Công Tác Dân Vận Của Đảng Bộ Quận 6 TP. Hồ Chí Minh (1996 – 2006): Thực Trạng Và Giải Pháp

• Tác giả: Nguyễn Lệ Thủy
• Người hướng dẫn: TS. Ngô Quang Định
• Trường học: Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam
• Đề tài: Công Tác Dân Vận Của Đảng Bộ Quận 6 TP. Hồ Chí Minh (1996 – 2006): Thực Trạng Và Giải Pháp
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2009
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: VAI TRÒ, TẦM QUAN TRỌNG CỦA CÔNG TÁC DÂN VẬN VÀ QUAN ĐIỂM, CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC DÂN VẬN TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI
• 1.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò và tầm quan trọng của công tác dân vận trong sự nghiệp cách mạng
• 1.2. Quan điểm, chủ trương và biện pháp của Đảng về công tác dân vận trong thời kỳ đổi mới
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ KẾT QUẢ QUÁ TRÌNH LÃNH ĐẠO CÔNG TÁC DÂN VẬN CỦA ĐẢNG BỘ QUẬN 6 GIAI ĐOẠN 1996 – 2006
• 2.1. Khái quát về Quận 6 thành phố Hồ Chí Minh. Vị trí địa lý, dân cư, dân số. Một số đặc điểm chung về kinh tế - xã hội
• 2.2. Thực trạng và kết quả lãnh đạo công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 thời kỳ 1996 – 2000
• 2.3. Nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và các chủ trương, biện pháp vận động nhân dân của Đảng bộ Quận
• 2.4. Thực trạng công tác dân vận và kết quả đạt được trong thời kỳ 1996 – 2000
• 2.5. Thực trạng và kết quả lãnh đạo công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 thời kỳ 2001 – 2006
• 2.6. Nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và các chủ trương, biện pháp vận động nhân dân của Đảng bộ Quận
• 2.7. Thực trạng công tác dân vận và kết quả đạt được trong thời kỳ 2001 – 2006
• 3. CHƯƠNG 3: NHẬN XÉT CHUNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM THỰC HIỆN CÔNG TÁC DÂN VẬN Ở QUẬN 6 TP. HỒ CHÍ MINH TRONG THỜI GIAN TỚI
• 3.1. Nhận xét, đánh giá chung về quá trình lãnh đạo thực hiện công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 giai đoạn 1996 – 2006
• 3.1.1. Nguyên nhân của những ưu điểm
• 3.1.2. Về hạn chế
• 3.1.3. Nguyên nhân của những hạn chế
• 3.2. Kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn công tác dân vận ở Quận 6 giai đoạn 1996 – 2006
• 3.3. Một số giải pháp nhằm thực hiện công tác dân vận ở Quận 6 trong thời gian tới
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Công Tác Dân Vận Quận 6 1996 2006

Công tác dân vận luôn được Đảng Cộng sản Việt Nam xác định là nhiệm vụ trọng yếu. Đảng ta luôn chú trọng xây dựng hệ thống tổ chức, bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận ngày một hoàn thiện, phát huy mọi lực lượng và cả hệ thống chính trị làm công tác dân vận. Xuyên suốt quá trình phát triển của cách mạng, quan điểm của Đảng về cách mạng là sự nghiệp của quần chúng được quán triệt và vận dụng sáng tạo qua mỗi thời kỳ. Đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng hợp quy luật, hợp lòng dân, đã tạo thành sức mạnh đại đoàn kết, đưa đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách giành những thắng lợi vĩ đại. Trong tình hình hiện nay, cuộc cách mạng khoa học công nghệ, thông tin và xu thế toàn cầu hóa đang diễn ra ngày càng nhanh chóng. Bên cạnh những mặt tích cực mà thời đại mới mang lại thì vẫn còn đó những thách thức lớn lao buộc chúng ta phải đương đầu đó là âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch nhằm vào Việt Nam. Vì vậy, công tác dân vận nói chung và công tác tuyên truyền vận động quần chúng ở các địa phương nói riêng hiện nay thực sự là mũi tiến công chính trị sắc bén, góp phần làm thất bại mọi âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước, bảo vệ nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa.

1.1. Vai Trò Của Công Tác Dân Vận Trong Xây Dựng Đảng

Nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn hiện nay, Đảng ta xác định: phát triển kinh tế là trọng tâm, xây dựng Đảng là then chốt. Trong đó, công tác dân vận là nội dung hàng đầu trong công tác xây dựng Đảng. Bởi vì, Đảng ta cũng là một bộ phận của nhân dân, Đảng muốn vững mạnh thì tất yếu phải dựa vào dân, được dân tin, dân yêu thì mới có ý nghĩa trường tồn. Vì vậy, để tạo được niềm tin trong nhân dân, ngoài việc đề ra các chủ trương, đường lối đúng đắn, hợp lòng dân, Đảng phải tổ chức tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện các chủ trương, đường lối đúng đắn đó. Đồng thời, phải luôn làm tốt công tác dân vận, nhằm tạo được khối đại đoàn kết trong nhân dân. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa rất quan trọng và là đòi hỏi vừa mang tính cấp bách vừa mang ý nghĩa cơ bản lâu dài.

1.2. Tính Cấp Thiết Của Nghiên Cứu Công Tác Dân Vận

Quận 6 là một quận ven ngoại thành thành phố Hồ Chí Minh, nằm về phía Tây Nam Thành phố. Đây là địa bàn tập trung nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương nghiệp… đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển KT - XH của thành phố và khu vực. Với vị trí địa lý là cửa ngõ phía Tây của Thành phố Hồ Chí Minh, cùng với sự đa dạng về thành phần dân cư, dân tộc, tôn giáo. Có thể nói, đây vừa là lợi thế để phát triển KT - XH của địa phương cũng vừa là khó khăn, thách thức đối với Đảng bộ và chính quyền các cấp Quận 6 trong quá trình thực hiện công tác dân vận nhằm tạo được sự đồng thuận trong toàn Đảng bộ và nhân dân, góp phần ổn định chính trị - xã hội để phát triển quê hương, đất nước.

II. Thách Thức Trong Công Tác Dân Vận Đảng Bộ Quận 6

Trong quá trình xây dựng xã hội mới bên cạnh những thành quả lớn lao mà Đảng và Nhà nước ta đạt được, chắc chắn không tránh khỏi những sai lầm khuyết điểm. Kẻ thù lợi dụng vào những thiếu sót đó để khoét sâu mâu thuẫn giữa Đảng – chính quyền với quần chúng nhân dân. Vì vậy, Đảng phải luôn luôn tự củng cố, đảng viên phải luôn luôn tự rèn luyện về phẩm chất đạo đức và năng lực để giữ vững và nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng. Một trong những thủ đoạn mà các thế lực thù địch đưa ra để chống phá đất nước chúng ta là chúng vịn vào vấn đề “dân chủ”, “nhân quyền” và “tôn giáo”… để chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc ta, chia rẽ Đảng, chính quyền với nhân dân. Đảng ta là đảng cầm quyền. Tuy nhiên, trong điều kiện Đảng cầm quyền và nhất là trong điều kiện nền kinh tế thị trường mở cửa hiện nay, cán bộ Đảng và Nhà nước có quyền lực trong tay, nếu không khéo sẽ dễ trở thành “quan cách mạng” dễ có những sai phạm coi thường quần chúng, lo lợi ích của bản thân, gia đình mình hơn lo cho dân, ức hiếp nhân dân và đi đến việc mất dân chủ.

2.1. Nguy Cơ Tham Nhũng Và Quan Liêu Trong Dân Vận

Từ đó dẫn đến nguy cơ tham nhũng và tệ quan liêu, xa rời quần chúng. Đây là nguy cơ nguy hiểm nhất của một đảng cầm quyền. Trong quá trình xây dựng xã hội mới bên cạnh những thành quả lớn lao mà Đảng và Nhà nước ta đạt được, chắc chắn không tránh khỏi những sai lầm khuyết điểm. Kẻ thù lợi dụng vào những thiếu sót đó để khoét sâu mâu thuẫn giữa Đảng – chính quyền với quần chúng nhân dân. Vì vậy, Đảng phải luôn luôn tự củng cố, đảng viên phải luôn luôn tự rèn luyện về phẩm chất đạo đức và năng lực để giữ vững và nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng.

2.2. Yếu Tố Kinh Tế Thị Trường Tác Động Đến Dân Vận

Trong tình hình hiện nay, cuộc cách mạng khoa học công nghệ, thông tin và xu thế toàn cầu hóa đang diễn ra ngày càng nhanh chóng. Bên cạnh những mặt tích cực mà thời đại mới mang lại thì vẫn còn đó những thách thức lớn lao buộc chúng ta phải đương đầu đó là âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch nhằm vào Việt Nam. Một trong những thủ đoạn mà các thế lực thù địch đưa ra để chống phá đất nước chúng ta là chúng vịn vào vấn đề “dân chủ”, “nhân quyền” và “tôn giáo”… để chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc ta, chia rẽ Đảng, chính quyền với nhân dân.

III. Phương Pháp Dân Vận Hiệu Quả Tại Quận 6 1996 2000

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong 10 năm (1996 – 2006), Quận 6 đã đạt được nhiều thành tựu khả quan trong phát triển kinh tế, VH - XH. Đạt được những thành tựu đó, Đảng bộ và nhân dân Quận 6 đã không ngừng nổ lực vượt qua nhiều thách thức, khó khăn. Đặc biệt trong công tác vận động quần chúng thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tạo được khối đoàn kết trong nhân dân. Vậy thực trạng công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 từ năm 1996 đến năm 2006 diễn ra như thế nào? Sự quan tâm của Đảng bộ Quận 6 về công tác dân vận trong tình hình mới ra sao? Tậm trạng, tình cảm và cuộc sống của người dân ở địa phương này trước những tác động to lớn của nền kinh tế thị trường, về đường lối đổi mới đất nước của Đảng?

3.1. Vận Động Nhân Dân Thực Hiện Chủ Trương Chính Sách

Đảng bộ và nhân dân Quận 6 đã không ngừng nổ lực vượt qua nhiều thách thức, khó khăn. Đặc biệt trong công tác vận động quần chúng thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tạo được khối đoàn kết trong nhân dân. Vậy thực trạng công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 từ năm 1996 đến năm 2006 diễn ra như thế nào? Sự quan tâm của Đảng bộ Quận 6 về công tác dân vận trong tình hình mới ra sao?

3.2. Tạo Khối Đoàn Kết Trong Nhân Dân Quận 6

Tậm trạng, tình cảm và cuộc sống của người dân ở địa phương này trước những tác động to lớn của nền kinh tế thị trường, về đường lối đổi mới đất nước của Đảng? Từ những trăn trở trên, với tư cách là một học viên cao học Lịch Sử Đảng và cũng là cán bộ giảng dạy chuyên ngành này, tôi chọn đề tài “Công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 TP. Hồ Chí Minh (1996 – 2006) – Thực trạng và giải pháp” để làm luận văn tốt nghiệp của mình cũng là mong muốn được góp phần đánh giá đúng thực trạng công tác dân vận ở Quận 6, tìm ra những nguyên nhân, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần thực hiện tốt công tác này trong thời gian tới.

IV. Giải Pháp Nâng Cao Dân Vận Đảng Bộ Quận 6 2001 2006

Nghiên cứu vấn đề dân vận của Đảng bộ Quận 6 giai đoạn 1996 – 2006, đề tài nhằm góp phần tổng kết thực tiễn trong quá trình vận động quần chúng của một Đảng bộ địa phương, trước những biến chuyển phức tạp của thời đại tạo nên khối đại đoàn kết toàn dân nhằm xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Chính vì vậy, đề tài vừa có ý nghĩa lý luận vừa có ý nghĩa thực tiễn rất thiết thực. Thông qua việc nghiên cứu đề tài này, giúp chúng ta hiểu rõ hơn vai trò của Đảng bộ, chính quyền và các đoàn thể quần chúng ở địa bàn Quận 6 trong việc thực hiện công tác dân vận của Đảng tại địa phương của mình.

4.1. Tăng Cường Vai Trò Của Đảng Bộ Và Chính Quyền

Thông qua việc nghiên cứu đề tài này, giúp chúng ta hiểu rõ hơn vai trò của Đảng bộ, chính quyền và các đoàn thể quần chúng ở địa bàn Quận 6 trong việc thực hiện công tác dân vận của Đảng tại địa phương của mình. Lịch sử nghiên cứu đề tài Nghiên cứu công tác dân vận của Đảng ta cũng như tư tưởng dân vận của chủ tịch Hồ Chí Minh, cho đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu được công bố, nhiều sách đã được xuất bản và nhiều bài đăng trong các tạp chí trung ương, tạp chí của các viện nghiên cứu.

4.2. Phát Huy Sức Mạnh Các Đoàn Thể Quần Chúng

Những công trình nghiên cứu công tác dân vận của Đảng và tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận nói trên là cơ sở thuận lợi để tác giả luận văn tiếp thu, kế thừa và phát triển trong đề tài của mình. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có tác giả và công trình nào đi sâu nghiên cứu về công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn 1996 – 2006. Chính vì vậy, tôi quyết định chọn đề tài này để nghiên cứu.

V. Đánh Giá Hiệu Quả Công Tác Dân Vận Tại Quận 6 1996 2006

Để đạt được những mục đích nói trên, đề tài tập trung làm sáng rõ các vấn đề sau: Thứ nhất, chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận và quan điểm chỉ đạo của Đảng về công tác dân vận trong giai đoạn mới (1986 đến nay). Thứ hai, thực trạng công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 từ năm 1996 đến năm 2006. Thứ ba, chỉ ra được các ưu điểm, tồn tại và rút ra được một số kinh nghiệm của công tác này trên ở Quận 6 từ năm 1996 đến năm 2006. Thứ tư, đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác dân vận trong thời gian tới.

5.1. Ưu Điểm Và Tồn Tại Trong Công Tác Dân Vận

Thứ ba, chỉ ra được các ưu điểm, tồn tại và rút ra được một số kinh nghiệm của công tác này trên ở Quận 6 từ năm 1996 đến năm 2006. Thứ tư, đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác dân vận trong thời gian tới. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu của đề tài - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 TP. Hồ Chí Minh

5.2. Kinh Nghiệm Rút Ra Từ Thực Tiễn Dân Vận

• Phạm vi nghiên cứu của đề tài Về không gian: Đề tài luận văn được xác định là địa bàn Quận 6 TP. Hồ Chí Minh. Về thời gian: Thời gian được xác định trong đề tài là từ năm 1996 đến năm 2006. Phương pháp nghiên cứu và nguồn tư liệu Phương pháp nghiên cứu Đề tài thực hiện theo phương pháp lịch sử, phương pháp logíc, dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử.

VI. Tương Lai Của Công Tác Dân Vận Đảng Bộ Quận 6

Ngoài ra, để giải quyết được những mục đích, nhiệm vụ của luận văn, tác giả còn tiếp cận một số phương pháp liên ngành như phương pháp phân tích, thống kê, so sánh… 5. Nguồn tư liệu của đề tài - Các sách kinh điển Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh để làm cơ sở lý luận chung; các văn kiện của Đảng và Nhà nước; các văn kiện của Thành ủy và Ủy Ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh; các văn kiện của Quận ủy, Ủy ban nhân dân và các đoàn thể Quận 6. - Các công trình nghiên cứu khoa học, các cuộc hội thảo, các sách báo, tạp chí của các tác giả viết về công tác dân vận của Trung ương Đảng và của Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh; tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận.

6.1. Định Hướng Phát Triển Công Tác Dân Vận

Đề tài sẽ chọn lọc, kế thừa những tài liệu, số liệu của các nguồn này. - Tài liệu, số liệu do tác giả đi điều tra, khảo sát thực tế tại địa bàn Quận 6, Tp. Hồ Chí Minh. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn có 3 chương, 8 tiết. 8 CHƯƠNG 1 VAI TRÒ, TẦM QUAN TRỌNG CỦA CÔNG TÁC DÂN VẬN VÀ QUAN ĐIỂM, CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC DÂN VẬN TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI

6.2. Vai Trò Của Dân Vận Trong Bối Cảnh Mới

1. QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VÀ TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA CÔNG TÁC DÂN VẬN TRONG SỰ NGHIỆP CÁCH CÁCH MẠNG. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin Theo quan điểm của Chuû nghóa Maùc – Leânin thì “Nhân dân là người sáng tạo ra mọi của cải vật chất và những giá trị tinh thần, những nhân tố quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội”. 329] Từ quan điểm trên cho chúng ta thấy vai trò của quần chúng nhân dân thể hiện ở những mặt sau:

Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 1996 – 2006, công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh đã đóng vai trò then chốt trong việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, góp phần ổn định chính trị và phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Với dân số khoảng 247.212 người, trong đó nữ chiếm 53%, Quận 6 là vùng đa dân tộc, đa tôn giáo, có vị trí địa lý chiến lược nằm ở cửa ngõ phía Tây Nam thành phố. Quận 6 sở hữu nền kinh tế đa dạng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và thương mại dịch vụ, đồng thời có nhiều di tích văn hóa - lịch sử đặc trưng.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung đánh giá thực trạng công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 trong giai đoạn này, làm rõ vai trò lãnh đạo của Đảng trong vận động quần chúng, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác dân vận trong bối cảnh đổi mới kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong địa bàn Quận 6, với dữ liệu thu thập từ các văn kiện Đảng, báo cáo chính quyền địa phương và khảo sát thực tế. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần nâng cao nhận thức về công tác dân vận, củng cố mối quan hệ giữa Đảng, chính quyền và nhân dân, từ đó thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế - xã hội và giữ vững ổn định chính trị tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên nền tảng lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận, nhấn mạnh vai trò của quần chúng nhân dân là lực lượng sản xuất và là nhân tố quyết định thắng lợi cách mạng. Hai lý thuyết trọng tâm được vận dụng gồm:

• Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin: Nhân dân là chủ thể sáng tạo mọi giá trị vật chất và tinh thần, công tác dân vận là chiến lược để tập hợp, vận động quần chúng tham gia cách mạng. Phương pháp dân vận dựa trên thuyết phục, giáo dục, nêu gương và phát huy dân chủ.

• Tư tưởng Hồ Chí Minh về dân vận: Đặt nhân dân làm trung tâm, nhấn mạnh “dân là gốc”, “dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”. Hồ Chí Minh đề cao vai trò của cán bộ, đảng viên trong việc gương mẫu, gần gũi, giải thích và tổ chức để nhân dân thực hiện chủ trương, chính sách.

Các khái niệm chính bao gồm: công tác dân vận, đại đoàn kết toàn dân, quyền làm chủ của nhân dân, phương pháp dân vận, và vai trò của hệ thống chính trị trong vận động quần chúng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp lịch sử kết hợp với phương pháp phân tích, thống kê và so sánh. Cỡ mẫu khảo sát thực tế tại Quận 6 được lựa chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho các nhóm dân cư, tôn giáo và thành phần kinh tế khác nhau.

Nguồn dữ liệu bao gồm:

• Văn kiện Đảng, Nhà nước, Thành ủy và Quận ủy Quận 6 giai đoạn 1996 – 2006.
• Báo cáo thống kê dân số, kinh tế - xã hội, văn hóa - xã hội của Quận 6.
• Tư liệu khảo sát thực địa, phỏng vấn cán bộ, đảng viên và nhân dân địa phương.
• Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến công tác dân vận và lịch sử Đảng.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2007 đến 2009, bao gồm thu thập tài liệu, khảo sát thực tế, phân tích dữ liệu và hoàn thiện luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Vai trò lãnh đạo của Đảng bộ Quận 6 trong công tác dân vận được khẳng định rõ ràng: Trong giai đoạn 1996 – 2000, Quận 6 đã tập trung củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, vận động nhân dân thực hiện các chủ trương phát triển kinh tế - xã hội. Tỷ lệ người dân tham gia các phong trào quần chúng tăng lên khoảng 70%, góp phần giữ vững ổn định chính trị.

2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng “Thương mại - Dịch vụ - Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp” tạo điều kiện thuận lợi cho công tác dân vận: Năm 2002, người Hoa chiếm 28,46% dân số, đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ. Việc phát triển kinh tế đa dạng đã tạo ra nhiều việc làm, nâng cao đời sống nhân dân, từ đó tăng cường sự đồng thuận và tin tưởng vào Đảng.

3. Công tác dân vận được thực hiện đa dạng, hướng về cơ sở và gắn với thực tiễn đời sống nhân dân: Các tổ chức Mặt trận, đoàn thể được củng cố, hoạt động hiệu quả với sự tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân, trong đó có các dân tộc và tôn giáo khác nhau. Tỷ lệ hộ gia đình văn hóa tăng lên trên 60% vào cuối giai đoạn nghiên cứu.

4. Một số hạn chế tồn tại trong công tác dân vận: Việc thực hiện dân chủ ở cơ sở chưa đồng đều, một số cán bộ còn biểu hiện quan liêu, thiếu gần gũi với nhân dân. Công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận và các đoàn thể chưa phát huy hết hiệu quả, dẫn đến một số bất cập trong giải quyết nguyện vọng của nhân dân.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những thành tựu trên xuất phát từ việc Đảng bộ Quận 6 đã vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ nghĩa Mác – Lênin về công tác dân vận, đồng thời thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương và Thành phố. Việc tập trung phát triển kinh tế đa ngành đã tạo ra nguồn lực vật chất và tinh thần cho công tác dân vận, góp phần nâng cao đời sống nhân dân và củng cố khối đại đoàn kết.

So với các nghiên cứu về công tác dân vận ở các quận khác của TP. Hồ Chí Minh, Quận 6 có điểm mạnh là sự đa dạng dân cư và tôn giáo, tạo nên môi trường phong phú cho các hoạt động dân vận đa dạng và sáng tạo. Tuy nhiên, hạn chế về năng lực cán bộ và sự phối hợp giữa các tổ chức chính trị - xã hội vẫn là thách thức cần khắc phục.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ tham gia phong trào quần chúng theo năm, bảng thống kê cơ cấu dân cư và biểu đồ tiến trình tăng trưởng kinh tế - xã hội của Quận 6 trong giai đoạn 1996 – 2006, giúp minh họa rõ nét hơn về mối quan hệ giữa phát triển kinh tế và hiệu quả công tác dân vận.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ dân vận: Nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng vận động quần chúng, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp, giải quyết mâu thuẫn và tổ chức phong trào. Thời gian thực hiện trong 2 năm tới, do Ban Dân vận Quận ủy chủ trì phối hợp với các cơ sở đào tạo.

2. Đổi mới phương thức dân vận hướng về cơ sở: Tăng cường tiếp xúc, lắng nghe ý kiến nhân dân qua các hình thức sinh hoạt cộng đồng, hội nghị dân chủ cơ sở, phát huy vai trò của Mặt trận và các đoàn thể. Thực hiện thường xuyên, định kỳ hàng quý.

3. Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận và các đoàn thể: Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức chính trị - xã hội và chính quyền địa phương để kịp thời giải quyết các kiến nghị của nhân dân. Triển khai trong vòng 1 năm, do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Quận 6 chủ trì.

4. Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng: Đẩy mạnh tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nâng cao nhận thức và trách nhiệm công dân trong phát triển kinh tế - xã hội. Thời gian thực hiện liên tục, phối hợp giữa các ban ngành, đoàn thể.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ, đảng viên và lãnh đạo các cấp chính quyền địa phương: Giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hiện công tác dân vận, từ đó xây dựng mối quan hệ bền vững giữa Đảng, chính quyền và nhân dân.

2. Nhà nghiên cứu, giảng viên chuyên ngành Lịch sử Đảng và Chính trị học: Cung cấp tư liệu tham khảo về thực tiễn công tác dân vận trong bối cảnh đổi mới kinh tế - xã hội tại một địa phương cụ thể.

3. Các tổ chức chính trị - xã hội và đoàn thể nhân dân: Hỗ trợ xây dựng chiến lược vận động quần chúng phù hợp với đặc điểm dân cư, tôn giáo và kinh tế của địa phương.

4. Sinh viên cao học, nghiên cứu sinh chuyên ngành Lịch sử Đảng, Chính trị học và Quản lý Nhà nước: Là tài liệu học tập, nghiên cứu về công tác dân vận và vận dụng lý luận vào thực tiễn địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Công tác dân vận là gì và tại sao lại quan trọng đối với Đảng bộ Quận 6?
   Công tác dân vận là hoạt động vận động, tập hợp và phát huy sức mạnh của quần chúng nhân dân nhằm thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Ở Quận 6, công tác này giúp củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, tạo sự đồng thuận trong phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững ổn định chính trị.

2. Những khó khăn chính trong công tác dân vận tại Quận 6 giai đoạn 1996 – 2006 là gì?
   Khó khăn gồm có sự đa dạng về dân tộc, tôn giáo, trình độ dân trí khác nhau; một số cán bộ còn biểu hiện quan liêu, thiếu gần gũi; công tác giám sát và phản biện xã hội chưa phát huy hiệu quả tối đa.

3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn này?
   Luận văn sử dụng phương pháp lịch sử kết hợp phân tích, thống kê và so sánh, dựa trên nguồn tư liệu đa dạng từ văn kiện Đảng, báo cáo chính quyền và khảo sát thực tế tại Quận 6.

4. Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận được vận dụng như thế nào trong nghiên cứu?
   Tư tưởng Hồ Chí Minh nhấn mạnh “dân là gốc”, “dân vận khéo thì việc gì cũng thành công” được vận dụng để phân tích vai trò của cán bộ, đảng viên trong việc gương mẫu, gần gũi và tổ chức vận động nhân dân thực hiện chủ trương của Đảng.

5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả công tác dân vận tại Quận 6?
   Các giải pháp gồm đào tạo cán bộ dân vận, đổi mới phương thức dân vận hướng về cơ sở, phát huy vai trò giám sát của Mặt trận và đoàn thể, tăng cường tuyên truyền giáo dục chính trị tư tưởng.

Kết luận

• Công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 giai đoạn 1996 – 2006 đã góp phần quan trọng vào sự ổn định chính trị và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
• Việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền tảng lý luận đã giúp công tác dân vận đạt hiệu quả thiết thực.
• Quận 6 đã phát triển kinh tế đa dạng, nâng cao đời sống nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác dân vận.
• Một số hạn chế như năng lực cán bộ và sự phối hợp giữa các tổ chức chính trị - xã hội cần được khắc phục.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng công tác dân vận, hướng tới xây dựng Quận 6 phát triển bền vững trong thời gian tới.

Luận văn khuyến nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác dân vận, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.