I. Tổng Quan về Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Tuyên Quang
Quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng và đối ngoại của Nhà nước. Đây là nguồn lực quan trọng để thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước. NSNN là một khâu quan trọng trong điều tiết nền kinh tế vĩ mô, vì vậy quản lý thống nhất nền tài chính quốc gia, nâng cao tính chủ động và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc quản lý và sử dụng NSNN, củng cố kỷ luật tài chính, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả tiền và tài sản của Nhà nước, tăng tích lũy nhằm thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Trong hệ thống tài chính quốc gia, ngân sách nhà nước là bộ phận quan trọng để nhà nước thực hiện các chức năng nhiệm vụ của mình.
1.1. Định Nghĩa Quản Lý Chi Ngân Sách Theo Luật NSNN
Luật NSNN định nghĩa NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. NSNN có thể hiểu là một kế hoạch tài chính quốc gia bao gồm chủ yếu các khoản thu và chi của nhà nước được mô tả dưới hình thức cân đối bằng giá trị tiền tệ; phần thu thể hiện các nguồn tài chính được huy động vào NSNN; phần chi thể hiện chính sách phân phối các nguồn tài chính đã huy động được để thực hiện mục tiêu kinh tế - xã hội.
1.2. Vai Trò Của Ngân Sách Nhà Nước Tuyên Quang Trong Phát Triển
Tuyên Quang là một tỉnh miền núi phía Bắc có diện tích 5.751 người, mật độ trung bình khoảng 124 người/1 km². Kinh tế của tỉnh đang phát triển, để khai thác có hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, từng bước rút ngắn khoảng cách về trình độ phát triển so với bình quân chung cả nước, bảo đảm phát triển các thành phần kinh tế; tranh thủ tối đa nguồn nội lực, đồng thời thu hút mạnh nguồn ngoại lực để phát triển kinh tế của tỉnh. Hiện nay về cơ cấu kinh tế chủ yếu là sản xuất nông lâm nghiệp, nguồn thu ngân sách của tỉnh chủ yếu từ ngân sách Trung ương cấp bổ sung, chiếm khoảng 70% tổng chi NSNN hàng năm còn đối với nguồn thu cân đối ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh mới chỉ đáp ứng được khoảng 30% tổng chi ngân sách.
II. Thực Trạng Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tuyên Quang
Từ khi thực hiện Luật NSNN năm 2002, qua hơn 10 thực hiện Luật NSNN, thu cân đối NSNN trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng từng bước đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ phát triển kinh tế trên địa bàn, từ đó tỉnh cũng đã cân đối được một phần nguồn kinh phí đáng kể cho đầu tư phát triển và thực hiện các cơ chế, chính sách về nông nghiệp nông dân, nông thôn; việc đầu tư đã có tác dụng tích cực trong việc phát triển kinh tế nâng cao đời sống cho nhân dân. Tuy nhiên trên thực tế công tác quản lý ngân sách vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém, hiệu quả thấp, chi cho đầu tư phát triển còn dài trải, chưa tập trung, còn gây lãng phí, kém hiệu quả trong việc sử dụng ngân sách; đối với chi thường xuyên còn chi vượt dự toán.
2.1. Hạn Chế Trong Xây Dựng Định Mức Phân Bổ Ngân Sách
Việc xây dựng hệ thống định mức phân bổ ngân sách còn nhiều bất cập. Quy trình lập và phân bổ ngân sách còn chưa thực sự hiệu quả. Sử dụng và quản lý ngân sách còn nhiều lãng phí, thất thoát. Chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách còn nhiều sai sót. Quan hệ giữa các cấp ngân sách còn chưa thực sự rõ ràng.
2.2. Thách Thức Trong Kiểm Soát Chi Tiêu Công Tuyên Quang
Nhu cầu chi cho đầu tư phát triển - kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh rất lớn. Do đó, việc nâng cao hiệu quả công tác quản lý chi ngân sách nhà nước là hết sức cần thiết góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nói riêng và cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước nói chung. Vấn đề cần phải hoàn thiện như: việc xây dựng hệ thống định mức; việc lập và phân bổ ngân sách; sử dụng và quản lý ngân sách; chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách; quan hệ giữa các cấp ngân sách.
III. Giải Pháp Cải Thiện Quản Lý Chi Ngân Sách tại Tuyên Quang
Việc nghiên cứu đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang” là cần thiết được chọn làm đề tài nghiên cứu cho bản luận văn này; mục đích của Luận văn này tìm ra nguyên nhân những hạn chế trong công tác quản lý chi ngân sách nhà nước tỉnh Tuyên Quang và đưa ra một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, góp phần sử dụng ngân sách nhà nước có hiệu quả thúc đẩy kinh tế của tỉnh phát triển nhanh và bền vững.
3.1. Nâng Cao Trình Độ Cán Bộ Quản Lý Tài Chính Công
Cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ quản lý tài chính công. Cần đổi mới phương pháp quản lý tài chính công theo hướng hiện đại, minh bạch, hiệu quả. Xây dựng hệ thống thông tin tài chính công đồng bộ, hiện đại.
3.2. Hoàn Thiện Quy Trình Phân Bổ Ngân Sách Địa Phương
Cần hoàn thiện quy trình phân bổ ngân sách theo hướng minh bạch, công khai, dân chủ. Cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách của các đơn vị. Cần xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về quản lý tài chính, ngân sách.
3.3. Đổi Mới Cơ Chế Sử Dụng Ngân Sách Nhà Nước
Đổi mới cơ chế phân bổ ngân sách theo hướng tập trung, có trọng điểm. Tăng cường phân cấp quản lý ngân sách cho các địa phương. Cần đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động dịch vụ công.
IV. Nghiên Cứu Hiệu Quả Chi Ngân Sách tại Tỉnh Tuyên Quang
Từ nghiên cứu thực trạng công tác quản lý chi ngân sách tỉnh Tuyên Quang, từ đó chỉ ra những kết quả đã đạt được và những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp chủ yếu đề xuất với địa phương nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang trong thời gian tới.
4.1. Đánh Giá Tác Động Của Chi Tiêu Công Tuyên Quang
Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý chi ngân sách địa phương. Nêu ra những kết quả đã đạt được và chỉ ra những tồn tại, hạn chế yếu kém, bất cập và nguyên nhân của những thành công và bất cập; đưa ra được những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang thời gian qua.
4.2. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Quản Lý Ngân Sách Địa Phương
Phát hiện được các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn tỉnh. Đưa ra được các giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN của tỉnh Tuyên Quang trong thời gian tới.
V. Quan Điểm và Mục Tiêu Hoàn Thiện Quản Lý Chi Ngân Sách
Quản lý chi ngân sách là việc tổ chức quản lý giám sát quá trình phân phối lại quỹ tiền tệ tập trung một cách có hiệu quả nhằm thực hiện chức năng của Nhà nước trên cơ sở sử dụng hệ thống chính sách, pháp luật. Chi ngân sách mới thể hiện ở khâu phân bổ ngân sách còn hiệu quả sử dụng ngân sách như thế nào thì phải thông qua các biện pháp quản lý. Rõ ràng quản lý chi ngân sách sẽ quyết định hiệu quả sử dụng vốn ngân sách.
5.1. Quan Điểm Hoàn Thiện Quản Lý Chi Tiêu Công
Chi đầu tư phát triển của NSNN là quá trình phân phối và sử dụng một phần vốn tiền tệ từ quỹ NSNN để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng - xã hội, phát triển sản xuất và dự trữ vật tư hàng hóa của Nhà nước, nhằm thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội.
5.2. Mục Tiêu Cải Thiện Hiệu Quả Chi Ngân Sách Nhà Nước
Chi thường xuyên cuả NSNN là quá trình phân phối, sử dụng vốn NSNN để đáp ứng cho các nhu cầu.
VI. Đề Xuất Giải Pháp Nâng Cao Quản Lý Ngân Sách Tuyên Quang
Tài Điều 1 Luật NSNN được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, kỳ họp thứ 2 thông qua ngày 16/12/2002,”Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước”.
6.1. Kiến Nghị Đối Với Quốc Hội Chính Phủ Bộ Tài Chính
Khái niệm ngân sách nhà nước (NSNN) có vai trò quan trọng trong việc thực hiện các hoạt động kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng và đối ngoại của Nhà nước, là nguồn lực để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. NSNN là một khâu quan trọng trong điều tiết nền kinh tế vĩ mô, vì vậy quản lý thống nhất nền tài chính quốc gia, nâng cao tính chủ động và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc quản lý và sử dụng NSNN, củng cố kỷ luật tài chính, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả tiền và tài sản của Nhà nước, tăng tích lũy nhằm thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
6.2. Kiến Nghị Đối Với Tỉnh Ủy Hội Đồng Nhân Dân Và UBND Tỉnh
Trong hệ thống tài chính quốc gia, ngân sách nhà nước là bộ phận quan trọng để nhà nước thực hiện các chức năng nhiệm vụ của mình. Khái niệm chi NSNN: Chi NSNN thể hiện các quan hệ tiền tệ hình thành trong quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm trang trải cho các chi phí của bộ máy quản lý Nhà nước và thực hiện các chức năng kinh tế - xã hội mà Nhà nước đảm nhận theo những nguyên tắc nhất định. Chi NSNN là sự phối hợp giữa hai quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN.
