Định Hướng Xây Dựng Chuẩn Mực Báo Cáo Tài Chính Việt Nam Đáp Ứng Xu Thế Hội Tụ Kế Toán Quốc Tế

• Tác giả: Trần Quốc Thịnh
• Người hướng dẫn: Trần Thị Giang Tân
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Chuẩn Mực Báo Cáo Tài Chính Việt Nam: Hướng Đến Hội Tụ Kế Toán Quốc Tế
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• Lời cam đoan
• Mục lục
• Danh mục các chữ viết tắt
• Danh mục các bảng
• Danh mục các hình
• MỞ ĐẦU
• 1. Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu về hội tụ kế toán quốc tế
• 1.1. Lược sử quá trình hội tụ kế toán quốc tế
• 1.1.1. Giai đoạn tạo tiền đề hội tụ (1973 – 2000)
• 1.1.2. Giai đoạn hội tụ (từ năm 2001 đến nay)
• 1.2. Các nghiên cứu liên quan đến đề tài
• 1.2.1. Các nghiên cứu trên thế giới
• 1.2.2. Các tác nhân thúc đẩy quá trình hội tụ
• 1.2.3. Các kết quả đạt được của quá trình hội tụ
• 1.2.4. Các trở ngại của quá trình hội tụ
• 1.2.5. Các ảnh hưởng của việc hội tụ đến chất lượng báo cáo tài chính và nền kinh tế
• 1.2.6. Đánh giá viễn cảnh hội tụ kế toán sau hành động trì hoãn của Hoa Kỳ năm 2012
• 1.3. Các nghiên cứu về hội tụ của Việt Nam
• 1.3.1. Đánh giá mức độ hội tụ của hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
• 1.3.2. Những khó khăn của Việt Nam trong quá trình hội tụ
• 1.3.3. Các đề xuất hội nhập để tiến tới hội tụ kế toán ở Việt Nam
• 1.4. Kết quả đạt được và những vấn đề tồn tại trong các nghiên cứu trước
• 1.4.1. Các kết quả đã đạt được
• 1.4.2. Các vấn đề tồn tại cần tiếp tục nghiên cứu
• 1.5. Câu hỏi nghiên cứu, mục tiêu và phương pháp nghiên cứu
• 1.5.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.5.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.5.3. Phương pháp nghiên cứu
• 1.5.4. Khung nghiên cứu của luận án
• 2. Chương 2: Xu thế tất yếu và những đặc điểm của quá trình hội tụ kế toán quốc tế
• 2.1. Các khái niệm và lý thuyết cơ bản
• 2.1.1. Khái niệm hội tụ kế toán quốc tế
• 2.1.2. Lý thuyết thông tin hữu ích cho việc ra quyết định
• 2.1.3. Các lý thuyết về lập quy
• 2.1.4. Các lý thuyết về sự đa dạng của kế toán quốc gia
• 2.2. Hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế và vai trò của Hội đồng Chuẩn mực kế toán quốc tế
• 2.2.1. Hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế
• 2.2.2. Tổ chức lập qui
• 2.2.3. Qui trình ban hành chuẩn mực báo cáo tài chính
• 2.2.4. Hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế
• 2.2.5. Vai trò của Hội đồng Chuẩn mực kế toán quốc tế
• 2.2.6. Các kết quả đạt được
• 2.2.7. Các thách thức
• 2.2.8. Chiến lược của IASC Foundation
• 2.3. Quá trình và phương thức hội tụ kế toán quốc tế của các quốc gia lớn
• 2.3.1. Quá trình và phương thức hội tụ của Hoa Kỳ
• 2.3.2. Đặc điểm môi trường
• 2.3.3. Các yếu tố thể chế
• 2.3.4. Quá trình và phương thức hội tụ
• 2.3.5. Quá trình và phương thức hội tụ của Pháp
• 2.3.6. Đặc điểm môi trường
• 2.3.7. Các yếu tố thể chế
• 2.3.8. Quá trình và phương thức hội tụ
• 2.3.9. Quá trình và phương thức hội tụ của Trung quốc
• 2.3.10. Đặc điểm môi trường
• 2.3.11. Các yếu tố thể chế
• 2.3.12. Quá trình và phương thức hội tụ
• 2.4. Thực tiễn về cách thức hội tụ của một số các quốc gia trong khu vực châu Á
• 2.4.1. Hội tụ toàn bộ
• 2.4.2. Hội tụ theo hướng tiệm cận
• 2.4.3. Hội tụ từng phần
• 2.5. Xu thế tất yếu và các đặc điểm của quá trình hội tụ kế toán quốc tế
• 2.5.1. Xu thế tất yếu của quá trình hội tụ
• 2.5.2. Các đặc điểm của quá trình hội tụ
• 3. Chương 3: Khảo sát và đánh giá hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam trong bối cảnh hội tụ kế toán quốc tế
• 3.1. Tổng quan hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
• 3.1.1. Hoàn cảnh ra đời hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
• 3.2. Những nhân tố môi trường tác động đến hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam và bối cảnh kinh tế của Việt Nam trong xu thế hội tụ kế toán quốc tế
• 3.2.1. Những nhân tố môi trường tác động đến hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
• 3.2.2. Bối cảnh kinh tế của Việt Nam trong xu thế hội tụ kế toán quốc tế
• 3.3. Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
• 3.3.1. Các chuẩn mực kế toán đã được ban hành
• 3.4. Khảo sát thực nghiệm hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
• 3.4.1. Các nghiên cứu trước
• 3.4.2. Mục đích nghiên cứu
• 3.4.3. Thiết kế nghiên cứu
• 3.4.4. Kết quả nghiên cứu
• 3.4.5. Nội hàm chuẩn mực kế toán
• 3.4.6. Khả năng áp dụng chuẩn mực kế toán vào thực tiễn
• 3.4.7. Thực tiễn thông tin cung cấp trên báo cáo tài chính
• 3.4.8. Nghiên cứu hành vi
• 3.4.9. Đánh giá tổng hợp kết quả khảo sát về chuẩn mực kế toán Việt Nam
• 3.5. Khảo sát sự khác biệt giữa chuẩn mực kế toán Việt Nam với chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế và yêu cầu điều chỉnh chuẩn mực Việt Nam
• 3.5.1. Các nghiên cứu trước
• 3.5.2. Mục đích nghiên cứu
• 3.5.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.5.4. Kết quả nghiên cứu
• 3.6. Khảo sát điều kiện cần và đủ để ban hành các chuẩn mực Việt Nam còn thiếu so với chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế
• 3.6.1. Các nghiên cứu trước
• 3.6.2. Mục đích nghiên cứu
• 3.6.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.6.4. Kết quả nghiên cứu
• 3.7. Khảo sát về thể chế và cơ sở hạ tầng cho quá trình hội tụ của Việt Nam
• 3.7.1. Về phía Nhà nước
• 3.7.2. Về phía doanh nghiệp
• 3.7.3. Về phía Tổ chức nghề nghiệp
• 3.8. Đánh giá chung những thành quả và tồn tại trong hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
• 3.8.1. Các thành quả đã đạt được
• 3.8.2. Các tồn tại
• 4. Chương 4: Định hướng xây dựng hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam đáp ứng xu thế hội tụ kế toán quốc tế
• 4.1. Tính tất yếu của quá trình hội tụ kế toán quốc tế của Việt Nam
• 4.2. Định hướng về cách thức hội tụ kế toán cho Việt Nam
• 4.2.1. Cơ sở cho việc định hướng
• 4.2.2. Đề xuất về cách thức hội tụ kế toán cho Việt Nam
• 4.2.3. Nghiên cứu cách thức hội tụ trên thế giới
• 4.2.4. Khảo sát ý kiến chuyên gia
• 4.2.5. Đề xuất về cách thức hội tụ kế toán cho Việt Nam
• 4.3. Định hướng phương thức triển khai và lộ trình hội tụ kế toán quốc tế
• 4.3.1. Định hướng phương thức triển khai và lộ trình hội tụ cho nhóm áp dụng toàn bộ chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế
• 4.3.2. Xác định đối tượng phải áp dụng toàn bộ chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế
• 4.3.3. Nội dung hội tụ
• 4.3.4. Lộ trình hội tụ
• 4.3.5. Các công việc chuẩn bị cho hội tụ
• 4.3.6. Định hướng phương thức triển khai và lộ trình hội tụ cho nhóm chuyển đổi dần
• 4.3.7. Phương hướng và lộ trình
• 4.3.8. Nội dung công việc giai đoạn 1
• 4.3.9. 3 Nội dung công việc giai đoạn 2
• 4.4. Định hướng về thể chế và cơ sở hạ tầng cho quá trình hội tụ
• 4.4.1. Định hướng về thể chế
• 4.4.2. Hình thành Hội đồng Chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam
• 4.4.3. Đổi mới quy trình ban hành chuẩn mực
• 4.4.4. Các vấn đề liên quan khác
• 4.4.5. Định hướng về cơ sở hạ tầng
• 4.4.6. Phát triển tổ chức nghề nghiệp kế toán tại Việt Nam
• 4.4.7. Đẩy mạnh các hoạt động dịch vụ kế toán, kiểm toán
• 4.4.8. Đổi mới đào tạo kế toán trên cả hai hệ thống học thuật và nghề nghiệp
• 4.4.9. Phát triển nền tảng nghiên cứu kế toán
• Kết luận
• Danh mục các công trình của tác giả
• Tài liệu tham khảo
• Phụ lục

I. Tổng quan về Chuẩn Mực Báo Cáo Tài Chính Việt Nam

Chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam đang trong quá trình hội tụ với các chuẩn mực kế toán quốc tế. Sự phát triển này không chỉ giúp nâng cao chất lượng thông tin tài chính mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút đầu tư nước ngoài. Việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế như IFRS là một bước đi quan trọng trong việc cải thiện tính minh bạch và khả năng so sánh của báo cáo tài chính.

1.1. Lịch sử hình thành chuẩn mực kế toán Việt Nam

Chuẩn mực kế toán Việt Nam được hình thành từ những năm đầu thập kỷ 2000, với mục tiêu đáp ứng nhu cầu thông tin tài chính trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Các chuẩn mực này đã được xây dựng dựa trên các chuẩn mực quốc tế, nhưng vẫn cần điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn Việt Nam.

1.2. Tầm quan trọng của chuẩn mực báo cáo tài chính

Chuẩn mực báo cáo tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính chính xác và minh bạch của thông tin tài chính. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp nâng cao uy tín mà còn tạo niềm tin cho các nhà đầu tư và các bên liên quan.

II. Vấn đề và Thách thức trong Hội Tụ Kế Toán Quốc Tế

Việc hội tụ kế toán quốc tế mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho Việt Nam. Các vấn đề như sự khác biệt trong quy định pháp lý, văn hóa kinh doanh và khả năng áp dụng các chuẩn mực quốc tế là những yếu tố cần được xem xét kỹ lưỡng.

2.1. Những khó khăn trong việc áp dụng IFRS

Việc áp dụng IFRS tại Việt Nam gặp nhiều khó khăn do sự khác biệt trong quy định pháp lý và thực tiễn kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa sẵn sàng cho việc chuyển đổi sang các chuẩn mực quốc tế, dẫn đến sự chậm trễ trong quá trình hội tụ.

2.2. Tác động của văn hóa kinh doanh đến hội tụ

Văn hóa kinh doanh tại Việt Nam có thể ảnh hưởng đến việc áp dụng các chuẩn mực kế toán quốc tế. Sự khác biệt trong cách thức quản lý và báo cáo tài chính có thể tạo ra rào cản cho quá trình hội tụ.

III. Phương Pháp và Giải Pháp Để Hội Tụ Kế Toán

Để tiến tới hội tụ kế toán quốc tế, Việt Nam cần áp dụng các phương pháp và giải pháp hiệu quả. Việc cải cách hệ thống chuẩn mực kế toán hiện hành và nâng cao năng lực cho các chuyên gia kế toán là rất cần thiết.

3.1. Cải cách hệ thống chuẩn mực kế toán

Cải cách hệ thống chuẩn mực kế toán hiện hành là cần thiết để phù hợp với các chuẩn mực quốc tế. Điều này bao gồm việc điều chỉnh nội dung và quy trình ban hành chuẩn mực để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.

3.2. Đào tạo và nâng cao năng lực cho chuyên gia

Đào tạo và nâng cao năng lực cho các chuyên gia kế toán là một trong những giải pháp quan trọng. Việc này giúp đảm bảo rằng các chuyên gia có đủ kiến thức và kỹ năng để áp dụng các chuẩn mực quốc tế một cách hiệu quả.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn và Kết Quả Nghiên Cứu

Các nghiên cứu thực tiễn cho thấy rằng việc áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế đã mang lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết để đảm bảo tính hiệu quả của quá trình này.

4.1. Kết quả từ các nghiên cứu thực nghiệm

Nghiên cứu thực nghiệm cho thấy rằng việc áp dụng chuẩn mực quốc tế đã giúp cải thiện chất lượng thông tin tài chính. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa thực sự hiểu rõ về các yêu cầu của chuẩn mực này.

4.2. Ứng dụng thực tiễn tại các doanh nghiệp

Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng các chuẩn mực quốc tế, nhưng vẫn cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng để đảm bảo quá trình này diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.

V. Kết Luận và Tương Lai của Chuẩn Mực Báo Cáo Tài Chính

Kết luận, việc hội tụ kế toán quốc tế là một xu thế tất yếu và cần thiết cho sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Tương lai của chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam sẽ phụ thuộc vào khả năng thích ứng và cải cách của hệ thống kế toán hiện tại.

5.1. Tương lai của chuẩn mực kế toán Việt Nam

Tương lai của chuẩn mực kế toán Việt Nam sẽ phụ thuộc vào việc cải cách và hội tụ với các chuẩn mực quốc tế. Điều này sẽ giúp nâng cao chất lượng thông tin tài chính và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế.

5.2. Định hướng phát triển trong thời gian tới

Định hướng phát triển trong thời gian tới cần tập trung vào việc hoàn thiện hệ thống chuẩn mực kế toán, nâng cao năng lực cho các chuyên gia và tạo ra môi trường thuận lợi cho việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế.