Cải Thiện Hệ Thống Kiểm Soát Nội Bộ Trong Thu Chi Tài Chính Tại Bệnh Viện Phụ Sản Thành Phố Cần Thơ

• Tác giả: Đặng Bích Ngọc
• Người hướng dẫn: T.S. Nguyễn Văn A
• Trường học: Trường Đại Học Tây Đô
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Cải Thiện Hệ Thống Kiểm Soát Nội Bộ Tại Bệnh Viện Phụ Sản Thành Phố Cần Thơ
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Cần Thơ

• LỜI CẢM ĐOAN
• LỜI MỞ ĐẦU
• MỤC LỤC
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ THU CHI TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÓ THU
• 1.1. Khái niệm về kiểm soát nội bộ
• 1.2. Mục tiêu của kiểm soát nội bộ
• 1.3. Sự cần thiết và lợi ích của kiểm soát nội bộ
• 1.4. Các bộ phận cấu thành hệ thống kiểm soát nội bộ
• 1.4.1. Môi trường kiểm soát
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ THU CHI TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN THÀNH PHỐ CẦN THƠ
• 2.1. Tổng quan về Bệnh viện
• 2.1.1. Quá trình hình thành Bệnh viện
• 2.1.2. Cơ cấu và hoạt động tổ chức bộ máy của Bệnh viện
• 2.2. Thực trạng tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ thu chi tại Bệnh viện
• 2.2.1. Tổ chức kế toán tại Bệnh viện
• 2.2.2. Thực trạng và quá trình tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ thu chi
• 2.3. Thực trạng và tình hình thu chi của Bệnh viện Phụ sản thành phố Cần Thơ
• 2.4. Kết quả khảo sát chuyên gia và nhóm chuyên sâu
• 2.5. Đánh giá thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ thu chi tại Bệnh viện
• 2.5.1. Những thành tựu đạt được về kiểm soát nội bộ thu chi tại Bệnh viện
• 2.5.2. Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong hệ thống kiểm soát nội bộ thu chi tại Bệnh viện
• 3. CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ THU CHI TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN THÀNH PHỐ CẦN THƠ
• 3.1. Định hướng phát triển của Bệnh viện trong thời gian tới
• 3.2. Các giải pháp hoàn thiện công tác hệ thống kiểm soát nội bộ thu chi tại Bệnh viện
• 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 4.1. Những hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

I. Tổng Quan Về Hệ Thống Kiểm Soát Nội Bộ Bệnh Viện 55 ký tự

Kiểm soát nội bộ (KSNB) là yếu tố then chốt đảm bảo hoạt động hiệu quả và tuân thủ trong mọi tổ chức, đặc biệt là tại các bệnh viện. Tại Bệnh Viện Phụ Sản Cần Thơ, một hệ thống kiểm soát nội bộ bệnh viện phụ sản hiệu quả giúp quản lý rủi ro, bảo vệ tài sản, và đảm bảo chất lượng dịch vụ y tế. KSNB không chỉ là một tập hợp các quy trình, mà còn là một văn hóa, một thái độ, một ý thức trách nhiệm của toàn bộ nhân viên. Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (VAS 400), KSNB là "...các chính sách và thủ tục được thiết kế và áp dụng nhằm bảo đảm việc tuân thủ pháp luật và các quy định; kiểm tra, kiểm soát, ngăn ngừa và phát hiện gian lận; lập báo cáo tài chính trung thực và hợp lý...". Việc xây dựng và duy trì một hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh mẽ là vô cùng quan trọng để đạt được các mục tiêu chiến lược của bệnh viện, bao gồm cả việc nâng cao hiệu quả bệnh viện và cải thiện chất lượng khám chữa bệnh.

1.1. Khái Niệm và Mục Tiêu Của Kiểm Soát Nội Bộ 45 ký tự

Kiểm soát nội bộ (KSNB) không chỉ đơn thuần là việc kiểm tra, giám sát mà là một quá trình liên tục, xuyên suốt trong mọi hoạt động của tổ chức. Theo COSO, KSNB là một quá trình do hội đồng quản trị, ban điều hành và các cá nhân khác thực hiện, nhằm cung cấp sự đảm bảo hợp lý về việc đạt được các mục tiêu về hiệu quả hoạt động, báo cáo tài chính đáng tin cậy và tuân thủ pháp luật. Mục tiêu chính của KSNB bao gồm bảo vệ tài sản, đảm bảo thông tin tài chính chính xác, thúc đẩy tuân thủ các quy định, và tăng cường hiệu quả hoạt động. Tại Bệnh viện phụ sản Cần Thơ, những mục tiêu này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững.

1.2. Các Thành Phần Chính Của Hệ Thống Kiểm Soát 49 ký tự

Hệ thống kiểm soát nội bộ (HTKSNB) không phải là một khối duy nhất, mà là một tập hợp các thành phần hoạt động đồng bộ. Theo mô hình COSO, HTKSNB bao gồm 5 thành phần chính: Môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, và giám sát. Mỗi thành phần đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả của HTKSNB. Tại Bệnh viện Phụ Sản Cần Thơ, việc triển khai đầy đủ và hiệu quả các thành phần này sẽ giúp tăng cường khả năng kiểm soát rủi ro và đạt được các mục tiêu đã đề ra, đặc biệt là trong quản lý tài chính bệnh viện và kiểm soát chi phí bệnh viện.

II. Thách Thức Kiểm Soát Nội Bộ Tại Bệnh Viện 54 ký tự

Mặc dù tầm quan trọng của kiểm soát nội bộ là không thể phủ nhận, việc xây dựng và duy trì một hệ thống hiệu quả luôn đi kèm với nhiều thách thức. Tại Bệnh viện Phụ Sản Cần Thơ, những thách thức này có thể bao gồm sự phức tạp của các quy trình y tế, sự đa dạng của nguồn lực tài chính, và sự thay đổi liên tục của các quy định pháp luật. Theo Sterck et al. (2005), các tổ chức công, bao gồm cả bệnh viện, thường gặp khó khăn trong việc áp dụng các khuôn khổ kiểm soát nội bộ do tính đặc thù của hoạt động và môi trường. Bên cạnh đó, nguy cơ phòng ngừa gian lận bệnh viện cũng là một thách thức lớn, đòi hỏi sự chú trọng đặc biệt từ ban lãnh đạo và toàn thể nhân viên.

2.1. Rủi Ro Trong Quản Lý Tài Chính Bệnh Viện 45 ký tự

Một trong những thách thức lớn nhất trong kiểm soát nội bộ bệnh viện phụ sản là quản lý tài chính hiệu quả. Rủi ro có thể phát sinh từ nhiều nguồn, bao gồm việc lập kế hoạch ngân sách không chính xác, quản lý dòng tiền kém hiệu quả, và kiểm soát chi phí lỏng lẻo. Bên cạnh đó, các vấn đề liên quan đến thanh toán bảo hiểm y tế, quản lý công nợ, và sử dụng các nguồn tài trợ cũng có thể gây ra rủi ro tài chính đáng kể. Việc áp dụng các biện pháp kiểm soát chi phí bệnh viện và quản lý tài chính bệnh viện chặt chẽ là rất cần thiết để giảm thiểu những rủi ro này.

2.2. Đảm Bảo Tuân Thủ Quy Định Và An Toàn Người Bệnh 55 ký tự

Ngoài quản lý tài chính, việc tuân thủ các quy định pháp luật và đảm bảo an toàn cho người bệnh cũng là một thách thức lớn. Các bệnh viện phải tuân thủ một loạt các quy định liên quan đến chất lượng dịch vụ y tế, bảo vệ thông tin bệnh nhân, và kiểm soát nhiễm khuẩn. Đồng thời, việc đảm bảo an toàn cho người bệnh đòi hỏi sự chú trọng đặc biệt đến các quy trình khám chữa bệnh, sử dụng thuốc, và quản lý vật tư y tế. Việc triển khai các chương trình đào tạo nhân viên bệnh viện về tuân thủ quy định bệnh viện và an toàn người bệnh là rất quan trọng để vượt qua thách thức này.

III. Phương Pháp Cải Thiện Hệ Thống Kiểm Soát Nội Bộ 58 ký tự

Để vượt qua những thách thức và nâng cao hiệu quả hoạt động, Bệnh viện Phụ Sản Cần Thơ cần áp dụng các phương pháp cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ. Các phương pháp này có thể bao gồm việc tăng cường môi trường kiểm soát, cải thiện quy trình đánh giá rủi ro, triển khai các hoạt động kiểm soát hiệu quả, tăng cường thông tin và truyền thông, và nâng cao hiệu quả giám sát. Việc áp dụng các phương pháp này cần được thực hiện một cách có hệ thống và liên tục, với sự tham gia của toàn thể nhân viên. Theo Nguy n Thị Thúy Hà (2019), việc áp dụng các nguyên tắc của COSO 2013 sẽ giúp xây dựng một hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh mẽ và hiệu quả.

3.1. Tăng Cường Đánh Giá Rủi Ro Và Xây Dựng Quy Trình 59 ký tự

Đánh giá rủi ro là một bước quan trọng trong việc cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ. Bệnh viện cần xác định và đánh giá các rủi ro tiềm ẩn trong mọi hoạt động, từ quản lý tài chính đến cung cấp dịch vụ y tế. Dựa trên kết quả đánh giá, bệnh viện cần xây dựng các quy trình kiểm soát phù hợp để giảm thiểu rủi ro. Các quy trình này cần được thiết kế rõ ràng, dễ hiểu, và dễ thực hiện, đồng thời cần được cập nhật thường xuyên để phản ánh sự thay đổi của môi trường hoạt động, đặc biệt là các quy trình quản lý rủi ro bệnh viện.

3.2. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Vào Kiểm Soát 50 ký tự

Công nghệ thông tin (CNTT) đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ. Bệnh viện có thể sử dụng CNTT để tự động hóa các quy trình kiểm soát, tăng cường khả năng giám sát, và cải thiện thông tin liên lạc. Việc triển khai các phần mềm quản lý bệnh viện có thể giúp bệnh viện quản lý dữ liệu hiệu quả hơn, phát hiện các gian lận, và cải thiện hiệu quả hoạt động bệnh viện. Tuy nhiên, việc ứng dụng CNTT cũng cần đi kèm với các biện pháp bảo mật thích hợp để bảo vệ thông tin quan trọng.

3.3. Đào Tạo và Nâng Cao Năng Lực Nhân Viên 53 ký tự

Nhân viên đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện các quy trình kiểm soát nội bộ. Để đảm bảo hiệu quả, bệnh viện cần đầu tư vào việc đào tạo nhân viên bệnh viện về các quy trình kiểm soát, các quy định pháp luật, và các kỹ năng cần thiết để thực hiện công việc. Việc nâng cao năng lực của nhân viên sẽ giúp họ nhận biết và xử lý các rủi ro một cách hiệu quả hơn, đồng thời tạo ra một văn hóa kiểm soát mạnh mẽ trong tổ chức. Chương trình đào tạo cần bao gồm cả lý thuyết và thực hành, và cần được cập nhật thường xuyên để phản ánh sự thay đổi của môi trường hoạt động.

IV. Ứng Dụng Thực Tế Tại Bệnh Viện Phụ Sản Cần Thơ 56 ký tự

Việc áp dụng các phương pháp cải thiện kiểm soát nội bộ cần được thực hiện một cách cụ thể và phù hợp với đặc điểm của Bệnh viện Phụ Sản Cần Thơ. Điều này đòi hỏi sự phân tích kỹ lưỡng về các quy trình hiện tại, các rủi ro tiềm ẩn, và các nguồn lực sẵn có. Dựa trên kết quả phân tích, bệnh viện có thể xây dựng một kế hoạch hành động chi tiết, với các mục tiêu cụ thể, các biện pháp thực hiện, và các chỉ số đánh giá hiệu quả. Theo Đặng Công Ngọc Oàn (2021), cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận trong bệnh viện để đảm bảo việc triển khai thành công các biện pháp cải thiện.

4.1. Cải Thiện Quy Trình Quản Lý Thuốc Và Vật Tư Y Tế 58 ký tự

Một trong những lĩnh vực quan trọng cần cải thiện kiểm soát nội bộ tại Bệnh viện Phụ Sản Cần Thơ là quản lý thuốc và vật tư y tế. Bệnh viện cần xây dựng các quy trình chặt chẽ để kiểm soát việc nhập, xuất, lưu trữ, và sử dụng thuốc và vật tư y tế. Các quy trình này cần đảm bảo rằng thuốc và vật tư y tế được sử dụng đúng mục đích, đúng liều lượng, và đúng thời điểm, đồng thời ngăn ngừa các hành vi gian lận và lãng phí. Cần có các biện pháp kiểm kê định kỳ và đối chiếu số liệu thường xuyên để phát hiện kịp thời các sai sót và thất thoát, đặc biệt là trong quản lý thuốc bệnh viện và quản lý vật tư y tế.

4.2. Nâng Cao Chất Lượng Khám Chữa Bệnh Và Chăm Sóc 55 ký tự

Ngoài quản lý tài chính và vật tư, việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và chăm sóc cũng là một mục tiêu quan trọng. Bệnh viện cần xây dựng các quy trình chuẩn để đảm bảo rằng bệnh nhân nhận được sự chăm sóc tốt nhất có thể. Các quy trình này cần bao gồm việc đánh giá tình trạng bệnh nhân, lập kế hoạch điều trị, thực hiện các thủ thuật y tế, và theo dõi kết quả điều trị. Việc thu thập và phân tích dữ liệu về kết quả điều trị sẽ giúp bệnh viện xác định các điểm cần cải thiện và cải thiện chất lượng khám chữa bệnh.

V. Kết Luận Và Hướng Phát Triển Hệ Thống KSNB 52 ký tự

Việc xây dựng và duy trì một hệ thống kiểm soát nội bộ bệnh viện phụ sản hiệu quả là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự cam kết từ toàn thể nhân viên. Tại Bệnh viện Phụ Sản Cần Thơ, việc áp dụng các phương pháp cải thiện kiểm soát nội bộ sẽ giúp bệnh viện hoạt động hiệu quả hơn, quản lý rủi ro tốt hơn, và cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao hơn. Trong tương lai, bệnh viện cần tiếp tục đầu tư vào việc đào tạo nhân viên, ứng dụng công nghệ thông tin, và xây dựng một văn hóa kiểm soát mạnh mẽ.

5.1. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Kiểm Soát Nội Bộ 58 ký tự

Trong bối cảnh y tế ngày càng phát triển và phức tạp, việc nghiên cứu và cải tiến hệ thống kiểm soát nội bộ bệnh viện phụ sản là vô cùng quan trọng. Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các phương pháp kiểm soát khác nhau, xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của HTKSNB, và đề xuất các giải pháp cải thiện phù hợp với từng bệnh viện. Đồng thời, cần có các nghiên cứu về tác động của kiểm toán nội bộ bệnh viện đến hiệu quả hoạt động và chất lượng dịch vụ y tế.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh các đơn vị sự nghiệp công lập ngày càng chịu áp lực về hiệu quả quản lý tài chính, việc hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) thu chi tài chính trở thành yêu cầu cấp thiết. Tại Bệnh viện Phụ sản thành phố Cần Thơ, một cơ sở y tế chuyên ngành Sản phụ khoa lớn nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long với quy mô 250 giường bệnh và 21 khoa phòng, công tác kiểm soát nội bộ thu chi tài chính có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch, chính xác và hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính. Nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng KSNB thu chi tài chính tại bệnh viện trong giai đoạn 2017-2019, dựa trên dữ liệu tài chính, báo cáo của Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội thành phố Cần Thơ và kết quả phỏng vấn chuyên gia, nhằm đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống này.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá toàn diện các yếu tố cấu thành hệ thống KSNB thu chi tài chính, xác định những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại bệnh viện. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động thu chi tài chính tại Bệnh viện Phụ sản thành phố Cần Thơ, với dữ liệu thu thập từ năm 2017 đến 2019 và khảo sát chuyên sâu vào tháng 4 năm 2021. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần nâng cao năng lực quản lý tài chính, giảm thiểu rủi ro thất thoát, gian lận, đồng thời hỗ trợ bệnh viện thực hiện tự chủ tài chính hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong lĩnh vực y tế công lập.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình kiểm soát nội bộ tiêu chuẩn quốc tế và trong nước, bao gồm:

• Khái niệm kiểm soát nội bộ (KSNB): Theo COSO (1992), KSNB là một quá trình do Ban Giám đốc, nhà quản lý và nhân viên thực hiện nhằm cung cấp sự đảm bảo hợp lý về việc đạt được các mục tiêu hoạt động, báo cáo và tuân thủ pháp luật. Tại Việt Nam, theo Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam (VAS 400), KSNB là hệ thống chính sách và thủ tục nhằm bảo vệ tài sản, đảm bảo tính trung thực của báo cáo tài chính và tuân thủ pháp luật.

• Mô hình COSO 5 thành phần: Môi trường kiểm soát, Đánh giá rủi ro, Hoạt động kiểm soát, Thông tin và truyền thông, Giám sát. Mô hình này được áp dụng để phân tích và đánh giá toàn diện hệ thống KSNB thu chi tài chính tại bệnh viện.

• Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập có thu: Đơn vị hoạt động theo nguyên tắc phục vụ xã hội, không vì mục tiêu lợi nhuận, nhưng có nguồn thu từ hoạt động dịch vụ công. Việc kiểm soát thu chi tài chính tại các đơn vị này có đặc thù riêng, đòi hỏi hệ thống KSNB phù hợp với quy định của Nhà nước và đặc điểm hoạt động.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp gồm báo cáo tài chính, tài liệu quản lý tài chính của Bệnh viện Phụ sản thành phố Cần Thơ giai đoạn 2017-2019, các văn bản pháp luật liên quan của Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội thành phố Cần Thơ. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn chuyên gia, cán bộ quản lý và nhân viên trực tiếp tham gia công tác kiểm soát thu chi tài chính tại bệnh viện.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp nghiên cứu tổng hợp, phân tích định tính và định lượng. Dữ liệu tài chính được xử lý bằng phần mềm Microsoft Excel để tính toán, so sánh tỷ lệ thu chi, đánh giá hiệu quả kiểm soát. Phân tích nội dung phỏng vấn chuyên gia nhằm làm rõ các tồn tại, nguyên nhân và đề xuất giải pháp.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Phỏng vấn chuyên gia gồm các cán bộ chủ chốt như Phó Giám đốc Tài chính, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, Kế toán trưởng, Kế toán thanh toán. Mẫu được chọn theo phương pháp phi xác suất, tập trung vào những người có hiểu biết sâu sắc về hệ thống KSNB thu chi tài chính tại bệnh viện.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu tài chính từ năm 2017 đến 2019; khảo sát chuyên gia và nhóm chuyên sâu thực hiện vào tháng 4 năm 2021; tổng hợp và hoàn thiện báo cáo nghiên cứu trong năm 2021.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tổ chức bộ máy kế toán tập trung nhưng còn hạn chế về phân công trách nhiệm: Bệnh viện tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tập trung với các bộ phận kế toán phân hành riêng biệt, tuy nhiên việc phân chia trách nhiệm chưa rõ ràng dẫn đến chồng chéo và thiếu kiểm soát chặt chẽ. Theo khảo sát, khoảng 35% nhân viên kế toán cho biết có hiện tượng giao nhiệm vụ không rõ ràng, gây khó khăn trong việc kiểm soát nội bộ.

2. Hệ thống kiểm soát nội bộ chưa đồng bộ và thiếu hiệu quả trong một số hoạt động: Kết quả khảo sát chuyên gia cho thấy 40% ý kiến phản ánh hệ thống kiểm soát chưa bao phủ toàn bộ các khâu thu chi, đặc biệt là kiểm soát các khoản thu ngoài ngân sách và chi tiêu chuyên môn. Tỷ lệ sai sót và thiếu minh bạch trong báo cáo tài chính chiếm khoảng 12% trong các kỳ kiểm toán nội bộ.

3. Thông tin và truyền thông trong hệ thống KSNB còn hạn chế: Việc cung cấp thông tin tài chính chưa kịp thời và đầy đủ, ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định của lãnh đạo bệnh viện. Khoảng 30% cán bộ quản lý cho biết thông tin báo cáo tài chính không phản ánh chính xác tình hình thu chi thực tế, gây khó khăn trong việc giám sát và điều chỉnh kế hoạch tài chính.

4. Giám sát và đánh giá hệ thống KSNB chưa thường xuyên và toàn diện: Các hoạt động giám sát chủ yếu dựa vào kiểm toán nội bộ định kỳ, chưa có cơ chế giám sát liên tục và phản hồi kịp thời. Theo báo cáo, chỉ có 25% các hoạt động giám sát được thực hiện đúng kế hoạch, dẫn đến việc phát hiện và xử lý sai phạm còn chậm trễ.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên xuất phát từ việc thiếu sự phân công rõ ràng trong bộ máy kế toán, dẫn đến trách nhiệm kiểm soát bị phân tán và không hiệu quả. So sánh với các nghiên cứu trong ngành y tế công lập cho thấy tình trạng này phổ biến do đặc thù hoạt động phức tạp và đa dạng nguồn thu. Hạn chế trong hệ thống thông tin và truyền thông làm giảm khả năng phản ứng nhanh với các rủi ro tài chính, tương tự như các báo cáo của Bộ Y tế về các bệnh viện công lập khác.

Việc giám sát chưa toàn diện và thường xuyên cũng là điểm yếu lớn, làm giảm hiệu quả của hệ thống KSNB. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ sai sót qua các năm cho thấy xu hướng giảm nhẹ nhưng chưa đạt mức mong muốn, phản ánh sự cần thiết phải cải tiến quy trình giám sát và đánh giá. Kết quả nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của việc xây dựng một hệ thống KSNB đồng bộ, minh bạch và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận liên quan để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại bệnh viện.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tái cấu trúc bộ máy kế toán và phân công trách nhiệm rõ ràng: Cần xây dựng sơ đồ tổ chức kế toán chi tiết, phân định rõ nhiệm vụ và quyền hạn từng bộ phận, đảm bảo nguyên tắc phân chia trách nhiệm và kiểm soát chéo. Thời gian thực hiện dự kiến trong 6 tháng, do Ban Giám đốc bệnh viện chủ trì phối hợp với phòng Tổ chức cán bộ.

2. Xây dựng và hoàn thiện quy trình kiểm soát nội bộ thu chi tài chính: Thiết lập các quy trình chuẩn hóa cho từng khâu thu chi, đặc biệt là kiểm soát các khoản thu ngoài ngân sách và chi tiêu chuyên môn. Áp dụng phần mềm quản lý tài chính để tăng tính minh bạch và tự động hóa. Thời gian triển khai trong 12 tháng, do phòng Tài chính – Kế toán phối hợp với phòng Công nghệ thông tin thực hiện.

3. Nâng cao chất lượng hệ thống thông tin và truyền thông nội bộ: Cải tiến hệ thống báo cáo tài chính theo hướng kịp thời, chính xác và đầy đủ, đảm bảo cung cấp thông tin cho lãnh đạo và các bộ phận liên quan. Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ kế toán và quản lý tài chính. Thời gian thực hiện trong 9 tháng, do phòng Tài chính – Kế toán phối hợp với phòng Đào tạo.

4. Tăng cường hoạt động giám sát và đánh giá hệ thống KSNB: Thiết lập cơ chế giám sát liên tục, bao gồm kiểm toán nội bộ định kỳ và đột xuất, đồng thời xây dựng hệ thống phản hồi và xử lý kịp thời các sai phạm. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do Ban Kiểm soát nội bộ và Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo các bệnh viện công lập: Giúp hiểu rõ về vai trò và cách thức hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ thu chi tài chính, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và thực hiện tự chủ tài chính.

2. Cán bộ quản lý tài chính, kế toán bệnh viện: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về các thành phần của hệ thống KSNB, phương pháp phân tích và đánh giá thực trạng, cũng như các giải pháp nâng cao hiệu quả kiểm soát.

3. Chuyên gia tư vấn quản lý tài chính công: Là tài liệu tham khảo hữu ích để xây dựng các chương trình đào tạo, tư vấn cải tiến hệ thống kiểm soát nội bộ tại các đơn vị sự nghiệp công lập.

4. Sinh viên, nghiên cứu sinh ngành Kế toán, Quản trị y tế: Hỗ trợ nghiên cứu, học tập về kiểm soát nội bộ trong lĩnh vực y tế công lập, cung cấp ví dụ thực tiễn và phương pháp nghiên cứu khoa học.

Câu hỏi thường gặp

1. Kiểm soát nội bộ thu chi tài chính là gì?
   Kiểm soát nội bộ thu chi tài chính là hệ thống các chính sách, thủ tục và hoạt động nhằm đảm bảo việc thu, chi tài chính được thực hiện đúng quy định, minh bạch và hiệu quả, giảm thiểu rủi ro thất thoát và sai sót. Ví dụ, việc phân công nhiệm vụ rõ ràng giữa các bộ phận kế toán giúp ngăn ngừa gian lận.

2. Tại sao cần hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại bệnh viện công lập?
   Hoàn thiện hệ thống giúp nâng cao tính minh bạch, chính xác trong quản lý tài chính, đảm bảo nguồn lực được sử dụng hiệu quả, đồng thời đáp ứng yêu cầu tự chủ tài chính và kiểm soát rủi ro. Một bệnh viện có hệ thống kiểm soát tốt sẽ giảm thiểu sai sót và tăng cường niềm tin của người dân.

3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tổng hợp, kết hợp phân tích dữ liệu tài chính thứ cấp và phỏng vấn chuyên gia để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp. Phương pháp này giúp đảm bảo tính khách quan và toàn diện của nghiên cứu.

4. Các yếu tố cấu thành hệ thống kiểm soát nội bộ theo COSO là gì?
   Bao gồm Môi trường kiểm soát, Đánh giá rủi ro, Hoạt động kiểm soát, Thông tin và truyền thông, Giám sát. Mỗi yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả.

5. Giải pháp nào ưu tiên thực hiện trước để nâng cao hiệu quả kiểm soát nội bộ?
   Ưu tiên tái cấu trúc bộ máy kế toán và phân công trách nhiệm rõ ràng, vì đây là nền tảng để các hoạt động kiểm soát khác được thực hiện hiệu quả. Sau đó, hoàn thiện quy trình kiểm soát và nâng cao hệ thống thông tin sẽ giúp tăng cường minh bạch và giám sát.

Kết luận

• Nghiên cứu đã phân tích thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ thu chi tài chính tại Bệnh viện Phụ sản thành phố Cần Thơ, xác định các tồn tại về tổ chức bộ máy, quy trình kiểm soát, thông tin truyền thông và giám sát.
• Áp dụng mô hình COSO 5 thành phần làm khung lý thuyết giúp đánh giá toàn diện và đề xuất giải pháp phù hợp với đặc thù đơn vị sự nghiệp công lập có thu.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể như tái cấu trúc bộ máy kế toán, hoàn thiện quy trình kiểm soát, nâng cao hệ thống thông tin và tăng cường giám sát nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.
• Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, hỗ trợ bệnh viện thực hiện tự chủ tài chính hiệu quả, đồng thời là tài liệu tham khảo cho các đơn vị y tế công lập khác.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp trong vòng 1-2 năm tới để đảm bảo tính bền vững của hệ thống kiểm soát nội bộ.

Quý độc giả và các đơn vị quan tâm được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao năng lực quản lý tài chính và phát triển bền vững trong lĩnh vực y tế công lập.