I. Khái quát về khấu trừ hoàn thuế giá trị gia tăng và cơ sở pháp lý
Luận văn tập trung vào khấu trừ và hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), hai yếu tố cốt lõi của Luật Thuế GTGT. Thuế GTGT, một loại thuế gián thu quan trọng, đánh vào giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ qua các giai đoạn sản xuất, lưu thông và tiêu dùng. Khấu trừ thuế GTGT cho phép doanh nghiệp trừ số thuế đã nộp cho đầu vào khỏi số thuế phải nộp cho đầu ra, tránh đánh thuế trùng lặp. Hoàn thuế GTGT là cơ chế bồi hoàn số thuế GTGT đầu vào vượt quá số thuế GTGT đầu ra, thường xảy ra trong trường hợp xuất khẩu hoặc đầu tư lớn. Luận văn khẳng định tầm quan trọng của hai chế định này trong việc đảm bảo tính công bằng, minh bạch và hiệu quả của hệ thống thuế, đồng thời thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh. Cơ sở pháp lý cho khấu trừ, hoàn thuế GTGT được xây dựng dựa trên Luật Thuế GTGT năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2013) và Luật Quản lý thuế năm 2019. Các văn bản này quy định chi tiết về đối tượng, điều kiện, phương pháp, thủ tục khấu trừ, hoàn thuế, cũng như quyền và nghĩa vụ của người nộp thuế và cơ quan thuế. Luận văn nhấn mạnh sự cần thiết phải nắm vững các quy định này để áp dụng chính xác và hiệu quả vào thực tiễn.
II. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng tại Cục Thuế tỉnh Lào Cai
Chương này phân tích thực trạng pháp luật về khấu trừ, hoàn thuế GTGT ở Việt Nam và thực tiễn áp dụng tại Cục Thuế tỉnh Lào Cai. Luận văn chỉ ra những điểm tích cực của pháp luật hiện hành như việc đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số bất cập, hạn chế như: Một số quy định chưa rõ ràng, dễ dẫn đến cách hiểu và áp dụng khác nhau. Thủ tục hoàn thuế còn phức tạp, thời gian hoàn thuế kéo dài, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tình trạng lợi dụng kẽ hở pháp luật để trốn thuế, gian lận hoàn thuế vẫn diễn ra. Tại Cục Thuế tỉnh Lào Cai, việc thực hiện pháp luật về khấu trừ, hoàn thuế GTGT nhìn chung đạt được kết quả tích cực, góp phần tăng thu ngân sách. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, đặc biệt là trong việc xử lý các trường hợp hoàn thuế phức tạp. Luận văn phân tích nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế này, bao gồm cả yếu tố chủ quan và khách quan, từ đó làm cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp khắc phục.
III. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật và giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi
Dựa trên những phân tích ở chương trước, luận văn đề xuất một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật và giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về khấu trừ, hoàn thuế GTGT. Về hoàn thiện pháp luật, luận văn đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Thuế GTGT và Luật Quản lý thuế nhằm khắc phục những bất cập, mâu thuẫn, làm rõ các quy định chưa cụ thể, bổ sung các quy định về xử lý vi phạm trong lĩnh vực hoàn thuế. Luận văn cũng đề xuất xây dựng hệ thống thông tin thuế đầy đủ, chính xác, tập trung để hỗ trợ công tác quản lý thuế. Về giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi, luận văn tập trung vào việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ thuế, cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế, và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế. Đặc biệt, luận văn nhấn mạnh việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế để nâng cao hiệu quả, minh bạch và giảm thiểu tiêu cực.
