Đánh giá cấu trúc và chức năng thất phải sau phẫu thuật toàn bộ tứ chứng Fallot tại Bệnh viện Nhi Đồng 1

• Tác giả: Phan Tiến Lợi
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Thanh Lan
• Trường học: Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Nhi Khoa
• Đề tài: Đánh Giá Cấu Trúc Và Chức Năng Thất Phải Sau Phẫu Thuật Tứ Chứng Fallot
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Đặc điểm thất phải - đường thoát thất phải và phương pháp phẫu thuật toàn bộ Tứ chứng Fallot
• 1.1.1. Đặc điểm cấu trúc thất phải
• 1.1.2. Đặc điểm đường thoát thất phải
• 1.1.2.1. Phễu thất phải
• 1.1.2.2. Vòng van – lá van động mạch phổi
• 1.1.2.3. Thân động mạch phổi và hai nhánh chính
• 1.1.3. Các dạng hẹp đường thoát thất phải trong tứ chứng Fallot
• 1.1.4. Các bất thường cấu trúc khác
• 1.1.4.1. Thông liên thất và van động mạch chủ
• 1.1.4.2. Mạch vành thất phải
• 1.1.5. Sinh lý mạch vành ở tim TOF
• 1.1.6. Điều trị phẫu thuật toàn bộ tứ chứng Fallot
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Cách thức tiến hành nghiên cứu
• 2.4. Cách thu thập số liệu
• 2.5. Sai lệch trong nghiên cứu và các biện pháp kiểm soát
• 2.6. Vấn đề y đức trong nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Mô tả đặc điểm phương pháp phẫu thuật toàn bộ TOF
• 3.2. Đặc điểm thất phải - đường thoát thất phải hậu phẫu
• 3.3. Liên quan giữa đặc điểm thất phải với các mức độ hở van động mạch phổi, và với các mức độ hẹp động mạch phổi tồn lưu
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH TÀI LIỆU THAM KHẢO
• CÁC PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về tứ chứng Fallot

Tứ chứng Fallot (TOF) là một trong những bệnh tim bẩm sinh phổ biến nhất, chiếm khoảng 7-10% tổng số các loại tim bẩm sinh. Bệnh này đặc trưng bởi sự kém phát triển của phần phễu thất phải, dẫn đến hẹp đường thoát thất phải và thông liên thất rộng. Nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 40% khi trẻ dưới 3 tuổi. Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính, nhằm mở rộng đường thoát thất phải và vá thông liên thất. Tuy nhiên, các biến chứng hậu phẫu vẫn là vấn đề lớn, đặc biệt là các bất thường liên quan đến thất phải và đường thoát thất phải. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ hở van động mạch phổi sau phẫu thuật có thể lên đến 87%, trong đó hở nặng chiếm 67%. Những bất thường này có thể dẫn đến rối loạn chức năng thất phải và cần được theo dõi sát sao.

II. Đặc điểm cấu trúc thất phải sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật, cấu trúc của thất phải thường có sự thay đổi đáng kể. Thất phải có thể lớn hơn bình thường, với bề dày thất phải không vượt quá bề dày thất trái. Các thành phần của thất phải vẫn giữ nguyên hình dạng tam giác, nhưng có thể có sự phì đại của cơ bè bên trong. Thể tích buồng chứa thất phải thường bình thường, nhưng thể tích thất phải cuối tâm trương có thể giảm do dày vách thất. Van ba lá thường có cấu trúc bình thường, nhưng có thể gặp tình trạng sa qua lỗ thông liên thất, làm hạn chế luồng thông phải trái. Đặc biệt, đường thoát thất phải cũng có thể bị ảnh hưởng, với các dạng hẹp khác nhau, từ hẹp tại phễu đến hẹp tại van động mạch phổi.

III. Chức năng thất phải sau phẫu thuật

Chức năng của thất phải sau phẫu thuật là một yếu tố quan trọng cần được đánh giá. Rối loạn chức năng tâm trương thất phải có thể xảy ra, với tỷ lệ lên đến 63,3%. Các chỉ số chức năng như chỉ số Tei và TAPSE thường được sử dụng để đánh giá chức năng thất phải. Nghiên cứu cho thấy rằng có mối liên quan giữa các bất thường cấu trúc và chức năng thất phải với mức độ hở van động mạch phổi và hẹp động mạch phổi hậu phẫu. Việc theo dõi chức năng thất phải là cần thiết để phát hiện sớm các biến chứng và can thiệp kịp thời.

IV. Đánh giá và theo dõi sau phẫu thuật

Việc đánh giá và theo dõi sau phẫu thuật là rất quan trọng để phát hiện các bất thường liên quan đến thất phải và đường thoát thất phải. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm tim và MRI đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi tình trạng của bệnh nhân. Cần có một kế hoạch theo dõi dài hạn để phát hiện sớm các biến chứng như hở van động mạch phổi và hẹp động mạch phổi. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc theo dõi sát sao có thể giúp cải thiện kết quả điều trị và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.