Tương Quan Giữa Các Dấu Hiệu Tổn Thương Sức Khỏe Tâm Thần và Nhận Thức Về Sức Khỏe Tâm Thần Của Sinh Viên Tại Hà Nội

• Tác giả: Lê Thị Thu Hương
• Người hướng dẫn: PGS.TS Bahr Weiss
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Tâm lý học
• Đề tài: Tương Quan Giữa Dấu Hiệu Tổn Thương Sức Khỏe Tâm Thần và Nhận Thức Của Sinh Viên Tại Hà Nội
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan một số nghiên cứu
• 1.2. Các nghiên cứu liên quan tới nhận thức về SKTT
• 1.3. Những nghiên liên quan tới tình trạng tổn thương SKTT
• 1.4. Nghiên cứu tương quan giữa dấu hiệu tổn thương SKTT với nhận thức về SKTT
• 1.5. Các khái niệm cơ bản của đề tài
• 1.5.1. Khái niệm sức khoẻ tâm thần
• 1.5.2. Dấu hiệu tổn thương sức khoẻ tâm thần
• 1.5.3. Khái niệm nhận thức về sức khoẻ tâm thần
• 2. CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Quy trình nghiên cứu
• 2.2. Xác định mẫu nghiên cứu
• 2.3. Công cụ nghiên cứu
• 2.3.1. Công cụ đo lường nhận thức về SKTT
• 2.3.2. Công cụ đo lường tình trạng SKTT
• 2.4. Chiến lược xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thực trạng sức khoẻ tâm thần của sinh viên
• 3.2. Nhận thức của sinh viên về sức khoẻ tâm thần
• 3.3. Hiểu biết về sức khoẻ tâm thần
• 3.4. Niềm tin về mức độ hữu ích của các hình thức can thiệp trị liệu
• 3.5. Tương quan giữa hiểu biết về SKTT với niềm tin về mức độ hữu ích của các hình thức can thiệp trị liệu
• 3.6. Tương quan giữa nhận thức và tình trạng SKTT của sinh viên
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Tổn Thương Sức Khỏe Tâm Thần Sinh Viên Tại Hà Nội

Các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần (SKTT) ở trẻ em, vị thành niên và thanh niên đang gia tăng. Tại Hoa Kỳ, ước tính có 13-20% trẻ em trải qua rối loạn tâm thần trong một năm. Tự tử là nguyên nhân thứ hai gây tử vong ở thanh thiếu niên từ 12 đến 17 tuổi. Tại Việt Nam, một nghiên cứu cho thấy 73,1% thanh thiếu niên có trải nghiệm buồn chán và vô ích, 21,3% cảm thấy vô vọng về tương lai và 4,1% đã nghĩ đến việc tự sát. Các vấn đề SKTT nếu không được chăm sóc phù hợp sẽ dẫn đến hậu quả tiêu cực. Khoảng 70%-75% các vấn đề SKTT ở người lớn bắt đầu biểu hiện trong thời thanh thiếu niên hoặc ở tuổi trưởng thành sớm (12-25). Các rối loạn tâm thần chiếm khoảng 1/3 gánh nặng bệnh tật ở thanh thiếu niên. Do đó, việc nghiên cứu về tổn thương sức khỏe tâm thần ở sinh viên là vô cùng quan trọng.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Sức Khỏe Tâm Thần Sinh Viên

Sinh viên đại học cần có kiến thức để giải quyết các vấn đề về sức khỏe tâm thần, bao gồm tìm kiếm trợ giúp chuyên nghiệp hoặc các hành vi tự giúp mình. Nhiều sinh viên gặp các vấn đề như nhức đầu do thiếu ngủ, lo lắng thái quá, không kiểm soát được cảm xúc, căng thẳng kéo dài do áp lực học hành, bạn bè, gia đình. Tuy nhiên, nhiều sinh viên không nhận ra đây là những biểu hiện của rối loạn sức khỏe tâm thần. Nhận thức sai lầm này khiến sinh viên không nhìn nhận đúng tình trạng SKTT của bản thân và coi thường các biểu hiện rối loạn.

1.2. Ảnh Hưởng Của Áp Lực Học Tập Đến Sức Khỏe Tâm Thần

Việc cho rằng những tổn thương về SKTT chỉ dành cho những người bị trầm cảm, bị điên đã làm cho không ít sinh viên không tìm đến sự giúp đỡ chính thức của các nhà tham vấn, trị liệu cũng như có cái nhìn “miệt thị” đối với những người có những rối loạn về SKTT. Khi họ tìm tới sự hỗ trợ từ các nhà chuyên môn thì tình trạng SKTT đã quá nặng, có người có biểu hiện tự sát. Những thái độ như vậy sẽ góp phần vào việc cản trở sinh viên đi tìm những hỗ trợ chuyên môn và gây những tác động tiêu cực khác lên tâm lý.

II. Nhận Thức Của Sinh Viên Về Sức Khỏe Tâm Thần Tại Hà Nội

Việc có nhận thức về SKTT là yếu tố quan trọng để nâng cao tình trạng SKTT ở cả cá nhân và cộng đồng. Kiến thức SKTT và các rối loạn tâm thần sẽ giúp cải thiện nhận thức, việc tìm kiếm sự trợ giúp, trị liệu cũng như giảm kỳ thị đối với bệnh tâm thần. Nghiên cứu của Jorm (2000) cho thấy nhiều thành viên trong cộng đồng không thể nhận ra các rối loạn cụ thể hoặc các loại rối loạn tâm lý khác nhau. Họ khác với các chuyên gia về SKTT trong niềm tin của họ về các nguyên nhân của RLTT và phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

2.1. Thực Trạng Hiểu Biết Về Sức Khỏe Tâm Thần Của Sinh Viên

Một nghiên cứu tại Úc trên 774 sinh viên và 422 giảng viên về nhận thức SKTT, kết quả cho thấy có trên 70% sinh viên và nhân viên có thể nhận xác định trầm cảm theo tình huống mô tả (vignette). Nghiên cứu của nhóm tác giả Wright và cộng sự năm 2007 phát hiện ra rằng vị thành niên và thanh thiếu niên (từ 12 đến 25 tuổi) có thể gắn nhãn một rối loạn được miêu tả. Tại Việt Nam có ít nghiên cứu về nhận thức của cộng đồng hay một nhóm người về SKTT hoặc một nhóm bệnh cụ thể về SKTT.

2.2. Nghiên Cứu Sức Khỏe Tâm Thần Sinh Viên Hướng Tiếp Cận Mới

Nghiên cứu nhằm tìm hiểu nhận thức của giáo viên tiểu học về SKTT ở trẻ em nói chung và học sinh nói riêng trên 235 giáo viên thuộc 5 khối lớp tại 11 trường tiểu học ở Hà Nội cho thấy nhận thức của giáo viên về SKTT còn mang tính bề mặt, chưa phân biệt và hiểu rõ được các biểu hiện của từng rối loạn cụ thể. Do vậy, việc can thiệp nhằm nâng cao hiểu biết, nhận thức cộng đồng về SKTT chính là góp phần vào nâng cao SKTT cho người dân, đặc biệt việc này sẽ hiệu quả hơn khi chúng ta có sự can thiệp sớm.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Về Tương Quan Sức Khỏe Tâm Thần

Hiện nay đã có một số can thiệp về SKTT được thực hiện tại các trường trung học, nhưng các cơ sở giáo dục đại học thường không nhận được sự quan tâm. Những nghiên cứu hiện có về chăm sóc SKTT ở sinh viên có xu hướng tập trung vào những người tham gia các khoá học về sức khoẻ như y học, điều dưỡng và tâm lý học. Rất ít nghiên cứu đã đánh giá kiến thức về SKTT trong một phạm vi rộng lớn của sinh viên. Như vậy, dường như chưa có một sự đánh giá đầy đủ về hiểu biết, nhận thức của sinh viên cũng như tình trạng SKTT của họ.

3.1. Mục Tiêu Của Khảo Sát Sức Khỏe Tâm Thần Sinh Viên Tại Hà Nội

Để tạo tiền đề cho các chương trình nâng cao sức khoẻ cũng như góp phần vào việc cung cấp thêm một góc nhìn về tình trạng SKTT ở sinh viên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Tương quan giữa các dấu hiệu tổn thương SKTT với nhận thức về SKTT của sinh viên tại Hà Nội” nhằm tìm hiểu tình trạng SKTT và hiểu biết của họ về vấn đề SKTT. Nghiên cứu được tiến hành nhằm mục đích chỉ ra thực trạng tổn thương SKTT và nhận thức của sinh viên về SKTT. Đồng thời, xác định mối quan hệ giữa tình trạng tổn thương SKTT và nhận thức về SKTT của sinh viên tại Hà Nội.

3.2. Đối Tượng Và Phạm Vi Nghiên Cứu Sức Khỏe Tâm Thần

Đối tượng nghiên cứu là mối tương quan giữa tình trạng tổn thương SKTT và nhận thức của sinh viên về SKTT của sinh viên tại Hà Nội. Khách thể nghiên cứu là 559 sinh viên đại học năm thứ 3 thuộc các nhóm ngành kinh tế, kỹ thuật, xã hội và nhóm ngành khác trên địa bàn Hà Nội. Giả thuyết khoa học là tỉ lệ sinh viên có vấn đề về SKTT khoảng từ 20% - 30%. Nhận thức của sinh về đối với các vấn đề liên quan tới SKTT không cao điều này thể hiện ở việc sinh viên chưa nhận biết được một số rối loạn cụ thể, cũng như thái độ của họ đối với bệnh tâm thần và niềm tin đối với mức độ hữu ích của các phương pháp trị liệu.

3.3. Giả Thuyết Về Mối Liên Hệ Sức Khỏe Tâm Thần Và Nhận Thức

Có tương quan giữa nhận thức của sinh viên đối với SKTT với tình trạng SKTT của họ. Theo đó, những sinh viên có tình trạng SKTT kém sẽ có nhận thức tốt hơn đối với các vấn đề liên quan tới SKTT. Nhiệm vụ nghiên cứu lý luận là hệ thống hoá cơ sở lý luận, các tài liệu liên quan về dấu hiệu tổn thương SKTT và nhận thức về SKTT để làm cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Sức Khỏe Tâm Thần Sinh Viên Tại Hà Nội

Nhiệm vụ nghiên cứu thực tiễn là xây dựng bộ công cụ nghiên cứu để tìm hiểu thực trạng tổn thương SKTT và nhận thức của sinh viên về SKTT. Tìm hiểu thực trạng tổn thương SKTT của sinh viên Hà Nội, đồng thời tìm hiểu thực trạng nhận thức của họ về SKTT ở các khía cạnh: khả năng nhận biết các rối loạn cụ thể; mức độ tự tin với việc tìm kiếm thông tin về bệnh tâm thần; định kiến với bệnh tâm thần; thái độ tích cực với bệnh tâm thần và niềm tin về mức độ hữu ích của các hình thức can thiệp trị liệu.

4.1. Thực Trạng Tổn Thương Sức Khỏe Tâm Thần Của Sinh Viên

Đưa ra một số đề xuất nhằm nâng cao nhận thức của sinh viên về SKTT. Giới hạn phạm vi nghiên cứu về khách thể nghiên cứu chính là sinh viên đại học năm thứ 3 tại Hà Nội. Về giới hạn nghiên cứu là 559 sinh viên năm thứ 3 tại 5 trường Đại học (ĐH) thuộc các khối ngành kinh tế, kỹ thuật, xã hội và nhóm ngành khác. Về địa bàn nghiên cứu là dữ liệu được thu thập ở 5 trường đại học tại Hà Nội: ĐH Kinh tế quốc dân (khối ngành kinh tế); ĐH Kiến trúc (khối ngành kỹ thuật), ĐH Khoa học xã hội và nhân văn và ĐH Lao động xã hội (khối ngành xã hội); ĐH Y tế công cộng (khối ngành khác).

4.2. Đánh Giá Nhận Thức Về Sức Khỏe Tâm Thần Của Sinh Viên

Nguồn thông tin là sinh viên tự trả lời vào bộ công cụ được phát. Phương pháp nghiên cứu lý luận được sử dụng để hệ thống lại cơ sở lý thuyết, đồng thời tìm hiểu các nghiên cứu đã có về SKTT, về tình trạng, nhận thức về SKTT của sinh viên, thanh niên bằng việc tham khảo các công trình nghiên cứu, sách, báo, tạp chí chuyên ngành, v. Tìm hiểu các bộ công cụ nghiên cứu của các đề tài đi trước về nhận thức SKTT, và tình trạng SKTT để học tập kinh nghiệm và phát triển bộ công cụ phù hợp với văn hoá Việt Nam sử dụng cho đề tài.

V. Phân Tích Tương Quan Giữa Sức Khỏe Tâm Thần Và Nhận Thức

Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Các số liệu thống kê được sử dụng trong luận văn chủ yếu được tổng hợp và phân tích từ bảng hỏi chuẩn hoá. Để đo lường nhận thức của sinh viên về SKTT, đề tài sử dụng 2 thang đo: Thang đo về hiểu biết SKTT (MHLS) (O'Connor & Casey, 2015) và thang đo niềm tin về mức độ hữu ích của các phương pháp trị liệu (Anthony E. Đối với việc đánh giá tình trạng SKTT của đối tượng tham gia, chúng tôi sử dụng thang đo điểm mạnh, điểm yếu (SDQ, Goodman, 1997) cho đối tượng trên 18 tuổi.

5.1. Thống Kê Dữ Liệu Về Sức Khỏe Tâm Thần Sinh Viên

Phương pháp xử lý thông tin Áp dụng các nguyên thắc thống kê xã hội học, số liệu của đề tài được mã hoá và xử lý bằng chương trình SPSS phiên bản 21. Trong giới hạn của đề tài, chúng tôi chủ yếu sử dụng các phép thống kê mô tả với các giá trị điểm trung bình, độ lệch chuẩn, tỉ lệ %, giá trị tương quan Pearson, phép kiểm định so sánh trung bình hai mẫu độc lập (independent – t – test).

5.2. Đóng Góp Mới Của Nghiên Cứu Về Sức Khỏe Tâm Thần

Nghiên cứu này giúp bổ sung thêm nguồn tài liệu trong lĩnh vực SKTT, cụ thể là thực trạng tổn thương SKTT và nhận thức về SKTT của sinh viên. Ngoài ra, nghiên cứu cũng sẽ cung cấp thêm các số liệu, kết quả thực tế về tổn thương SKTT và nhận thức về SKTT của sinh viên. Kết quả nghiên cứu sẽ là tiền đề cho các chương trình nâng cao sức khỏe tâm thần cho thanh niên, đặc biệt là sinh viên tại các trường đại học.

VI. Kết Luận Và Khuyến Nghị Về Sức Khỏe Tâm Thần Sinh Viên

Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận Chương 2: Tổ chức và phương pháp nghiên cứu: trình bày về công cụ nghiên cứu, phương pháp lấy mẫu, mẫu nghiên cứu và cách thức phân tích số liệu. Chương 3: Kết quả nghiên cứu: trình bày những kết quả nghên cứu đạt được.

6.1. Tóm Tắt Kết Quả Nghiên Cứu Về Sức Khỏe Tâm Thần

Trong cộng đồng khi nói tới các dấu hiệu tổn thương SKTT là người ta nghĩ tới các biểu hiện qua “bên ngoài”, “hành vi”, hay “cảm xúc”. Các biểu hiện này cũng được xem như là tiêu chí đánh giá một người nào đó có “khoẻ” về mặt SKTT hay không. Do đó, các dấu hiệu tổn thương SKTT cũng được coi như là tình trạng SKTT của con người. Việc nghiên cứu tình trạng SKTT hay các vấn đề liên quan tới SKTT nhằm mục đích tìm hiểu thực trạng cũng như các yếu tố ảnh hưởng để từ đó có được các biện pháp nhằm nâng cao SKTT cho cộng đồng.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Sức Khỏe Tâm Thần Sinh Viên

Trên thế giới đã có khá nhiều các nghiên cứu về các RL tâm thần cụ thể, nhưng về SKTT nói chung vẫn còn hạn chế. Tương tự vậy các nghiên cứu về nhận thức của sinh viên đối với SKTT nói chung cũng chưa có nhiều trong khi các nghiên cứu về nhận thức SKTT đối với từng bệnh riêng lẻ lại khá phổ biến. Nhiều thành viên trong cộng đồng không thể nhận ra các rối loạn cụ thể hoặc các loại rối loạn tâm lý khác nhau.

Tổng quan nghiên cứu

Sức khỏe tâm thần (SKTT) của sinh viên đại học là một vấn đề ngày càng được quan tâm trên toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh áp lực học tập và cuộc sống hiện đại gia tăng. Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh Hoa Kỳ (CDC), khoảng 13-20% trẻ em và thanh thiếu niên tại Mỹ gặp các rối loạn tâm thần trong một năm nhất định, trong đó tự tử là nguyên nhân tử vong thứ hai ở nhóm tuổi 12-17. Tại Việt Nam, theo kết quả điều tra quốc gia SAVY 2009, 73,1% thanh thiếu niên từng trải qua cảm giác buồn chán và vô ích ảnh hưởng đến học tập và sinh hoạt, 21,3% cảm thấy hoàn toàn vô vọng về tương lai và 4,1% từng nghĩ đến việc tự sát, tăng khoảng 30% so với 5 năm trước đó.

Sinh viên đại học, đặc biệt là sinh viên năm thứ ba tại Hà Nội, là nhóm đối tượng trọng tâm nghiên cứu do đây là giai đoạn có nhiều biến động tâm lý và áp lực học tập. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng tổn thương SKTT và nhận thức về SKTT của sinh viên, đồng thời xác định mối tương quan giữa hai yếu tố này. Nghiên cứu được thực hiện trên 559 sinh viên năm thứ ba thuộc 5 trường đại học tại Hà Nội, đại diện cho các nhóm ngành kinh tế, kỹ thuật, xã hội và y tế công cộng. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng các chương trình can thiệp nâng cao nhận thức và cải thiện sức khỏe tâm thần cho sinh viên, góp phần giảm thiểu các hậu quả tiêu cực về học tập và xã hội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về sức khỏe tâm thần và nhận thức sức khỏe tâm thần. Khái niệm SKTT theo WHO được định nghĩa là trạng thái lành mạnh, trong đó cá nhân nhận ra năng lực bản thân, có khả năng đối phó với stress thông thường, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng. Dấu hiệu tổn thương SKTT được hiểu là các biểu hiện bất thường về cảm xúc, hành vi, tăng động giảm chú ý, mối quan hệ xã hội và ứng xử xã hội, được đánh giá qua thang đo SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire).

Nhận thức về SKTT được định nghĩa theo Jorm (1997) là kiến thức và niềm tin về các rối loạn tâm thần, bao gồm khả năng nhận biết các rối loạn cụ thể, mức độ tự tin trong việc tìm kiếm thông tin, định kiến, thái độ tích cực và niềm tin về hiệu quả các phương pháp trị liệu. Thang đo MHLS (Mental Health Literacy Scale) được sử dụng để đánh giá nhận thức này, gồm 4 tiểu thang: nhận biết rối loạn, tự tin tìm kiếm thông tin, định kiến và thái độ tích cực với bệnh tâm thần. Ngoài ra, thang đo niềm tin về mức độ hữu ích của các hình thức trị liệu (Jorm, 2005) được áp dụng để đánh giá quan điểm về các phương pháp can thiệp như lối sống, trị liệu tâm lý, sử dụng thuốc và nguồn thông tin.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp điều tra cắt ngang với mẫu gồm 559 sinh viên năm thứ ba từ 5 trường đại học tại Hà Nội: Đại học Kiến trúc, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Kinh tế quốc dân, Đại học Lao động xã hội và Đại học Y tế công cộng. Mẫu được chọn theo phương pháp chọn mẫu cụm ngẫu nhiên, lớp học là đơn vị cụm, đảm bảo đại diện cho các nhóm ngành đào tạo chính.

Dữ liệu được thu thập qua bảng hỏi chuẩn hóa gồm thang đo SDQ để đánh giá tình trạng SKTT và thang đo MHLS cùng thang đo niềm tin về trị liệu để đánh giá nhận thức về SKTT. Thời gian thu thập dữ liệu diễn ra trong năm 2017. Số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS phiên bản 21, sử dụng các phương pháp thống kê mô tả (tần suất, tỷ lệ %, điểm trung bình, độ lệch chuẩn), phân tích tương quan Pearson và kiểm định t độc lập để đánh giá mối quan hệ giữa các biến.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tình trạng tổn thương SKTT của sinh viên: Kết quả thang đo SDQ cho thấy khoảng 25% sinh viên có dấu hiệu tổn thương SKTT ở mức độ từ ranh giới đến bất thường. Trong đó, các vấn đề liên quan đến cảm xúc chiếm tỷ lệ cao nhất với 19,46%, tiếp theo là các vấn đề hành vi và tăng động giảm chú ý. Tỷ lệ sinh viên có biểu hiện rối loạn lo âu chiếm 35,1%, ám sợ xã hội 32,4%, và rối loạn hoảng sợ 34,4%.

2. Nhận thức về SKTT: Sinh viên có mức độ nhận thức về SKTT ở mức trung bình với điểm trung bình tổng thang MHLS khoảng 3,2 trên thang 5. Khả năng nhận biết các rối loạn cụ thể như trầm cảm, rối loạn lo âu lan tỏa, và rối loạn lưỡng cực còn hạn chế, với tỷ lệ nhận biết đúng dưới 40%. Mức độ tự tin trong việc tìm kiếm thông tin về bệnh tâm thần chỉ đạt khoảng 50%. Định kiến với bệnh tâm thần vẫn còn phổ biến, với hơn 40% sinh viên đồng ý với các quan điểm sai lệch như bệnh tâm thần là dấu hiệu yếu đuối hoặc người bệnh nguy hiểm. Thái độ tích cực với người bệnh tâm thần chỉ đạt khoảng 60%, thể hiện sự e ngại trong giao tiếp và hợp tác.

3. Niềm tin về các phương pháp trị liệu: Sinh viên đánh giá cao các hình thức trị liệu lối sống như tham gia hoạt động thể chất, thiền, yoga với tỷ lệ đồng ý trên 70%. Trị liệu tâm lý cũng được đánh giá tích cực với khoảng 65% sinh viên tin tưởng. Tuy nhiên, niềm tin vào việc sử dụng thuốc và can thiệp y tế thấp hơn, chỉ khoảng 40-50%. Nguồn thông tin qua mạng và sách được xem là hữu ích nhưng chưa được khai thác triệt để.

4. Tương quan giữa tình trạng SKTT và nhận thức: Phân tích tương quan Pearson cho thấy có mối liên hệ thuận giữa mức độ tổn thương SKTT và nhận thức về SKTT (r ≈ 0,35, p < 0,01). Sinh viên có dấu hiệu tổn thương SKTT nặng hơn thường có nhận thức tốt hơn về các rối loạn và phương pháp điều trị, có thể do trải nghiệm cá nhân hoặc tiếp xúc nhiều hơn với thông tin liên quan.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước cho thấy tỷ lệ tổn thương SKTT ở sinh viên dao động từ 20-30%, với các biểu hiện chủ yếu là rối loạn lo âu và trầm cảm. Mức độ nhận thức về SKTT của sinh viên còn hạn chế, đặc biệt trong việc nhận biết các rối loạn cụ thể và giảm định kiến, điều này ảnh hưởng đến khả năng tìm kiếm sự trợ giúp kịp thời. Mối tương quan thuận giữa tổn thương SKTT và nhận thức cho thấy những sinh viên gặp khó khăn về tâm thần có xu hướng hiểu biết hơn, tuy nhiên vẫn còn nhiều sinh viên chưa nhận thức đúng về tình trạng của mình.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ các nhóm vấn đề SKTT, biểu đồ tròn về mức độ nhận thức và thái độ, cũng như bảng phân tích tương quan giữa các biến. So sánh với các nghiên cứu tại Úc và Trung Quốc, mức độ nhận thức của sinh viên Hà Nội thấp hơn, phản ánh sự cần thiết của các chương trình giáo dục và can thiệp phù hợp tại Việt Nam.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tổ chức các chương trình đào tạo nâng cao nhận thức SKTT cho sinh viên: Triển khai các khóa học, hội thảo về SKTT nhằm tăng khả năng nhận biết các rối loạn tâm thần, giảm định kiến và khuyến khích tìm kiếm sự trợ giúp. Mục tiêu nâng tỷ lệ nhận biết các rối loạn lên trên 60% trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: các trường đại học phối hợp với chuyên gia tâm lý.

2. Phát triển hệ thống tư vấn tâm lý tại các trường đại học: Thiết lập các trung tâm tư vấn chuyên nghiệp, dễ tiếp cận để hỗ trợ sinh viên có dấu hiệu tổn thương SKTT. Mục tiêu tăng số lượt sinh viên được tư vấn lên 30% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu trường, phòng công tác sinh viên.

3. Xây dựng các kênh thông tin đa dạng và thân thiện: Cung cấp thông tin về SKTT qua website, mạng xã hội, sách hướng dẫn và các buổi giao lưu trực tiếp nhằm nâng cao mức độ tự tin tìm kiếm thông tin của sinh viên. Mục tiêu tăng 50% sinh viên tự tin tìm kiếm thông tin trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Bộ phận truyền thông trường, các tổ chức xã hội.

4. Tăng cường hợp tác với các chuyên gia y tế và tâm lý: Tổ chức các buổi khám sàng lọc SKTT định kỳ, phối hợp với bệnh viện và chuyên gia để can thiệp sớm cho sinh viên có dấu hiệu tổn thương. Mục tiêu giảm tỷ lệ sinh viên có tổn thương SKTT nặng xuống dưới 15% trong 5 năm. Chủ thể thực hiện: Nhà trường, bệnh viện tâm thần, trung tâm y tế dự phòng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý giáo dục đại học: Có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho sinh viên, thiết kế chương trình đào tạo phù hợp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và giảm tỷ lệ bỏ học.

2. Chuyên gia tâm lý và cán bộ tư vấn học đường: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn về tình trạng và nhận thức SKTT của sinh viên, giúp phát triển các phương pháp can thiệp hiệu quả, phù hợp với đặc điểm văn hóa và tâm lý của sinh viên Việt Nam.

3. Sinh viên và tổ chức sinh viên: Hiểu rõ hơn về các dấu hiệu tổn thương SKTT và nhận thức đúng đắn về sức khỏe tâm thần, từ đó chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ và tham gia các hoạt động nâng cao sức khỏe tâm thần.

4. Nhà nghiên cứu và học giả trong lĩnh vực tâm lý học và giáo dục: Luận văn cung cấp cơ sở dữ liệu và phương pháp nghiên cứu có thể tham khảo để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về sức khỏe tâm thần trong nhóm thanh niên và sinh viên.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao sức khỏe tâm thần của sinh viên lại quan trọng?
   Sức khỏe tâm thần ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng học tập, quan hệ xã hội và phát triển cá nhân của sinh viên. Các vấn đề tâm thần không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn đến giảm hiệu suất học tập, bỏ học và các hậu quả nghiêm trọng khác.

2. Dấu hiệu tổn thương sức khỏe tâm thần thường gặp ở sinh viên là gì?
   Các dấu hiệu phổ biến gồm cảm xúc buồn bã kéo dài, lo âu quá mức, khó kiểm soát cảm xúc, hành vi hung hăng, tăng động giảm chú ý, và khó khăn trong quan hệ xã hội. Những biểu hiện này ảnh hưởng đến sinh hoạt và học tập hàng ngày.

3. Nhận thức về sức khỏe tâm thần của sinh viên hiện nay ra sao?
   Nghiên cứu cho thấy nhận thức của sinh viên còn hạn chế, đặc biệt trong việc nhận biết các rối loạn cụ thể và giảm định kiến. Nhiều sinh viên chưa tự tin trong việc tìm kiếm thông tin và hỗ trợ chuyên môn.

4. Làm thế nào để nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần cho sinh viên?
   Có thể tổ chức các chương trình giáo dục, hội thảo, cung cấp tài liệu thông tin, phát triển các kênh tư vấn và hỗ trợ tâm lý tại trường học nhằm tăng cường kiến thức và thái độ tích cực về SKTT.

5. Mối quan hệ giữa tổn thương SKTT và nhận thức về SKTT là gì?
   Sinh viên có dấu hiệu tổn thương SKTT thường có nhận thức tốt hơn về các vấn đề tâm thần, có thể do trải nghiệm cá nhân hoặc tiếp xúc nhiều hơn với thông tin. Tuy nhiên, nhận thức chưa đồng đều và cần được nâng cao cho toàn bộ sinh viên.

Kết luận

• Khoảng 25% sinh viên năm thứ ba tại Hà Nội có dấu hiệu tổn thương sức khỏe tâm thần, chủ yếu là các vấn đề về cảm xúc và lo âu.
• Nhận thức về sức khỏe tâm thần của sinh viên còn ở mức trung bình, với nhiều định kiến và hạn chế trong việc nhận biết các rối loạn cụ thể.
• Có mối tương quan thuận giữa tình trạng tổn thương SKTT và nhận thức về SKTT, cho thấy sinh viên gặp khó khăn tâm thần có xu hướng hiểu biết hơn.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chương trình can thiệp nâng cao nhận thức và hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho sinh viên.
• Các bước tiếp theo cần tập trung vào phát triển hệ thống tư vấn, đào tạo nhận thức và hợp tác với chuyên gia y tế để can thiệp sớm, giảm thiểu tác động tiêu cực đến sinh viên và xã hội.

Hãy hành động ngay hôm nay để nâng cao sức khỏe tâm thần cho sinh viên – nguồn lực tương lai của đất nước!