I. Cơ sở lý luận về phương pháp dạy học tình huống
Phương pháp dạy học tình huống là một trong những phương pháp giáo dục hiện đại, được thiết kế để khuyến khích sự tham gia tích cực của người học. Theo nghiên cứu, phương pháp dạy học này không chỉ giúp sinh viên phát triển khả năng phân tích và giải quyết vấn đề mà còn tạo ra môi trường học tập tương tác. Tình huống dạy học được xây dựng dựa trên các tình huống thực tế, cho phép sinh viên áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Điều này không chỉ giúp họ nắm vững nội dung bài học mà còn phát triển các kỹ năng mềm như làm việc nhóm và giao tiếp. Việc áp dụng phương pháp giáo dục này trong môn Giáo dục học tại trường Cao đẳng Sư phạm Gia Lai là cần thiết để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập.
1.1. Khái niệm và nguyên tắc xây dựng tình huống dạy học
Khái niệm về tình huống dạy học được định nghĩa là một bối cảnh cụ thể mà trong đó người học phải vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề. Nguyên tắc xây dựng tình huống cần phải xuất phát từ mục tiêu bài học và các yếu tố khách quan như đặc điểm của sinh viên và nội dung môn học. Việc xác định rõ ràng mục tiêu sẽ giúp giáo viên thiết kế các tình huống phù hợp, từ đó tạo ra sự hứng thú và động lực cho sinh viên. Phương pháp dạy học tình huống không chỉ đơn thuần là việc đưa ra một bài học mà còn là quá trình tương tác giữa giáo viên và sinh viên, giúp sinh viên chủ động trong việc tìm kiếm và chiếm lĩnh tri thức.
II. Thực trạng vận dụng phương pháp dạy học tình huống tại Cao đẳng Sư phạm Gia Lai
Thực trạng dạy học môn Giáo dục học tại trường Cao đẳng Sư phạm Gia Lai cho thấy phần lớn sinh viên chưa có hứng thú với môn học này. Nguyên nhân chủ yếu là do phương pháp dạy học hiện tại chủ yếu là thuyết trình, ít liên hệ thực tiễn. Nghiên cứu cho thấy rằng giáo viên đã áp dụng một số phương pháp dạy học tích cực như thảo luận, nhưng hiệu quả học tập vẫn chưa cao. Việc thiếu các tình huống thực tế trong giảng dạy đã làm giảm tính hấp dẫn của môn học. Để khắc phục tình trạng này, việc áp dụng phương pháp dạy học tình huống là một giải pháp khả thi, giúp sinh viên có thể tham gia tích cực hơn vào quá trình học tập.
2.1. Đánh giá của sinh viên về thực trạng dạy học
Đánh giá từ sinh viên cho thấy rằng họ cảm thấy nhàm chán với phương pháp giảng dạy hiện tại. Hơn 70% sinh viên cho rằng phương pháp dạy học không đủ kích thích sự sáng tạo và chủ động của họ. Điều này cho thấy sự cần thiết phải đổi mới phương pháp giảng dạy, đặc biệt là trong môn Giáo dục học. Việc áp dụng tình huống học tập có thể tạo ra sự thay đổi tích cực trong thái độ học tập của sinh viên, giúp họ cảm thấy hứng thú hơn với môn học.
III. Xây dựng và thử nghiệm phương pháp dạy học tình huống
Quy trình xây dựng tình huống dạy học bao gồm ba bước chính: xác định mục tiêu bài học, chuẩn bị tình huống và kiểm tra, chỉnh sửa. Việc xác định mục tiêu rõ ràng sẽ giúp giáo viên thiết kế các tình huống phù hợp với nội dung bài học. Sau khi xây dựng, các tình huống sẽ được thử nghiệm trong lớp học để đánh giá hiệu quả. Kết quả thử nghiệm cho thấy trên 90% sinh viên tham gia có thái độ tích cực và hứng thú với các buổi thảo luận tình huống. Điều này chứng tỏ rằng phương pháp dạy học tình huống có thể nâng cao chất lượng dạy học và tạo ra môi trường học tập tích cực hơn.
3.1. Đánh giá kết quả thử nghiệm
Kết quả từ các bài kiểm tra cho thấy hơn 64% sinh viên đạt điểm giỏi, điều này khẳng định hiệu quả của phương pháp dạy học tình huống. Các giáo viên tham gia thử nghiệm cũng đánh giá cao tính hiệu quả và sự phù hợp của các tình huống được xây dựng. Nghiên cứu này không chỉ mở ra hướng đi mới cho việc giảng dạy môn Giáo dục học mà còn gợi ý khả năng áp dụng phương pháp này cho nhiều môn học khác, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục tại trường.
