Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, đặc biệt khi Việt Nam gia nhập WTO và chuẩn bị tham gia TPP, ngành công nghiệp thực phẩm nói chung và sản xuất xúc xích nói riêng đang đối mặt với áp lực nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Công ty Vissan, một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực này, đã đầu tư phát triển hệ thống dây chuyền cấp xúc xích tự động nhằm tăng công suất sản xuất, giảm chi phí và cải thiện hiệu quả vận hành. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, hệ thống máy cấp rung và xích tải nâng vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, gây ra các lỗi sản phẩm như xúc xích cong, tét vỏ, dính nhau, ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất.
Luận văn tập trung nghiên cứu quy hoạch thực nghiệm các thông số kỹ thuật của hệ thống máy cấp rung và xích tải nâng trong dây chuyền cấp xúc xích tại công ty Vissan, nhằm cải tiến cấu trúc máy, tối ưu hóa các thông số vận hành, từ đó nâng cao độ tin cậy và hiệu suất của hệ thống. Phạm vi nghiên cứu bao gồm khảo sát, tính toán và thử nghiệm các thông số rung, tần số cấp liệu, cấu trúc máy rung và xích tải nâng trong dây chuyền sản xuất xúc xích tại nhà máy Vissan trong giai đoạn 2014-2015.
Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn lớn trong việc giảm thiểu sai lệch kích thước sản phẩm, tăng năng suất lên đến 110 gói/phút, đồng thời cải thiện điều kiện làm việc cho công nhân, giảm thiểu sự cố kỹ thuật và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Kết quả nghiên cứu góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình kỹ thuật về cơ học máy, đặc biệt là nguyên lý hoạt động của máy cấp rung và xích tải nâng trong dây chuyền sản xuất tự động. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:
Nguyên lý cơ học máy cấp rung: Máy cấp rung hoạt động dựa trên nguyên tắc rung động cơ học truyền qua phễu rung, tạo lực đẩy xúc xích di chuyển đều trên dây chuyền. Các thông số quan trọng như tần số rung, biên độ rung, vận tốc và gia tốc của các bộ phận được tính toán chi tiết để đảm bảo hiệu quả cấp liệu và giảm thiểu tổn thất sản phẩm.
Mô hình vận hành xích tải nâng: Xích tải nâng là bộ phận vận chuyển và cung cấp xúc xích vào máy cấp rung. Mô hình này tập trung vào thiết kế cấu trúc xích, khoảng cách giữa các khay chứa, tốc độ vận hành và khả năng điều chỉnh vị trí để phù hợp với kích thước và trọng lượng sản phẩm.
Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng bao gồm: tần số rung (Hz), biên độ rung (mm), gia tốc (mm/s²), cấu trúc máy cấp rung, xích tải nâng, quy hoạch thực nghiệm, và an toàn vệ sinh thực phẩm.
Phương pháp nghiên cứu
Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ thực tế vận hành dây chuyền cấp xúc xích tại nhà máy Vissan, kết hợp với các phép đo kỹ thuật và thử nghiệm thực nghiệm. Cỡ mẫu thử nghiệm gồm 1000 cây xúc xích cho mỗi mức tần số rung, thực hiện 5 lần lặp lại để đảm bảo độ tin cậy số liệu.
Phương pháp chọn mẫu là chọn ngẫu nhiên các sản phẩm xúc xích trong dây chuyền để đánh giá sai lệch kích thước và lỗi sản phẩm. Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp quy hoạch thực nghiệm, trong đó các thông số tần số rung được điều chỉnh từ 35 Hz đến 46,5 Hz để xác định ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm.
Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 2/2014 đến tháng 11/2015, bao gồm các giai đoạn khảo sát hiện trạng, tính toán thiết kế, thử nghiệm thực nghiệm và đánh giá kết quả cải tiến.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
- Tần số rung tối ưu của máy cấp rung: Qua thử nghiệm với 6 mức tần số rung từ 35 Hz đến 46,5 Hz, năng suất trung bình tăng từ 556 cây xúc xích/phút lên đến 714 cây/phút tại tần số 46,5 Hz. Mối quan hệ giữa tần số rung và năng suất được mô hình hóa bằng phương trình quy hoạch thực nghiệm:
$$ y = -849,56 + 61,89x - 0,61x^2 $$
với $x$ là tần số rung (Hz), cho thấy tần số rung khoảng 42-46 Hz là phù hợp để đạt năng suất cao.
Cải tiến cấu trúc máy cấp rung: Thiết kế lại phễu rung bằng inox 304 và sử dụng vật liệu mica trong suốt giúp quan sát quá trình vận hành, đồng thời tăng độ bền và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Việc bổ sung tấm lót cao su chịu mài mòn giúp giảm thiểu tổn thất sản phẩm do va chạm, nâng cao độ chính xác trong việc cấp liệu.
Khắc phục lỗi sản phẩm: Các lỗi phổ biến như xúc xích cong, tét vỏ, dính nhau được giảm đáng kể sau khi điều chỉnh tần số rung và cải tiến cấu trúc máy. Tỷ lệ lỗi giảm từ mức khoảng 10% xuống còn dưới 3%, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm đầu ra.
Hiệu quả của xích tải nâng: Thiết kế xích tải nâng với 18 khay chứa, khoảng cách giữa các khay được tối ưu hóa giúp giảm thời gian giãn cách cấp liệu xuống còn 30 giây, giảm sức lao động cho công nhân và tăng tính liên tục của dây chuyền.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân chính của các lỗi sản phẩm trước cải tiến là do tần số rung không phù hợp và cấu trúc máy rung chưa tối ưu, dẫn đến rung động không đều và va chạm mạnh gây hư hỏng xúc xích. Việc áp dụng mô hình quy hoạch thực nghiệm giúp xác định chính xác tần số rung tối ưu, phù hợp với đặc tính vật lý của sản phẩm và yêu cầu sản xuất.
So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này tương đồng với báo cáo của ngành thực phẩm về việc điều chỉnh tần số rung để tối ưu hóa năng suất và chất lượng sản phẩm. Việc sử dụng vật liệu inox 304 và mica trong thiết kế máy cũng phù hợp với tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm quốc tế.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ năng suất theo tần số rung, bảng thống kê tỷ lệ lỗi sản phẩm trước và sau cải tiến, giúp minh họa rõ ràng hiệu quả của các giải pháp đề xuất.
Đề xuất và khuyến nghị
Điều chỉnh tần số rung máy cấp rung trong khoảng 42-46 Hz để đạt năng suất tối ưu khoảng 110 gói/phút, giảm thiểu lỗi sản phẩm. Thời gian thực hiện: trong vòng 3 tháng. Chủ thể thực hiện: bộ phận kỹ thuật vận hành nhà máy.
Cải tiến cấu trúc phễu rung và phễu chứa xúc xích bằng vật liệu inox 304 và mica trong suốt, giúp quan sát và xử lý kịp thời các sự cố trong quá trình vận hành. Thời gian thực hiện: 6 tháng. Chủ thể thực hiện: phòng thiết kế và bảo trì.
Lắp đặt tấm lót cao su chịu mài mòn tại các vị trí tiếp xúc với xúc xích để giảm tổn thất sản phẩm và tăng độ bền máy. Thời gian thực hiện: 2 tháng. Chủ thể thực hiện: bộ phận bảo trì.
Tối ưu hóa thiết kế xích tải nâng với khoảng cách khay chứa phù hợp, giảm sức lao động cho công nhân và tăng tính liên tục của dây chuyền. Thời gian thực hiện: 4 tháng. Chủ thể thực hiện: phòng kỹ thuật và quản lý sản xuất.
Các giải pháp trên cần được phối hợp đồng bộ và giám sát chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả lâu dài, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Các kỹ sư và chuyên gia kỹ thuật trong ngành chế biến thực phẩm: Nghiên cứu cung cấp các giải pháp kỹ thuật cụ thể để cải tiến dây chuyền sản xuất xúc xích, giúp nâng cao hiệu suất và chất lượng sản phẩm.
Quản lý sản xuất tại các nhà máy thực phẩm: Tham khảo để áp dụng các phương pháp quy hoạch thực nghiệm và cải tiến thiết bị nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lỗi và tăng năng suất.
Sinh viên và nghiên cứu sinh chuyên ngành kỹ thuật cơ khí và công nghệ thực phẩm: Tài liệu tham khảo hữu ích về ứng dụng lý thuyết cơ học máy trong thực tế sản xuất, đồng thời cung cấp ví dụ thực tiễn về quy hoạch thực nghiệm.
Các nhà hoạch định chính sách và chuyên gia tư vấn trong lĩnh vực công nghiệp chế biến thực phẩm: Hiểu rõ các vấn đề kỹ thuật và giải pháp cải tiến giúp xây dựng các chính sách hỗ trợ phát triển công nghiệp chế biến thực phẩm bền vững.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao cần điều chỉnh tần số rung máy cấp rung?
Tần số rung ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng sản phẩm. Tần số không phù hợp có thể gây rung động không đều, làm xúc xích bị cong, tét vỏ hoặc dính nhau. Ví dụ, nghiên cứu cho thấy tần số 46,5 Hz đạt năng suất cao nhất 714 cây/phút.Vật liệu inox 304 và mica có vai trò gì trong cải tiến máy?
Inox 304 đảm bảo độ bền, chống ăn mòn và an toàn vệ sinh thực phẩm, trong khi mica trong suốt giúp quan sát quá trình vận hành, phát hiện lỗi kịp thời, từ đó giảm thiểu tổn thất sản phẩm.Làm thế nào để giảm thiểu lỗi sản phẩm trong dây chuyền cấp xúc xích?
Bằng cách tối ưu hóa tần số rung, cải tiến cấu trúc máy rung và xích tải nâng, đồng thời sử dụng tấm lót cao su chịu mài mòn để giảm va chạm, giúp giảm tỷ lệ lỗi từ khoảng 10% xuống dưới 3%.Phương pháp quy hoạch thực nghiệm được áp dụng như thế nào?
Phương pháp này điều chỉnh các thông số kỹ thuật (như tần số rung) theo các mức khác nhau, thu thập dữ liệu thực nghiệm và xây dựng mô hình toán học để xác định điều kiện tối ưu cho dây chuyền.Giải pháp cải tiến có thể áp dụng cho các nhà máy khác không?
Có thể áp dụng cho các nhà máy sản xuất xúc xích hoặc sản phẩm tương tự có dây chuyền cấp liệu tự động, với điều chỉnh phù hợp theo đặc tính sản phẩm và thiết bị cụ thể.
Kết luận
- Nghiên cứu đã xác định tần số rung tối ưu trong khoảng 42-46 Hz giúp nâng cao năng suất dây chuyền cấp xúc xích lên đến 110 gói/phút.
- Cải tiến cấu trúc máy cấp rung và xích tải nâng bằng vật liệu inox 304 và mica trong suốt giúp tăng độ bền, an toàn vệ sinh và khả năng quan sát vận hành.
- Tỷ lệ lỗi sản phẩm giảm đáng kể từ khoảng 10% xuống dưới 3% nhờ điều chỉnh thông số kỹ thuật và thiết kế máy.
- Phương pháp quy hoạch thực nghiệm được áp dụng hiệu quả trong việc tối ưu hóa các thông số vận hành của dây chuyền.
- Đề xuất các giải pháp cải tiến cụ thể với timeline rõ ràng nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và điều kiện làm việc cho công nhân.
Tiếp theo, cần triển khai thực hiện các giải pháp cải tiến theo kế hoạch đề xuất, đồng thời giám sát và đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời. Các nhà quản lý và kỹ thuật viên được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.