I. Khái niệm và đặc điểm của quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động
Luận văn bắt đầu bằng việc làm rõ khái niệm hợp đồng lao động (HĐLĐ) qua các giai đoạn pháp luật, từ Bộ luật Lao động năm 1994, 2012 đến 2019. Tác giả chỉ ra sự thay đổi trong cách diễn đạt, cụ thể là việc thay thế “bổ công” bằng “trả lương” và bổ sung “việc làm có trả công” trong luật 2019, nhằm phản ánh chính xác hơn thực tiễn lao động. Tiếp đó, luận văn đi vào định nghĩa quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ của người sử dụng lao động (NSDLĐ). Đây là quyền của NSDLĐ được pháp luật quy định, cho phép họ chấm dứt HĐLĐ với người lao động (NLD) mà không cần sự đồng ý của NLD, nhưng phải tuân thủ các điều kiện và quy trình do pháp luật quy định. Luận văn nhấn mạnh rằng, dù là quyền đơn phương, nhưng NSDLĐ không được lạm dụng, mà phải thực hiện đúng quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi của NLD. Việc lạm dụng quyền này có thể dẫn đến tranh chấp lao động và gây bất ổn cho môi trường làm việc.
II. Căn cứ và trình tự thủ tục đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ
Phần này phân tích các căn cứ mà NSDLĐ có thể dựa vào để đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Luận văn phân tích cụ thể các trường hợp chấm dứt HĐLĐ theo quy định tại Bộ luật Lao động 2019, bao gồm các trường hợp như sa thải kỷ luật, hết hạn HĐLĐ, do NLD vi phạm nghĩa vụ, do thay đổi cơ cấu, công nghệ, hoặc do tình hình kinh tế khó khăn. Mỗi căn cứ đều được phân tích kỹ lưỡng, kèm theo các ví dụ minh họa cụ thể. Bên cạnh việc nêu ra các căn cứ, luận văn cũng trình bày chi tiết về trình tự, thủ tục mà NSDLĐ phải tuân thủ khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Điều này bao gồm các bước như thông báo trước cho NLD, chi trả các khoản tiền theo quy định, cũng như các thủ tục hành chính khác. Việc tuân thủ đúng trình tự, thủ tục là rất quan trọng để đảm bảo tính hợp pháp của việc chấm dứt HĐLĐ và tránh các tranh chấp pháp lý sau này.
III. Thực tiễn thi hành pháp luật về quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ tại TP
Chương này tập trung vào thực tiễn áp dụng pháp luật về quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ tại TP. Hà Nội. Tác giả đã thu thập số liệu và phân tích tình hình thực hiện pháp luật tại các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố. Luận văn chỉ ra những kết quả đạt được, cũng như những tồn tại, hạn chế trong quá trình áp dụng pháp luật. Một số vấn đề được đề cập đến bao gồm việc NSDLĐ chưa thực sự nắm rõ quy định của pháp luật, dẫn đến việc áp dụng sai hoặc lạm dụng quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Bên cạnh đó, luận văn cũng phân tích những khó khăn mà NLD gặp phải khi bị đơn phương chấm dứt HĐLĐ, ví dụ như việc khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm mới, hoặc việc không được chi trả đầy đủ các khoản tiền theo quy định. Những phân tích này giúp làm rõ bức tranh thực tế về việc thi hành pháp luật tại địa phương.
IV. Giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thi hành
Dựa trên những phân tích về lý luận và thực tiễn, luận văn đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ. Các giải pháp được đề xuất bao gồm việc tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho cả NSDLĐ và NLD, hoàn thiện các quy định của pháp luật để đảm bảo tính rõ ràng, minh bạch, cũng như tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật tại các doanh nghiệp. Luận văn cũng đề xuất cần có các biện pháp hỗ trợ NLD khi bị đơn phương chấm dứt HĐLĐ, ví dụ như hỗ trợ tìm kiếm việc làm mới, đào tạo nghề, hoặc hỗ trợ về tài chính. Những giải pháp này được kỳ vọng sẽ góp phần đảm bảo quyền lợi của cả NSDLĐ và NLD, đồng thời tạo môi trường lao động ổn định và phát triển.
