Luận án tiến sĩ ngôn ngữ học: Ngữ âm tiếng Lộc Hà, Hà Tĩnh

LỜI CAM ĐOAN

MỞ ĐẦU

0.1. Lí do chọn đề tài

0.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

0.4. Phương pháp nghiên cứu của luận án

0.5. Tư liệu nghiên cứu

0.6. Đóng góp của luận án

0.7. Bố cục của luận án

1. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU PHƯƠNG NGỮ TIẾNG VIỆT VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA LUẬN ÁN

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu phương ngữ tiếng Việt

1.1.1. Đối với các nghiên cứu của học giả nước ngoài

1.1.2. Đối với các tác giả trong nước

1.2. Các vấn đề lí thuyết liên quan đến đề tài

1.3. Các hướng tiếp cận nghiên cứu phương ngữ hiện nay

1.4. Cơ sở nhận diện, miêu tả phương ngữ, thổ ngữ

1.4.1. Ngữ âm học (phonetics)

1.4.2. Âm vị học (phonology)

1.4.3. Âm tiết và các thành tố cấu tạo âm tiết tiếng Việt

1.5. Vài nét về vùng đất Lộc Hà

1.5.1. Đặc điểm lịch sử - xã hội vùng đất Lộc Hà

1.5.2. Tiếng Lộc Hà

2. CHƯƠNG II: ĐẶC ĐIỂM PHỤ ÂM ĐẦU TIẾNG LỘC HÀ

2.1. Mô tả đặc điểm ngữ âm các phụ âm đầu tiếng Hà Nội

2.2. Mô tả đặc điểm ngữ âm các phụ âm đầu tiếng Hà Tĩnh

2.3. Mô tả đặc điểm ngữ âm các phụ âm đầu tiếng Lộc Hà

3. CHƯƠNG III: ĐẶC ĐIỂM VẦN TIẾNG LỘC HÀ

3.1. Mô tả đặc điểm ngữ âm vần Lộc Hà

3.1.1. Đặc điểm các loại vần không có âm đệm

3.1.2. Đặc điểm các loại vần có âm đệm

4. CHƯƠNG IV: ĐẶC ĐIỂM THANH ĐIỆU TIẾNG LỘC HÀ

4.1. Nhận xét chung về thanh điệu tiếng Việt

4.2. Hệ thống thanh điệu Thịnh Lộc

4.3. Hệ thống thanh điệu An Lộc

4.4. Hệ thống thanh điệu Thạch Kim

4.5. Hệ thống thanh điệu Thạch Châu

4.6. Khái quát hệ thống thanh điệu các thổ ngữ Lộc Hà

4.7. So sánh hệ thống thanh điệu tiếng Lộc Hà với tiếng Hà Tĩnh, Tiếng Nghĩa Đàn (Nghệ An) và tiếng Hà Nội

4.7.1. So sánh hệ thống thanh điệu tiếng Lộc Hà với tiếng Hà Tĩnh trung tâm

4.7.2. So sánh hệ thống thanh điệu các thổ ngữ Lộc Hà với hệ thống thanh điệu tiếng Hà Nội

4.7.3. So sánh hệ thống thanh điệu các thổ ngữ Lộc Hà với hệ thống thanh điệu Bắc Trung Bộ

4.8. Quá trình biến đổi lịch sử thanh điệu các thổ ngữ Lộc Hà

4.8.1. Quá trình hình thành và phát triển sau thanh điệu phương ngữ Bắc Bộ

4.8.2. Quá trình hình thành và phát triển sau thanh điệu phương ngữ Bắc Trung Bộ

4.8.3. Quá trình hình thành và phát triển sau thanh điệu tiếng HTTT và các thổ ngữ Lộc Hà

DANH MỤC CÁC BÀI BÁO KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu luận án tiến sĩ ngôn ngữ học Ngữ âm tiếng Lộc Hà Hà Tĩnh

Luận án tiến sĩ ngôn ngữ học tập trung nghiên cứu ngữ âm tiếng Lộc Hà, một phương ngữ đặc trưng của vùng Hà Tĩnh. Nghiên cứu này nhằm mô tả chi tiết hệ thống ngữ âm của tiếng Lộc Hà, bao gồm phụ âm đầu, vần, và thanh điệu. Tiếng Lộc Hà được chọn làm đối tượng nghiên cứu do sự khác biệt rõ rệt so với các phương ngữ khác trong khu vực Nghệ Tĩnh. Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu hiện đại, bao gồm phân tích âm học bằng các phần mềm máy tính như WIN CECIL, SA, và PRAAT, để đảm bảo độ chính xác và khách quan trong việc miêu tả các đặc điểm ngữ âm.

1.1. Lý do chọn đề tài

Tiếng Lộc Hà là một phương ngữ đặc biệt trong hệ thống ngôn ngữ địa phương của Hà Tĩnh. Sự khác biệt về ngữ âm của tiếng Lộc Hà so với các phương ngữ khác trong khu vực Nghệ Tĩnh đã thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu. Luận án này nhằm khám phá những đặc điểm độc đáo của ngữ âm tiếng Lộc Hà, từ đó góp phần làm phong phú thêm hiểu biết về ngôn ngữ địa phương Việt Nam. Nghiên cứu này cũng hướng đến việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa ngôn ngữ của vùng Lộc Hà.

1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích chính của luận án là miêu tả chi tiết hệ thống ngữ âm của tiếng Lộc Hà, bao gồm phụ âm đầu, vần, và thanh điệu. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc thu thập dữ liệu ngữ âm thông qua điều tra điền dã, phân tích dữ liệu bằng các phần mềm máy tính, và so sánh hệ thống ngữ âm của tiếng Lộc Hà với ngôn ngữ toàn dân và các phương ngữ khác trong khu vực Hà Tĩnh.

II. Tổng quan tình hình nghiên cứu phương ngữ tiếng Việt

Phương ngữ tiếng Việt đã được nghiên cứu từ đầu thế kỷ XX, với sự quan tâm của cả học giả trong và ngoài nước. Các nghiên cứu tập trung vào việc phân vùng phương ngữ, tìm hiểu lịch sử phát triển của tiếng Việt, và miêu tả đặc điểm ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp của các phương ngữ. Luận án này kế thừa và phát triển các nghiên cứu trước đó, đặc biệt là trong việc áp dụng các phương pháp phân tích âm học hiện đại để nghiên cứu ngữ âm tiếng Lộc Hà.

2.1. Nghiên cứu của học giả nước ngoài

Các học giả nước ngoài như L. Cadière và Maspero đã có những đóng góp quan trọng trong việc phân vùng phương ngữ tiếng Việt. Cadière chia tiếng Việt thành bốn vùng phương ngữ, trong khi Maspero chia thành hai vùng chính là phương ngữ Bắc và Trung. Những nghiên cứu này đã đặt nền móng cho việc nghiên cứu sâu hơn về ngữ âm và phương ngữ tiếng Việt.

2.2. Nghiên cứu của các tác giả trong nước

Các nhà nghiên cứu trong nước đã tiếp tục phát triển các nghiên cứu về phương ngữ tiếng Việt, tập trung vào việc miêu tả chi tiết các đặc điểm ngữ âm, từ vựng, và ngữ pháp của từng vùng phương ngữ. Luận án này kế thừa các nghiên cứu trước đó, đồng thời áp dụng các phương pháp phân tích hiện đại để nghiên cứu ngữ âm tiếng Lộc Hà.

III. Phương pháp nghiên cứu và đóng góp của luận án

Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu hiện đại, bao gồm điều tra điền dã, phân tích âm học bằng các phần mềm máy tính, và phương pháp so sánh lịch sử. Những phương pháp này giúp đảm bảo độ chính xác và khách quan trong việc miêu tả các đặc điểm ngữ âm của tiếng Lộc Hà. Luận án cũng có những đóng góp quan trọng trong việc làm phong phú thêm hiểu biết về ngôn ngữ địa phương Việt Nam.

3.1. Phương pháp nghiên cứu

Luận án áp dụng các phương pháp nghiên cứu hiện đại, bao gồm điều tra điền dã để thu thập dữ liệu ngữ âm, phân tích âm học bằng các phần mềm máy tính như WIN CECIL, SA, và PRAAT, và phương pháp so sánh lịch sử để phân tích sự phát triển của hệ thống thanh điệu trong tiếng Lộc Hà.

3.2. Đóng góp của luận án

Luận án có những đóng góp quan trọng trong việc miêu tả chi tiết hệ thống ngữ âm của tiếng Lộc Hà, bao gồm phụ âm đầu, vần, và thanh điệu. Nghiên cứu này cũng chỉ ra những điểm tương đồng và khác biệt giữa tiếng Lộc Hà và các phương ngữ khác trong khu vực Hà Tĩnh, góp phần làm phong phú thêm hiểu biết về ngôn ngữ địa phương Việt Nam.

Luận án tiến sĩ nghiên cứu ngữ âm tiếng Lộc Hà, Hà Tĩnh