Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam

• Tác giả: Phan Thị Quốc Hương
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Liên Hoa
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
• Đề tài: Nghiên Cứu Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Thu Hút Dòng Vốn Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài Vào Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Đặt vấn đề nghiên cứu
• 0.2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến nội dung luận án
• 0.3. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
• 0.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 0.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 0.5. Phương pháp nghiên cứu
• 0.6. Tính mới và đóng góp của luận án
• 0.7. Kết cấu của luận án
• 1. CHƯƠNG 1: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI: LÝ THUYẾT VÀ NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM
• 1.1. Tổng quan về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)
• 1.2. Tác động của FDI đến tăng trưởng kinh tế
• 1.3. Tác động của FDI đối với hoạt động sản xuất
• 1.4. Tác động của FDI đối với thương mại quốc tế
• 1.5. Tác động của FDI đối với đầu tư địa phương
• 1.6. Lý thuyết về yếu tố quyết định vị trí của FDI
• 1.6.1. Lý thuyết thương mại quốc tế (International Trade Theory)
• 1.6.2. Lý thuyết vòng đời của sản phẩm (Product Life Cycle Theories)
• 1.6.3. Lý thuyết về lợi thế độc quyền (The Theory of Firm-Specific Ownership Advantages)
• 1.6.4. Lý thuyết nội bộ hoá (Internalization Theory)
• 1.6.5. Lý thuyết Eclectic Paradigm (OLI)
• 1.7. Lý thuyết hiệu ứng tích tụ
• 1.8. Nghiên cứu thực nghiệm về các yếu tố ảnh hưởng thu hút dòng vốn FDI
• 1.8.1. Các nghiên cứu thực nghiệm về yếu tố ảnh hưởng thu hút dòng vốn FDI tại nhóm nước hoặc khu vực
• 1.8.2. Các nghiên cứu thực nghiệm về yếu tố ảnh hưởng thu hút dòng vốn FDI tại một quốc gia
• 1.8.3. Các nghiên cứu thực nghiệm về yếu tố ảnh hưởng thu hút dòng vốn FDI tại Việt Nam
• 1.9. Khoảng trống trong nghiên cứu tại Việt Nam
• 1.10. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM
• 2.1. Thực trạng thu hút vốn FDI tại Việt Nam
• 2.2. Xu hướng vốn FDI tại Việt Nam
• 2.3. Cơ cấu vốn FDI tại Việt Nam
• 2.4. Cơ cấu theo ngành
• 2.5. Cơ cấu theo đối tác đầu tư
• 2.6. Cơ cấu theo vùng
• 2.7. So sánh vốn FDI Việt Nam thu hút được với các nước trong khu vực
• 2.8. Kết quả đánh giá về môi trường đầu tư tại Việt Nam thông qua cuộc khảo sát
• 2.9. Phương pháp nghiên cứu
• 2.10. Mẫu nghiên cứu
• 2.11. Kết quả nghiên cứu
• 2.12. Thống kê mô tả mẫu khảo sát
• 2.13. Kết quả đánh giá
• 2.14. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG THU HÚT DÒNG VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀO VIỆT NAM
• 3.1. Giả thuyết và mô hình nghiên cứu
• 3.1.1. Giả thuyết nghiên cứu
• 3.1.2. Mô hình nghiên cứu
• 3.1.2.1. Mô hình nghiên cứu lý thuyết
• 3.1.2.2. Mô hình nghiên cứu thực nghiệm
• 3.2. Dữ liệu và phương pháp nghiên cứu
• 3.2.1. Dữ liệu thu thập
• 3.2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3. Kết quả nghiên cứu
• 3.3.1. Thống kê mô tả các biến
• 3.3.2. Xác định ma trận hệ số tương quan giữa các biến
• 3.3.3. Kiểm định tính dừng
• 3.3.4. Kết quả hồi quy
• 3.3.5. Kiểm định các giả thuyết
• 3.4. Kết luận chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG PHÂN BỐ KHÔNG GIAN DÒNG VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM
• 4.1. Giả thuyết và mô hình nghiên cứu
• 4.1.1. Giả thuyết nghiên cứu
• 4.1.2. Mô hình nghiên cứu
• 4.1.2.1. Mô hình nghiên cứu lý thuyết
• 4.1.2.2. Mô hình nghiên cứu thực nghiệm
• 4.2. Dữ liệu và phương pháp nghiên cứu
• 4.2.1. Dữ liệu phân tích
• 4.2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 4.3. Kết quả nghiên cứu
• 4.3.1. Thống kê mô tả các biến
• 4.3.2. Xác định ma trận hệ số tương quan giữa các biến
• 4.3.3. Kiểm định tính dừng
• 4.3.4. Kết quả hồi quy
• 4.3.5. Kiểm định các giả thuyết
• 4.4. Kết luận chương 4
• 5. CHƯƠNG 5: HÀM Ý CHÍNH SÁCH KẾT LUẬN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC HÌNH

I. Giới thiệu về đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI vào Việt Nam

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (đầu tư trực tiếp nước ngoài) đã trở thành một yếu tố quan trọng trong sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Từ năm 1988, khi Việt Nam bắt đầu mở cửa nền kinh tế, dòng vốn FDI đã gia tăng đáng kể, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và tạo ra nhiều việc làm. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, tổng vốn FDI vào Việt Nam đã tăng từ 341,7 triệu USD năm 1988 lên 22.352,2 triệu USD vào năm 2013. Sự gia tăng này không chỉ phản ánh sự hấp dẫn của môi trường đầu tư mà còn cho thấy sự cải cách chính sách kinh tế của chính phủ. Các nhà đầu tư nước ngoài tìm kiếm cơ hội tại Việt Nam không chỉ vì lợi nhuận mà còn vì tiềm năng phát triển bền vững của thị trường. Điều này cho thấy rằng thu hút đầu tư không chỉ là một mục tiêu ngắn hạn mà còn là một chiến lược dài hạn cho sự phát triển kinh tế.

II. Các yếu tố ảnh hưởng đến thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc thu hút dòng vốn FDI vào Việt Nam. Đầu tiên, chính sách đầu tư là một yếu tố quyết định. Chính phủ đã thực hiện nhiều chính sách khuyến khích đầu tư, bao gồm việc giảm thuế và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư. Thứ hai, môi trường đầu tư cũng đóng vai trò quan trọng. Các nhà đầu tư thường xem xét các yếu tố như ổn định chính trị, cơ sở hạ tầng và chất lượng lao động. Thứ ba, cơ hội thị trường cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Việt Nam với dân số đông và thị trường tiêu dùng đang phát triển nhanh chóng đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Cuối cùng, cạnh tranh đầu tư giữa các quốc gia trong khu vực cũng ảnh hưởng đến quyết định đầu tư. Các quốc gia khác như Thái Lan và Trung Quốc cũng đang nỗ lực thu hút FDI, tạo ra áp lực cạnh tranh cho Việt Nam.

III. Thực trạng thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam

Thực trạng thu hút vốn FDI tại Việt Nam cho thấy sự phát triển không đồng đều giữa các vùng miền. Các tỉnh thành lớn như TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội thường thu hút nhiều vốn FDI hơn so với các tỉnh miền núi hoặc vùng sâu vùng xa. Theo báo cáo, trong giai đoạn 2000-2013, TP. Hồ Chí Minh đã thu hút khoảng 30% tổng vốn FDI của cả nước. Điều này cho thấy sự cần thiết phải cải thiện cơ hội đầu tư tại các khu vực khác để phân bổ nguồn lực một cách hợp lý hơn. Ngoài ra, các nhà đầu tư cũng đã bày tỏ lo ngại về chất lượng cơ sở hạ tầng và các thủ tục hành chính phức tạp, điều này cần được cải thiện để tăng cường thu hút đầu tư. Việc cải thiện môi trường đầu tư không chỉ giúp thu hút thêm vốn mà còn nâng cao chất lượng đầu tư, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

IV. Đề xuất chính sách nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài

Để tăng cường thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, cần có những chính sách cụ thể và hiệu quả. Đầu tiên, chính phủ cần tiếp tục cải cách các chính sách đầu tư, giảm thiểu thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư. Thứ hai, cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng, đặc biệt là giao thông và năng lượng, để tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn hơn. Thứ ba, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cũng rất quan trọng. Đào tạo và phát triển kỹ năng cho lao động sẽ giúp tăng cường năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư. Cuối cùng, cần có các chương trình xúc tiến đầu tư mạnh mẽ hơn, nhằm quảng bá hình ảnh và tiềm năng của Việt Nam đến với các nhà đầu tư quốc tế. Những chính sách này không chỉ giúp thu hút thêm vốn FDI mà còn tạo ra một môi trường đầu tư bền vững và hiệu quả.