Luận Văn Thạc Sĩ: Ứng Dụng GIS Xây Dựng Cơ Sở Dữ Liệu Bản Đồ Đặc Điểm Đất Ngập Nước Tại Thị Xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh

• Tác giả: Lê Thị Lan Anh
• Người hướng dẫn: PGS. Nhữ Thị Xuân
• Trường học: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên
• Chuyên ngành: Bản đồ viễn thám và hệ thông tin địa lý
• Đề tài: Ứng Dụng Gis Xây Dựng Cơ Sở Dữ Liệu Bản Đồ Về Đặc Điểm Và Biến Đổi Một Số Yếu Tố Địa Lý Phục Vụ Đề Xuất Định Hướng Sử Dụng Bền Vững Tài Nguyên Đất Ngập Nước Thị Xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sỹ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ĐẤT NGẬP NƢỚC VÀ ỨNG DỤNG VIỄN THÁM TRONG XÂY DỰNG CƠ SỞ DỮ LIỆU BẢN ĐỒ
• 1.1. Tổng quan về đất ngập nước
• 1.2. Định nghĩa đất ngập nước
• 1.3. Vai trò của đất ngập nước
• 1.4. Các đặc điểm tự nhiên chủ yếu hình thành đất ngập nước ở Việt Nam
• 1.5. Phân bố đất ngập nước ở Việt Nam
• 1.6. Các lợi ích của đất ngập nước
• 1.7. Quản lý và phát triển bền vững đất ngập nước
• 1.8. Các mục đích của việc quản lý đất ngập nước
• 1.9. Các yếu tố tác động đến quản lý và sử dụng đất ngập nước
• 1.10. Quản lý và phát triển bền vững đất ngập nước ở Việt Nam
• 1.11. Khái niệm về các yếu tố địa lý và biến đổi yếu tố địa lý
• 1.12. Các yếu tố địa lý tự nhiên
• 1.13. Các yếu tố địa lý kinh tế - xã hội
• 1.14. Khái niệm về biến đổi yếu tố địa lý
• 1.15. Ứng dụng viễn thám và GIS trong xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ
• 1.16. Khái quát viễn thám
• 1.17. Khả năng ứng dụng GIS trong nghiên cứu biến đổi yếu tố địa lý
• 1.18. Tổng quan các công trình nghiên cứu
• 1.19. Tổng quan các công trình nghiên cứu về biến đổi yếu tố địa lý trên cơ sở GIS
• 1.20. Tổng quan các công trình nghiên cứu về đất ngập nước
• 1.21. Các công trình nghiên cứu về khu vực
• 1.22. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
• 1.23. Cách tiếp cận
• 1.24. Phương pháp nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM CÁC YẾU TỐ HÌNH THÀNH VÀ ẢNH HƢỞNG TỚI ĐẤT NGẬP NƢỚC THỊ XÃ QUẢNG YÊN - TỈNH QUẢNG NINH
• 2.1. Đặc điểm các yếu tố hình thành đất ngập nước khu vực nghiên cứu
• 2.2. Vị trí địa lý
• 2.3. Điều kiện tự nhiên
• 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới đất ngập nước khu vực nghiên cứu
• 2.5. Dân số và lao động
• 2.6. Tình hình phát triển kinh tế
• 2.7. Các hoạt động phát triển chính liên quan đến việc sử dụng và quản lý đất ngập nước ở địa phương
• 2.8. Nhận xét chung về các yếu tố hình thành và ảnh hưởng tới đất ngập nước thị xã Quảng Yên
• 3. CHƯƠNG 3: ỨNG DỤNG VIỄN THÁM VÀ GIS XÂY DỰNG CƠ SỞ DỮ LIỆU BẢN ĐỒ VỀ ĐẶC ĐIỂM VÀ BIẾN ĐỔI MỘT SỐ YẾU TỐ ĐỊA LÝ PHỤC VỤ ĐỀ XUẤT ĐỊNH HƢỚNG SỬ DỤNG BỀN VỮNG TÀI NGUYÊN ĐẤT NGẬP NƢỚC THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH
• 3.1. Ứng dụng viễn thám và GIS thành lập bản đồ biến động lớp phủ thực vật khu vực nghiên cứu
• 3.2. Khái quát các phần mềm sử dụng
• 3.3. Quy trình thành lập bản đồ biến động lớp phủ mặt đất thị xã Quảng Yên tỉnh Quảng Ninh
• 3.4. Thành lập bản đồ mô phỏng nước biển dâng khu vực thị xã Quảng Yên
• 3.5. Lựa chọn kịch bản để thành lập bản đồ mô phỏng nước biển dâng
• 3.6. Thành lập bản đồ mô phỏng nước biển dâng
• 3.7. Tình hình biến đổi dân số giai đoạn 2000-2010 thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh
• 3.8. Đề xuất định hướng phát triển bền vững đất ngập nước thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh
• 3.9. Quan điểm đề xuất định hướng
• 3.10. Một số định hướng sử dụng và quản lý hợp lý đất ngập nước
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về ứng dụng GIS trong xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ

Hệ thống thông tin địa lý (GIS) đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ, đặc biệt là trong việc nghiên cứu và quản lý tài nguyên đất ngập nước. GIS cho phép tích hợp và phân tích dữ liệu không gian, giúp các nhà nghiên cứu và quản lý có cái nhìn tổng quan về tình hình đất ngập nước tại Quảng Yên, Quảng Ninh. Việc ứng dụng GIS không chỉ giúp xác định các đặc điểm tự nhiên của đất ngập nước mà còn hỗ trợ trong việc đánh giá tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

1.1. Khái niệm và vai trò của GIS trong nghiên cứu

GIS là một công nghệ mạnh mẽ cho phép thu thập, lưu trữ, phân tích và hiển thị dữ liệu địa lý. Trong nghiên cứu đất ngập nước, GIS giúp xác định các khu vực ngập nước, phân tích biến động và đánh giá tác động của các yếu tố môi trường. Việc sử dụng GIS giúp tối ưu hóa quy trình quản lý tài nguyên và đưa ra các quyết định chính xác hơn.

1.2. Lợi ích của việc xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ

Cơ sở dữ liệu bản đồ cung cấp thông tin chi tiết về các đặc điểm địa lý của đất ngập nước, từ đó hỗ trợ trong việc lập kế hoạch và quản lý tài nguyên. Nó giúp các nhà quản lý có thể theo dõi tình hình biến đổi của đất ngập nước, từ đó đưa ra các giải pháp bảo vệ và phát triển bền vững.

II. Vấn đề và thách thức trong quản lý đất ngập nước tại Quảng Yên

Quảng Yên, với vị trí địa lý đặc biệt và hệ sinh thái phong phú, đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc quản lý tài nguyên đất ngập nước. Sự phát triển kinh tế nhanh chóng, cùng với biến đổi khí hậu, đã gây áp lực lớn lên các hệ sinh thái này. Việc thiếu thông tin chính xác và kịp thời về tình trạng đất ngập nước đã dẫn đến việc quản lý không hiệu quả.

2.1. Tác động của biến đổi khí hậu đến đất ngập nước

Biến đổi khí hậu đã làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan, ảnh hưởng đến sự ổn định của đất ngập nước. Nước biển dâng và lũ lụt là những vấn đề nghiêm trọng, đe dọa đến sự tồn tại của các hệ sinh thái này.

2.2. Thiếu thông tin và dữ liệu trong quản lý

Việc thiếu hụt cơ sở dữ liệu chính xác về tình trạng và biến động của đất ngập nước đã gây khó khăn trong việc đưa ra các quyết định quản lý. Cần có các giải pháp để thu thập và cập nhật thông tin kịp thời, nhằm hỗ trợ cho công tác quản lý hiệu quả hơn.

III. Phương pháp ứng dụng GIS trong nghiên cứu đất ngập nước

Để xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ về đất ngập nước, các phương pháp ứng dụng GIS cần được thực hiện một cách hệ thống và khoa học. Các bước từ thu thập dữ liệu, phân tích đến xây dựng bản đồ cần được thực hiện đồng bộ để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả.

3.1. Quy trình thu thập và phân tích dữ liệu

Quy trình này bao gồm việc thu thập dữ liệu từ các nguồn khác nhau như ảnh vệ tinh, khảo sát thực địa và các tài liệu nghiên cứu trước đó. Dữ liệu sau đó sẽ được phân tích để xác định các đặc điểm và biến động của đất ngập nước.

3.2. Sử dụng phần mềm GIS trong xây dựng bản đồ

Các phần mềm GIS như ArcGIS, QGIS được sử dụng để xử lý và phân tích dữ liệu. Việc sử dụng các công cụ này giúp tạo ra các bản đồ trực quan, hỗ trợ cho việc đánh giá và quản lý tài nguyên đất ngập nước.

IV. Ứng dụng thực tiễn của cơ sở dữ liệu bản đồ tại Quảng Yên

Cơ sở dữ liệu bản đồ về đất ngập nước tại Quảng Yên không chỉ phục vụ cho nghiên cứu mà còn có ứng dụng thực tiễn trong quản lý và phát triển bền vững tài nguyên. Các bản đồ này giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định chính xác hơn trong việc sử dụng và bảo vệ tài nguyên đất ngập nước.

4.1. Đánh giá tình hình sử dụng đất ngập nước

Cơ sở dữ liệu bản đồ giúp đánh giá tình hình sử dụng đất ngập nước, từ đó xác định các khu vực cần được bảo vệ và phát triển. Việc này giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường.

4.2. Đề xuất các giải pháp quản lý bền vững

Dựa trên các dữ liệu thu thập được, các giải pháp quản lý bền vững có thể được đề xuất, nhằm đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội mà không làm tổn hại đến tài nguyên đất ngập nước.

V. Kết luận và định hướng tương lai cho nghiên cứu GIS

Nghiên cứu ứng dụng GIS trong xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ về đất ngập nước tại Quảng Yên đã chỉ ra tầm quan trọng của công nghệ này trong việc quản lý tài nguyên. Định hướng tương lai cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng dữ liệu và mở rộng ứng dụng GIS trong các lĩnh vực khác nhau.

5.1. Tăng cường hợp tác nghiên cứu

Cần có sự hợp tác giữa các cơ quan, tổ chức và nhà nghiên cứu để chia sẻ dữ liệu và kinh nghiệm trong việc ứng dụng GIS. Điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả nghiên cứu và quản lý tài nguyên.

5.2. Đầu tư vào công nghệ và đào tạo

Đầu tư vào công nghệ GIS và đào tạo nhân lực là cần thiết để nâng cao năng lực nghiên cứu và quản lý. Việc này sẽ giúp đảm bảo rằng các giải pháp đưa ra là hiệu quả và bền vững.