Đọc Thẩm Mỹ Trong Dạy Học Thơ Trữ Tình Ở Trường Trung Học Phổ Thông

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

MỞ ĐẦU

Lí do chọn đề tài

Xu thế dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học

Mục tiêu và nhiệm vụ của môn Ngữ văn trong nhà trường phổ thông Việt Nam

Vai trò, ý nghĩa của đọc thẩm mĩ trong dạy học môn Ngữ văn ở trường trung học phổ thông

Thực tế dạy học môn Ngữ văn ở trường trung học phổ thông

Lịch sử vấn đề nghiên cứu

Một số nghiên cứu về đọc, đọc hiểu văn bản trong môn Ngữ văn

Một số nghiên cứu về phát triển năng lực đọc hiểu văn bản trong môn Ngữ văn ở trường trung học phổ thông

Một số nghiên cứu về đọc thẩm mĩ trong dạy học môn Ngữ văn và dạy học thơ trữ tình ở trường trung học phổ thông

Một số nghiên cứu về Lí thuyết giao thoa hồi ứng và Lí thuyết tiếp nhận văn học liên quan đến đọc thẩm mĩ trong dạy học môn Ngữ văn ở trường trung học phổ thông

Mục đích nghiên cứu

Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu

Nhiệm vụ nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu lí luận

Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

Phương pháp quan sát, điều tra, phỏng vấn

Phương pháp thực nghiệm sư phạm

Phương pháp phân tích dữ liệu

Giả thuyết khoa học. Đóng góp mới của luận án

Về thực tiễn

Bố cục của luận án

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA HOẠT ĐỘNG ĐỌC THẨM MĨ TRONG DẠY HỌC THƠ TRỮ TÌNH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

1.1. Một số vấn đề cơ bản về văn bản, đọc hiểu văn bản và đọc thẩm mĩ

1.2. Quan điểm đọc thẩm mĩ của các nhà nghiên cứu văn học trong Lí thuyết giao thoa ứng đáp

1.3. Quan điểm đọc thẩm mĩ của các nhà nghiên cứu văn học trong Lí thuyết tiếp nhận văn học

1.4. Thơ trữ tình và dạy học đọc thẩm mĩ thơ trữ tình ở trường trung học phổ thông

1.5. Vai trò của đọc thẩm mĩ trong dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học

1.6. Vai trò của đọc thẩm mĩ đối với sự phát triển tâm sinh lí lứa tuổi học sinh trung học phổ thông

1.7. Cơ sở thực tiễn

1.8. Thực trạng tài liệu phục vụ dạy học đọc thẩm mĩ thơ trữ tình ở trường trung học phổ thông

1.9. Thực trạng dạy học đọc thẩm mĩ thơ trữ tình ở trường trung học phổ thông

1.10. Kết luận chương 1

2. CHƯƠNG 2: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC DẠY HỌC ĐỌC THẨM MĨ THƠ TRỮ TÌNH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

2.1. Một số nguyên tắc đề xuất các biện pháp

2.2. Đáp ứng mục tiêu của môn học Ngữ văn mới (2018), phù hợp với định hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học

2.3. Đảm bảo tính khoa học

2.4. Đảm bảo tính hiệu quả, tính khả thi và có ý nghĩa thực tiễn

2.5. Bám sát đặc trưng của thơ trữ tình

2.6. Đảm bảo tính đặc thù của đọc thẩm mĩ thơ trữ tình

2.7. Một số biện pháp tổ chức dạy học đọc thẩm mĩ thơ trữ tình ở trường trung học phổ thông

2.7.1. Biện pháp 1: Chuẩn bị các điều kiện dạy học đọc thẩm mĩ thơ trữ tình theo hướng dẫn nhập cảm xúc cho giáo viên và học sinh

2.7.2. Biện pháp 2: Xây dựng quy trình tổ chức hoạt động dạy học phù hợp để nuôi dưỡng và phát triển tình cảm thẩm mĩ cho học sinh khi đọc thơ trữ tình

2.7.3. Biện pháp 3: Xây dựng hệ thống câu hỏi và bài tập phù hợp để khơi gợi, phát triển tình cảm thẩm mĩ cho học sinh khi đọc thơ trữ tình

2.7.4. Biện pháp 4: Sử dụng linh hoạt các hình thức kiểm tra, đánh giá nhằm phát triển kĩ năng đọc thẩm mĩ cho học sinh trong dạy học thơ trữ tình

2.8. Kết luận chương 2

3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

3.1. Mục đích, nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm

3.2. Mục đích thực nghiệm

3.3. Nhiệm vụ thực nghiệm

3.4. Đối tượng, địa bàn, thời gian và phương pháp thực nghiệm

3.4.1. Đối tượng thực nghiệm

3.4.2. Địa bàn thực nghiệm

3.4.3. Thời gian thực nghiệm

3.4.4. Phương pháp thực nghiệm

3.5. Quy trình tổ chức thực nghiệm

3.6. Xây dựng giáo án thực nghiệm

3.7. Cách thức lựa chọn văn bản thực nghiệm

3.8. Thiết kế giáo án thực nghiệm

3.9. Đánh giá kết quả thực nghiệm. Tiêu chí đánh giá

3.10. Thiết kế đề kiểm tra

3.11. Kết quả đánh giá thực nghiệm về mặt định tính

3.12. Kết quả đánh giá thực nghiệm về mặt định lượng. Đánh giá chung về kết quả thực nghiệm

3.13. Kết luận thực nghiệm

3.14. Kết luận chương 3

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Đọc Thẩm Mỹ Trong Dạy Học Thơ Trữ Tình

Đọc thẩm mỹ là một khái niệm quan trọng trong dạy học thơ trữ tình ở trường trung học phổ thông. Nó không chỉ giúp học sinh cảm nhận vẻ đẹp của ngôn từ mà còn phát triển khả năng tư duy và cảm xúc. Việc áp dụng đọc thẩm mỹ trong giảng dạy giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm, từ đó hình thành nhân cách và phẩm chất tốt đẹp.

1.1. Định Nghĩa Đọc Thẩm Mỹ Trong Giáo Dục

Đọc thẩm mỹ được hiểu là cách đọc chú trọng đến cảm xúc và trải nghiệm của người đọc. Theo Louise Michelle Rosenblatt, đọc thẩm mỹ khác với đọc trừu xuất ở chỗ nó tập trung vào cảm xúc và ý tưởng của người đọc trong quá trình tiếp nhận tác phẩm.

1.2. Vai Trò Của Đọc Thẩm Mỹ Trong Dạy Học Thơ

Đọc thẩm mỹ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển năng lực cảm thụ văn học của học sinh. Nó giúp học sinh không chỉ hiểu nội dung mà còn cảm nhận được giá trị nghệ thuật và nhân văn trong tác phẩm.

II. Thách Thức Trong Việc Áp Dụng Đọc Thẩm Mỹ

Mặc dù đọc thẩm mỹ có nhiều lợi ích, nhưng việc áp dụng nó trong dạy học thơ trữ tình gặp không ít thách thức. Giáo viên thường gặp khó khăn trong việc khơi gợi cảm xúc và sự sáng tạo của học sinh. Hơn nữa, nhiều giáo viên vẫn còn chú trọng vào việc truyền đạt kiến thức hơn là phát triển cảm xúc thẩm mỹ.

2.1. Khó Khăn Trong Việc Khơi Gợi Cảm Xúc

Nhiều giáo viên chưa có phương pháp hiệu quả để khơi gợi cảm xúc của học sinh khi đọc thơ. Điều này dẫn đến việc học sinh không thể cảm nhận được vẻ đẹp của tác phẩm.

2.2. Thiếu Tài Liệu Hỗ Trợ Dạy Học

Tài liệu dạy học về đọc thẩm mỹ còn hạn chế, khiến giáo viên khó khăn trong việc thiết kế bài giảng phù hợp. Việc thiếu tài liệu cũng làm giảm hiệu quả của việc dạy học.

III. Phương Pháp Giảng Dạy Đọc Thẩm Mỹ Hiệu Quả

Để nâng cao hiệu quả dạy học đọc thẩm mỹ, giáo viên cần áp dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo. Việc sử dụng các hoạt động nhóm, thảo luận và phản hồi sẽ giúp học sinh phát triển khả năng cảm thụ văn học.

3.1. Sử Dụng Hoạt Động Nhóm Trong Dạy Học

Hoạt động nhóm giúp học sinh trao đổi ý kiến và cảm xúc về tác phẩm. Điều này không chỉ tạo ra không khí học tập tích cực mà còn khuyến khích sự sáng tạo.

3.2. Thiết Kế Bài Giảng Tương Tác

Bài giảng tương tác giúp học sinh tham gia tích cực vào quá trình học. Việc sử dụng công nghệ và các phương tiện truyền thông sẽ làm cho bài học trở nên sinh động hơn.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Đọc Thẩm Mỹ Trong Dạy Học

Việc áp dụng đọc thẩm mỹ trong dạy học thơ trữ tình đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Học sinh không chỉ hiểu bài học mà còn phát triển được tình cảm và nhân cách. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, học sinh có khả năng cảm thụ văn học tốt hơn khi được dạy theo phương pháp này.

4.1. Kết Quả Nghiên Cứu Về Đọc Thẩm Mỹ

Nghiên cứu cho thấy học sinh tham gia vào các hoạt động đọc thẩm mỹ có khả năng cảm nhận và phân tích tác phẩm tốt hơn. Điều này chứng tỏ hiệu quả của phương pháp giảng dạy này.

4.2. Phản Hồi Từ Học Sinh

Học sinh thường bày tỏ sự thích thú và hứng khởi khi tham gia vào các hoạt động đọc thẩm mỹ. Điều này cho thấy phương pháp này đã tạo ra sự kết nối giữa học sinh và tác phẩm.

V. Kết Luận Về Đọc Thẩm Mỹ Trong Dạy Học Thơ Trữ Tình

Đọc thẩm mỹ là một phần không thể thiếu trong dạy học thơ trữ tình ở trường trung học phổ thông. Việc áp dụng phương pháp này không chỉ giúp học sinh phát triển năng lực cảm thụ văn học mà còn hình thành nhân cách và phẩm chất tốt đẹp. Tương lai của việc dạy học này cần được chú trọng hơn nữa để đáp ứng yêu cầu giáo dục hiện đại.

5.1. Tương Lai Của Đọc Thẩm Mỹ Trong Giáo Dục

Tương lai của đọc thẩm mỹ trong giáo dục cần được phát triển mạnh mẽ hơn. Cần có nhiều nghiên cứu và tài liệu hỗ trợ để giáo viên có thể áp dụng hiệu quả.

5.2. Đề Xuất Các Giải Pháp Cải Tiến

Cần có các giải pháp cải tiến trong việc dạy học đọc thẩm mỹ, bao gồm việc đào tạo giáo viên và phát triển tài liệu giảng dạy phù hợp.