Luận Án Tiến Sĩ: Giáo Dục Kỹ Năng Xã Hội Cho Học Sinh Khuyết Tật Trí Tuệ Lớp 1 Hòa Nhập

LỜI CAM ĐOAN

MỞ ĐẦU

0.1. Lý do chọn đề tài

0.2. Mục đích nghiên cứu

0.3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

0.4. Giả thuyết khoa học

0.5. Nhiệm vụ nghiên cứu

0.6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

0.7. Phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu

0.8. Các luận điểm bảo vệ

0.9. Những đóng góp mới của luận án

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA GIÁO DỤC KĨ NĂNG XÃ HỘI CHO HỌC SINH KHUYẾT TẬT TRÍ TUỆ LỚP 1 HÒA NHẬP

1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu

1.1.1. Trên thế giới

1.1.2. Tại Việt Nam

1.1.3. Học sinh khuyết tật trí tuệ

1.1.3.1. Khái niệm khuyết tật trí tuệ

1.1.3.2. Mô hình giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật trí tuệ

1.1.4. Kĩ năng xã hội và đặc điểm kĩ năng xã hội của học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

1.1.4.1. Khái niệm kĩ năng xã hội. Một số kĩ năng xã hội của học sinh khuyết tật trí tuệ học lớp 1 hòa nhập

1.1.4.2. Các giai đoạn hình thành kĩ năng xã hội của học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

1.1.5. Giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

1.1.5.1. Khái niệm giáo dục kĩ năng xã hội

1.1.5.2. Một số quan điểm tiếp cận trong giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập. Ý nghĩa, mục tiêu của giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ học lớp 1 hòa nhập

1.1.5.3. Nội dung giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

1.1.5.4. Biện pháp và hình thức tổ chức giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ học lớp 1 hòa nhập

1.1.6. Đánh giá kĩ năng xã hội của học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

1.1.7. Các lực lượng tham gia vào giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ học lớp 1 hòa nhập. Một số yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục kĩ năng xã hội của học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

1.1.7.1. Công tác chỉ đạo của các cấp quản lí giáo dục

1.1.7.2. Nhà trường (trường học hòa nhập)

1.2. Kết luận chương 1

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG GIÁO DỤC KĨ NĂNG XÃ HỘI CHO HỌC SINH KHUYẾT TẬT TRÍ TUỆ LỚP 1 HÒA NHẬP

2.1. Vài nét về giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật tại địa bàn nghiên cứu thực trạng

2.2. Tổ chức khảo sát đánh giá thực trạng

2.2.1. Mục đích khảo sát

2.2.2. Nội dung khảo sát

2.2.3. Phương pháp khảo sát. Công cụ khảo sát

2.2.4. Mẫu khách thể khảo sát

2.2.5. Cách tiến hành khảo sát

2.2.6. Xử lí số liệu khảo sát

2.3. Kết quả khảo sát đánh giá thực trạng

2.3.1. Thực trạng về kĩ năng xã hội của học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

2.3.2. Đánh giá của giáo viên về khả năng học các kĩ năng xã hội của học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

2.3.3. Thực trạng giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

2.5. Kết luận chương 2

3. CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT VÀ THỰC NGHIỆM BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG XÃ HỘI CHO HỌC SINH KHUYẾT TẬT TRÍ TUỆ LỚP 1 HÒA NHẬP

3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính tích hợp

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính đặc trưng của giáo dục hòa nhập

3.1.6. Nguyên tắc cá biệt hóa

3.2. Một số biện pháp giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

3.2.1. Chuẩn bị giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập. Xác định mục tiêu giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

3.2.2. Xây dựng kế hoạch giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

3.2.3. Tổ chức giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

3.2.4. Tăng cường sự phối hợp giữa các lực lượng trong quá trình giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập. Mối quan hệ giữa các biện pháp giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

3.3. Thực nghiệm biện pháp giáo dục kĩ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

3.3.1. Tổ chức thực nghiệm

3.3.2. Kết quả thực nghiệm. Bàn luận kết quả thực nghiệm

3.4. Kết luận chương 3

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cơ sở lý luận về giáo dục kỹ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

Chương này tập trung vào việc hệ thống hóa các khái niệm và lý thuyết liên quan đến giáo dục kỹ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ trong môi trường lớp 1 hòa nhập. Các khái niệm cơ bản như kỹ năng xã hội, giáo dục hòa nhập, và phát triển kỹ năng xã hội được phân tích chi tiết. Nghiên cứu cũng đề cập đến các mô hình giáo dục hòa nhập trên thế giới và tại Việt Nam, nhấn mạnh sự cần thiết của việc giáo dục kỹ năng xã hội để giúp học sinh khuyết tật trí tuệ hòa nhập xã hội hiệu quả.

1.1. Khái niệm và đặc điểm kỹ năng xã hội

Kỹ năng xã hội được định nghĩa là khả năng tương tác, giao tiếp và giải quyết vấn đề trong các tình huống xã hội. Đối với học sinh khuyết tật trí tuệ, việc phát triển các kỹ năng này gặp nhiều khó khăn do hạn chế về nhận thức và khả năng thích ứng. Các kỹ năng cơ bản như làm quen, chia sẻ, và hợp tác được xem là nền tảng để các em hòa nhập vào cộng đồng.

1.2. Mô hình giáo dục hòa nhập

Mô hình giáo dục hòa nhập được áp dụng nhằm tạo điều kiện cho học sinh khuyết tật trí tuệ học tập cùng các bạn không khuyết tật. Mô hình này đòi hỏi sự hỗ trợ từ giáo viên, gia đình và cộng đồng để đảm bảo các em có thể phát triển toàn diện. Tại Việt Nam, mô hình này đã được triển khai từ những năm 1990, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc thực hiện hiệu quả.

II. Thực trạng giáo dục kỹ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

Chương này phân tích thực trạng giáo dục kỹ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ tại các trường tiểu học hòa nhập ở Hà Nội và Hà Giang. Kết quả khảo sát cho thấy, phần lớn giáo viên thiếu kinh nghiệm và kỹ năng trong việc giáo dục kỹ năng xã hội cho nhóm học sinh này. Các biện pháp giáo dục hiện tại chủ yếu dựa trên kinh nghiệm cá nhân, thiếu sự hệ thống và khoa học.

2.1. Đánh giá kỹ năng xã hội của học sinh

Kết quả khảo sát cho thấy, học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 có mức độ kỹ năng xã hội thấp, đặc biệt trong các kỹ năng giao tiếp và hợp tác. Các em gặp khó khăn trong việc thích ứng với môi trường học tập hòa nhập, dẫn đến tình trạng bị cô lập và không được chấp nhận bởi các bạn cùng lớp.

2.2. Thực trạng giáo dục kỹ năng xã hội

Giáo viên tại các trường hòa nhập thiếu các biện pháp cụ thể để giáo dục kỹ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ. Các hoạt động giáo dục chủ yếu tập trung vào việc truyền đạt kiến thức văn hóa, trong khi việc rèn luyện kỹ năng xã hội bị xem nhẹ. Điều này làm giảm hiệu quả của mô hình giáo dục hòa nhập.

III. Đề xuất và thực nghiệm biện pháp giáo dục kỹ năng xã hội cho học sinh khuyết tật trí tuệ lớp 1 hòa nhập

Chương này đề xuất các biện pháp giáo dục kỹ năng xã hội dựa trên nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu, tích hợp và khả thi. Các biện pháp bao gồm việc xây dựng kế hoạch giáo dục cụ thể, tăng cường sự phối hợp giữa giáo viên và gia đình, và tổ chức các hoạt động thực hành kỹ năng xã hội. Kết quả thực nghiệm cho thấy sự cải thiện đáng kể trong khả năng hòa nhập của học sinh.

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp

Các biện pháp giáo dục kỹ năng xã hội được đề xuất dựa trên nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu, tích hợp và khả thi. Nguyên tắc này nhấn mạnh việc xác định rõ mục tiêu giáo dục, tích hợp kỹ năng xã hội vào các hoạt động học tập, và đảm bảo tính khả thi trong việc thực hiện các biện pháp.

3.2. Kết quả thực nghiệm

Kết quả thực nghiệm cho thấy, các biện pháp giáo dục kỹ năng xã hội đã giúp cải thiện đáng kể khả năng hòa nhập của học sinh khuyết tật trí tuệ. Các em trở nên tự tin hơn trong giao tiếp và tương tác với bạn bè, đồng thời thể hiện sự tiến bộ trong việc thích ứng với môi trường học tập hòa nhập.

Luận Án Tiến Sĩ Về Giáo Dục Kỹ Năng Xã Hội Cho Học Sinh Khuyết Tật Trí Tuệ Lớp 1 Hòa Nhập