Đánh Giá Tác Động Biến Đổi Khí Hậu Đến Tài Nguyên Nước Thượng Lưu Sông Đồng Nai

• Tác giả: Lưu Thị Thúy Hằng
• Người hướng dẫn: PGS. TS. Châu Nguyễn Xuân Quang
• Trường học: Đại Học Bách Khoa - ĐHQG - HCM
• Chuyên ngành: Xây Dựng Công Trình Thủy
• Đề tài: Đánh Giá Tác Động Biến Đổi Khí Hậu Đến Tài Nguyên Nước Sông Đồng Nai
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hồ Chí Minh

• LỜI CÁM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
• ABSTRACT
• LỜI CAM ĐOAN CỦA TÁC GIẢ
• 1. CHƯƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
• 1.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN
• 2.1. Tổng quan về biến đổi khí hậu
• 2.2. Các phương pháp xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu
• 2.3. Tổng quan mô hình thủy văn
• 2.4. Tổng quan khu vực nghiên cứu
• 2.5. Các nghiên cứu trong và ngoài nước
• 3. CHƯƠNG 3: CƠ SỞ LÝ THUYẾT MÔ HÌNH
• 3.1. Cơ sở lý thuyết mô hình
• 3.2. Tính toán tổng lượng mưa
• 3.3. Tính lượng nước bề mặt
• 3.4. Tính toán lượng bốc thoát hơi
• 3.5. Tính toán tổng lượng nước đi vào tầng ngầm
• 3.6. Tính lượng nước ngầm chảy vào sông trong ngày
• 3.7. Thiết lập mô hình
• 3.8. Xây dựng miền tính mô hình SWAT
• 3.9. Kiểm định SWAT-CUP
• 3.10. Đánh giá mô hình
• 3.11. Phương pháp thống kê
• 3.12. Trình tự thiết lập các bước thực hiện
• 3.13. Thiết lập mô hình biến đổi khí hậu
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Hiệu chỉnh và kiểm định mô hình SWAT
• 4.2. Phân tích kết quả
• 4.3. Xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu
• 4.4. Đánh giá hiện trạng tài nguyên nước thượng lưu vực sông
• 4.5. Đánh giá ảnh hưởng biến đổi khí hậu lên tài nguyên nước
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Hạn chế và kiến nghị
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• Phụ lục 1. Phụ lục các hình ảnh
• Phụ lục 2. Phụ lục các bảng biểu

I. Tổng quan về tác động biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước sông Đồng Nai

Biến đổi khí hậu đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với tài nguyên nước trên toàn cầu, đặc biệt là tại Việt Nam. Sông Đồng Nai, một trong những hệ thống sông lớn nhất miền Nam, đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ hiện tượng này. Nghiên cứu cho thấy rằng nhiệt độ trung bình năm đã tăng lên, trong khi lượng mưa lại có xu hướng giảm. Điều này dẫn đến sự thay đổi trong dòng chảy và chất lượng nước, ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của người dân trong khu vực.

1.1. Biến đổi khí hậu và sự thay đổi khí hậu tại Việt Nam

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu. Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, nhiệt độ trung bình đã tăng từ 0,5-0,7°C trong 50 năm qua. Điều này đã làm thay đổi đáng kể điều kiện thủy văn tại các lưu vực sông, bao gồm sông Đồng Nai.

1.2. Tài nguyên nước sông Đồng Nai và vai trò của nó

Sông Đồng Nai không chỉ cung cấp nước cho sinh hoạt mà còn cho sản xuất nông nghiệp và công nghiệp. Tổng lượng dòng chảy hàng năm của lưu vực sông này khoảng 37,4 tỉ m³, với lượng mưa trung bình đạt 2000mm/năm. Tuy nhiên, sự biến đổi khí hậu đang đe dọa đến nguồn tài nguyên quý giá này.

II. Vấn đề và thách thức trong quản lý tài nguyên nước sông Đồng Nai

Quản lý tài nguyên nước sông Đồng Nai đang gặp nhiều thách thức do biến đổi khí hậu. Sự gia tăng nhu cầu sử dụng nước từ các hoạt động kinh tế, cùng với sự thay đổi trong lượng mưa và dòng chảy, đã tạo ra áp lực lớn lên nguồn nước. Các hiện tượng như hạn hán và lũ lụt ngày càng trở nên phổ biến, gây khó khăn cho việc quản lý và bảo vệ tài nguyên nước.

2.1. Tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy sông Đồng Nai

Theo các kịch bản biến đổi khí hậu, dòng chảy sông Đồng Nai có thể giảm từ 4% đến 9% vào các giai đoạn trong tương lai. Điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn nước cho sinh hoạt và sản xuất, đặc biệt trong mùa khô.

2.2. Tình trạng ô nhiễm nguồn nước

Sự phát triển công nghiệp và đô thị hóa nhanh chóng đã dẫn đến tình trạng ô nhiễm nguồn nước sông Đồng Nai. Nước thải từ các nhà máy và khu dân cư chưa được xử lý đúng cách đã làm giảm chất lượng nước, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và hệ sinh thái.

III. Phương pháp đánh giá tác động biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước

Để đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước sông Đồng Nai, nghiên cứu đã sử dụng mô hình SWAT kết hợp với các kịch bản khí hậu khác nhau. Phương pháp này cho phép phân tích sự thay đổi trong dòng chảy và lượng nước mặt theo thời gian, từ đó đưa ra các dự báo cho tương lai.

3.1. Mô hình SWAT và ứng dụng của nó

Mô hình SWAT (Soil and Water Assessment Tool) là một công cụ mạnh mẽ trong việc đánh giá tài nguyên nước. Mô hình này giúp phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến dòng chảy và chất lượng nước, từ đó đưa ra các kịch bản dự báo cho tương lai.

3.2. Các kịch bản biến đổi khí hậu được áp dụng

Nghiên cứu đã áp dụng các kịch bản biến đổi khí hậu toàn cầu như RCP2.6, RCP4.5 và RCP8.0 để đánh giá tác động đến tài nguyên nước. Các kịch bản này giúp dự đoán xu hướng thay đổi dòng chảy trong các giai đoạn 2025, 2055 và 2085.

IV. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng biến đổi khí hậu có thể làm tăng dòng chảy sông Đồng Nai trong tương lai, nhưng cũng có thể dẫn đến sự biến động lớn trong lượng nước. Những thông tin này rất quan trọng cho các nhà hoạch định chính sách trong việc quản lý tài nguyên nước và phát triển bền vững.

4.1. Dự báo dòng chảy sông Đồng Nai trong tương lai

Dự báo cho thấy dòng chảy sông Đồng Nai có thể tăng khoảng 0,4% vào năm 2025, 1,2% vào năm 2055 và 3,7% vào năm 2085. Tuy nhiên, sự biến động này cần được theo dõi chặt chẽ để có biện pháp ứng phó kịp thời.

4.2. Giải pháp quản lý tài nguyên nước hiệu quả

Để ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu, cần có các giải pháp quản lý tài nguyên nước hiệu quả. Điều này bao gồm việc cải thiện hệ thống quản lý nước, tăng cường bảo vệ nguồn nước và nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường.

V. Kết luận và triển vọng tương lai

Biến đổi khí hậu đang tạo ra những thách thức lớn đối với tài nguyên nước sông Đồng Nai. Tuy nhiên, với các nghiên cứu và giải pháp hợp lý, có thể giảm thiểu tác động tiêu cực và bảo vệ nguồn tài nguyên quý giá này cho các thế hệ tương lai.

5.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu tiếp theo

Nghiên cứu tiếp theo cần tập trung vào việc theo dõi và đánh giá liên tục các tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước. Điều này sẽ giúp đưa ra các chính sách phù hợp và kịp thời.

5.2. Hướng đi cho phát triển bền vững

Phát triển bền vững trong quản lý tài nguyên nước là cần thiết để đảm bảo nguồn nước cho các hoạt động kinh tế và sinh hoạt. Cần có sự hợp tác giữa các bên liên quan để đạt được mục tiêu này.