Giải pháp công nghệ bảo quản lạc sau thu hoạch và mức độ nhiễm aflatoxin ở miền Trung và Bắc Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. MỞ ĐẦU

1.1. Mục tiêu nghiên cứu

1.2. Nội dung nghiên cứu

1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

1.3.1. Ý nghĩa khoa học

1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn. Những đóng góp mới của luận án

1.4. Cấu trúc của luận án

1.5. Giới thiệu chung về cây lạc

1.6. Tình hình sản xuất và tiêu thụ lạc trên thế giới và Việt Nam

1.7. Quy định về mức nhiễm nấm mốc và aflatoxin trong lạc

1.8. Tính chất hóa lý của aflatoxin

1.9. Ảnh hưởng của aflatoxin đối với sức khỏe

1.10. Các phương pháp lấy mẫu, phương pháp phân tích aflatoxin

1.11. Tình hình nhiễm aflatoxin trên lạc

1.12. Aspergillus trên lạc

1.13. Tình hình nhiễm nấm mốc trên lạc

1.14. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển và sinh aflatoxin của A.

1.14.1. Ảnh hưởng của độ ẩm và hoạt độ nước

1.14.2. Ảnh hưởng của nhiệt độ

1.14.3. Ảnh hưởng của nấm mốc đến chất lượng lạc trong quá trình bảo quản

1.14.4. Ảnh hưởng của tinh dầu tới sự phát triển và sinh aflatoxin của Aspergillus flavus

1.14.5. Ảnh hưởng của môi trường không khí đến chất lượng lạc trong quá trình bảo quản

1.15. Các biện pháp kiểm soát aflatoxin nhiễm trong lạc và nông sản khô sau thu hoạch trên thế giới và Việt Nam

1.15.1. Kiểm soát chất lượng sau thu hoạch và trong quá trình bảo quản

1.15.2. Đóng gói điều biến khí quyển

1.15.3. Các loại bao bì dùng trong bảo quản lạc

1.15.4. Bảo quản hoặc giảm nhiễm aflatoxin bằng phương pháp hóa học

2. NGUYÊN VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Nguyên vật liệu nghiên cứu

2.2. Nguyên vật liệu

2.3. Hóa chất sử dụng

2.4. Thiết bị sử dụng chính

2.5. Thời gian và địa điểm nghiên cứu

2.6. Phương pháp lấy mẫu

2.7. Phương pháp phân tích hóa lý

2.8. Xác định hàm lượng aflatoxin

2.9. Đánh giá về mặt cảm quan của các mẫu lạc thu thập mùa thu năm 2013

2.10. Phương pháp phân tích sinh học

2.11. Xác định tổng số bào tử nấm men - mốc

2.12. Phân lập nấm mốc sinh độc tố từ lạc

2.13. Định danh nấm mốc Aspergillus flavus

2.14. Chuẩn bị dịch bào tử Aspergillus flavus với hàm lượng khác nhau

2.15. Đánh giá mức độ nhiễm nấm men-mốc và aflatoxin trong lạc

2.16. Đánh giá trên lạc nhân, lạc củ và lạc rang húng lìu thu thập tại Bắc Giang, Thanh Hóa và Nghệ An vào mùa hè

2.17. Đánh giá mức độ nhiễm AF, nấm mốc trên lạc củ và lạc nhân vào mùa thu

2.18. Phương pháp công nghệ

2.19. Điều chỉnh độ ẩm của lạc thí nghiệm

2.20. Thiết kế thí nghiệm: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển và sinh aflatoxin trên lạc của Aspergillus flavus

2.21. Thiết kế thí nghiệm nghiên cứu các giải pháp và đề xuất một số quy trình nhằm giảm nhiễm aflatoxin trong lạc

2.22. Xử lý số liệu

3. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

3.1. Đánh giá mức độ nhiễm nấm men-mốc và aflatoxin trên lạc tại Nghệ An, Thanh Hóa và Bắc Giang

3.2. Đánh giá mức độ nhiễm nấm men-mốc và aflatoxin trên lạc nhân, lạc củ và lạc rang húng lìu thu thập vào mùa hè

3.3. Đánh giá mức độ nhiễm nấm mốc và AF trong lạc trên địa bàn huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang vào mùa thu

3.4. Phân lập và xác định chủng sinh aflatoxin trên lạc. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển và sinh AF trên lạc của Aspergillus flavus BG1

3.5. Đánh giá sự thay đổi độ ẩm của các mẫu lạc trong các loại bao bì khác nhau

3.6. Ảnh hưởng của độ ẩm đến sự phát triển và sinh AF của chủng Aspergillus flavus BG1 trên lạc

3.7. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự phát triển và sinh AF của Aspergillus flavus BG1 trên lạc

3.8. Ảnh hưởng của mức nhiễm A. flavus đến sự sinh AF trên lạc

3.9. Ảnh hưởng của điều kiện hút chân không đến sự phát triển và sinh aflatoxin trên lạc của A.

3.10. Phân tích mối quan hệ của các yếu tố đến sự phát triển và sinh aflatoxin trên lạc của A.

3.11. Nghiên cứu ảnh hưởng của tinh dầu hồi, quế đến khả năng ức chế sự phát triển của A.

3.12. Khảo nghiệm và đề xuất quy trình bảo quản nhằm tránh nguy cơ nhiễm aflatoxin trong lạc

3.12.1. Khảo nghiệm quy trình bảo quản lạc nhân bằng giải pháp kiểm soát chất lượng trước khi bảo quản

3.12.2. Quy trình bảo quản lạc bằng đóng gói hút chân không

3.12.3. Quy trình bảo quản lạc nhân bằng cách sử dụng tinh dầu hồi, quế

3.12.4. Đề xuất quy trình bảo quản lạc nhân nhằm giảm nhiễm aflatoxin trong lạc

4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC 1. KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ NHIỄM NẤM MỐC VA ̀ AFLATOXIN TRONG LẠC

I. Giới thiệu về tình hình nhiễm aflatoxin ở miền Trung và Bắc Việt Nam

Aflatoxin là một trong những độc tố vi nấm nguy hiểm, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm ung thư gan. Tình hình nhiễm aflatoxin trong lạc ở miền Trung và Bắc Việt Nam đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Theo các nghiên cứu, lạc là một trong những nông sản dễ bị nhiễm aflatoxin do điều kiện khí hậu ẩm ướt và nhiệt đới. Việc kiểm soát mức độ nhiễm aflatoxin trong lạc không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng mà còn tác động đến kinh tế nông nghiệp. "Nhiễm aflatoxin trong thực phẩm ảnh hưởng đến kinh tế và thương mại trong mọi giai đoạn trên thị trường tiêu thụ và xuất khẩu". Do đó, việc nghiên cứu và tìm ra các giải pháp công nghệ bảo quản lạc là rất cần thiết.

1.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ lạc

Lạc là một trong những cây trồng quan trọng tại Việt Nam, với sản lượng đứng thứ 15 trên thế giới. Tuy nhiên, tình trạng nhiễm aflatoxin trong lạc đang ảnh hưởng đến khả năng xuất khẩu và tiêu thụ trong nước. "Việt Nam có sản lượng lạc xuất khẩu đứng thứ 10 trên thế giới". Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các biện pháp bảo quản hiệu quả nhằm giảm thiểu nguy cơ nhiễm aflatoxin. Các nghiên cứu cho thấy rằng, lạc có thể bị nhiễm nấm mốc trong quá trình trồng trọt, thu hoạch và bảo quản. Việc áp dụng các công nghệ bảo quản hiện đại sẽ giúp nâng cao chất lượng lạc và đảm bảo an toàn thực phẩm.

II. Các giải pháp công nghệ bảo quản lạc

Để giảm thiểu mức độ nhiễm aflatoxin trong lạc, nhiều giải pháp công nghệ bảo quản đã được nghiên cứu và áp dụng. Các biện pháp này bao gồm kiểm soát độ ẩm, nhiệt độ và sử dụng các loại bao bì phù hợp. "Kiểm soát chất lượng sau thu hoạch và trong quá trình bảo quản là rất quan trọng". Việc sử dụng công nghệ đóng gói điều biến khí quyển cũng đã cho thấy hiệu quả trong việc bảo quản lạc. Ngoài ra, các phương pháp hóa học cũng được áp dụng để giảm nhiễm aflatoxin. Các nghiên cứu cho thấy rằng, việc sử dụng tinh dầu tự nhiên như tinh dầu hồi và quế có thể giúp ức chế sự phát triển của nấm mốc và giảm thiểu mức độ nhiễm aflatoxin.

2.1. Kiểm soát độ ẩm và nhiệt độ

Độ ẩm và nhiệt độ là hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển của nấm mốc và sinh aflatoxin. Nghiên cứu cho thấy rằng, độ ẩm cao và nhiệt độ không phù hợp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nấm mốc phát triển. "Ảnh hưởng của độ ẩm đến sự phát triển và sinh aflatoxin của chủng Aspergillus flavus BG1 trên lạc" đã được chứng minh qua nhiều thí nghiệm. Việc điều chỉnh độ ẩm và nhiệt độ trong quá trình bảo quản lạc sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm aflatoxin, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm.

III. Đánh giá mức độ nhiễm aflatoxin và các biện pháp kiểm soát

Đánh giá mức độ nhiễm aflatoxin trong lạc là một phần quan trọng trong nghiên cứu này. Các mẫu lạc được thu thập từ nhiều địa phương khác nhau ở miền Trung và Bắc Việt Nam đã được phân tích để xác định mức độ nhiễm aflatoxin. "Kết quả phân tích cho thấy mức độ nhiễm aflatoxin trong lạc có sự khác biệt rõ rệt giữa các vùng". Việc đánh giá này không chỉ giúp nhận diện tình trạng nhiễm aflatoxin mà còn cung cấp cơ sở dữ liệu cho việc xây dựng các biện pháp kiểm soát hiệu quả. Các biện pháp kiểm soát này bao gồm việc áp dụng các quy trình bảo quản lạc nhằm giảm thiểu nguy cơ nhiễm aflatoxin.

3.1. Các biện pháp kiểm soát chất lượng

Các biện pháp kiểm soát chất lượng sau thu hoạch và trong quá trình bảo quản lạc là rất cần thiết. Việc áp dụng các công nghệ hiện đại trong bảo quản lạc sẽ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo an toàn thực phẩm. "Đóng gói hút chân không và sử dụng các loại bao bì phù hợp là những giải pháp hiệu quả". Ngoài ra, việc sử dụng các phương pháp hóa học để giảm nhiễm aflatoxin cũng cần được xem xét. Các nghiên cứu cho thấy rằng, việc áp dụng các biện pháp này sẽ giúp giảm thiểu mức độ nhiễm aflatoxin trong lạc, từ đó bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Nghiên cứu mức độ nhiễm aflatoxin và giải pháp bảo quản lạc sau thu hoạch tại miền Trung và Bắc Việt Nam