Luận án tiến sĩ: Ảnh hưởng của xẻ vòng van động mạch phổi trong phẫu thuật tứ chứng Fallot

• Tác giả: Cao Đằng Khang
• Người hướng dẫn: TS. Lê Nữ Thị Hòa Hiệp
• Trường học: Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Ngoại lồng ngực
• Đề tài: Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Xẻ Vòng Van Động Mạch Phổi Trong Phẫu Thuật Tứ Chứng Fallot
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Giải phẫu bệnh - Hình thái học
• 1.2. Lâm sàng và chẩn đoán
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Thời gian nghiên cứu và địa điểm nghiên cứu
• 2.4. Cỡ mẫu của nghiên cứu
• 2.5. Xác định các biến số độc lập và phụ thuộc
• 2.6. Phương pháp, công cụ đo lường, thu thập số liệu
• 2.7. Quản lí và phân tích số liệu nghiên cứu
• 2.8. Tiêu chuẩn y đức
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm của mẫu nghiên cứu
• 3.2. Yếu tố liên quan đến chỉ định xẻ qua vòng van động mạch phổi
• 3.3. Đánh giá các kĩ thuật xẻ qua vòng van động mạch phổi
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm nhóm bệnh nhân ToF được phẫu thuật
• 4.2. Đánh giá các yếu tố liên quan đến chỉ định xẻ qua vòng van ĐMP trong phẫu thuật sửa chữa ToF
• 4.3. Đánh giá các kĩ thuật xẻ qua vòng van ĐMP khác nhau đến kết quả sửa chữa ToF
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• Phụ lục 1. Bệnh án nghiên cứu
• Phụ lục 2. Bản thông tin dành cho đối tượng nghiên cứu và chấp thuận tham gia nghiên cứu
• Phụ lục 3. Phác đồ điều trị tứ chứng Fallot của BV Đại Học Y Dược TPHCM
• Phụ lục 4. Xác định chỉ số Z theo diện tích da cơ thể
• Phụ lục 5. Giấy chấp thuận của Hội đồng đạo đức
• Phụ lục 6. Danh sách các bệnh nhân trong nghiên cứu

I. Tổng quan về tứ chứng Fallot

Tứ chứng Fallot (ToF) là một trong những bệnh tim bẩm sinh phổ biến nhất, chiếm từ 3% đến 10% tổng số trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh. Bệnh lý này được đặc trưng bởi bốn bất thường chính: thông liên thất, động mạch chủ cỡ ngựa, hẹp phễu và/hoặc van động mạch phổi (ĐMP), cùng với phì đại thất phải. Những bất thường này dẫn đến giảm lượng máu lên phổi và trộn máu từ thất phải sang thất trái, gây ra tình trạng tím tái ở bệnh nhân. Việc phẫu thuật sửa chữa ToF đã trở thành một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực phẫu thuật tim bẩm sinh, với tỷ lệ thành công gần đạt 100%. Tuy nhiên, các biến chứng muộn sau phẫu thuật vẫn thường gặp, đặc biệt là hở van ĐMP và hẹp đường thoát thất phải. Những vấn đề này cần được nghiên cứu kỹ lưỡng để cải thiện kết quả điều trị.

1.1. Giải phẫu và hình thái học của ToF

Giải phẫu của ToF bao gồm nhiều yếu tố phức tạp. Đường thoát thất phải thường có cấu trúc không đồng nhất, với sự hiện diện của các dải cơ và các bất thường về vị trí của vách nón. Sự phì đại của các dải cơ vách liên thất và sự lệch vị trí của vách nón là hai yếu tố chính gây ra hẹp đường thoát thất phải. Các nghiên cứu cho thấy rằng cấu trúc giải phẫu này có thể ảnh hưởng đến kết quả phẫu thuật và tiên lượng lâu dài của bệnh nhân. Việc hiểu rõ về giải phẫu và hình thái học của ToF là rất quan trọng để xác định các chỉ định phẫu thuật và các kỹ thuật can thiệp phù hợp.

II. Nghiên cứu chỉ định xẻ vòng van động mạch phổi

Nghiên cứu này nhằm đánh giá các yếu tố liên quan đến chỉ định xẻ vòng van động mạch phổi trong phẫu thuật sửa chữa ToF. Việc xẻ vòng van ĐMP có thể giúp cải thiện lưu lượng máu lên phổi và giảm thiểu tình trạng tím tái. Tuy nhiên, mức độ xẻ vòng van cần được cân nhắc kỹ lưỡng, vì nó có thể ảnh hưởng đến chức năng thất phải và gây ra các biến chứng như hở van ĐMP. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc xẻ vòng van có thể làm tăng nguy cơ hở van ĐMP mới xuất hiện, do đó cần có các tiêu chí rõ ràng để xác định khi nào nên thực hiện thao tác này.

2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ định xẻ vòng van

Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ định xẻ vòng van ĐMP bao gồm đặc điểm giải phẫu của bệnh nhân, mức độ hẹp đường thoát thất phải và tình trạng chức năng của thất phải trước phẫu thuật. Nghiên cứu cho thấy rằng những bệnh nhân có hẹp nặng đường thoát thất phải thường có chỉ định xẻ vòng van cao hơn. Ngoài ra, việc đánh giá chức năng thất phải qua siêu âm tim cũng là một yếu tố quan trọng trong việc quyết định có nên xẻ vòng van hay không. Các tiêu chí này cần được áp dụng một cách nhất quán để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân.

III. Đánh giá kết quả phẫu thuật

Kết quả phẫu thuật sửa chữa ToF phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có mức độ xẻ vòng van ĐMP. Nghiên cứu cho thấy rằng những bệnh nhân được xẻ vòng van có kết quả ngắn hạn tốt hơn về lưu lượng máu lên phổi, nhưng lại có nguy cơ cao hơn về hở van ĐMP sau mổ. Việc theo dõi lâu dài cho thấy rằng hở van ĐMP mới xuất hiện là một biến chứng thường gặp, ảnh hưởng đến chức năng thất phải và tiên lượng lâu dài của bệnh nhân. Do đó, cần có các phương pháp theo dõi và đánh giá hiệu quả phẫu thuật một cách chặt chẽ để phát hiện sớm các biến chứng và can thiệp kịp thời.

3.1. Các biến chứng sau phẫu thuật

Các biến chứng sau phẫu thuật ToF thường gặp bao gồm hở van ĐMP và hẹp đường thoát thất phải. Hở van ĐMP có thể dẫn đến quá tải thể tích cho thất phải, gây giãn thất và suy chức năng tim. Hẹp đường thoát thất phải tồn tại sau mổ cũng là một vấn đề nghiêm trọng, có thể yêu cầu can thiệp phẫu thuật lại. Việc đánh giá các biến chứng này cần được thực hiện định kỳ để đảm bảo bệnh nhân được theo dõi và điều trị kịp thời, nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống và tiên lượng lâu dài.