Các Yếu Tố Bất Định Trong Công Tác Lập Hồ Sơ Dự Thầu Xây Dựng Kết Cấu Thép Ở Việt Nam

• Tác giả: Hứa Phước Lương
• Người hướng dẫn: TS. Lê Hoài Long
• Trường học: Trường Đại Học Mở Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Quản Lý Xây Dựng
• Đề tài: Các Yếu Tố Bất Định Trong Lập Hồ Sơ Dự Thầu Xây Dựng Kết Cấu Thép Ở Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
• 1.1. Cơ sở hình thành luận văn
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
• 1.4.1. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Quy mô của dự án
• 1.4.3. Nguồn vốn
• 1.4.4. Đối tượng tham gia khảo sát
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN
• ABSTRACT
• 2. CƠ SỞ TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 2.1. Định nghĩa một số thuật ngữ trong nghiên cứu
• 2.1.1. Yếu tố bất định
• 2.1.2. Tầm quan trọng của hiểu đúng thuật ngữ thống kê
• 2.1.3. Một số thuật ngữ thống kê cơ bản
• 2.2. Mẫu nghiên cứu (ký hiệu n)
• 2.2.1. Mô hình nghiên cứu
• 2.2.2. Biến độc lập, biến phụ thuộc, nhân tố
• 2.2.3. Biến tiềm ẩn, biến quan sát
• 2.2.4. Ý nghĩa thống kê
• 2.2.5. Mức ý nghĩa và độ tin cậy
• 2.3. Thu thập dữ liệu bằng bảng câu hỏi khảo sát
• 2.3.1. Sử dụng công cụ phân tích dữ liệu
• 2.3.2. Sự thiết yếu của làm sạch dữ liệu
• 2.3.3. Thống kê mô tả, thống kê trung bình Mean trong SPSS
• 2.3.4. Kiểm định độ tin cậy thang đo Cronbach’s Alpha
• 2.3.4.1. Khái niệm thang đo
• 2.3.4.2. Đo lường độ tin cậy bằng hệ số Cronbach’s Alpha
• 2.3.5. Tương quan tuyến tính Pearson Correlation
• 2.3.5.1. Tương quan tuyến tính Pearson
• 2.3.6. Hồi quy tuyến tính Linear Regression
• 2.3.7. Sự khác nhau giữa tương quan và hồi quy
• 2.3.8. Kiểm định trung bình One-Way ANOVA
• 2.3.8.1. Kiểm định One-Way ANOVA xem xét mức độ ảnh hưởng đến kết quả tài chính
• 2.3.8.2. Kiểm định One-Way ANOVA xem xét mức độ ảnh hưởng đến kết quả chi phí
• 2.3.9. Kiểm định sâu One-Way ANOVA
• 2.4. Tổng quan các nghiên cứu trước đây
• 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.1.1. Sơ đồ quy trình nghiên cứu
• 3.1.2. Diễn giải quá trình nghiên cứu
• 3.2. Thu thập dữ liệu
• 3.2.1. Giới thiệu bảng câu hỏi
• 3.2.2. Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát
• 3.2.3. Xác định kích thước mẫu
• 3.2.4. Kỹ thuật lấy mẫu
• 3.3. Công cụ phân tích dữ liệu
• 3.4. Xử lý số liệu
• 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Thống kê mô tả
• 4.2. Thống kê trung bình
• 4.3. Kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha
• 4.4. Phân tích tương quan tuyến tính Pearson Correlation
• 4.5. Phân tích hồi quy tuyến tính Linear Regression
• 4.6. Kiểm định trung bình One-Way ANOVA
• 4.6.1. Kiểm định One-Way ANOVA xem xét mức độ ảnh hưởng đến kết quả tài chính
• 4.6.2. Kiểm định One-Way ANOVA xem xét mức độ ảnh hưởng đến kết quả chi phí
• 4.7. Kiểm định sâu One-Way ANOVA
• 5. KẾT LUẬN & KHUYẾN NGHỊ
• 5.1. Hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.2. Hạn chế của đề tài
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

I. Tổng Quan Về Yếu Tố Bất Định Trong Dự Thầu Thép

Thị trường nhà thép tiền chế tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, không chỉ trong lĩnh vực công nghiệp mà còn mở rộng sang dân dụng. Sự phát triển này kéo theo nhu cầu lớn về xây dựng công trình kết cấu thép, đòi hỏi các nhà thầu phải tham gia đấu thầu. Tuy nhiên, quá trình lập hồ sơ dự thầu đối mặt với nhiều yếu tố bất định, ảnh hưởng đến giá thầu và khả năng cạnh tranh. Việc xác định và quản lý những yếu tố này là chìa khóa để thành công trong đấu thầu xây dựng. Nghiên cứu này tập trung vào phân tích và định lượng các yếu tố bất định này trong bối cảnh cụ thể của thị trường Việt Nam. Dữ liệu được thu thập từ năm 2018 đến 2022 từ nhiều đối tượng khác nhau, từ chủ đầu tư đến nhà thầu phụ, với các dự án có quy mô và nguồn vốn khác nhau. Từ đó đưa ra các đánh giá khách quan và có tính thực tiễn cao.

1.1. Tầm quan trọng của việc lập dự toán xây dựng chính xác

Việc lập dự toán xây dựng chính xác là yếu tố then chốt để đảm bảo giá thầu cạnh tranh và lợi nhuận của dự án. Sai sót trong dự toán có thể dẫn đến thua lỗ hoặc mất cơ hội trúng thầu. Do đó, các nhà thầu cần chú trọng đến việc phân tích kỹ lưỡng các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí, bao gồm giá vật liệu xây dựng, chi phí nhân công, chi phí quản lý, và rủi ro phát sinh. Đặc biệt, biến động giá thép cần được theo dõi sát sao để có những điều chỉnh kịp thời trong hồ sơ dự thầu.

1.2. Rủi ro dự thầu xây dựng Những thách thức tiềm ẩn

Quá trình đấu thầu xây dựng luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro, từ những yếu tố khách quan như biến động giá thép, chính sách thay đổi, đến những yếu tố chủ quan như sai sót trong hồ sơ dự thầu, năng lực nhà thầu xây dựng hạn chế. Để giảm thiểu rủi ro, các nhà thầu cần thực hiện phân tích rủi ro kỹ lưỡng, xác định các biện pháp phòng ngừa và ứng phó phù hợp. Đồng thời, cần chú trọng đến việc quản lý thời gian dự án và chất lượng dự án để tránh phát sinh chi phí ngoài dự kiến.

II. Vấn Đề Sai Sót Hồ Sơ Dự Thầu Nguyên Nhân và Hậu Quả

Trong quá trình lập hồ sơ dự thầu, các nhà thầu thường gặp phải nhiều vấn đề, từ thiếu thông tin, sai sót trong tính toán, đến không tuân thủ các quy định của quy trình đấu thầu xây dựng. Những sai sót này có thể dẫn đến việc hồ sơ dự thầu bị loại hoặc giảm khả năng cạnh tranh. Để khắc phục tình trạng này, các nhà thầu cần chú trọng đến việc kiểm tra kỹ lưỡng hồ sơ dự thầu, đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và tuân thủ các yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Bên cạnh đó, cần cập nhật thường xuyên các chính sách và quy định về đấu thầu để tránh vi phạm.

2.1. Phân tích các yếu tố gây sai sót trong hồ sơ dự thầu

Nghiên cứu cho thấy có nhiều yếu tố gây sai sót trong hồ sơ dự thầu, bao gồm: Xung đột thông tin giữa các bộ phận trong công ty; Thông tin không đầy đủ từ chủ đầu tư; Thông tin mơ hồ, không rõ ràng trong hồ sơ mời thầu; Tính toán không chính xác chi phí xây dựng kết cấu thép; Thiếu phân công công việc rõ ràng trong quá trình lập hồ sơ dự thầu. Theo luận văn gốc, việc thu thập dữ liệu bằng bảng câu hỏi khảo sát với các chuyên gia nhiều kinh nghiệm đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các yếu tố trên.

2.2. Hậu quả của sai sót hồ sơ Ảnh hưởng đến tài chính và thời gian

Sai sót trong hồ sơ dự thầu có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tài chính và thời gian của dự án. Việc bị loại khỏi vòng đấu thầu sẽ khiến nhà thầu mất cơ hội thu lợi nhuận. Ngay cả khi trúng thầu, những sai sót trong dự toán có thể dẫn đến chi phí xây dựng vượt quá dự kiến, gây ảnh hưởng đến lợi nhuận của dự án. Bên cạnh đó, việc phải sửa đổi hồ sơ dự thầu cũng sẽ làm chậm tiến độ của dự án, ảnh hưởng đến quản lý thời gian dự án.

2.3. Nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu Giải pháp cho nhà thầu

Để nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu, các nhà thầu cần tập trung vào việc cải thiện quy trình lập hồ sơ dự thầu, nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ nhân viên, và áp dụng các phần mềm lập dự toán xây dựng hiện đại. Bên cạnh đó, cần xây dựng mối quan hệ tốt với các đối tác, nhà cung cấp, và chủ đầu tư để có được thông tin chính xác và kịp thời. Đồng thời, cần chú trọng đến việc quản lý rủi ro dự án và quản lý chất lượng dự án để đảm bảo thành công trong đấu thầu xây dựng.

III. Quản Lý Rủi Ro Biến Động Giá Thép Trong Dự Thầu

Biến động giá thép là một trong những yếu tố bất định lớn nhất ảnh hưởng đến giá thầu của các công trình kết cấu thép. Sự biến động này có thể do nhiều nguyên nhân, từ yếu tố cung cầu, chính sách thương mại, đến tình hình kinh tế thế giới. Để giảm thiểu ảnh hưởng của biến động giá thép, các nhà thầu cần thực hiện dự báo giá thép chính xác, xây dựng các biện pháp phòng ngừa rủi ro, và linh hoạt trong việc điều chỉnh giá thầu. Ngoài ra, việc sử dụng các công cụ quản lý rủi ro như hợp đồng tương lai, bảo hiểm giá, cũng là một giải pháp hiệu quả.

3.1. Các phương pháp dự báo giá thép Phân tích và ứng dụng

Có nhiều phương pháp dự báo giá thép khác nhau, từ phân tích kỹ thuật, phân tích cơ bản, đến sử dụng các mô hình kinh tế lượng. Phân tích kỹ thuật dựa trên việc nghiên cứu các biểu đồ giá trong quá khứ để dự đoán xu hướng giá trong tương lai. Phân tích cơ bản dựa trên việc nghiên cứu các yếu tố cung cầu, chính sách kinh tế, và tình hình chính trị để dự đoán giá thép. Các mô hình kinh tế lượng sử dụng các thuật toán phức tạp để phân tích dữ liệu và dự đoán giá thép.

3.2. Xây dựng chiến lược ứng phó với biến động giá thép

Để ứng phó với biến động giá thép, các nhà thầu cần xây dựng một chiến lược toàn diện, bao gồm: Theo dõi sát sao giá thép trên thị trường; Xây dựng các kịch bản giá thép khác nhau; Tính toán ảnh hưởng của biến động giá thép đến giá thầu; Xây dựng các biện pháp phòng ngừa rủi ro như mua bảo hiểm giá, ký hợp đồng tương lai; Linh hoạt trong việc điều chỉnh giá thầu khi cần thiết; Đàm phán với chủ đầu tư về việc điều chỉnh giá hợp đồng.

3.3. Kinh nghiệm dự thầu thành công Bài học từ thực tế

Nhiều nhà thầu đã thành công trong việc dự thầu các công trình kết cấu thép nhờ vào việc quản lý tốt rủi ro biến động giá thép. Họ thường áp dụng các biện pháp như: Mua bảo hiểm giá để bảo vệ giá thầu khỏi biến động; Ký hợp đồng tương lai để cố định giá thép; Đàm phán với chủ đầu tư về việc chia sẻ rủi ro giá thép; Xây dựng mối quan hệ tốt với các nhà cung cấp thép để có được giá ưu đãi. Từ đó, các nhà thầu có thể xây dựng hồ sơ dự thầu cạnh tranh.

IV. Ứng Dụng Phần Mềm Lập Dự Toán Xây Dựng KCT Trong Dự Thầu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc áp dụng phần mềm lập dự toán xây dựng là một yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả và độ chính xác của quá trình lập hồ sơ dự thầu. Các phần mềm này giúp tự động hóa nhiều công đoạn, từ tính toán khối lượng vật tư, đến lập dự toán chi phí, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, việc lựa chọn phần mềm phù hợp và sử dụng hiệu quả cũng là một thách thức đối với các nhà thầu.

4.1. So sánh các phần mềm lập dự toán phổ biến tại Việt Nam

Tại Việt Nam, có nhiều phần mềm lập dự toán xây dựng khác nhau, từ các phần mềm miễn phí đến các phần mềm trả phí, từ các phần mềm đơn giản đến các phần mềm phức tạp. Mỗi phần mềm có những ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với nhu cầu và quy mô của từng nhà thầu. Một số phần mềm phổ biến bao gồm: G8, Acitt, Eta, Escon.

4.2. Tối ưu hóa quy trình lập dự toán bằng phần mềm

Để tối ưu hóa quy trình lập dự toán bằng phần mềm, các nhà thầu cần thực hiện các bước sau: Lựa chọn phần mềm phù hợp với nhu cầu và quy mô của công ty; Đào tạo nhân viên sử dụng phần mềm thành thạo; Xây dựng cơ sở dữ liệu vật tư, nhân công, máy móc đầy đủ và chính xác; Tùy chỉnh phần mềm để phù hợp với quy trình làm việc của công ty; Thường xuyên cập nhật phiên bản mới của phần mềm.

4.3. Lưu ý khi sử dụng phần mềm Đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định

Khi sử dụng phần mềm lập dự toán xây dựng, các nhà thầu cần lưu ý những điều sau: Kiểm tra kỹ lưỡng dữ liệu đầu vào để đảm bảo tính chính xác; So sánh kết quả dự toán của phần mềm với kết quả tính toán thủ công để phát hiện sai sót; Tuân thủ các chính sách và quy định về đấu thầu khi sử dụng phần mềm; Lưu trữ dữ liệu dự toán cẩn thận để phục vụ cho việc kiểm tra và đối chiếu sau này.

V. Phân Tích Năng Lực Cạnh Tranh Trong Đấu Thầu Kết Cấu Thép

Để thành công trong đấu thầu xây dựng kết cấu thép, các nhà thầu cần hiểu rõ về năng lực cạnh tranh của mình so với các đối thủ. Điều này bao gồm việc đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, và thách thức (SWOT) của công ty. Bên cạnh đó, cần phân tích năng lực cạnh tranh của các đối thủ để đưa ra chiến lược dự thầu phù hợp.

5.1. Các tiêu chí đánh giá năng lực nhà thầu xây dựng

Có nhiều tiêu chí để đánh giá năng lực nhà thầu xây dựng, bao gồm: Kinh nghiệm thực hiện các dự án tương tự; Năng lực tài chính; Năng lực kỹ thuật; Năng lực quản lý; Uy tín trên thị trường. Theo luận văn, kinh nghiệm thực hiện các dự án tương tự và năng lực tài chính đóng vai trò quan trọng nhất trong việc đánh giá năng lực cạnh tranh của nhà thầu.

5.2. Xây dựng chiến lược dự thầu hiệu quả dựa trên phân tích SWOT

Phân tích SWOT là một công cụ hữu ích để xây dựng chiến lược dự thầu hiệu quả. Dựa trên kết quả phân tích, các nhà thầu có thể: Tận dụng điểm mạnh để tạo lợi thế cạnh tranh; Khắc phục điểm yếu để giảm thiểu rủi ro; Nắm bắt cơ hội để mở rộng thị trường; Đối phó với thách thức để bảo vệ lợi ích.

5.3. Tối ưu hóa giá thầu để tăng khả năng trúng thầu

Tối ưu hóa giá thầu là một yếu tố quan trọng để tăng khả năng trúng thầu. Các nhà thầu cần: Tính toán chi phí xây dựng chính xác; Áp dụng các biện pháp tiết kiệm chi phí; Xây dựng chính sách giá thầu linh hoạt; Đàm phán với chủ đầu tư để có được giá hợp lý.

VI. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Về Đấu Thầu KCT Tại VN

Nghiên cứu đã xác định và phân tích các yếu tố bất định ảnh hưởng đến quá trình lập hồ sơ dự thầu các công trình kết cấu thép tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu có thể giúp các nhà thầu nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro, tối ưu hóa giá thầu, và tăng khả năng cạnh tranh trong đấu thầu. Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn còn một số hạn chế, cần được khắc phục trong các nghiên cứu tiếp theo.

6.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu chính và khuyến nghị

Kết quả nghiên cứu cho thấy có năm nhóm yếu tố bất định chính ảnh hưởng đến lập hồ sơ dự thầu, bao gồm: Xung đột thông tin; Thông tin không đầy đủ; Thông tin mơ hồ; Tính toán không chính xác; Thiếu phân công công việc. Các nhà thầu cần tập trung vào việc quản lý tốt các yếu tố này để giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả dự thầu.

6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo Dự báo giá thép và quản lý thời gian

Các nghiên cứu tiếp theo nên tập trung vào việc phát triển các mô hình dự báo giá thép chính xác hơn và các phương pháp quản lý thời gian hiệu quả hơn cho các dự án kết cấu thép. Bên cạnh đó, cần nghiên cứu về ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế vĩ mô đến thị trường kết cấu thép.

6.3. Hạn chế của đề tài và đề xuất cải tiến

Đề tài còn một số hạn chế như phạm vi nghiên cứu hẹp (chỉ tập trung vào kết cấu thép), phương pháp nghiên cứu chủ yếu là định tính. Các nghiên cứu tiếp theo nên mở rộng phạm vi nghiên cứu sang các loại công trình khác và sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu định lượng để tăng tính chính xác và khách quan.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành xây dựng Việt Nam ngày càng phát triển, đặc biệt là lĩnh vực công trình kết cấu thép, công tác lập hồ sơ dự thầu đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo thành công của các dự án. Theo thống kê, tỷ trọng khu vực công nghiệp và xây dựng chiếm khoảng 38,26% GDP năm 2022, đồng thời thị trường nhà thép tiền chế toàn cầu dự kiến tăng trưởng với tỷ lệ CAGR 14,5% từ 2019 đến 2026. Tại Việt Nam, sự gia tăng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và các chính sách phát triển khu công nghiệp đã thúc đẩy nhu cầu xây dựng công trình kết cấu thép ngày càng mạnh mẽ.

Tuy nhiên, công tác lập hồ sơ dự thầu chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố bất định, gây khó khăn trong việc xác định giá dự thầu chính xác và hiệu quả. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu xác định và phân tích các yếu tố bất định trong công tác lập hồ sơ dự thầu xây dựng công trình kết cấu thép tại Việt Nam, từ đó đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này đến chi phí, thời gian và mối quan hệ giữa các bên tham gia dự án. Dữ liệu được thu thập trong giai đoạn 2018-2022, khảo sát các chuyên gia và các bên liên quan trong ngành xây dựng trên phạm vi toàn quốc.

Kết quả nghiên cứu không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho các đơn vị tham gia dự án trong việc quản lý rủi ro và tối ưu hóa chi phí. Qua đó, nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn và khoa học quan trọng trong bối cảnh phát triển bền vững ngành xây dựng kết cấu thép tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý rủi ro, bất định trong dự án xây dựng, kết hợp với các khái niệm thống kê cơ bản. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

1. Lý thuyết về yếu tố bất định (Knight, 1921): Định nghĩa sự bất định là việc không thể dự báo chính xác khả năng xảy ra các sự kiện dựa trên dữ liệu quá khứ, chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố rủi ro bên ngoài (pháp lý, chính trị, kinh tế, xã hội) và bên trong (tổ chức, công nghệ, môi trường).

2. Lý thuyết thống kê và phân tích dữ liệu: Bao gồm các khái niệm về biến độc lập, biến phụ thuộc, biến tiềm ẩn, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích tương quan Pearson, hồi quy tuyến tính và kiểm định One-Way ANOVA. Các lý thuyết này giúp đánh giá mối quan hệ giữa các yếu tố bất định và kết quả dự án như chi phí, thời gian, tài chính và mối quan hệ giữa các bên.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu gồm: yếu tố bất định, giá dự thầu, hồ sơ dự thầu, kết cấu thép, chi phí dự án, thang đo Likert 5 mức độ, và các nhóm vai trò trong dự án (Chủ đầu tư, Tổng thầu, Tư vấn, Nhà thầu).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng với quy trình gồm các bước:

• Thu thập dữ liệu: Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát dựa trên 41 yếu tố bất định được tổng hợp từ các nghiên cứu trước và ý kiến chuyên gia. Bảng câu hỏi sử dụng thang đo Likert 5 mức độ (1 - rất thấp đến 5 - rất cao). Dữ liệu được thu thập từ 2018 đến 2022 qua phỏng vấn trực tiếp và khảo sát online với đối tượng là các chuyên gia, cán bộ quản lý, kỹ sư trong ngành xây dựng kết cấu thép, có kinh nghiệm từ dưới 5 đến trên 10 năm, thuộc các vai trò khác nhau.

• Kích thước mẫu: Theo quy tắc ngón tay cái, mẫu tối thiểu là 30, thực tế khảo sát đảm bảo số lượng lớn hơn 4-5 lần số biến quan sát để đảm bảo độ tin cậy.

• Phân tích dữ liệu: Sử dụng phần mềm IBM SPSS 26 và Microsoft Excel để xử lý. Các kỹ thuật phân tích gồm thống kê mô tả, thống kê trung bình, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích tương quan Pearson, phân tích hồi quy tuyến tính Linear Regression, kiểm định One-Way ANOVA và kiểm định sâu One-Way ANOVA.

• Xử lý dữ liệu: Dữ liệu được mã hóa, nhập liệu hai lần độc lập để đảm bảo độ chính xác trên 99,8%, sau đó làm sạch và chuẩn hóa trước khi phân tích.

Quy trình nghiên cứu được thực hiện theo sơ đồ tuần tự từ xác định vấn đề, thiết kế bảng câu hỏi, khảo sát, xử lý và phân tích dữ liệu đến kết luận và đề xuất.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Xác định 41 yếu tố bất định: Qua khảo sát và phân tích, 41 yếu tố bất định được phân thành 5 nhóm chính: (1) Xung đột; (2) Không đầy đủ; (3) Mơ hồ; (4) Không chính xác; (5) Thiếu phân công công việc. Mức độ ảnh hưởng được đánh giá qua thang đo Likert 5 mức độ.

2. Top 10 yếu tố ảnh hưởng cao nhất đến chi phí dự án: Các yếu tố này có mức trung bình đánh giá cao nhất, phản ánh sự tác động mạnh mẽ đến chi phí dự thầu. Ví dụ, yếu tố "Thiếu phân công công việc rõ ràng" và "Thông tin không đầy đủ về dự án" có mức trung bình trên 4,2.

3. Phân tích hồi quy tuyến tính: Kết quả cho thấy 9 yếu tố trong số 41 có ảnh hưởng có ý nghĩa thống kê đến các kết quả tài chính, thời gian, chi phí và mối quan hệ giữa các bên tham gia dự án. Hệ số hồi quy cho thấy mức độ tác động của từng yếu tố đến các biến kết quả, ví dụ yếu tố "Mơ hồ trong hợp đồng" ảnh hưởng mạnh đến chi phí và thời gian.

4. Kiểm định One-Way ANOVA: Phân tích sự khác biệt trung bình giữa các nhóm vai trò (Chủ đầu tư, Tổng thầu, Tư vấn, Nhà thầu) cho thấy có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố bất định đến tài chính và chi phí dự án (Sig < 0,05). Kiểm định sâu Bonferroni xác định cụ thể các nhóm có sự khác biệt rõ ràng.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân các yếu tố bất định ảnh hưởng mạnh đến công tác lập hồ sơ dự thầu là do tính phức tạp và đa chiều của dự án kết cấu thép, bao gồm sự phối hợp giữa nhiều bên, tính không chắc chắn về thông tin kỹ thuật và tài chính. Kết quả phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong và ngoài nước, đồng thời bổ sung thêm các yếu tố đặc thù của thị trường Việt Nam.

Việc phân tích hồi quy và kiểm định ANOVA giúp minh chứng rõ ràng mối quan hệ nhân quả và sự khác biệt giữa các nhóm vai trò, từ đó cho thấy tầm quan trọng của việc quản lý các yếu tố bất định để giảm thiểu rủi ro và tối ưu chi phí. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng trung bình của từng yếu tố và bảng tổng hợp hệ số hồi quy để minh họa tác động cụ thể.

Nghiên cứu góp phần làm rõ các yếu tố bất định trong bối cảnh thực tiễn Việt Nam, giúp các bên tham gia dự án có cái nhìn tổng thể và chiến lược quản lý phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả đấu thầu và chất lượng hồ sơ dự thầu.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường phân công công việc rõ ràng: Các đơn vị tham gia dự án cần xây dựng quy trình phân công nhiệm vụ chi tiết, rõ ràng nhằm giảm thiểu sự mơ hồ và xung đột trong công tác lập hồ sơ dự thầu. Mục tiêu giảm thiểu các sai sót lên đến 30% trong vòng 12 tháng, do Ban Quản lý dự án phối hợp với các bên liên quan thực hiện.

2. Cải thiện chất lượng thông tin dự án: Chủ đầu tư và tư vấn cần đảm bảo cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin kỹ thuật và tài chính liên quan đến dự án trước khi phát hành hồ sơ mời thầu. Mục tiêu nâng cao độ chính xác thông tin lên 90% trong 6 tháng, do Chủ đầu tư và Tư vấn chịu trách nhiệm.

3. Đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về lập hồ sơ dự thầu và quản lý rủi ro cho cán bộ kỹ thuật, nhà thầu và tư vấn nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng xử lý các yếu tố bất định. Mục tiêu hoàn thành ít nhất 3 khóa đào tạo trong năm, do Ban Quản lý dự án và các tổ chức đào tạo phối hợp thực hiện.

4. Áp dụng công nghệ hỗ trợ: Khuyến khích sử dụng phần mềm quản lý dự án, phân tích dữ liệu và mô hình hóa chi phí để dự báo và kiểm soát các yếu tố bất định trong quá trình lập hồ sơ dự thầu. Mục tiêu triển khai áp dụng công nghệ tại 50% dự án lớn trong 2 năm tới, do các nhà thầu và tư vấn chủ động thực hiện.

Các giải pháp trên cần được phối hợp đồng bộ giữa các bên liên quan nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa chi phí, góp phần phát triển bền vững ngành xây dựng kết cấu thép tại Việt Nam.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Chủ đầu tư dự án xây dựng: Luận văn cung cấp cái nhìn tổng thể về các yếu tố bất định ảnh hưởng đến chi phí và tiến độ dự án, giúp chủ đầu tư xây dựng kế hoạch quản lý rủi ro hiệu quả, nâng cao chất lượng hồ sơ mời thầu.

2. Tổng thầu và nhà thầu thi công: Các đơn vị thi công có thể áp dụng kết quả nghiên cứu để nhận diện và kiểm soát các yếu tố bất định trong quá trình lập hồ sơ dự thầu, từ đó tối ưu hóa chi phí và tăng khả năng trúng thầu.

3. Tư vấn thiết kế, giám sát và quản lý dự án: Luận văn cung cấp cơ sở khoa học để tư vấn đánh giá chính xác các rủi ro, hỗ trợ chủ đầu tư và nhà thầu trong việc lập hồ sơ dự thầu và quản lý dự án hiệu quả.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý xây dựng: Nghiên cứu góp phần hoàn thiện cơ sở lý thuyết và phương pháp phân tích các yếu tố bất định trong đấu thầu xây dựng, là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo và học tập chuyên sâu.

Câu hỏi thường gặp

1. Yếu tố bất định là gì và tại sao quan trọng trong lập hồ sơ dự thầu?
   Yếu tố bất định là những yếu tố không thể dự báo chính xác, ảnh hưởng đến chi phí và tiến độ dự án. Hiểu rõ các yếu tố này giúp giảm rủi ro và nâng cao hiệu quả đấu thầu.

2. Phương pháp nào được sử dụng để xác định các yếu tố bất định?
   Nghiên cứu sử dụng bảng câu hỏi khảo sát với thang đo Likert, kết hợp phân tích thống kê như Cronbach’s Alpha, tương quan Pearson, hồi quy tuyến tính và kiểm định ANOVA để xác định và đánh giá mức độ ảnh hưởng.

3. Ai là đối tượng tham gia khảo sát trong nghiên cứu?
   Đối tượng là các chuyên gia, cán bộ quản lý, kỹ sư trong ngành xây dựng kết cấu thép tại Việt Nam, có kinh nghiệm từ dưới 5 đến trên 10 năm, thuộc các vai trò như Chủ đầu tư, Tổng thầu, Tư vấn và Nhà thầu.

4. Các yếu tố bất định ảnh hưởng như thế nào đến chi phí dự án?
   Nghiên cứu chỉ ra 10 yếu tố có mức độ ảnh hưởng cao nhất, trong đó các yếu tố như thiếu phân công công việc, thông tin không đầy đủ và mơ hồ trong hợp đồng làm tăng chi phí và kéo dài thời gian thi công.

5. Làm thế nào để giảm thiểu ảnh hưởng của các yếu tố bất định?
   Các giải pháp gồm tăng cường phân công công việc, cải thiện chất lượng thông tin, đào tạo nâng cao năng lực và áp dụng công nghệ hỗ trợ quản lý dự án, giúp kiểm soát rủi ro và tối ưu chi phí.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định và phân loại 41 yếu tố bất định trong công tác lập hồ sơ dự thầu xây dựng công trình kết cấu thép tại Việt Nam, chia thành 5 nhóm chính.
• Top 10 yếu tố có ảnh hưởng cao nhất được đánh giá qua thang đo Likert và phân tích hồi quy tuyến tính cho thấy 9 yếu tố cần được quản lý chặt chẽ để giảm thiểu rủi ro.
• Kiểm định One-Way ANOVA cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê trong đánh giá mức độ ảnh hưởng giữa các nhóm vai trò tham gia dự án.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để các bên liên quan áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu và quản lý dự án.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, mở rộng phạm vi nghiên cứu và ứng dụng công nghệ trong quản lý dự án kết cấu thép.

Hành động ngay: Các đơn vị liên quan nên áp dụng kết quả nghiên cứu để cải thiện quy trình lập hồ sơ dự thầu, đồng thời tiếp tục theo dõi và cập nhật các yếu tố bất định mới nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả dự án.