I. Tổng Quan Về Công Tác Dân Vận Quận 6 1996 2006
Công tác dân vận luôn được Đảng Cộng sản Việt Nam xác định là nhiệm vụ trọng yếu. Đảng ta luôn chú trọng xây dựng hệ thống tổ chức, bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận ngày một hoàn thiện, phát huy mọi lực lượng và cả hệ thống chính trị làm công tác dân vận. Xuyên suốt quá trình phát triển của cách mạng, quan điểm của Đảng về cách mạng là sự nghiệp của quần chúng được quán triệt và vận dụng sáng tạo qua mỗi thời kỳ. Đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng hợp quy luật, hợp lòng dân, đã tạo thành sức mạnh đại đoàn kết, đưa đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách giành những thắng lợi vĩ đại. Trong tình hình hiện nay, cuộc cách mạng khoa học công nghệ, thông tin và xu thế toàn cầu hóa đang diễn ra ngày càng nhanh chóng. Bên cạnh những mặt tích cực mà thời đại mới mang lại thì vẫn còn đó những thách thức lớn lao buộc chúng ta phải đương đầu đó là âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch nhằm vào Việt Nam. Vì vậy, công tác dân vận nói chung và công tác tuyên truyền vận động quần chúng ở các địa phương nói riêng hiện nay thực sự là mũi tiến công chính trị sắc bén, góp phần làm thất bại mọi âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước, bảo vệ nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa.
1.1. Vai Trò Của Công Tác Dân Vận Trong Xây Dựng Đảng
Nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn hiện nay, Đảng ta xác định: phát triển kinh tế là trọng tâm, xây dựng Đảng là then chốt. Trong đó, công tác dân vận là nội dung hàng đầu trong công tác xây dựng Đảng. Bởi vì, Đảng ta cũng là một bộ phận của nhân dân, Đảng muốn vững mạnh thì tất yếu phải dựa vào dân, được dân tin, dân yêu thì mới có ý nghĩa trường tồn. Vì vậy, để tạo được niềm tin trong nhân dân, ngoài việc đề ra các chủ trương, đường lối đúng đắn, hợp lòng dân, Đảng phải tổ chức tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện các chủ trương, đường lối đúng đắn đó. Đồng thời, phải luôn làm tốt công tác dân vận, nhằm tạo được khối đại đoàn kết trong nhân dân. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa rất quan trọng và là đòi hỏi vừa mang tính cấp bách vừa mang ý nghĩa cơ bản lâu dài.
1.2. Tính Cấp Thiết Của Nghiên Cứu Công Tác Dân Vận
Quận 6 là một quận ven ngoại thành thành phố Hồ Chí Minh, nằm về phía Tây Nam Thành phố. Đây là địa bàn tập trung nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương nghiệp… đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển KT - XH của thành phố và khu vực. Với vị trí địa lý là cửa ngõ phía Tây của Thành phố Hồ Chí Minh, cùng với sự đa dạng về thành phần dân cư, dân tộc, tôn giáo. Có thể nói, đây vừa là lợi thế để phát triển KT - XH của địa phương cũng vừa là khó khăn, thách thức đối với Đảng bộ và chính quyền các cấp Quận 6 trong quá trình thực hiện công tác dân vận nhằm tạo được sự đồng thuận trong toàn Đảng bộ và nhân dân, góp phần ổn định chính trị - xã hội để phát triển quê hương, đất nước.
II. Thách Thức Trong Công Tác Dân Vận Đảng Bộ Quận 6
Trong quá trình xây dựng xã hội mới bên cạnh những thành quả lớn lao mà Đảng và Nhà nước ta đạt được, chắc chắn không tránh khỏi những sai lầm khuyết điểm. Kẻ thù lợi dụng vào những thiếu sót đó để khoét sâu mâu thuẫn giữa Đảng – chính quyền với quần chúng nhân dân. Vì vậy, Đảng phải luôn luôn tự củng cố, đảng viên phải luôn luôn tự rèn luyện về phẩm chất đạo đức và năng lực để giữ vững và nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng. Một trong những thủ đoạn mà các thế lực thù địch đưa ra để chống phá đất nước chúng ta là chúng vịn vào vấn đề “dân chủ”, “nhân quyền” và “tôn giáo”… để chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc ta, chia rẽ Đảng, chính quyền với nhân dân. Đảng ta là đảng cầm quyền. Tuy nhiên, trong điều kiện Đảng cầm quyền và nhất là trong điều kiện nền kinh tế thị trường mở cửa hiện nay, cán bộ Đảng và Nhà nước có quyền lực trong tay, nếu không khéo sẽ dễ trở thành “quan cách mạng” dễ có những sai phạm coi thường quần chúng, lo lợi ích của bản thân, gia đình mình hơn lo cho dân, ức hiếp nhân dân và đi đến việc mất dân chủ.
2.1. Nguy Cơ Tham Nhũng Và Quan Liêu Trong Dân Vận
Từ đó dẫn đến nguy cơ tham nhũng và tệ quan liêu, xa rời quần chúng. Đây là nguy cơ nguy hiểm nhất của một đảng cầm quyền. Trong quá trình xây dựng xã hội mới bên cạnh những thành quả lớn lao mà Đảng và Nhà nước ta đạt được, chắc chắn không tránh khỏi những sai lầm khuyết điểm. Kẻ thù lợi dụng vào những thiếu sót đó để khoét sâu mâu thuẫn giữa Đảng – chính quyền với quần chúng nhân dân. Vì vậy, Đảng phải luôn luôn tự củng cố, đảng viên phải luôn luôn tự rèn luyện về phẩm chất đạo đức và năng lực để giữ vững và nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng.
2.2. Yếu Tố Kinh Tế Thị Trường Tác Động Đến Dân Vận
Trong tình hình hiện nay, cuộc cách mạng khoa học công nghệ, thông tin và xu thế toàn cầu hóa đang diễn ra ngày càng nhanh chóng. Bên cạnh những mặt tích cực mà thời đại mới mang lại thì vẫn còn đó những thách thức lớn lao buộc chúng ta phải đương đầu đó là âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch nhằm vào Việt Nam. Một trong những thủ đoạn mà các thế lực thù địch đưa ra để chống phá đất nước chúng ta là chúng vịn vào vấn đề “dân chủ”, “nhân quyền” và “tôn giáo”… để chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc ta, chia rẽ Đảng, chính quyền với nhân dân.
III. Phương Pháp Dân Vận Hiệu Quả Tại Quận 6 1996 2000
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong 10 năm (1996 – 2006), Quận 6 đã đạt được nhiều thành tựu khả quan trong phát triển kinh tế, VH - XH. Đạt được những thành tựu đó, Đảng bộ và nhân dân Quận 6 đã không ngừng nổ lực vượt qua nhiều thách thức, khó khăn. Đặc biệt trong công tác vận động quần chúng thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tạo được khối đoàn kết trong nhân dân. Vậy thực trạng công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 từ năm 1996 đến năm 2006 diễn ra như thế nào? Sự quan tâm của Đảng bộ Quận 6 về công tác dân vận trong tình hình mới ra sao? Tậm trạng, tình cảm và cuộc sống của người dân ở địa phương này trước những tác động to lớn của nền kinh tế thị trường, về đường lối đổi mới đất nước của Đảng?
3.1. Vận Động Nhân Dân Thực Hiện Chủ Trương Chính Sách
Đảng bộ và nhân dân Quận 6 đã không ngừng nổ lực vượt qua nhiều thách thức, khó khăn. Đặc biệt trong công tác vận động quần chúng thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tạo được khối đoàn kết trong nhân dân. Vậy thực trạng công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 từ năm 1996 đến năm 2006 diễn ra như thế nào? Sự quan tâm của Đảng bộ Quận 6 về công tác dân vận trong tình hình mới ra sao?
3.2. Tạo Khối Đoàn Kết Trong Nhân Dân Quận 6
Tậm trạng, tình cảm và cuộc sống của người dân ở địa phương này trước những tác động to lớn của nền kinh tế thị trường, về đường lối đổi mới đất nước của Đảng? Từ những trăn trở trên, với tư cách là một học viên cao học Lịch Sử Đảng và cũng là cán bộ giảng dạy chuyên ngành này, tôi chọn đề tài “Công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 TP. Hồ Chí Minh (1996 – 2006) – Thực trạng và giải pháp” để làm luận văn tốt nghiệp của mình cũng là mong muốn được góp phần đánh giá đúng thực trạng công tác dân vận ở Quận 6, tìm ra những nguyên nhân, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần thực hiện tốt công tác này trong thời gian tới.
IV. Giải Pháp Nâng Cao Dân Vận Đảng Bộ Quận 6 2001 2006
Nghiên cứu vấn đề dân vận của Đảng bộ Quận 6 giai đoạn 1996 – 2006, đề tài nhằm góp phần tổng kết thực tiễn trong quá trình vận động quần chúng của một Đảng bộ địa phương, trước những biến chuyển phức tạp của thời đại tạo nên khối đại đoàn kết toàn dân nhằm xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Chính vì vậy, đề tài vừa có ý nghĩa lý luận vừa có ý nghĩa thực tiễn rất thiết thực. Thông qua việc nghiên cứu đề tài này, giúp chúng ta hiểu rõ hơn vai trò của Đảng bộ, chính quyền và các đoàn thể quần chúng ở địa bàn Quận 6 trong việc thực hiện công tác dân vận của Đảng tại địa phương của mình.
4.1. Tăng Cường Vai Trò Của Đảng Bộ Và Chính Quyền
Thông qua việc nghiên cứu đề tài này, giúp chúng ta hiểu rõ hơn vai trò của Đảng bộ, chính quyền và các đoàn thể quần chúng ở địa bàn Quận 6 trong việc thực hiện công tác dân vận của Đảng tại địa phương của mình. Lịch sử nghiên cứu đề tài Nghiên cứu công tác dân vận của Đảng ta cũng như tư tưởng dân vận của chủ tịch Hồ Chí Minh, cho đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu được công bố, nhiều sách đã được xuất bản và nhiều bài đăng trong các tạp chí trung ương, tạp chí của các viện nghiên cứu.
4.2. Phát Huy Sức Mạnh Các Đoàn Thể Quần Chúng
Những công trình nghiên cứu công tác dân vận của Đảng và tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận nói trên là cơ sở thuận lợi để tác giả luận văn tiếp thu, kế thừa và phát triển trong đề tài của mình. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có tác giả và công trình nào đi sâu nghiên cứu về công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn 1996 – 2006. Chính vì vậy, tôi quyết định chọn đề tài này để nghiên cứu.
V. Đánh Giá Hiệu Quả Công Tác Dân Vận Tại Quận 6 1996 2006
Để đạt được những mục đích nói trên, đề tài tập trung làm sáng rõ các vấn đề sau: Thứ nhất, chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận và quan điểm chỉ đạo của Đảng về công tác dân vận trong giai đoạn mới (1986 đến nay). Thứ hai, thực trạng công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 từ năm 1996 đến năm 2006. Thứ ba, chỉ ra được các ưu điểm, tồn tại và rút ra được một số kinh nghiệm của công tác này trên ở Quận 6 từ năm 1996 đến năm 2006. Thứ tư, đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác dân vận trong thời gian tới.
5.1. Ưu Điểm Và Tồn Tại Trong Công Tác Dân Vận
Thứ ba, chỉ ra được các ưu điểm, tồn tại và rút ra được một số kinh nghiệm của công tác này trên ở Quận 6 từ năm 1996 đến năm 2006. Thứ tư, đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác dân vận trong thời gian tới. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu của đề tài - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác dân vận của Đảng bộ Quận 6 TP. Hồ Chí Minh
5.2. Kinh Nghiệm Rút Ra Từ Thực Tiễn Dân Vận
- Phạm vi nghiên cứu của đề tài Về không gian: Đề tài luận văn được xác định là địa bàn Quận 6 TP. Hồ Chí Minh. Về thời gian: Thời gian được xác định trong đề tài là từ năm 1996 đến năm 2006. Phương pháp nghiên cứu và nguồn tư liệu Phương pháp nghiên cứu Đề tài thực hiện theo phương pháp lịch sử, phương pháp logíc, dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử.
VI. Tương Lai Của Công Tác Dân Vận Đảng Bộ Quận 6
Ngoài ra, để giải quyết được những mục đích, nhiệm vụ của luận văn, tác giả còn tiếp cận một số phương pháp liên ngành như phương pháp phân tích, thống kê, so sánh… 5. Nguồn tư liệu của đề tài - Các sách kinh điển Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh để làm cơ sở lý luận chung; các văn kiện của Đảng và Nhà nước; các văn kiện của Thành ủy và Ủy Ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh; các văn kiện của Quận ủy, Ủy ban nhân dân và các đoàn thể Quận 6. - Các công trình nghiên cứu khoa học, các cuộc hội thảo, các sách báo, tạp chí của các tác giả viết về công tác dân vận của Trung ương Đảng và của Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh; tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận.
6.1. Định Hướng Phát Triển Công Tác Dân Vận
Đề tài sẽ chọn lọc, kế thừa những tài liệu, số liệu của các nguồn này. - Tài liệu, số liệu do tác giả đi điều tra, khảo sát thực tế tại địa bàn Quận 6, Tp. Hồ Chí Minh. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn có 3 chương, 8 tiết. 8 CHƯƠNG 1 VAI TRÒ, TẦM QUAN TRỌNG CỦA CÔNG TÁC DÂN VẬN VÀ QUAN ĐIỂM, CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC DÂN VẬN TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI
6.2. Vai Trò Của Dân Vận Trong Bối Cảnh Mới
- QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VÀ TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA CÔNG TÁC DÂN VẬN TRONG SỰ NGHIỆP CÁCH CÁCH MẠNG. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin Theo quan điểm của Chuû nghóa Maùc – Leânin thì “Nhân dân là người sáng tạo ra mọi của cải vật chất và những giá trị tinh thần, những nhân tố quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội”. 329] Từ quan điểm trên cho chúng ta thấy vai trò của quần chúng nhân dân thể hiện ở những mặt sau:
