I. Khái niệm và đặc điểm của kinh doanh đa cấp và tội vi phạm quy định về kinh doanh đa cấp
Luận văn bắt đầu bằng việc làm rõ khái niệm "kinh doanh" và "kinh doanh theo phương thức đa cấp". Kinh doanh được hiểu là hoạt động tạo ra lợi nhuận, bao gồm đầu tư, sản xuất, buôn bán và dịch vụ. Kinh doanh đa cấp được định nghĩa là một hình thức phân phối hàng hóa thông qua mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh. Người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác do mình tổ chức. Luận văn phân tích sự phát triển của khái niệm "bán hàng đa cấp" trong Luật Cạnh tranh năm 2004 sang "kinh doanh theo phương thức đa cấp" trong Nghị định 40/2018/NĐ-CP, nhấn mạnh việc thay đổi thuật ngữ này phản ánh sự thay đổi trong nhận thức về bản chất của hoạt động này. Tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp được hình sự hoá trong Bộ luật Hình sự năm 2015, nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và trật tự quản lý kinh tế. Luận văn cũng đề cập đến sự cần thiết của việc nghiên cứu tội phạm này do tính mới mẻ và sự phức tạp của nó trong thực tiễn áp dụng.
II. Quy định của pháp luật hình sự về tội vi phạm quy định kinh doanh đa cấp
Chương này đi sâu vào phân tích các dấu hiệu cấu thành tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp theo Bộ luật Hình sự năm 2015. Luận văn phân tích chi tiết các yếu tố cấu thành tội phạm, bao gồm khách thể (trật tự quản lý kinh tế), mặt khách quan (hành vi vi phạm quy định về kinh doanh đa cấp), chủ thể (người có năng lực trách nhiệm hình sự) và mặt chủ quan (lỗi cố ý). Việc phân tích này giúp làm rõ các hành vi bị coi là vi phạm và điều kiện để truy cứu trách nhiệm hình sự. Bên cạnh đó, luận văn cũng so sánh quy định của pháp luật hình sự Việt Nam với một số nước như Canada, Singapore và Hoa Kỳ về hành vi kinh doanh đa cấp, qua đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho việc xây dựng và áp dụng pháp luật tại Việt Nam. Việc so sánh này giúp thấy rõ sự khác biệt trong cách tiếp cận và xử lý tội phạm này ở các quốc gia khác nhau.
III. Thực tiễn áp dụng và những khó khăn vướng mắc
Chương này tập trung vào thực tiễn áp dụng điều luật về tội vi phạm quy định kinh doanh đa cấp. Mặc dù luật đã được ban hành, nhưng việc áp dụng trên thực tế còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Luận văn chỉ ra những khó khăn trong việc thu thập chứng cứ, xác định hành vi vi phạm và phân biệt với các loại tội phạm khác như lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Ví dụ, việc xác định ranh giới giữa kinh doanh đa cấp hợp pháp và bất hợp pháp, cũng như việc chứng minh lỗi cố ý của người phạm tội là những thách thức lớn. Từ đó, luận văn nhấn mạnh sự cần thiết của việc tăng cường công tác đào tạo, tập huấn cho các cơ quan chức năng, cũng như hoàn thiện hệ thống pháp luật để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong việc xử lý tội phạm này.
IV. Giải pháp và kiến nghị để nâng cao hiệu quả áp dụng
Dựa trên những phân tích về thực tiễn áp dụng và những khó khăn vướng mắc, luận văn đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự về tội vi phạm quy định kinh doanh đa cấp. Các giải pháp được đề xuất bao gồm: hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân, nâng cao năng lực của cơ quan điều tra, truy tố, xét xử, và tăng cường hợp tác quốc tế trong việc phòng, chống tội phạm này. Luận văn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp giữa các cơ quan chức năng, cũng như sự tham gia tích cực của cộng đồng trong việc phát hiện và tố giác tội phạm, góp phần bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và giữ vững an ninh trật tự xã hội.
