Khám Phá Dân Ca Trong Đời Sống Văn Hóa Của Người Khmer Đồng Bằng Sông Cửu Long

• Tác giả: Lê Văn Hữu
• Người hướng dẫn: GS. Lê Chí Quế
• Trường học: Trường Đại học Trà Vinh
• Chuyên ngành: Văn hóa học
• Đề tài: Dân Ca Khmer Và Vai Trò Trong Văn Hóa Đồng Bằng Sông Cửu Long
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Trà Vinh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.2.1. Mục tiêu tổng quát
• 0.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 0.3. Đối tượng nghiên cứu và đối tượng khảo sát
• 0.3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 0.3.2. Đối tượng khảo sát
• 0.4. Phạm vi giới hạn đề tài
• 0.5. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5.1. Phương pháp nghiên cứu liên ngành
• 0.5.2. Phương pháp sưu tầm, điền dã
• 0.5.3. Phương pháp so sánh, tổng hợp, phân tích
• 0.5.4. Phương pháp khảo tả
• 0.5.5. Phương pháp chuyên gia
• 0.5.6. Phương pháp thống kê
• 0.6. Câu hỏi nghiên cứu
• 0.7. Đóng góp của luận án
• 0.7.1. Về lý luận
• 0.7.2. Về thực tiễn
• 0.7.3. Về đề xuất
• 0.8. Kết cấu luận án
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN
• 1.1. Tổng quan về tình hình nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Những công trình nghiên cứu văn hóa dân gian Khmer
• 1.3. Cơ sở lý thuyết của vấn đề nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: DÂN CA TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA GIA ĐÌNH NGƯỜI KHMER ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
• 2.1. Đôi nét về hát ru
• 2.2. Diễn xướng trong hát ru của người Khmer Đồng bằng sông Cửu Long
• 2.3. Dân ca trong lễ cưới truyền thống
• 2.3.1. Đôi nét về lễ cưới truyền thống
• 2.3.2. Diễn xướng trong lễ cưới truyền thống của người Khmer Đồng bằng sông Cửu Long
• 2.4. Dân ca trong lễ tang truyền thống
• 2.4.1. Đôi nét về lễ tang truyền thống
• 2.4.2. Diễn xướng trong lễ tang truyền thống của người Khmer Đồng bằng sông Cửu Long
• 3. CHƯƠNG 3: DÂN CA TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỘNG ĐỒNG NGƯỜI KHMER ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
• 3.1. Đôi nét về đồng dao
• 3.2. Diễn xướng trong đồng dao của người Khmer Đồng bằng sông Cửu Long
• 3.3. Hát đối đáp nam nữ
• 3.3.1. Đôi nét về hát đối đáp nam nữ
• 3.3.2. Diễn xướng trong dân ca hát đối đáp nam nữ của người Khmer Đồng bằng sông Cửu Long
• PHẦN KẾT LUẬN
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN LUẬN ÁN CỦA TÁC GIẢ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về Dân ca Khmer

Dân ca Khmer là một phần không thể thiếu trong văn hóa Đồng bằng sông Cửu Long. Nó không chỉ phản ánh đời sống tinh thần của người Khmer mà còn là một di sản văn hóa quý giá. Dân ca Khmer mang trong mình những giá trị nghệ thuật độc đáo, thể hiện tâm tư, tình cảm của người dân qua các thể loại như hát ru, đồng dao, và các bài hát trong lễ cưới, lễ tang. Những bài dân ca này thường được truyền miệng từ thế hệ này sang thế hệ khác, giữ gìn bản sắc văn hóa và truyền thống của cộng đồng. Theo nghiên cứu, dân ca Khmer không chỉ đơn thuần là âm nhạc mà còn là một hình thức nghệ thuật biểu diễn, thể hiện sự kết nối giữa con người với thiên nhiên và các giá trị đạo đức. Việc bảo tồn và phát huy dân ca Khmer là cần thiết để duy trì bản sắc văn hóa của người Khmer trong bối cảnh hiện đại.

II. Vai trò của Dân ca trong đời sống văn hóa gia đình

Trong đời sống văn hóa gia đình, dân ca Khmer đóng vai trò quan trọng trong các nghi lễ và hoạt động hàng ngày. Những bài hát ru không chỉ giúp trẻ em dễ ngủ mà còn truyền tải những giá trị đạo đức và văn hóa từ cha mẹ đến con cái. Âm nhạc dân gian trong các lễ cưới và lễ tang thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên và các giá trị gia đình. Theo khảo sát, 55% người dân cho rằng dân ca minh họa và phục vụ cho các nghi thức lễ hội, cho thấy sự kết nối giữa dân ca và các hoạt động văn hóa truyền thống. Hơn nữa, dân ca Khmer còn giúp giáo dục tư tưởng và tình cảm cho các thế hệ, tạo nên một cộng đồng gắn bó và đoàn kết. Việc nghiên cứu và bảo tồn dân ca Khmer trong gia đình không chỉ là việc giữ gìn di sản văn hóa mà còn là cách để củng cố mối quan hệ gia đình và cộng đồng.

III. Dân ca trong đời sống văn hóa cộng đồng

Dân ca không chỉ tồn tại trong không gian gia đình mà còn là một phần quan trọng trong đời sống văn hóa cộng đồng người Khmer. Các hoạt động như lễ hội, hội hè thường có sự tham gia của dân ca Khmer, tạo nên không khí vui tươi và gắn kết cộng đồng. Nghệ thuật biểu diễn dân ca trong các lễ hội không chỉ mang tính giải trí mà còn là phương tiện để truyền tải các giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh của người Khmer. Những bài hát đối đáp nam nữ, đồng dao, và các thể loại khác không chỉ thể hiện sự sáng tạo nghệ thuật mà còn phản ánh đời sống sinh hoạt, lao động của người dân. Qua đó, dân ca Khmer trở thành cầu nối giữa các thế hệ, giúp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trong bối cảnh hiện đại. Việc nghiên cứu và phát triển dân ca Khmer trong cộng đồng sẽ góp phần quan trọng vào việc bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc.

IV. Bảo tồn và phát huy giá trị Dân ca Khmer

Việc bảo tồn và phát huy giá trị của dân ca Khmer là một nhiệm vụ cấp bách trong bối cảnh hiện đại. Các chính sách và chương trình bảo tồn văn hóa cần được triển khai để hỗ trợ việc sưu tầm, nghiên cứu và phổ biến dân ca Khmer. Các cơ quan chức năng cần tạo điều kiện cho các nghệ nhân, diễn viên tham gia vào các hoạt động biểu diễn, giáo dục và truyền dạy dân ca cho thế hệ trẻ. Hơn nữa, việc tổ chức các lễ hội văn hóa, các buổi biểu diễn dân ca sẽ giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị của dân ca Khmer. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc lưu trữ và phát tán các tư liệu về dân ca Khmer sẽ giúp bảo tồn di sản văn hóa này một cách hiệu quả hơn. Qua đó, dân ca Khmer không chỉ được gìn giữ mà còn phát triển mạnh mẽ trong đời sống văn hóa hiện đại.