Tổng quan nghiên cứu

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời trong bối cảnh đầy khó khăn, đặc biệt là nguy cơ thực dân Pháp quay trở lại xâm lược. Ngày 23 tháng 10 năm 1945, quân và dân Khánh Hòa bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ, mở đầu bằng 101 ngày đêm chiến đấu bao vây quân Pháp tại mặt trận Nha Trang. Trong giai đoạn từ tháng 9 năm 1945 đến trước ngày 19 tháng 12 năm 1946, Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh Khánh Hòa được thành lập và hoạt động nhằm lãnh đạo nhân dân vừa kháng chiến vừa kiến quốc. Luận văn tập trung nghiên cứu sự ra đời, cơ cấu tổ chức và hoạt động của Ủy ban này trong bối cảnh chiến tranh và xây dựng chính quyền cách mạng.

Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn tỉnh Khánh Hòa với các đơn vị hành chính như phủ Ninh Hòa, phủ Diên Khánh, các huyện Cam Lâm, Vạn Ninh, Vĩnh Xương và thị xã Nha Trang. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp kinh nghiệm lịch sử quý báu cho công cuộc cải cách hành chính và xây dựng chính quyền nhân dân hiện nay, đồng thời góp phần giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng của tỉnh Khánh Hòa.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên nguyên lý của Chủ nghĩa Mác – Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh, kết hợp với quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng chính quyền và chiến tranh cách mạng. Các lý thuyết về chính quyền nhân dân, chiến tranh nhân dân và xây dựng hậu phương kháng chiến được vận dụng để phân tích vai trò của Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh Khánh Hòa.

Ba khái niệm chính được sử dụng gồm:

  • Chính quyền nhân dân: chính quyền do dân, vì dân và của dân, dựa vào nhân dân để thực hiện quyền lực.
  • Chiến tranh nhân dân: chiến tranh dựa trên sức mạnh toàn dân, kết hợp giữa lực lượng vũ trang và quần chúng.
  • Xây dựng hậu phương kháng chiến: phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội để phục vụ kháng chiến lâu dài.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng chủ yếu phương pháp lịch sử và phương pháp logic để phân tích các sự kiện, quá trình tổ chức và hoạt động của Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh Khánh Hòa. Các phương pháp bổ trợ như tổng hợp, thống kê, so sánh và đối chiếu được áp dụng nhằm làm rõ các vấn đề nghiên cứu.

Nguồn dữ liệu chính bao gồm tư liệu lưu trữ tại các kho lưu trữ ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Lạt và Khánh Hòa, các tài liệu lịch sử, sách báo, kỷ yếu và các văn bản pháp luật liên quan. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ các tài liệu liên quan đến hoạt động của Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh Khánh Hòa trong giai đoạn 1945-1946. Phương pháp chọn mẫu là chọn lọc các tài liệu có tính đại diện và độ tin cậy cao. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 9 năm 1945 đến trước ngày 19 tháng 12 năm 1946.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Sự ra đời và tổ chức bộ máy chính quyền cách mạng
    Ngày 19 tháng 8 năm 1945, Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Khánh Hòa được thành lập với 10 thành viên chủ chốt, trong đó ông Nguyễn Văn Chi làm Chủ tịch. Bộ máy chính quyền được tổ chức tương đối hoàn chỉnh với các bộ phận chuyên trách như quân sự, kinh tế, tuyên truyền, công an, phụ nữ và thanh niên. Đến tháng 10 năm 1945, Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh được đổi thành Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh Khánh Hòa, do ông Tôn Thất Vỹ làm Chủ tịch.

  2. Cơ cấu tổ chức chi tiết và phân công nhiệm vụ rõ ràng
    Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh có các cơ quan chuyên môn như Ty Kinh tế, Ty Thuế quan, Ty Công chánh, Ty Y tế, Ty Tuyên truyền, Ty Lao động, Ty Thương binh, Ty Cứu tế - xã hội, Ty Giao thông - Bưu điện… Mỗi cơ quan có chức năng, nhiệm vụ cụ thể phục vụ kháng chiến và kiến quốc. Ví dụ, Ty Thuế quan kiểm soát sản xuất muối và vận chuyển, Ty Y tế chăm sóc sức khỏe nhân dân, Ty Tuyên truyền giáo dục chính trị.

  3. Hoạt động quân sự và xây dựng lực lượng vũ trang
    Dưới sự chỉ đạo của Ủy ban, các trung đội dân quân tự vệ được thành lập ở hầu hết các địa phương trong tỉnh, như trung đội Chí Thắng ở Ninh Hòa, đại đội dân quân tập trung ở Vạn Ninh, trung đội Hòa Tân ở Diên Khánh. Lực lượng vũ trang được trang bị súng trường, súng phóng lựu và vũ khí thô sơ, tinh thần chiến đấu rất cao. Các trường huấn luyện quân sự được mở để đào tạo cán bộ chỉ huy và chính trị viên.

  4. Chỉ đạo và hỗ trợ từ Trung ương và Chính phủ
    Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã cử phái đoàn kiểm tra, chỉ đạo và hỗ trợ Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh Khánh Hòa. Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư khen ngợi tinh thần chiến đấu của quân và dân Khánh Hòa. Đồng chí Võ Nguyên Giáp thị sát mặt trận Nha Trang, đánh giá cao sự kiên cường của lực lượng vũ trang và đề ra phương hướng chuyển sang chiến tranh du kích, chiến tranh nhân dân.

Thảo luận kết quả

Việc thành lập và tổ chức bộ máy Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh Khánh Hòa là bước đi quan trọng trong việc giữ vững chính quyền cách mạng và chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài. Cơ cấu tổ chức đa dạng, phân công nhiệm vụ rõ ràng giúp Ủy ban điều hành hiệu quả các mặt công tác từ quân sự, kinh tế đến văn hóa xã hội. So với các nghiên cứu trước đây, luận văn làm rõ hơn vai trò trung tâm của Ủy ban trong việc kết hợp giữa kháng chiến và kiến quốc, đồng thời cung cấp số liệu chi tiết về các cơ quan chuyên môn và lực lượng vũ trang địa phương.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cơ cấu tổ chức Ủy ban, bảng thống kê các trung đội dân quân theo địa phương, và biểu đồ tiến trình hoạt động của phái đoàn Chính phủ tại Khánh Hòa. Những kết quả này góp phần làm sáng tỏ mối quan hệ biện chứng giữa xây dựng chính quyền và bảo vệ chính quyền trong bối cảnh chiến tranh.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo cán bộ quản lý và lãnh đạo địa phương
    Đào tạo bài bản, nâng cao năng lực quản lý, kỹ năng lãnh đạo cho cán bộ các cấp nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và phát triển kinh tế xã hội. Thời gian thực hiện: 1-2 năm. Chủ thể: Sở Nội vụ, các trường đào tạo cán bộ.

  2. Xây dựng mô hình tổ chức chính quyền linh hoạt, phù hợp với đặc thù địa phương
    Áp dụng mô hình tổ chức bộ máy hành chính phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và đặc điểm địa lý của Khánh Hòa, phát huy vai trò của chính quyền cơ sở. Thời gian: 2-3 năm. Chủ thể: UBND tỉnh, các sở ngành liên quan.

  3. Phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng và đoàn thể trong xây dựng chính quyền
    Tăng cường phối hợp giữa chính quyền và các tổ chức như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên để nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ nhân dân. Thời gian: liên tục. Chủ thể: UBND các cấp, các tổ chức đoàn thể.

  4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng và pháp luật
    Sử dụng các phương tiện truyền thông, giáo dục để nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân dân về vai trò của chính quyền nhân dân và trách nhiệm tham gia xây dựng, bảo vệ chính quyền. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Sở Thông tin và Truyền thông, ngành Giáo dục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý và hoạch định chính sách
    Luận văn cung cấp kinh nghiệm lịch sử quý báu về tổ chức và hoạt động chính quyền cách mạng, giúp hoạch định chính sách cải cách hành chính và phát triển địa phương.

  2. Giảng viên và sinh viên ngành Lịch sử, Chính trị học
    Tài liệu tham khảo chi tiết về lịch sử cách mạng và xây dựng chính quyền ở Khánh Hòa, phục vụ giảng dạy và nghiên cứu chuyên sâu.

  3. Cán bộ công chức các cấp chính quyền địa phương
    Hiểu rõ hơn về vai trò, cơ cấu tổ chức và hoạt động của chính quyền nhân dân, từ đó nâng cao hiệu quả công tác quản lý và phục vụ nhân dân.

  4. Các tổ chức đoàn thể và quần chúng nhân dân
    Nắm bắt truyền thống cách mạng, phát huy vai trò trong xây dựng và bảo vệ chính quyền, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Câu hỏi thường gặp

  1. Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh Khánh Hòa được thành lập khi nào?
    Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Khánh Hòa được thành lập ngày 19 tháng 8 năm 1945, sau đó đổi thành Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh vào tháng 10 năm 1945.

  2. Cơ cấu tổ chức của Ủy ban gồm những cơ quan nào?
    Bao gồm các cơ quan chuyên môn như Ty Kinh tế, Ty Thuế quan, Ty Công chánh, Ty Y tế, Ty Tuyên truyền, Ty Lao động, Ty Thương binh, Ty Cứu tế - xã hội, Ty Giao thông - Bưu điện, cùng các đơn vị quân sự và công an.

  3. Vai trò của Ủy ban trong kháng chiến chống Pháp như thế nào?
    Ủy ban chỉ đạo xây dựng lực lượng vũ trang, tổ chức sản xuất, ổn định đời sống nhân dân, bảo vệ chính quyền cách mạng và phối hợp với Trung ương trong chiến tranh nhân dân.

  4. Phái đoàn Chính phủ trung ương đã hỗ trợ Khánh Hòa ra sao?
    Phái đoàn do Bộ trưởng Bộ Lao động Lê Văn Hiến dẫn đầu đã kiểm tra, chỉ đạo, truyền đạt chính sách, động viên quân dân và giám sát công tác Tổng tuyển cử tại Khánh Hòa.

  5. Ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu này đối với cải cách hành chính hiện nay?
    Cung cấp bài học về tổ chức bộ máy chính quyền linh hoạt, phát huy vai trò quần chúng, nâng cao năng lực cán bộ, góp phần hoàn thiện hệ thống chính quyền nhân dân các cấp.

Kết luận

  • Luận văn đã phác họa toàn diện bối cảnh lịch sử và sự ra đời của Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh Khánh Hòa trong giai đoạn 1945-1946.
  • Cơ cấu tổ chức đa dạng, phân công nhiệm vụ rõ ràng, đáp ứng yêu cầu vừa kháng chiến vừa kiến quốc trong điều kiện chiến tranh.
  • Hoạt động của Ủy ban góp phần giữ vững chính quyền cách mạng, xây dựng lực lượng vũ trang và ổn định đời sống nhân dân.
  • Sự chỉ đạo kịp thời của Trung ương và Chính phủ đã củng cố niềm tin, tạo động lực cho quân và dân Khánh Hòa trong kháng chiến.
  • Nghiên cứu cung cấp kinh nghiệm quý báu cho công cuộc cải cách hành chính và xây dựng chính quyền nhân dân hiện nay, đồng thời góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Tiếp theo, cần triển khai các đề xuất về đào tạo cán bộ, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền phù hợp và tăng cường tuyên truyền giáo dục. Mời các nhà quản lý, giảng viên, cán bộ công chức và các tổ chức đoàn thể nghiên cứu và vận dụng kết quả luận văn vào thực tiễn phát triển địa phương.