Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu ngày càng phát triển và cạnh tranh gay gắt, việc nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp. Công ty TNHH SEDOVINA, một nhà sản xuất và gia công may với hơn 300 mã hàng đa dạng, là nhà cung cấp lớn cho tập đoàn IKEA và các khách hàng quốc tế khác như Wal-mart, Target, Decathlon. Doanh thu của công ty tăng trưởng nhanh, đạt mức tăng 46,3% năm 2016 so với năm trước, phản ánh sự mở rộng và phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, theo thống kê năm 2017, số lượng khiếu nại về chất lượng sản phẩm tăng gấp 7,5 lần so với năm 2016, cho thấy những hạn chế trong hệ thống quản lý chất lượng hiện tại.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào đánh giá thực trạng hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL) tại công ty TNHH SEDOVINA và xây dựng kế hoạch áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và đáp ứng yêu cầu khách hàng. Phạm vi nghiên cứu bao gồm phân tích thực trạng từ năm 2015 đến năm 2017 tại trụ sở chính của công ty tại TP. Hồ Chí Minh. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp công ty cải tiến quy trình, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trên thị trường quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chất lượng hiện đại, trong đó trọng tâm là tiêu chuẩn ISO 9001:2015 – bộ tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng. Các khái niệm chính bao gồm:

  • Chất lượng: Được định nghĩa theo tiêu chuẩn ISO 9000 là mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn có của sản phẩm hoặc dịch vụ thỏa mãn yêu cầu khách hàng.
  • Quản lý chất lượng (QLCL): Các hoạt động phối hợp nhằm xác định chính sách, lập kế hoạch, kiểm soát, đảm bảo và cải tiến chất lượng trong tổ chức.
  • Hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL): Một hệ thống quản lý để định hướng và kiểm soát tổ chức về mặt chất lượng, bao gồm các quá trình tương tác nhằm đạt được mục tiêu chất lượng.
  • Nguyên tắc quản lý chất lượng ISO 9001:2015: Bao gồm hướng vào khách hàng, sự lãnh đạo, cam kết của mọi thành viên, cách tiếp cận theo quá trình, cải tiến liên tục, quyết định dựa trên bằng chứng và quản lý mối quan hệ.
  • Mô hình PDCA (Plan – Do – Check – Act): Chu trình cải tiến liên tục được áp dụng trong xây dựng và duy trì HTQLCL.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp dữ liệu sơ cấp và thứ cấp với phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ hồ sơ, báo cáo nội bộ, tài liệu quy trình, biên bản đánh giá nội bộ, số liệu khiếu nại khách hàng từ năm 2013 đến tháng 8/2017.
  • Nguồn dữ liệu sơ cấp: Khảo sát bằng bảng câu hỏi tự đánh giá dựa trên hướng dẫn trong TCVN 9004:2000, với 200 phiếu phát hành và 186 phiếu hợp lệ, đối tượng khảo sát là cán bộ công nhân viên công ty.
  • Phương pháp phân tích: Mô tả thống kê, phân tích so sánh thực trạng với yêu cầu tiêu chuẩn ISO 9001:2015, đánh giá mức độ phù hợp và hiệu quả của HTQLCL hiện tại.
  • Timeline nghiên cứu: Khảo sát thực hiện từ 05/09/2017 đến 15/09/2017, phân tích và đề xuất giải pháp trong năm 2017.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng bối cảnh chung về HTQLCL:

    • 74,7% ý kiến cho rằng công ty ưu tiên xác định nhu cầu và mong đợi của khách hàng, tuy nhiên chỉ 8,6% thường xuyên cải tiến.
    • 58,1% ý kiến đánh giá việc xác định nhu cầu của cán bộ công nhân viên (CB-CNV) chỉ được thực hiện một cách bị động do rào cản văn hóa và ngôn ngữ.
    • 3% ý kiến cho thấy công ty quan tâm đến các yêu cầu pháp luật và chế định.

  2. Hệ thống tài liệu và các quá trình:

    • 58,1% ý kiến cho rằng tài liệu và hồ sơ chưa được sử dụng hiệu quả, chỉ áp dụng một cách bị động.
    • Các quy trình chính đã được chuẩn hóa và áp dụng trong các phòng ban liên quan, nhưng chưa phổ biến rộng rãi trong toàn công ty.
    • Một số quy trình quan trọng như tuyển dụng, thu mua, đào tạo và đánh giá khách hàng chưa được chuẩn hóa đầy đủ.

  3. Lãnh đạo và cam kết:

    • 67,7% ý kiến cho rằng sự tham gia của lãnh đạo trong xây dựng HTQLCL còn bị động, chủ yếu do sự khác biệt văn hóa và ngôn ngữ giữa lãnh đạo người Hàn Quốc và nhân viên Việt Nam.
    • Chính sách chất lượng được triển khai ở mức trung bình với 50% ý kiến đánh giá, việc truyền đạt và hiểu biết chính sách còn hạn chế.

  4. Hoạch định và giải quyết rủi ro:

    • 62,4% ý kiến đánh giá công ty thực hiện việc xác định và giải quyết rủi ro ở mức trung bình, 27,4% cho rằng mang lại kết quả tốt.
    • Công ty áp dụng phương pháp FMEA để phân tích rủi ro trong sản xuất nhằm ngăn ngừa lỗi và đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Thảo luận kết quả

Kết quả khảo sát cho thấy công ty TNHH SEDOVINA đã có những bước chuẩn bị và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo yêu cầu khách hàng quốc tế, đặc biệt là IKEA. Tuy nhiên, việc áp dụng chưa đồng bộ và toàn diện, còn tồn tại nhiều hạn chế về mặt văn hóa tổ chức, sự cam kết của lãnh đạo và hiệu quả truyền thông nội bộ. Các quy trình và tài liệu chưa được phổ biến rộng rãi dẫn đến việc thực hiện còn bị động và thiếu nhất quán.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành, việc thiếu sự tham gia tích cực của lãnh đạo cấp cao và rào cản văn hóa là những yếu tố phổ biến ảnh hưởng đến thành công của ISO 9001 trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Việc áp dụng công cụ phân tích rủi ro FMEA là điểm mạnh giúp công ty chủ động kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố mức độ thực hiện các tiêu chí HTQLCL và bảng so sánh tỷ lệ ý kiến đánh giá theo từng nhóm tiêu chí, giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh và hạn chế hiện tại.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường vai trò lãnh đạo và cam kết

    • Động viên lãnh đạo cấp cao tham gia trực tiếp vào xây dựng và giám sát HTQLCL.
    • Thiết lập các buổi đào tạo nâng cao nhận thức về ISO 9001 cho lãnh đạo và quản lý.
    • Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban Giám đốc và phòng Nhân sự.

  2. Hoàn thiện và phổ biến hệ thống tài liệu

    • Chuẩn hóa các quy trình còn thiếu như tuyển dụng, thu mua, đào tạo và đánh giá khách hàng.
    • Phân phối tài liệu đến từng phòng ban, tổ chức các buổi hướng dẫn sử dụng tài liệu.
    • Thời gian thực hiện: 4 tháng; Chủ thể: Phòng QA và các phòng ban liên quan.

  3. Nâng cao năng lực và nhận thức của CB-CNV

    • Tổ chức đào tạo thường xuyên về nhận thức chất lượng, quy trình làm việc theo ISO 9001.
    • Xây dựng chương trình truyền thông nội bộ nhằm tăng cường sự hiểu biết và cam kết của nhân viên.
    • Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể: Phòng Nhân sự và phòng QA.

  4. Cải tiến công tác theo dõi, đo lường và đánh giá

    • Áp dụng hệ thống đánh giá nội bộ định kỳ, sử dụng dữ liệu phân tích để cải tiến liên tục.
    • Tăng cường sử dụng công cụ FMEA và các phương pháp quản lý rủi ro khác.
    • Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Phòng QA và Ban Chỉ đạo ISO.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp sản xuất

    • Hiểu rõ vai trò và trách nhiệm trong việc xây dựng HTQLCL theo tiêu chuẩn quốc tế.
    • Áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng.

  2. Phòng quản lý chất lượng (QA/QC)

    • Tham khảo các quy trình, phương pháp đánh giá và cải tiến HTQLCL thực tiễn.
    • Nâng cao năng lực triển khai ISO 9001:2015 trong doanh nghiệp.

  3. Nhà tư vấn và chuyên gia đào tạo ISO

    • Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo để tư vấn, đào tạo cho các doanh nghiệp tương tự.
    • Hiểu rõ các khó khăn và giải pháp thực tế trong áp dụng ISO 9001 tại doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Quản trị kinh doanh, Quản lý chất lượng

    • Nắm bắt kiến thức lý thuyết và thực tiễn về hệ thống quản lý chất lượng.
    • Học hỏi phương pháp nghiên cứu và phân tích thực trạng doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

  1. ISO 9001:2015 là gì và tại sao doanh nghiệp cần áp dụng?
    ISO 9001:2015 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả quản lý, đáp ứng yêu cầu khách hàng và cải tiến liên tục. Áp dụng tiêu chuẩn này giúp mở rộng thị trường và tăng khả năng cạnh tranh.

  2. Các nguyên tắc quản lý chất lượng trong ISO 9001 gồm những gì?
    Bao gồm hướng vào khách hàng, sự lãnh đạo, cam kết của mọi thành viên, cách tiếp cận theo quá trình, cải tiến liên tục, quyết định dựa trên bằng chứng và quản lý mối quan hệ. Những nguyên tắc này tạo nền tảng cho hệ thống quản lý chất lượng hiệu quả.

  3. Làm thế nào để đánh giá thực trạng hệ thống quản lý chất lượng trong doanh nghiệp?
    Có thể sử dụng phương pháp tự đánh giá dựa trên tiêu chuẩn ISO 9004:2000, kết hợp khảo sát, phỏng vấn và phân tích số liệu nội bộ để xác định điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội cải tiến.

  4. Những khó khăn phổ biến khi áp dụng ISO 9001 tại doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài?
    Thường gặp là rào cản văn hóa, ngôn ngữ, sự cam kết chưa đồng đều của lãnh đạo, thiếu phổ biến và áp dụng đồng bộ các quy trình, cũng như hạn chế về nguồn lực đào tạo.

  5. Làm thế nào để duy trì và cải tiến hệ thống quản lý chất lượng sau khi được chứng nhận?
    Doanh nghiệp cần tổ chức đánh giá nội bộ định kỳ, giám sát liên tục, đào tạo nâng cao nhận thức nhân viên, cập nhật tài liệu và áp dụng chu trình PDCA để cải tiến liên tục.

Kết luận

  • Đề tài đã đánh giá thực trạng HTQLCL tại công ty TNHH SEDOVINA, chỉ ra những điểm mạnh như áp dụng quy trình kiểm soát chất lượng theo yêu cầu khách hàng quốc tế và sử dụng công cụ phân tích rủi ro FMEA.
  • Đồng thời, nghiên cứu nhận diện các hạn chế về sự cam kết lãnh đạo, phổ biến tài liệu và nhận thức nhân viên.
  • Đã xây dựng kế hoạch chi tiết và đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm áp dụng hiệu quả tiêu chuẩn ISO 9001:2015 tại công ty.
  • Nghiên cứu góp phần bổ sung lý thuyết và thực tiễn về quản lý chất lượng trong doanh nghiệp sản xuất có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai đào tạo, hoàn thiện tài liệu, tăng cường lãnh đạo và đánh giá hiệu quả áp dụng trong vòng 1-2 năm tới.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của doanh nghiệp bạn!