I. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Nghiên cứu về chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân là một vấn đề có tính cấp thiết cao trong bối cảnh hiện nay. Theo Hiến pháp năm 2013, quyền sở hữu tài sản của công dân được bảo vệ, tạo điều kiện cho các cặp vợ chồng có thể tham gia vào các quan hệ xã hội, kinh doanh và thực hiện quyền lợi hợp pháp của mình. Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đã quy định rõ về chế định chia tài sản chung của vợ chồng, phản ánh sự phát triển của pháp luật trong việc bảo vệ quyền lợi của các bên. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng quy định này vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, dẫn đến việc nhiều cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc thực hiện quyền yêu cầu chia tài sản. Việc nghiên cứu đề tài này không chỉ giúp làm rõ các quy định pháp luật mà còn chỉ ra những vướng mắc trong thực tiễn, từ đó đưa ra các kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả áp dụng.
II. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong thời gian qua, nhiều công trình nghiên cứu đã được thực hiện liên quan đến chế định chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân. Các tác giả đã tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, từ lý luận đến thực tiễn. Một số luận văn đã phân tích quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, đồng thời chỉ ra những bất cập trong thực tiễn áp dụng tại các tổ chức hành nghề công chứng và Tòa án. Tuy nhiên, số lượng công trình nghiên cứu vẫn còn hạn chế và chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu thực tiễn. Việc nghiên cứu sâu hơn về vấn đề này là cần thiết nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện về tình hình thực hiện pháp luật trong lĩnh vực chia tài sản chung của vợ chồng, từ đó góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là các quy định pháp luật hiện hành về chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân, cùng với các vụ việc thực tiễn liên quan đến vấn đề này tại Tòa án và các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn thành phố Hà Nội. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, Bộ luật Dân sự năm 2015 và các văn bản pháp luật liên quan. Luận văn không đề cập đến việc chia tài sản chung của vợ chồng trong trường hợp có yếu tố nước ngoài. Mục tiêu là làm rõ các quy định pháp luật, thực trạng áp dụng và những vướng mắc phát sinh, từ đó đưa ra kiến nghị nhằm hoàn thiện quy định pháp luật.
IV. Mục đích nghiên cứu
Mục đích của nghiên cứu là làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân. Luận văn sẽ phân tích các quy định pháp luật hiện hành, tìm hiểu thực trạng áp dụng tại các tổ chức hành nghề công chứng và Tòa án, đồng thời chỉ ra những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn. Qua đó, luận văn sẽ đưa ra các kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên trong quan hệ hôn nhân.
V. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, kết hợp với các phương pháp nghiên cứu truyền thống như phân tích, tổng hợp, so sánh và thống kê. Các phương pháp này giúp tạo ra cách tiếp cận khách quan, toàn diện và có độ tin cậy cao trong nghiên cứu. Việc áp dụng các phương pháp này không chỉ giúp làm rõ các vấn đề lý luận mà còn phản ánh thực trạng áp dụng pháp luật trong thực tiễn.
VI. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
Luận văn không chỉ có ý nghĩa về mặt lý luận khi phân tích và làm rõ các quy định pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng, mà còn có giá trị thực tiễn trong việc cung cấp tài liệu tham khảo cho công tác giảng dạy, nghiên cứu và tuyên truyền pháp luật. Những kiến nghị trong luận văn có thể được sử dụng làm cơ sở để cải cách, hoàn thiện pháp luật liên quan đến chia tài sản chung của vợ chồng, nhằm nâng cao hiệu quả điều chỉnh của pháp luật trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình.
