Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh ngày càng trở thành công cụ giao tiếp quan trọng trên thế giới. Tại Việt Nam, đặc biệt là tại Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai (DNTU), tiếng Anh được xem là môn học trọng tâm trong hệ thống giáo dục từ tiểu học đến đại học. Việc nâng cao kỹ năng viết tiếng Anh cho sinh viên, đặc biệt là sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh, là một thách thức lớn do nhiều nguyên nhân như vốn từ vựng hạn chế, cấu trúc ngữ pháp chưa vững và khó khăn trong việc sử dụng các liên từ phối hợp (coordinating conjunctions) để tạo sự liên kết mạch lạc trong bài viết.

Nghiên cứu này tập trung phân tích các lỗi sử dụng liên từ phối hợp trong bài viết tiếng Anh của 50 sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh tại DNTU. Dữ liệu được thu thập từ hai bài kiểm tra: bài trắc nghiệm lựa chọn liên từ phối hợp và ba bài luận viết theo chủ đề. Mục tiêu chính là xác định các lỗi phổ biến và đề xuất giải pháp nhằm cải thiện kỹ năng viết, đặc biệt là việc sử dụng liên từ phối hợp, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh tại trường. Thời gian nghiên cứu diễn ra trong học kỳ hai của năm học đầu tiên, từ tháng 12 đến giữa tháng 1, với phạm vi tập trung tại DNTU, tỉnh Đồng Nai.

Việc nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp số liệu cụ thể về mức độ sử dụng và sai sót trong việc dùng liên từ phối hợp, từ đó giúp giảng viên có cơ sở để điều chỉnh phương pháp giảng dạy, đồng thời hỗ trợ sinh viên nâng cao khả năng viết tiếng Anh một cách hiệu quả.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về liên từ phối hợp, lỗi ngôn ngữ và phân tích lỗi trong học tiếng Anh. Liên từ phối hợp (coordinating conjunctions) gồm bảy từ chính: for, and, nor, but, or, yet, so (FANBOYS), được định nghĩa là các từ nối các thành phần ngữ pháp cùng loại trong câu nhằm tạo sự liên kết và mạch lạc cho văn bản. Các chức năng chính của liên từ phối hợp bao gồm: nối ý bổ sung (and), đối lập (but, yet), lựa chọn (or, nor), nguyên nhân (for), và kết quả (so).

Lý thuyết phân tích lỗi (Error Analysis) được áp dụng để nhận diện, mô tả và giải thích các lỗi trong việc sử dụng liên từ phối hợp. Phân tích lỗi giúp xác định nguyên nhân gây ra lỗi, bao gồm sự can thiệp từ ngôn ngữ mẹ đẻ (interlingual interference) và sự hiểu sai hoặc áp dụng sai quy tắc trong tiếng Anh (intralingual interference). Các khái niệm chính bao gồm: lỗi hệ thống (systematic errors), lỗi không hệ thống (non-systematic errors), lỗi liên ngôn ngữ và nội ngôn ngữ, cũng như phân biệt lỗi và sai sót (mistakes).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng kết hợp định tính. Dữ liệu được thu thập từ 50 sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh tại DNTU thông qua hai công cụ: bài kiểm tra trắc nghiệm 20 câu về liên từ phối hợp và ba bài luận viết theo các chủ đề quen thuộc (tầm quan trọng của tiếng Anh, bạn bè thân thiết, sở thích cá nhân). Cỡ mẫu được chọn theo tiêu chí sinh viên có điểm danh đầy đủ các buổi học viết, nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của dữ liệu.

Phân tích dữ liệu được thực hiện qua ba bước: nhận diện lỗi, mô tả lỗi và giải thích lỗi dựa trên lý thuyết phân tích lỗi. Các lỗi được thống kê theo từng loại liên từ phối hợp, tỉ lệ lỗi và đúng được tính toán chi tiết. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ đầu tháng 12 đến giữa tháng 1, tương ứng với học kỳ hai của năm học đầu tiên tại DNTU.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu suất bài kiểm tra trắc nghiệm: Trong 50 bài kiểm tra, chỉ có 38% sinh viên đạt điểm đạt (≥5/10), trong khi 62% không đạt. Tổng số câu trả lời sai chiếm khoảng 50,7%, cao hơn số câu trả lời đúng (49,3%). Lỗi phổ biến nhất là với liên từ "for" (70,7% sai), tiếp theo là "and" (64%), "nor" (65%), và "or" (khoảng 55%). Liên từ "so" có tỉ lệ sai thấp nhất (19,3%).

  2. Sử dụng liên từ phối hợp trong bài luận: Tổng cộng 786 liên từ phối hợp được sử dụng trong 150 bài luận (3 bài/lần x 50 sinh viên). "And" là liên từ được dùng nhiều nhất (493 lần, chiếm hơn 62%), trong đó có 140 lỗi (28%). Các liên từ "but", "so", "or" cũng được sử dụng phổ biến với tỉ lệ lỗi lần lượt là 45%, 43%, và 34%. Liên từ "yet" không được sử dụng trong bất kỳ bài luận nào.

  3. Phân tích theo chủ đề: Trên ba chủ đề, "and" luôn là liên từ được sử dụng nhiều nhất với tỉ lệ lỗi dao động từ 27% đến 36%. Liên từ "but" có tỉ lệ lỗi cao nhất trên chủ đề về bạn bè thân thiết (51%). Liên từ "so" và "or" cũng có tỉ lệ lỗi đáng kể, đặc biệt là "so" với 51% lỗi trên chủ đề về tầm quan trọng của tiếng Anh.

  4. Nguyên nhân lỗi: Lỗi chủ yếu do sự can thiệp từ tiếng Việt (interlingual interference) và sự hiểu sai quy tắc ngữ pháp tiếng Anh (intralingual interference), như áp dụng sai quy tắc nối câu, thiếu dấu phẩy trước liên từ, hoặc dùng sai chức năng của liên từ.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy sinh viên năm nhất tại DNTU còn nhiều khó khăn trong việc sử dụng chính xác liên từ phối hợp, đặc biệt là "for" và "and" – những liên từ phổ biến nhưng dễ gây nhầm lẫn do chức năng đa dạng và khác biệt giữa tiếng Việt và tiếng Anh. Tỉ lệ lỗi cao trong bài kiểm tra trắc nghiệm và bài luận phản ánh sự thiếu chắc chắn trong nhận thức ngữ pháp và kỹ năng viết của sinh viên.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với xu hướng sinh viên EFL thường mắc lỗi trong việc sử dụng liên từ do ảnh hưởng ngôn ngữ mẹ đẻ và sự hiểu biết chưa đầy đủ về chức năng liên từ. Việc không sử dụng liên từ "yet" có thể do sinh viên chưa quen hoặc chưa được giảng dạy kỹ về liên từ này.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỉ lệ lỗi theo từng liên từ phối hợp và bảng tổng hợp số lượng liên từ đúng/sai theo từng chủ đề, giúp minh họa rõ ràng mức độ phổ biến và mức độ sai sót.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường giảng dạy chuyên sâu về liên từ phối hợp: Tổ chức các buổi học chuyên đề tập trung vào chức năng, cách dùng và dấu câu đi kèm liên từ phối hợp, đặc biệt là các liên từ dễ gây nhầm lẫn như "for", "and", "but". Thời gian thực hiện: trong học kỳ tiếp theo. Chủ thể: giảng viên bộ môn tiếng Anh.

  2. Phát triển bài tập thực hành viết có hướng dẫn: Thiết kế các bài tập viết ngắn với yêu cầu sử dụng liên từ phối hợp đúng chức năng, kèm theo phản hồi chi tiết từ giảng viên nhằm giúp sinh viên nhận diện và sửa lỗi kịp thời. Thời gian: liên tục trong năm học. Chủ thể: giảng viên và sinh viên.

  3. Áp dụng công nghệ hỗ trợ học tập: Sử dụng phần mềm kiểm tra ngữ pháp và liên từ phối hợp để sinh viên tự kiểm tra và chỉnh sửa bài viết trước khi nộp, giúp nâng cao ý thức tự học và tự sửa lỗi. Thời gian: triển khai trong học kỳ tới. Chủ thể: phòng công nghệ thông tin và giảng viên.

  4. Tổ chức các nhóm học tập và thảo luận: Khuyến khích sinh viên thành lập nhóm học tập để trao đổi, thảo luận về cách sử dụng liên từ phối hợp trong viết, qua đó tăng cường kỹ năng giao tiếp và học tập cộng đồng. Thời gian: xuyên suốt năm học. Chủ thể: sinh viên và cố vấn học tập.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giảng viên tiếng Anh tại các trường đại học và cao đẳng: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn về lỗi ngữ pháp phổ biến, giúp giảng viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp với trình độ sinh viên.

  2. Sinh viên chuyên ngành tiếng Anh: Tham khảo để nhận biết các lỗi thường gặp trong viết tiếng Anh, từ đó cải thiện kỹ năng viết và sử dụng liên từ phối hợp chính xác hơn.

  3. Nhà nghiên cứu ngôn ngữ học ứng dụng: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích chi tiết về lỗi ngôn ngữ trong môi trường học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai, hỗ trợ các nghiên cứu tiếp theo về lỗi ngữ pháp và phương pháp giảng dạy.

  4. Nhà quản lý giáo dục và xây dựng chương trình đào tạo: Thông tin từ nghiên cứu giúp thiết kế chương trình học và tài liệu giảng dạy phù hợp, nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh trong các trường đại học.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao sinh viên lại mắc nhiều lỗi với liên từ "for"?
    Lỗi với "for" chủ yếu do sự khác biệt về chức năng giữa tiếng Việt và tiếng Anh, cũng như việc sinh viên chưa nắm rõ cách dùng "for" như liên từ chỉ nguyên nhân trong câu phức. Ví dụ, nhiều sinh viên dùng "for" sai vị trí hoặc không dùng dấu phẩy đúng cách.

  2. Liên từ "and" có phải là liên từ dễ sử dụng nhất không?
    Mặc dù "and" là liên từ phổ biến nhất, sinh viên vẫn mắc nhiều lỗi do dùng quá mức hoặc dùng sai chức năng, dẫn đến câu văn thiếu mạch lạc hoặc thừa ý. Việc lạm dụng "and" cũng làm giảm tính logic của bài viết.

  3. Tại sao liên từ "yet" không được sinh viên sử dụng trong bài viết?
    "Yet" là liên từ ít phổ biến và có nhiều nghĩa phức tạp, sinh viên thường chưa được giảng dạy kỹ hoặc chưa tự tin sử dụng, dẫn đến việc tránh dùng trong bài viết.

  4. Làm thế nào để giảm lỗi liên từ phối hợp trong bài viết?
    Giải pháp hiệu quả là kết hợp giảng dạy lý thuyết với thực hành viết có phản hồi, sử dụng công nghệ hỗ trợ và tạo môi trường học tập tương tác để sinh viên nhận diện và sửa lỗi kịp thời.

  5. Phân tích lỗi có giúp cải thiện kỹ năng viết không?
    Có. Phân tích lỗi giúp sinh viên và giảng viên hiểu rõ nguyên nhân và loại lỗi thường gặp, từ đó điều chỉnh phương pháp học và dạy, nâng cao hiệu quả cải thiện kỹ năng viết.

Kết luận

  • Sinh viên năm nhất chuyên ngành tiếng Anh tại DNTU gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng chính xác liên từ phối hợp, đặc biệt là "for" và "and".
  • Tỉ lệ lỗi trong bài kiểm tra trắc nghiệm và bài luận viết đều cao, phản ánh sự thiếu chắc chắn về kiến thức ngữ pháp và kỹ năng viết.
  • Nguyên nhân chính là do sự can thiệp từ tiếng mẹ đẻ và hiểu sai quy tắc ngữ pháp tiếng Anh.
  • Nghiên cứu đề xuất các giải pháp giảng dạy chuyên sâu, bài tập thực hành, ứng dụng công nghệ và học tập nhóm nhằm cải thiện kỹ năng viết.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong học kỳ tới và đánh giá hiệu quả qua các đợt kiểm tra tiếp theo.

Hành động ngay: Giảng viên và sinh viên nên phối hợp thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao kỹ năng sử dụng liên từ phối hợp, góp phần cải thiện chất lượng viết tiếng Anh tại DNTU.