I. Tổng Quan Về Gây Hấn Học Đường Tại Gò Vấp Thực Trạng
Trong bối cảnh xã hội phát triển, học sinh đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội. Giáo dục và nuôi dưỡng học sinh từ sớm là vô cùng cần thiết. Mỗi lứa tuổi có đặc điểm tâm sinh lý riêng và những vấn đề đặc biệt cần quan tâm. Hiện nay, các trường học đang đối mặt với nhiều vấn đề xã hội, trong đó gây hấn học đường là một hiện tượng phổ biến. Mức độ có thể khác nhau ở từng nơi, nhưng nó đòi hỏi sự quan tâm của nhà trường, gia đình và xã hội. Một số học sinh có hành vi bạo lực đe dọa bạn bè, thể hiện sự suy giảm về đạo đức. Do đó, cần giáo dục và ngăn chặn các hành vi gây hấn từ khi mới xuất hiện. Điều này sẽ góp phần tạo ra một môi trường tốt cho thế hệ trẻ. Theo thống kê, trên thế giới có khoảng 10.000 trẻ em liên quan đến gây hấn trong học đường và xu hướng này tiếp tục tăng ở các cấp học. Đáng chú ý, gây hấn xảy ra ở cả nam và nữ. Nguyên nhân có thể đơn giản như ganh tị, ghen tức, hoặc không chơi chung. Tuy nhiên, phần lớn là do bắt chước từ phim ảnh, bạo lực đã ăn sâu vào tâm trí các em khi hệ thống thông tin du nhập nhanh chóng vào đời sống xã hội. Theo báo cáo của ngành giáo dục, trong những năm gần đây, hành vi gây hấn xảy ra không ít. Có những trường hợp nghiêm trọng đến mức học sinh bị đuổi học. Trong thời đại 4.0, hiện tượng gây hấn càng trở nên phức tạp và tinh vi hơn, thậm chí có trường hợp đe dọa tinh thần trên mạng khiến một số em phải nghỉ học.
1.1. Thực Trạng Bạo Lực Học Đường Gò Vấp Số Liệu Thống Kê
Gò Vấp là một quận nội thành với 13 trường THPT công lập, dân lập và quốc tế. Trình độ dân trí và kinh tế ở mức trung bình khá. Nhận thức của phụ huynh và học sinh còn nhiều hạn chế, tuy nhiên, đã có sự thay đổi tích cực nhờ tuyên truyền của Nhà nước. Hiện tượng gây hấn của học sinh diễn ra khá phức tạp. Cần có sự vào cuộc của toàn xã hội và ngành giáo dục với chiến lược lâu dài và hiệu quả. Các trường THPT cần có nhân viên công tác xã hội (NVCTXH) để hỗ trợ ngăn chặn các hành vi gây hấn và xây dựng môi trường học tập lành mạnh, an toàn và thân thiện.
1.2. Vai Trò Của Nhân Viên Xã Hội Trường Học Gò Vấp Tổng Quan
Bản thân tôi là người đã hoạt động trong lĩnh vực Giáo dục nhiều năm, có tình yêu thương đặc biệt đối với các em học sinh, muốn thực hiện một nghiên cứu liên quan để mang lại những giá trị cho xã hội. Xuất phát từ yêu cầu, thực tiễn và mong muốn của bản thân nói trên, việc lựa chọn đề tài “Vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc hỗ trợ học sinh THPT bị gây hấn trong học đường tại quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh” là cần thiết và có ý nghĩa về cả lý luận và thực tiễn.
II. Nghiên Cứu Về Gây Hấn Học Đường Tổng Quan Tình Hình Thế Giới
Các nghiên cứu về hành vi gây hấn cho thấy hành vi này có nhiều hình thức, từ coi thường, xúc phạm đến gây tổn thương thể chất. Lý thuyết phân tâm học của Freud cho rằng gây hấn là bản năng sinh tồn. Con người cần gây hấn để giành giật tài nguyên và địa vị. Năng lượng gây hấn tiềm ẩn bên trong mỗi người, khi bị kích thích sẽ trỗi dậy và giải tỏa thành hành vi. Doller và Miller cho rằng gây hấn xuất hiện khi một đam mê bị cản trở. Một số lý thuyết khác cho rằng gây hấn là hành vi bắt chước do tập nhiễm xã hội. Corlson, Marcus – Newhall và Miller, 1989 cho rằng gây hấn, được định nghĩa là ý định gây tổn hại, là một cấu trúc khả thi có tính tổng quát ở một mức độ nào đó.
2.1. Bạo Lực Học Đường Nghiên Cứu Về Hành Vi Gây Hấn Tinh Thần
Khi nghiên cứu về hành vi gây hấn thì trong đó có hành vi gây hấn tinh thần được biểu hiện bởi các hình thức đa dạng và phức tạp, từ việc coi thường người khác, đánh giá thấp người khác, xúc phạm nhân phẩm người khác trước mặt đám đông bằng lời nói hoặc hành động làm cho người khác tổn thương và cảm thấy không an toàn. Đôi khi biểu hiện gây hấn cũng khá tinh vi, chỉ cần cười phớt lờ, từ chối giúp đỡ, nhưng phổ biến hơn hết thì người gây hấn hay làm tổn thương đến thể chất của người khác, kể cả sử dụng những phương tiện gây hấn từ bút, thước đến các vũ khí khác có mũi nhọn nguy hiểm hơn vẫn xảy ra trong xã hội và trong nhà trường.
2.2. Lý Thuyết Về Gây Hấn Phân Tâm Học Thất Vọng Xã Hội
Lý thuyết phân tâm học của Freud (1020) viện dẫn xem gây hấn như là sự sinh tồn vốn có trong bản năng để đảm bảo cho một cơ chế tồn tại. Con người muốn tồn tại phải có bản năng sinh tồn mà đặc biệt đó là sự gây hấn tiềm ẩn bên trong của con người. Mỗi con người phải biết dành giật nguồn tài nguyên của sự sống trong xã hội như lúa gạo, thực phẩm, kể cả đất đai, địa vị xã hội. Theo Freud thì gây hấn là sự cần thiết để tồn tại cho mỗi cá thể và có thể xem đó như là một điều kiện tự nhiên dành cho tự do phát triển. Năng lượng gây hấn được từ chính trong bản năng vốn có của con người, khi bị kích thích sẽ trỗi dậy và phóng tích nguồn năng lượng đó thành hành vi gây hấn và người gây hấn cảm thấy thoải mái hơn khi đã giải tỏa được nguồn năng lượng tiềm ẩn.
2.3. Tác Động Của Bạo Lực Học Đường Nghiên Cứu Về Hậu Quả
Hành vi gây hấn được diễn đạt như trên mang tính chất xung động thần kinh với hình thức bệnh hoạn nó diễn ra trong những cơn giận dữ và mất kiểm soát, sẽ dẫn đến mất cân bằng về trạng thái tâm lý trong cuộc sống, đôi khi nó còn dẫn đến một hành vi tàn nhẫn. Corlson, Marcus – Newhall và Miller, 1989 cho rằng gây hấn, được định nghĩa là ý định gây tổn hại, là một cấu trúc khả thi có tính tổng quát ở một mức độ nào đó.
III. Nhân Viên CTXH Hỗ Trợ Giảm Gây Hấn Giải Pháp Từ Trường
Ở các nước phát triển, các nhà nghiên cứu quan tâm nhiều hơn về tính thực tiễn trong gây hấn trong trường học. Năm 2001, nghiên cứu của Tonja Nansel và đồng nghiệp tại Mỹ cho thấy 29,9% học sinh tham gia bắt nạt. Nam giới dễ là người gây hấn và cũng là đối tượng bị gây hấn. Tần suất bắt nạt ở lớp 6-8 cao hơn lớp 9-10. Bắt nạt liên quan đến điều chỉnh tâm lý xã hội kém hơn. Haas, S. (2000) chỉ ra rằng gây hấn và bạo lực ở trường trung học là một trong những vấn đề hàng đầu mà các nhà quản lý trường học ở Mỹ phải đối mặt. Jim Larson (1998) nhận thấy rằng việc cung cấp các dịch vụ tâm lý học đường trong các môi trường trung học nơi có hành vi gây hấn của học sinh là mối quan tâm mang lại thách thức và cơ hội lãnh đạo các trường học.
3.1. Phòng Chống Bạo Lực Học Đường Nghiên Cứu Tại Mỹ
Năm 2001, một công trình nghiên cứu về hành vi bắt nạt trong giới trẻ Mỹ của Tonja Nansel và đồng nghiệp đã thực hiện nghiên cứu với 15686 học sinh từ lớp 6 đến lớp 10 tại các trường công lập và tư thục trên khắp Hoa Kỳ. Kết quả cho thấy có đến 29,9% mẫu cho biết có mức độ vừa phải hoặc thường xuyên tham gia bắt nạt, như một kẻ bắt nạt (13,0%), một người bị bắt nạt (10,6%) hoặc cả hai (6,3%). Ở giới nam dễ là người gây hấn và cũng là đối tượng bị gây hấn. Tần suất bắt nạt ở học sinh lớp 6 đến lớp 8 cao hơn ở học sinh lớp 9 và lớp 10.
3.2. Tư Vấn Tâm Lý Học Đường Vai Trò Giảm Thiểu Gây Hấn
Xem xét ở khía cạnh tâm lý học đường, Jim Larson (1998) nhận thấy rằng việc cung cấp các dịch vụ tâm lý học đường trong các môi trường trung học nơi có hành vi gây hấn của học sinh là mối quan tâm mang lại thách thức và cơ hội lãnh đạo các trường học. Nghiên cứu của ông tập trung vào vai trò của nhà tâm lý học học đường như (a) nhà tư vấn trong việc đánh giá và tái cấu trúc các quy trình kỷ luật học sinh hiệu quả và (b) nhà cung cấp các dịch vụ can thiệp trực tiếp cho thanh thiếu niên có nguy cơ cao.
IV. Kỹ Năng Của Nhân Viên CTXH Hỗ Trợ Học Sinh Bị Gây Hấn
Tại Israel, tình trạng gây hấn trong học đường là quen thuộc. Nghiên cứu năm 1990 báo cáo rằng 19% học sinh nói rằng họ đã gặp phải rất nhiều bạo lực trong trường học của họ; 40% báo cáo bạo lực ở mức độ vừa phải. Benbenisti và cộng sự (2017) đã thực hiện một cuộc khảo sát quốc gia về bạo lực học đường và một lần nữa khẳng định rằng bạo lực đã được công nhận là một vấn đề. Các nghiên cứu đã đề xuất nhiều biện pháp nhằm mục đích giảm thiểu tình trạng gây hấn học đường của học sinh dưới các góc độ khác nhau và đã mang lại những tín hiệu tích cực cho vấn đề này.
4.1. Đánh Giá Nguy Cơ Bạo Lực Học Đường Kinh Nghiệm Israel
Ở tại Israel thì người ta gần như quen với tình trạng gây hấn trong học đường và thường xuyên tiếp xúc với vấn đề này. Trên thực tế, nghiên cứu quan trọng đầu tiên đề cập đến bạo lực học đường đã được công bố sớm nhất là vào năm 1981. Một số nghiên cứu khác cũng theo sau. Do đó, một cuộc khảo sát được thực hiện vào năm 1990 báo cáo rằng 19% học sinh của trường nói rằng họ đã gặp phải rất nhiều bạo lực trong trường học của họ; 40% báo cáo bạo lực ở mức độ vừa phải.
4.2. Kế Hoạch Can Thiệp Bạo Lực Học Đường Giải Pháp Hiệu Quả
Qua các nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn về HVGH nói chung, HVGH học đường nói riêng trên thế giới cho thấy các nghiên cứu đã đề xuất nhiều biện pháp nhằm mục đích giảm thiểu tình trạng GHHĐ của học sinh dưới các góc độ khác nhau và đã mang lại những tín hiệu tích cực cho vấn đề này.
V. Quy Trình Hỗ Trợ Học Sinh Vai Trò Của CTXH Tại Gò Vấp
Dưới góc độ công tác xã hội, cũng có một số nghiên cứu tập trung vào các biện pháp can thiệp gây hấn trong trường. Các nghiên cứu này tập trung vào việc xây dựng môi trường học đường an toàn, hỗ trợ tâm lý cho học sinh bị ảnh hưởng bởi bạo lực học đường, và tăng cường sự tham gia của gia đình và cộng đồng trong việc phòng ngừa gây hấn. Nhân viên CTXH đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các nguồn lực và cung cấp dịch vụ hỗ trợ toàn diện cho học sinh.
5.1. Mạng Lưới Hỗ Trợ Học Sinh Gò Vấp Liên Kết Nguồn Lực
Các nghiên cứu này tập trung vào việc xây dựng môi trường học đường an toàn, hỗ trợ tâm lý cho học sinh bị ảnh hưởng bởi bạo lực học đường, và tăng cường sự tham gia của gia đình và cộng đồng trong việc phòng ngừa gây hấn.
5.2. Hỗ Trợ Tâm Lý Học Sinh Bị Bắt Nạt Can Thiệp CTXH
Nhân viên CTXH đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các nguồn lực và cung cấp dịch vụ hỗ trợ toàn diện cho học sinh.
VI. Phối Hợp Gia Đình Nhà Trường Giảm Thiểu Gây Hấn
Để giảm thiểu gây hấn học đường, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng. Gia đình cần tạo môi trường yêu thương, quan tâm và giáo dục con em về giá trị đạo đức. Nhà trường cần xây dựng quy tắc ứng xử văn minh, tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống và tăng cường sự giám sát. Cộng đồng cần tạo môi trường an toàn, lành mạnh và lên án các hành vi bạo lực.
6.1. Nâng Cao Nhận Thức Về Bạo Lực Giáo Dục Gia Đình
Gia đình cần tạo môi trường yêu thương, quan tâm và giáo dục con em về giá trị đạo đức.
6.2. Chính Sách Hỗ Trợ Học Sinh Xây Dựng Môi Trường An Toàn
Nhà trường cần xây dựng quy tắc ứng xử văn minh, tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống và tăng cường sự giám sát.
6.3. Giải Pháp Cho Bạo Lực Học Đường Vai Trò Cộng Đồng
Cộng đồng cần tạo môi trường an toàn, lành mạnh và lên án các hành vi bạo lực.
