Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam phát triển ổn định với mức tăng trưởng GDP đạt khoảng 6,12% năm 2015 và 5,48% quý I năm 2016, các doanh nghiệp xây dựng và đầu tư thiết kế đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển hạ tầng và kinh tế xã hội. Công ty Cổ phần Đầu tư Thiết kế và Xây dựng Sông Đà Thăng Long là một trong những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này, với đội ngũ cán bộ công nhân viên lên đến 168 người và cơ cấu tổ chức quản lý chuyên nghiệp. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2014-2016, công ty đã trải qua những biến động về kết quả kinh doanh với doanh thu năm 2014 là 7.391 tỷ đồng, tăng 17% năm 2015 và 9% năm 2016, trong khi chi phí biến động không đồng đều, ảnh hưởng đến lợi nhuận và hiệu quả hoạt động.

Vấn đề nghiên cứu tập trung vào việc xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp cho Công ty Cổ phần Đầu tư Thiết kế và Xây dựng Sông Đà Thăng Long đến năm 2022 nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, tối ưu hóa nguồn lực và phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh đầy biến động. Mục tiêu cụ thể của luận văn là phân tích các yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của công ty, từ đó đề xuất các chiến lược kinh doanh hiệu quả, khả thi và phù hợp với định hướng phát triển của công ty trong giai đoạn 2017-2022.

Phạm vi nghiên cứu bao gồm phân tích môi trường vĩ mô, ngành nghề kinh doanh, nội lực công ty và các công cụ phân tích chiến lược như ma trận EFE, IFE, CPM, SWOT và QSPM. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho công ty trong việc hoạch định chiến lược kinh doanh, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và vị thế trên thị trường xây dựng trong nước và khu vực.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị chiến lược kinh doanh hiện đại nhằm xây dựng chiến lược phù hợp cho doanh nghiệp. Trước hết, khái niệm chiến lược kinh doanh được hiểu là nghệ thuật phối hợp các hoạt động và điều khiển chúng nhằm đạt mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp. Chiến lược kinh doanh bao gồm việc xác định sứ mệnh, tầm nhìn, mục tiêu chiến lược và các giá trị cốt lõi làm nền tảng cho sự phát triển bền vững.

Hai mô hình lý thuyết chính được áp dụng là:

  1. Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Michael Porter: Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ cạnh tranh trong ngành xây dựng, bao gồm cạnh tranh giữa các doanh nghiệp hiện tại, nguy cơ đối thủ mới, sức mạnh của nhà cung cấp, sức mạnh của khách hàng và mối đe dọa từ sản phẩm thay thế.

  2. Chuỗi giá trị doanh nghiệp của Michael Porter: Phân tích các hoạt động chủ chốt và bổ trợ trong doanh nghiệp nhằm tạo ra giá trị gia tăng, từ đó xác định các điểm mạnh, điểm yếu nội bộ.

Các khái niệm chính bao gồm: sứ mệnh, tầm nhìn, mục tiêu chiến lược, phân tích môi trường vĩ mô (kinh tế, công nghệ, văn hóa xã hội, chính trị pháp luật), phân tích môi trường ngành, phân tích SWOT (điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức), và các ma trận đánh giá yếu tố bên trong (IFE), bên ngoài (EFE), hình ảnh cạnh tranh (CPM) và lựa chọn chiến lược định lượng (QSPM).

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ báo cáo tài chính, hồ sơ tổ chức, kết quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Đầu tư Thiết kế và Xây dựng Sông Đà Thăng Long giai đoạn 2014-2016, cùng các tài liệu ngành và số liệu thống kê kinh tế vĩ mô từ Tổng cục Thống kê Việt Nam. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ các phòng ban và cán bộ công nhân viên công ty, với tổng số 168 người.

Phương pháp phân tích chủ yếu là phân tích định tính kết hợp định lượng thông qua các công cụ chiến lược như ma trận EFE, IFE, CPM, SWOT và QSPM nhằm đánh giá toàn diện các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Quy trình nghiên cứu được thực hiện theo timeline từ năm 2016 đến 2017, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích môi trường, đánh giá nội lực, xây dựng và lựa chọn chiến lược kinh doanh phù hợp cho giai đoạn 2017-2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Phân tích môi trường vĩ mô và ngành nghề cho thấy nền kinh tế Việt Nam duy trì mức tăng trưởng GDP trung bình khoảng 6% trong giai đoạn 2014-2016, tạo điều kiện thuận lợi cho ngành xây dựng phát triển. Tuy nhiên, các yếu tố như biến động lãi suất ngân hàng, chính sách tài chính và pháp luật có ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và hiệu quả hoạt động của công ty.

  2. Kết quả kinh doanh của công ty trong giai đoạn 2014-2016 cho thấy doanh thu tăng trưởng lần lượt 17% năm 2015 và 9% năm 2016, đạt mức 7.391 tỷ đồng năm 2014. Tuy nhiên, chi phí hoạt động không ổn định, với mức tăng 45% năm 2015 và giảm 22% năm 2016, ảnh hưởng đến lợi nhuận và khả năng tái đầu tư.

  3. Phân tích nội lực công ty qua ma trận IFE cho thấy công ty có điểm mạnh về đội ngũ cán bộ trình độ cao (30% có trình độ đại học trở lên), cơ cấu tổ chức quản lý rõ ràng và chuỗi giá trị doanh nghiệp được vận hành hiệu quả. Tuy nhiên, điểm yếu nằm ở khả năng ứng dụng công nghệ mới và quản lý nguồn nhân lực chưa tối ưu.

  4. Phân tích môi trường bên ngoài qua ma trận EFE và CPM chỉ ra rằng công ty đang đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp cùng ngành, đặc biệt là áp lực về giá cả và chất lượng dịch vụ. Các cơ hội đến từ sự phát triển hạ tầng và chính sách hỗ trợ của nhà nước, trong khi thách thức là sự biến động của thị trường và rủi ro pháp lý.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những biến động trong kết quả kinh doanh chủ yếu do sự thay đổi trong chi phí nguyên vật liệu và chi phí tài chính, cũng như sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt trong ngành xây dựng. So với một số nghiên cứu trong ngành, kết quả này phù hợp với xu hướng chung của các doanh nghiệp xây dựng tại Việt Nam trong giai đoạn chuyển đổi kinh tế.

Việc áp dụng mô hình 5 lực lượng cạnh tranh giúp công ty nhận diện rõ các áp lực từ thị trường, từ đó có thể xây dựng các chiến lược phòng thủ và tấn công hiệu quả. Chuỗi giá trị doanh nghiệp được tối ưu hóa sẽ giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu và chi phí giai đoạn 2014-2016, bảng điểm số ma trận SWOT và QSPM để minh họa mức độ ưu tiên các chiến lược đề xuất.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường ứng dụng công nghệ xây dựng hiện đại nhằm nâng cao năng suất và chất lượng công trình, giảm chi phí vận hành. Mục tiêu là tăng hiệu quả sản xuất lên 15% trong vòng 3 năm, do phòng Kỹ thuật và Phát triển công nghệ thực hiện.

  2. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào kỹ năng quản lý dự án và công nghệ mới. Kế hoạch đào tạo định kỳ hàng năm, nhằm nâng tỷ lệ nhân viên có trình độ chuyên môn cao lên 40% vào năm 2020, do phòng Nhân sự chủ trì.

  3. Mở rộng thị trường và đa dạng hóa dịch vụ bằng cách phát triển các mảng thiết kế và tư vấn xây dựng chuyên sâu, tăng doanh thu từ các dịch vụ này lên 20% trong 5 năm tới, do phòng Kinh doanh và Marketing triển khai.

  4. Tăng cường quản lý chi phí và kiểm soát rủi ro tài chính thông qua áp dụng hệ thống quản lý tài chính hiện đại và kiểm soát nội bộ chặt chẽ. Mục tiêu giảm chi phí không cần thiết 10% trong 2 năm, do phòng Tài chính và Kiểm toán thực hiện.

Các giải pháp này cần được triển khai đồng bộ, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban và sự giám sát thường xuyên của ban lãnh đạo công ty để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp xây dựng: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh, từ đó hoạch định kế hoạch phát triển phù hợp với môi trường cạnh tranh.

  2. Chuyên gia tư vấn chiến lược và quản trị doanh nghiệp: Áp dụng các công cụ phân tích chiến lược như ma trận SWOT, EFE, IFE, CPM và QSPM trong thực tiễn tư vấn cho doanh nghiệp xây dựng.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Quản trị Kinh doanh và Xây dựng: Học tập mô hình nghiên cứu chiến lược kinh doanh thực tiễn, kết hợp lý thuyết và phân tích dữ liệu thực tế.

  4. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý ngành xây dựng: Hiểu rõ các thách thức và cơ hội của doanh nghiệp trong ngành để xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển bền vững.

Mỗi nhóm đối tượng có thể ứng dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả quản lý, phát triển chiến lược và cải thiện năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực xây dựng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chiến lược kinh doanh là gì và tại sao quan trọng với doanh nghiệp xây dựng?
    Chiến lược kinh doanh là kế hoạch tổng thể nhằm đạt mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp thông qua phối hợp các hoạt động và nguồn lực. Đối với doanh nghiệp xây dựng, chiến lược giúp định hướng phát triển, tối ưu hóa chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh trong môi trường biến động.

  2. Các công cụ phân tích chiến lược nào được sử dụng trong nghiên cứu này?
    Luận văn sử dụng ma trận EFE (đánh giá yếu tố bên ngoài), IFE (đánh giá yếu tố bên trong), CPM (hình ảnh cạnh tranh), SWOT (điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức) và QSPM (lựa chọn chiến lược định lượng) để phân tích toàn diện môi trường và nội lực doanh nghiệp.

  3. Làm thế nào để công ty cải thiện hiệu quả kinh doanh dựa trên kết quả nghiên cứu?
    Công ty cần tập trung vào ứng dụng công nghệ mới, đào tạo nhân lực, đa dạng hóa dịch vụ và quản lý chi phí chặt chẽ. Việc triển khai đồng bộ các giải pháp này sẽ giúp nâng cao năng suất, giảm chi phí và tăng doanh thu.

  4. Phạm vi nghiên cứu của luận văn bao gồm những gì?
    Phạm vi nghiên cứu tập trung vào Công ty Cổ phần Đầu tư Thiết kế và Xây dựng Sông Đà Thăng Long trong giai đoạn 2014-2016, phân tích môi trường vĩ mô, ngành nghề, nội lực công ty và đề xuất chiến lược kinh doanh đến năm 2022.

  5. Làm sao để áp dụng mô hình 5 lực lượng cạnh tranh vào thực tiễn doanh nghiệp?
    Mô hình giúp doanh nghiệp nhận diện các áp lực cạnh tranh từ đối thủ, khách hàng, nhà cung cấp, sản phẩm thay thế và đối thủ tiềm năng. Từ đó, doanh nghiệp có thể xây dựng các chiến lược phòng thủ hoặc tấn công phù hợp nhằm duy trì và nâng cao vị thế trên thị trường.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích toàn diện môi trường kinh doanh và nội lực của Công ty Cổ phần Đầu tư Thiết kế và Xây dựng Sông Đà Thăng Long giai đoạn 2014-2016, làm cơ sở xây dựng chiến lược kinh doanh đến năm 2022.
  • Áp dụng các công cụ phân tích chiến lược hiện đại giúp nhận diện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức một cách khách quan và khoa học.
  • Đề xuất các giải pháp chiến lược tập trung vào công nghệ, nhân lực, thị trường và quản lý chi phí nhằm nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao, hỗ trợ công ty trong việc hoạch định và triển khai chiến lược phát triển bền vững.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh chiến lược phù hợp với diễn biến thị trường.

Quý độc giả và các nhà quản lý doanh nghiệp được khuyến khích áp dụng các kết quả nghiên cứu này để nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững trong ngành xây dựng.