Hoàn thiện quản lý tài chính về tự chủ chi thường xuyên tại bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu tỉnh Bến Tre

Các bệnh viện công lập (BVCL) đóng vai trò then chốt trong công tác KCB, bảo đảm sức khỏe cho người dân và sự phát triển của xã hội. BVCL luôn là tổ chức hàng đầu trong ngành y tế, cung cấp dịch vụ kỹ thuật (DVKT) mang tính chất phúc lợi xã hội. Với sự gia tăng chênh lệch giữa các tầng lớp xã hội và sự hoạt động vì lợi nhuận của các cơ sở y tế tư nhân, vai trò của BV công càng được coi trọng. Các bệnh viện này tiên phong trong việc nghiên cứu, phát triển các phương pháp chẩn đoán, điều trị, kỹ thuật cao và đào tạo đội ngũ nhân viên y tế (NVYT) giỏi chuyên môn. Thực hiện tự chủ tài chính bệnh viện giúp BVCL nâng cao chất lượng KCB, góp phần vào mục tiêu phúc lợi xã hội và đóng góp vào ngân sách nhà nước (NSNN).

Mục tiêu của cơ chế tự chủ tài chính đối với bệnh viện công lập là giao quyền tự chủ cho đơn vị trong tổ chức hoạt động, sắp xếp bộ máy và quản lý nguồn tài chính để hoàn thành nhiệm vụ. Cơ chế này khuyến khích phát huy nguồn lực của bệnh viện để cung cấp dịch vụ chất lượng, tăng thu nhập cho cả bệnh viện và nhân viên. Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Nguyệt (2019), TCTC đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập (ĐVSNCL), hướng đến mục tiêu đến năm 2025 có tối thiểu 20% đơn vị tự chủ tài chính.

Việc huy động các nguồn tài chính tại bệnh viện còn phụ thuộc nhiều vào nguồn NSNN và nguồn thu từ hoạt động sự nghiệp. Cơ cấu nguồn thu chưa đa dạng, tiềm ẩn rủi ro khi NSNN có sự thay đổi hoặc hoạt động sự nghiệp gặp khó khăn. Biểu đồ cơ cấu nguồn thu cho thấy sự phụ thuộc vào NSNN và hoạt động sự nghiệp từ năm 2018 đến 2022. Do đó, bệnh viện cần tìm kiếm các nguồn thu khác để tăng tính chủ động về tài chính.

Việc quản lý và sử dụng các nguồn tài chính tại bệnh viện còn nhiều bất cập. Các khoản chi thường xuyên như chi cho nhân lực, thuốc men, vật tư y tế còn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi, trong khi chi cho đầu tư phát triển còn hạn chế. Cơ cấu chi thường xuyên các năm cho thấy sự mất cân đối giữa các khoản chi. Điều này ảnh hưởng đến khả năng nâng cao chất lượng dịch vụ và đầu tư vào cơ sở vật chất, trang thiết bị.

Quản lý tài sản tại bệnh viện cũng đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là trong việc bảo trì, nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế. Việc kiểm tra, kiểm soát tài chính khi thực hiện cơ chế tự chủ còn chưa chặt chẽ, tiềm ẩn rủi ro về thất thoát, lãng phí. Do đó, bệnh viện cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo sử dụng tài chính hiệu quả.

Một trong những giải pháp quan trọng là tăng nguồn thu cho bệnh viện thông qua việc nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng các dịch vụ theo yêu cầu, tìm kiếm các nguồn tài trợ, viện trợ và đẩy mạnh xã hội hóa y tế. Bệnh viện cũng cần có chính sách thu hút, giữ chân NVYT giỏi bằng cách cải thiện chế độ đãi ngộ, tăng thu nhập và tạo điều kiện phát triển chuyên môn.

Cần không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, đào tạo chuyên môn cho NVYT để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người bệnh. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý bệnh viện, từ đó tăng cường hiệu quả hoạt động và giảm thiểu chi phí. Đồng thời cần đổi mới cơ chế tài chính, xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ (QCCTNB) phù hợp, tăng cường kiểm soát chi phí và sử dụng tài sản hiệu quả.

Để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính, bệnh viện cần xây dựng quy trình quản lý tài chính chặt chẽ, từ khâu lập kế hoạch, phân bổ ngân sách đến kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả. Cần tăng cường kiểm soát nội bộ, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật về tài chính. Đồng thời, cần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ tài chính có trình độ chuyên môn cao, đạo đức nghề nghiệp tốt.

Bệnh viện đã đạt được một số kết quả tích cực từ năm 2018 đến năm 2022 như tăng nguồn thu, cải thiện thu nhập cho nhân viên, nâng cao chất lượng KCB. Song, vẫn còn tồn tại những hạn chế như cơ sở vật chất xuống cấp, trang thiết bị thiếu đồng bộ, năng lực quản lý tài chính còn yếu, và cơ chế kiểm soát chưa chặt chẽ. Những hạn chế này ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và khả năng phát triển của bệnh viện.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý tài chính tại bệnh viện bao gồm yếu tố bên trong (năng lực quản lý, trình độ NVYT, cơ sở vật chất, trang thiết bị) và yếu tố bên ngoài (cơ chế chính sách, môi trường cạnh tranh, tình hình kinh tế xã hội). Để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, bệnh viện cần khắc phục các yếu tố hạn chế và tận dụng các yếu tố thuận lợi.

Bệnh viện đặt mục tiêu trở thành bệnh viện hạng I tuyến tỉnh hàng đầu, cung cấp dịch vụ chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu KCB của người dân. Để đạt được mục tiêu này, bệnh viện cần đầu tư vào cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, đào tạo đội ngũ NVYT giỏi chuyên môn và xây dựng hệ thống quản lý chuyên nghiệp.

Bệnh viện cần xây dựng kế hoạch tài chính trung và dài hạn, xác định rõ các mục tiêu, chỉ tiêu và giải pháp cụ thể. Kế hoạch này cần dựa trên cơ sở đánh giá thực trạng, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và dự báo xu hướng phát triển của ngành y tế. Đồng thời, cần có sự tham gia của tất cả các khoa phòng, NVYT để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.

Các cơ quan quản lý nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách về tự chủ tài chính cho BVCL, tạo điều kiện thuận lợi để bệnh viện phát huy tính chủ động, sáng tạo. Cần tăng cường đầu tư cho y tế, đặc biệt là cho các bệnh viện tuyến dưới, vùng sâu vùng xa. Đồng thời, cần có cơ chế kiểm tra, giám sát hiệu quả để đảm bảo sử dụng NSNN đúng mục đích và hiệu quả.

Bệnh viện cần chủ động xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, xác định rõ các mục tiêu, chỉ tiêu và giải pháp. Cần tăng cường công tác thông tin, truyền thông để nâng cao nhận thức của NVYT và cộng đồng về tự chủ tài chính. Đồng thời, cần xây dựng văn hóa làm việc chuyên nghiệp, trách nhiệm và hiệu quả.