Ảnh hưởng của chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế đến tính ổn định của lợi nhuận tại các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

• Tác giả: Lê Thị Bảo Như
• Người hướng dẫn: PGS, TS. Mai Thị Hoàng Minh
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Chênh Lệch Giữa Lợi Nhuận Kế Toán Và Thu Nhập Chịu Thuế Đến Tính Ổn Định Của Lợi Nhuận Tại Các Công Ty Niêm Yết Trên Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Tp. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC
• 1.1. Các nghiên cứu có liên quan
• 1.2. Nghiên cứu về tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.2.1. Các nghiên cứu về tính ổn định của lợi nhuận
• 1.2.2. Các nghiên cứu về tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.3. Nghiên cứu ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.3.1. Nghiên cứu nước ngoài
• 1.3.2. Nghiên cứu trong nước
• 1.4. Ảnh hưởng của các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.4.1. Nghiên cứu nước ngoài
• 1.4.2. Nghiên cứu trong nước
• 1.5. Kết quả đạt được từ các nghiên cứu trước
• 1.6. Khe hổng nghiên cứu
• 1.7. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các khái niệm nghiên cứu
• 2.1.1. Lợi nhuận kế toán
• 2.1.2. Thu nhập chịu thuế
• 2.1.3. Tính ổn định của lợi nhuận
• 2.1.4. Tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.5. Các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.6. Tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.7. Chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế
• 2.1.8. Các nguyên nhân gây ra BTD
• 2.2. Lý thuyết thông tin hữu ích (Decision usefulness theory)
• 2.3. Lý thuyết các bên liên quan (Stakeholder theory)
• 2.4. Lý thuyết đại diện (Agency theory)
• 2.5. Lý thuyết kế toán thực chứng (Positive accounting theory)
• 2.6. Xây dựng giả thuyết nghiên cứu
• 2.6.1. Tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.6.2. BTD ảnh hưởng đến tính ổn định của lợi nhuận
• 2.6.3. BTD ảnh hưởng đến tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.6.4. Ảnh hưởng của các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.7. Bối cảnh tại Việt Nam
• 2.8. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp nghiên cứu và quy trình nghiên cứu
• 3.1.1. Phương pháp nghiên cứu
• 3.1.2. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Kiểm tra tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.3. Kiểm tra ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.4. Phân nhóm các công ty dựa vào nguyên nhân gây BTD
• 3.5. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.5.1. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận
• 3.5.2. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.6. Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu
• 3.6.1. Dữ liệu và mẫu quan sát
• 3.6.2. Dữ liệu bảng
• 3.6.3. Các bước phân tích dữ liệu
• 3.7. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thống kê mô tả
• 4.2. Kiểm định sự tương quan và đa cộng tuyến
• 4.2.1. Ma trận tương quan đơn tuyến tính giữa các cặp biến Pearson
• 4.2.2. Kiểm định đa cộng tuyến trong mô hình
• 4.3. Kiểm định lựa chọn mô hình nghiên cứu
• 4.3.1. Lựa chọn mô hình POLS và mô hình FEM
• 4.3.2. Lựa chọn mô hình POLS và mô hình REM
• 4.3.3. Lựa chọn mô hình FEM và mô hình REM
• 4.4. Hiện tượng phương sai thay đổi phần dư trên dữ liệu bảng
• 4.5. Hiện tượng tự tương quan phần dư trên dữ liệu bảng
• 4.6. Phân tích kết quả hồi quy
• 4.7. Kiểm tra tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 4.8. Kiểm tra ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 4.9. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD ảnh hưởng đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 4.10. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 4.11. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ CÁC HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.1. Những đóng góp của luận án
• 5.1.1. Đóng góp về mặt lý thuyết
• 5.1.2. Đóng góp về mặt thực tiễn
• 5.2. Một số hàm ý quản trị
• 5.2.1. Đối với các nhà hoạch định chính sách
• 5.2.2. Đối với Kế toán trưởng và nhà quản lý
• 5.2.3. Đối với nhà đầu tư
• 5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 5
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về ảnh hưởng của chênh lệch lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế

Chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế (BTD) là một vấn đề quan trọng trong lĩnh vực kế toán và tài chính. Tại Việt Nam, sự khác biệt này không chỉ ảnh hưởng đến báo cáo tài chính mà còn tác động đến tính ổn định của lợi nhuận tại các công ty niêm yết. Nghiên cứu này nhằm làm rõ mối quan hệ giữa BTD và tính ổn định lợi nhuận, từ đó cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà đầu tư và các bên liên quan.

1.1. Khái niệm về chênh lệch lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế

Chênh lệch lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế (BTD) là sự khác biệt giữa lợi nhuận được ghi nhận trong báo cáo tài chính và thu nhập chịu thuế theo quy định của pháp luật. BTD có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các chính sách kế toán và quy định thuế khác nhau.

1.2. Tầm quan trọng của tính ổn định lợi nhuận

Tính ổn định lợi nhuận là một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Nó giúp các nhà đầu tư dự đoán khả năng sinh lời trong tương lai và đưa ra quyết định đầu tư hợp lý. Nghiên cứu cho thấy rằng BTD có thể ảnh hưởng đến tính ổn định này.

II. Vấn đề và thách thức liên quan đến chênh lệch lợi nhuận kế toán

Mặc dù BTD đã được nghiên cứu rộng rãi, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc hiểu rõ ảnh hưởng của nó đến tính ổn định lợi nhuận. Các công ty niêm yết tại Việt Nam thường gặp khó khăn trong việc điều chỉnh lợi nhuận để phù hợp với quy định thuế, dẫn đến sự không nhất quán trong báo cáo tài chính.

2.1. Các nguyên nhân gây ra chênh lệch lợi nhuận

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến BTD, bao gồm sự khác biệt trong cách ghi nhận doanh thu và chi phí giữa kế toán và thuế. Những nguyên nhân này có thể ảnh hưởng đến cách mà các công ty báo cáo lợi nhuận và thu nhập chịu thuế.

2.2. Tác động của BTD đến tính ổn định lợi nhuận

Nghiên cứu cho thấy rằng BTD có thể làm giảm tính ổn định của lợi nhuận. Khi các công ty điều chỉnh lợi nhuận để giảm thuế, điều này có thể dẫn đến sự không nhất quán trong báo cáo tài chính và làm giảm độ tin cậy của thông tin tài chính.

III. Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định lợi nhuận

Để nghiên cứu ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định lợi nhuận, phương pháp nghiên cứu sử dụng dữ liệu bảng và phân tích hồi quy. Các mẫu nghiên cứu được chia thành các nhóm khác nhau để kiểm tra ảnh hưởng của BTD trong các điều kiện khác nhau.

3.1. Phương pháp thu thập dữ liệu

Dữ liệu được thu thập từ các báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Các thông tin về lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế được phân tích để xác định BTD.

3.2. Phân tích hồi quy để kiểm tra tính ổn định lợi nhuận

Phân tích hồi quy được sử dụng để kiểm tra mối quan hệ giữa BTD và tính ổn định lợi nhuận. Kết quả từ phân tích này sẽ giúp xác định mức độ ảnh hưởng của BTD đến lợi nhuận của các công ty niêm yết.

IV. Kết quả nghiên cứu về ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định lợi nhuận

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng BTD có ảnh hưởng đáng kể đến tính ổn định lợi nhuận tại các công ty niêm yết. Các công ty có BTD lớn thường có lợi nhuận không ổn định hơn, điều này có thể gây ra rủi ro cho các nhà đầu tư.

4.1. Phân tích kết quả hồi quy

Kết quả hồi quy cho thấy rằng BTD có mối quan hệ tiêu cực với tính ổn định lợi nhuận. Các công ty có BTD lớn thường có lợi nhuận biến động nhiều hơn so với các công ty có BTD nhỏ.

4.2. So sánh giữa các nhóm công ty

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các công ty thuộc nhóm điều chỉnh lợi nhuận có tính ổn định lợi nhuận thấp hơn so với các công ty không điều chỉnh. Điều này cho thấy rằng việc điều chỉnh lợi nhuận có thể làm giảm độ tin cậy của báo cáo tài chính.

V. Kết luận và hàm ý quản trị từ nghiên cứu

Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định lợi nhuận tại các công ty niêm yết ở Việt Nam. Kết quả cho thấy rằng cần có các biện pháp quản lý tốt hơn để giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của BTD đến lợi nhuận.

5.1. Đề xuất chính sách cho các công ty niêm yết

Các công ty niêm yết nên xem xét lại các chính sách kế toán và thuế của mình để giảm thiểu BTD. Việc này không chỉ giúp cải thiện tính ổn định lợi nhuận mà còn tăng cường độ tin cậy của báo cáo tài chính.

5.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng ra các lĩnh vực khác như ảnh hưởng của BTD đến các chỉ tiêu tài chính khác hoặc so sánh giữa các quốc gia khác nhau để có cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này.