.
• Áp dụng phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng với mẫu khảo sát 305 nhân viên kế toán, đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy cao.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kế toán trong lĩnh vực y tế công lập.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể về nâng cấp cơ sở vật chất, đào tạo nguồn nhân lực, hoàn thiện hệ thống kiểm tra nội bộ, cải tổ bộ máy kế toán và cập nhật chính sách mới.
• Khuyến nghị các đơn vị y tế công lập và cơ quan quản lý nhà nước phối hợp triển khai các giải pháp trong vòng 1-2 năm tới để đáp ứng yêu cầu quản lý tài chính hiện đại và minh bạch.

Hành động tiếp theo: Các đơn vị y tế công lập nên tiến hành đánh giá thực trạng công tác kế toán hiện tại, xây dựng kế hoạch nâng cấp cơ sở vật chất và đào tạo nhân lực theo khuyến nghị, đồng thời phối hợp với Sở Y tế để cập nhật và thực hiện các chính sách mới.