Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành chế biến gỗ tại Việt Nam ngày càng phát triển, việc tổ chức kế toán khoa học và hợp lý đóng vai trò then chốt trong quản lý tài chính và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Công ty TNHH Đồ gỗ Nghĩa Tín, thành lập từ năm 2004 tại tỉnh Bình Định, là một trong những doanh nghiệp tiêu biểu trong lĩnh vực này với quy mô nhân sự tăng từ 30 lên hơn 100 người trong giai đoạn 2016-2019. Doanh thu của công ty trong năm 2017 tăng 8,9% so với năm 2016 và tiếp tục tăng 16,2% trong năm 2019 so với năm 2017, trong khi lợi nhuận sau thuế năm 2019 tăng 16,1% so với năm 2017. Tuy nhiên, thực trạng tổ chức kế toán tại công ty còn tồn tại một số hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán và hiệu quả quản lý.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về tổ chức kế toán trong doanh nghiệp, khảo sát và đánh giá thực trạng tổ chức kế toán tại Công ty TNHH Đồ gỗ Nghĩa Tín năm 2019, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả công tác kế toán, góp phần phát triển bền vững doanh nghiệp. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào tổ chức kế toán tại công ty trong năm 2019, với trọng tâm là các hoạt động thu thập, xử lý, cung cấp thông tin kế toán, tổ chức bộ máy kế toán, kiểm tra kế toán và ứng dụng công nghệ thông tin.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin chính xác, kịp thời phục vụ quản lý tài chính, đồng thời giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trong ngành chế biến gỗ, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình về tổ chức kế toán trong doanh nghiệp, bao gồm:

  • Khái niệm tổ chức kế toán: Là hoạt động tổ chức vận dụng các phương pháp, nguyên tắc, chuẩn mực kế toán để thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin về tài sản, hoạt động kinh tế nhằm kiểm tra, giám sát và quản lý tài chính doanh nghiệp.

  • Vai trò và chức năng tổ chức kế toán: Cung cấp thông tin kế toán đầy đủ, chính xác, kịp thời phục vụ quản lý nội bộ và các đối tượng bên ngoài; kiểm tra, kiểm soát các khoản thu chi, tài sản; phân tích và đánh giá hiệu quả kinh tế.

  • Nguyên tắc tổ chức kế toán: Tuân thủ Luật Kế toán, chuẩn mực kế toán Việt Nam; phù hợp với quy mô, đặc điểm sản xuất kinh doanh và trình độ nhân sự; đảm bảo tiết kiệm chi phí và hiệu quả.

  • Mô hình tổ chức bộ máy kế toán: Bao gồm ba hình thức chính là kế toán tập trung, kế toán phân tán và kế toán kết hợp vừa tập trung vừa phân tán, tùy thuộc vào quy mô và đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp.

  • Nội dung tổ chức kế toán: Tổ chức bộ máy kế toán; tổ chức thu thập, xử lý và cung cấp thông tin kế toán (chứng từ, tài khoản, sổ kế toán, báo cáo); tổ chức kiểm tra kế toán; ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:

  • Phương pháp tổng hợp, quy nạp, diễn giải, hệ thống hóa để xây dựng cơ sở lý luận về tổ chức kế toán trong doanh nghiệp.

  • Phân tích dữ liệu thứ cấp: Thu thập và phân tích báo cáo tài chính, báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh, chứng từ, sổ sách kế toán của Công ty TNHH Đồ gỗ Nghĩa Tín giai đoạn 2016-2019.

  • Phương pháp quan sát và phỏng vấn trực tiếp: Khảo sát thực trạng tổ chức bộ máy kế toán, quy trình thu thập, xử lý thông tin, kiểm tra kế toán và ứng dụng công nghệ thông tin tại công ty.

  • Cỡ mẫu nghiên cứu: Toàn bộ bộ phận kế toán gồm 9 nhân sự, trong đó có 1 kế toán trưởng và 8 nhân viên kế toán phụ trách các phần hành khác nhau.

  • Phân tích dữ liệu: Sử dụng phương pháp phân tích định tính và định lượng để đánh giá thực trạng, so sánh số liệu doanh thu, lợi nhuận và hiệu quả công tác kế toán.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào năm 2019, với dữ liệu thu thập từ các năm 2016 đến 2019 để đánh giá xu hướng và thực trạng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tổ chức bộ máy kế toán tập trung, quy mô phù hợp: Công ty tổ chức bộ máy kế toán theo hình thức tập trung với 9 nhân sự, trong đó có 1 kế toán trưởng và các kế toán viên chuyên trách từng phần hành. Điều này giúp tiết kiệm chi phí và cung cấp thông tin kịp thời cho Ban Giám đốc. Tuy nhiên, đội ngũ kế toán còn trẻ, độ tuổi từ 28-33, thiếu kinh nghiệm thực tiễn.

  2. Hệ thống chứng từ kế toán được xây dựng tương đối khoa học: Công ty áp dụng chế độ chứng từ theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, sử dụng các loại chứng từ phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số sai sót như lập chứng từ thiếu hoặc không hợp lệ, thiếu chữ ký xác nhận, không lập biên bản đối với hàng hỏng.

  3. Hệ thống tài khoản kế toán đáp ứng yêu cầu: Công ty xây dựng hệ thống tài khoản dựa trên chế độ kế toán hiện hành, phù hợp với đặc điểm hoạt động và yêu cầu quản lý. Việc mã hóa và đặt tên tài khoản được thực hiện theo quy định, giúp hệ thống hóa và xử lý thông tin hiệu quả.

  4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán còn hạn chế: Mặc dù công ty đã sử dụng phần mềm kế toán để lập chứng từ và xử lý số liệu, nhưng việc nhập liệu, kiểm tra và bảo quản chứng từ chưa đồng bộ và khoa học, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác kế toán.

Thảo luận kết quả

Việc tổ chức bộ máy kế toán theo hình thức tập trung phù hợp với quy mô và phạm vi hoạt động của Công ty TNHH Đồ gỗ Nghĩa Tín, giúp giảm chi phí và tăng tính tập trung trong quản lý. Tuy nhiên, đội ngũ kế toán trẻ và thiếu kinh nghiệm có thể ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán, cần được đào tạo và bồi dưỡng thêm.

Hệ thống chứng từ và tài khoản kế toán được xây dựng theo chuẩn mực và quy định hiện hành, đảm bảo tính pháp lý và chính xác trong ghi chép, xử lý thông tin. Tuy nhiên, các sai sót trong lập chứng từ phản ánh sự thiếu chặt chẽ trong quy trình kiểm tra, cần được khắc phục để tránh rủi ro tài chính.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán là xu hướng tất yếu, nhưng hiện tại công ty chưa khai thác tối đa lợi ích từ công nghệ, dẫn đến việc nhập liệu và lưu trữ chứng từ chưa hiệu quả. So sánh với các nghiên cứu trong ngành, việc hoàn thiện ứng dụng công nghệ thông tin sẽ giúp nâng cao chất lượng thông tin kế toán, giảm thiểu sai sót và tăng tốc độ xử lý dữ liệu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận giai đoạn 2016-2019, bảng phân tích số lượng nhân sự kế toán theo độ tuổi và trình độ, cũng như sơ đồ quy trình lập và kiểm tra chứng từ kế toán tại công ty để minh họa thực trạng và các điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đào tạo và nâng cao năng lực đội ngũ kế toán: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ kế toán và kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin cho nhân viên kế toán, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn. Thời gian thực hiện trong 6-12 tháng, do phòng Nhân sự phối hợp với phòng Kế toán tổ chức.

  2. Hoàn thiện quy trình lập, kiểm tra và lưu trữ chứng từ kế toán: Xây dựng và ban hành quy trình chuẩn về lập chứng từ, kiểm tra chặt chẽ các yếu tố hợp lệ, hợp pháp, đồng thời thiết kế mẫu gáy tệp và hệ thống lưu trữ khoa học, thuận tiện cho việc tra cứu. Thời gian triển khai trong 3-6 tháng, do phòng Kế toán chủ trì.

  3. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán: Đầu tư nâng cấp phần mềm kế toán, áp dụng hệ thống quản lý chứng từ điện tử, tự động hóa nhập liệu và báo cáo tài chính. Đồng thời, đào tạo nhân viên sử dụng thành thạo các công cụ công nghệ mới. Thời gian thực hiện 12 tháng, do Ban Giám đốc chỉ đạo, phòng Kế toán và phòng Công nghệ thông tin phối hợp.

  4. Tổ chức kiểm tra, giám sát nội bộ thường xuyên: Thiết lập kế hoạch kiểm tra định kỳ và đột xuất công tác kế toán nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm, đảm bảo tính chính xác và trung thực của thông tin kế toán. Thời gian thực hiện liên tục, do kế toán trưởng và Ban Kiểm soát chịu trách nhiệm.

  5. Xây dựng hệ thống báo cáo quản trị đa dạng và kịp thời: Thiết kế các báo cáo kế toán quản trị phù hợp với yêu cầu quản lý của từng phòng ban, giúp Ban Giám đốc có cơ sở ra quyết định chính xác và nhanh chóng. Thời gian triển khai trong 6 tháng, do phòng Kế toán phối hợp với các phòng ban liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp sản xuất chế biến gỗ: Giúp hiểu rõ vai trò và tầm quan trọng của tổ chức kế toán trong quản lý tài chính, từ đó áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị tài chính.

  2. Phòng kế toán và tài chính các doanh nghiệp vừa và nhỏ: Cung cấp kiến thức về tổ chức bộ máy kế toán, quy trình thu thập, xử lý thông tin và ứng dụng công nghệ thông tin, giúp cải thiện chất lượng công tác kế toán.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh chuyên ngành kế toán, tài chính: Là tài liệu tham khảo bổ ích về lý luận và thực tiễn tổ chức kế toán trong doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành chế biến gỗ.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức tư vấn tài chính: Hỗ trợ đánh giá thực trạng tổ chức kế toán tại doanh nghiệp, từ đó xây dựng chính sách, hướng dẫn và tư vấn phù hợp nhằm nâng cao năng lực quản lý tài chính doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tổ chức bộ máy kế toán tập trung lại phù hợp với Công ty TNHH Đồ gỗ Nghĩa Tín?
    Do công ty hoạt động tại một địa điểm, không có chi nhánh hay văn phòng đại diện khác, quy mô vừa phải nên tổ chức bộ máy kế toán tập trung giúp tiết kiệm chi phí, tăng tính tập trung và thuận tiện trong quản lý.

  2. Những hạn chế chính trong công tác lập chứng từ kế toán tại công ty là gì?
    Bao gồm lập chứng từ thiếu, không đầy đủ chữ ký xác nhận, không lập biên bản đối với hàng hỏng, và một số chứng từ không hợp lệ, ảnh hưởng đến tính chính xác và pháp lý của thông tin kế toán.

  3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán?
    Cần đầu tư phần mềm kế toán hiện đại, đào tạo nhân viên sử dụng thành thạo, áp dụng hệ thống quản lý chứng từ điện tử và tự động hóa quy trình nhập liệu, kiểm tra và báo cáo.

  4. Vai trò của kiểm tra kế toán nội bộ trong doanh nghiệp là gì?
    Giúp phát hiện và ngăn ngừa sai phạm, đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin kế toán, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp.

  5. Báo cáo kế toán quản trị có vai trò như thế nào trong quản lý doanh nghiệp?
    Cung cấp thông tin chi tiết, kịp thời về tình hình tài chính, sản xuất kinh doanh giúp nhà quản lý đánh giá hiệu quả hoạt động, phát hiện sai lệch và ra quyết định điều chỉnh phù hợp.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về tổ chức kế toán trong doanh nghiệp, làm rõ vai trò, chức năng và nguyên tắc tổ chức kế toán.

  • Thực trạng tổ chức kế toán tại Công ty TNHH Đồ gỗ Nghĩa Tín cho thấy bộ máy kế toán được tổ chức tập trung, hệ thống chứng từ và tài khoản phù hợp nhưng còn tồn tại hạn chế về quy trình và ứng dụng công nghệ.

  • Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm đào tạo nhân sự, hoàn thiện quy trình chứng từ, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và tổ chức kiểm tra nội bộ.

  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và phát triển bền vững doanh nghiệp trong ngành chế biến gỗ.

  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả sau 6-12 tháng và mở rộng nghiên cứu sang các doanh nghiệp cùng ngành để hoàn thiện mô hình tổ chức kế toán.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả tổ chức kế toán tại doanh nghiệp bạn!