I. Tổng quan về tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não (TBMMN) là một bệnh lý thần kinh phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi (NCT). Theo định nghĩa của WHO, TBMMN là tình trạng rối loạn chức năng não đột ngột, kéo dài trên 24 giờ hoặc dẫn đến tử vong, nguyên nhân chủ yếu từ mạch máu. Phòng ngừa TBMMN là vấn đề cấp thiết, đặc biệt tại phường Đức Giang, Long Biên, Hà Nội, nơi có tỷ lệ NCT cao. Nghiên cứu này tập trung vào kiến thức thực hành và các yếu tố liên quan đến phòng ngừa TBMMN ở NCT.
1.1. Nguyên nhân và dấu hiệu cảnh báo
TBMMN chia thành hai loại chính: nhồi máu não (chiếm 80-85%) và xuất huyết não (15-20%). Nguyên nhân chủ yếu bao gồm tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, và bệnh tim mạch. Các dấu hiệu cảnh báo như đột ngột yếu liệt, rối loạn ngôn ngữ, và mất thị lực cần được nhận biết sớm để can thiệp kịp thời. Nghiên cứu chỉ ra rằng kiến thức về các dấu hiệu này giúp tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế trong 'thời gian vàng'.
1.2. Hậu quả và yếu tố nguy cơ
TBMMN gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, và tử vong. Các yếu tố nguy cơ bao gồm tuổi tác, tiền sử bệnh, và lối sống không lành mạnh. Đặc biệt, tăng huyết áp và đái tháo đường là những yếu tố nguy cơ chính có thể kiểm soát được. Việc nâng cao nhận thức về các yếu tố này giúp giảm thiểu nguy cơ TBMMN ở NCT.
II. Kiến thức và thực hành phòng ngừa TBMMN
Nghiên cứu tại phường Đức Giang, Long Biên, Hà Nội năm 2014 cho thấy, 75% NCT có kiến thức phòng ngừa TBMMN đạt yêu cầu, nhưng chỉ 57,9% có thực hành phòng ngừa đạt chuẩn. Các thực hành như đo huyết áp hàng ngày, tập thể dục đúng cách, và tránh thay đổi tư thế đột ngột còn hạn chế. Điều này cho thấy sự chênh lệch giữa kiến thức và thực hành, cần được cải thiện thông qua các chương trình giáo dục sức khỏe và y tế cộng đồng.
2.1. Thực trạng kiến thức
Kiến thức về TBMMN ở NCT chủ yếu tập trung vào các biến chứng của tăng huyết áp, trong khi các thông tin về dấu hiệu cảnh báo và yếu tố nguy cơ bị bỏ qua. Nghiên cứu chỉ ra rằng NCT dưới 65 tuổi, tham gia hoạt động xã hội, và có tiền sử gia đình bị TBMMN có kiến thức tốt hơn. Điều này nhấn mạnh vai trò của giáo dục sức khỏe trong việc nâng cao nhận thức.
2.2. Thực trạng thực hành
Thực hành phòng ngừa TBMMN ở NCT còn nhiều hạn chế. Chỉ 24,7% NCT đo huyết áp hàng ngày, và 64,6% tập thể dục đúng cách. Các yếu tố như trình độ học vấn, tham gia công tác xã hội, và kiến thức về TBMMN có ảnh hưởng tích cực đến thực hành. Nghiên cứu khuyến nghị tăng cường các hoạt động truyền thông y tế và quản lý sức khỏe để cải thiện thực hành phòng ngừa.
III. Yếu tố liên quan và khuyến nghị
Nghiên cứu xác định các yếu tố liên quan đến kiến thức và thực hành phòng ngừa TBMMN ở NCT. Các yếu tố như tuổi tác, trình độ học vấn, và tham gia hoạt động xã hội có ảnh hưởng đáng kể. Nghiên cứu khuyến nghị tăng cường giáo dục sức khỏe, cung cấp thông tin đầy đủ về TBMMN, và thúc đẩy các hoạt động y tế cộng đồng tại phường Đức Giang, Long Biên, Hà Nội.
3.1. Yếu tố liên quan
Các yếu tố như tuổi dưới 65, tham gia hoạt động xã hội, và tiền sử gia đình bị TBMMN có liên quan đến kiến thức tốt hơn. Trong khi đó, trình độ học vấn và kiến thức về TBMMN là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến thực hành phòng ngừa. Nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết của việc nâng cao nhận thức và thực hành thông qua các chương trình giáo dục sức khỏe.
3.2. Khuyến nghị
Nghiên cứu đề xuất các khuyến nghị cụ thể như tăng cường truyền thông y tế, cung cấp thông tin đầy đủ về TBMMN, và thúc đẩy các hoạt động y tế cộng đồng. Các khuyến nghị này nhằm cải thiện kiến thức và thực hành phòng ngừa TBMMN ở NCT, góp phần giảm thiểu gánh nặng bệnh tật và nâng cao chất lượng cuộc sống.
