Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh y học hiện đại ngày càng phát triển, việc nâng cao chất lượng dịch vụ y tế không chỉ dừng lại ở việc đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cơ bản mà còn tập trung vào trải nghiệm của bệnh nhân. Trải nghiệm bệnh nhân được xem là một trong ba trụ cột quan trọng của chất lượng bệnh viện bên cạnh an toàn bệnh nhân và hiệu quả điều trị lâm sàng. Năm 2018, tại Khoa Ngoại, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, với số lượng bệnh nhân điều trị nội trú lớn và đa dạng, việc khảo sát trải nghiệm bệnh nhân trở nên cấp thiết nhằm cải thiện chất lượng dịch vụ y tế. Nghiên cứu này được thực hiện trên 225 bệnh nhân điều trị nội trú trong khoảng thời gian từ tháng 11 đến tháng 12 năm 2018, nhằm mô tả trải nghiệm của bệnh nhân và phân tích các yếu tố liên quan.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá trải nghiệm của bệnh nhân điều trị nội trú tại Khoa Ngoại, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội năm 2018 và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm này. Nghiên cứu tập trung vào 7 lĩnh vực chính bao gồm chăm sóc của điều dưỡng, chăm sóc của bác sĩ, môi trường bệnh viện, trải nghiệm cá nhân trong quá trình điều trị, trải nghiệm khi xuất viện, nhận xét tổng quan về bệnh viện và hiểu biết về chăm sóc sau xuất viện. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp bệnh viện nhận diện các điểm mạnh, điểm yếu trong cung cấp dịch vụ mà còn góp phần nâng cao sự hài lòng và trung thành của bệnh nhân, đồng thời hỗ trợ quản lý bệnh viện trong việc cải tiến quy trình và nâng cao chất lượng chăm sóc.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên khung lý thuyết về trải nghiệm bệnh nhân, được định nghĩa là phản ứng của bệnh nhân đối với các sự kiện thực tế trong quá trình chăm sóc sức khỏe, phản ánh sự thực hiện của nhân viên y tế và các yếu tố môi trường bệnh viện. Khung lý thuyết phân tích trải nghiệm bệnh nhân thành ba nhóm biến chính: biến thiết kế (nhân khẩu học, môi trường bệnh viện), biến tổ chức (quy trình khám chữa bệnh, văn hóa tôn trọng, năng lực nhân viên) và biến kết quả (an toàn bệnh nhân, hiệu quả điều trị, sự hài lòng và giao tiếp giữa bệnh nhân và nhân viên y tế).

Ngoài ra, nghiên cứu phân biệt rõ ràng giữa trải nghiệm bệnh nhân và hài lòng bệnh nhân. Trải nghiệm bệnh nhân tập trung vào các sự kiện thực tế và có thể đo lường được, trong khi hài lòng bệnh nhân là cảm nhận chủ quan dựa trên kỳ vọng cá nhân. Việc đo lường trải nghiệm bệnh nhân giúp cung cấp thông tin chi tiết về các khâu cần cải tiến trong dịch vụ y tế, từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc và kết quả điều trị.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang với phương pháp định lượng, tiến hành khảo sát trên 225 bệnh nhân điều trị nội trú tại Khoa Ngoại, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong tháng 11 và 12 năm 2018. Cỡ mẫu được tính toán dựa trên tỷ lệ trải nghiệm tích cực chung khoảng 87,4% từ nghiên cứu tại Thượng Hải, với sai số 5%, cho kết quả cần tối thiểu 222 mẫu, do đó 225 mẫu được chọn để đảm bảo độ tin cậy.

Phương pháp chọn mẫu thuận tiện được áp dụng do đặc thù bệnh nhân nội trú tại khoa Ngoại. Bộ công cụ khảo sát sử dụng là phiên bản tiếng Việt của bộ câu hỏi CAHPS (Consumer Assessment of Healthcare Providers and Systems) gồm 27 câu hỏi theo 7 lĩnh vực, đánh giá trải nghiệm bệnh nhân trên thang điểm 4 mức độ (không bao giờ đến luôn luôn) và thang điểm 0-10 cho đánh giá tổng quan bệnh viện. Dữ liệu được thu thập bằng hình thức tự điền ngay sau khi bệnh nhân hoàn thành đợt điều trị nội trú.

Số liệu được nhập và xử lý bằng phần mềm Epidata 3.1 và Stata 13. Phân tích bao gồm thống kê mô tả tỷ lệ phần trăm, điểm trung bình trải nghiệm và phân tích hồi quy đa biến để xác định các yếu tố liên quan đến trải nghiệm tích cực của bệnh nhân. Các biện pháp kiểm soát sai số như tập huấn điều tra viên, điều tra thử và giải thích rõ mục đích nghiên cứu được thực hiện nhằm đảm bảo tính chính xác và khách quan của dữ liệu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thông tin nhân khẩu học và đặc điểm bệnh nhân: Trong 225 bệnh nhân, nam chiếm 54,2%, nữ 45,8%. Nhóm tuổi 30-49 chiếm 36%, nhóm trên 70 tuổi chiếm 12%. Đa số bệnh nhân đã kết hôn (80,4%) và có trình độ trung cấp, cao đẳng chiếm 49,3%. Về nơi sinh sống, 53,8% sống tại thành thị, 36% nông thôn. Kinh tế hộ gia đình chủ yếu ở mức trung bình (80,4%), và 92,4% bệnh nhân tự chi trả được chi phí điều trị.

  2. Trải nghiệm chăm sóc của điều dưỡng: Tỷ lệ trải nghiệm tích cực chung đạt 88,9% trở lên ở các khía cạnh như được điều dưỡng tôn trọng (94,2%), được lắng nghe (88,9%), được giải thích dễ hiểu (88,9%) và được giúp đỡ khi gọi điều dưỡng (94,7%). Tỷ lệ bệnh nhân luôn luôn được điều dưỡng tôn trọng là 57,7%.

  3. Trải nghiệm chăm sóc của bác sĩ: Tỷ lệ trải nghiệm tích cực chung đạt từ 82,2% đến 93,4%. Cụ thể, 93,4% bệnh nhân được bác sĩ tôn trọng và lịch sự, 82,2% được bác sĩ lắng nghe những điều bày tỏ, và 89,8% được bác sĩ giải thích dễ hiểu. Tỷ lệ bệnh nhân luôn luôn được bác sĩ tôn trọng là 54,7%.

  4. Trải nghiệm về môi trường bệnh viện: 98,2% bệnh nhân đánh giá phòng bệnh và phòng vệ sinh được lau dọn sạch sẽ, trong khi chỉ có 74,2% đánh giá nơi xung quanh phòng bệnh yên tĩnh ban đêm. Tỷ lệ bệnh nhân luôn luôn cảm nhận môi trường sạch sẽ là 61,3%.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy phần lớn bệnh nhân điều trị nội trú tại Khoa Ngoại có trải nghiệm tích cực về chăm sóc của điều dưỡng và bác sĩ, cũng như môi trường bệnh viện. Tỷ lệ trải nghiệm tích cực trên 80% ở hầu hết các khía cạnh phản ánh chất lượng dịch vụ y tế được duy trì ở mức cao. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân cảm nhận sự yên tĩnh xung quanh phòng bệnh thấp hơn (74,2%) cho thấy cần cải thiện môi trường vật lý để nâng cao trải nghiệm.

So sánh với nghiên cứu tại Thượng Hải, tỷ lệ trải nghiệm tích cực chung của bệnh nhân tại Khoa Ngoại tương đương hoặc cao hơn, đặc biệt trong khía cạnh tôn trọng và giải thích của nhân viên y tế. Điều này có thể do sự chú trọng của bệnh viện trong việc đào tạo nhân viên và cải tiến quy trình chăm sóc. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân được bác sĩ lắng nghe còn thấp hơn so với các khía cạnh khác, phản ánh nhu cầu tăng cường giao tiếp hiệu quả giữa bác sĩ và bệnh nhân.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ phần trăm trải nghiệm tích cực theo từng khía cạnh chăm sóc và môi trường, giúp trực quan hóa điểm mạnh và điểm cần cải thiện. Bảng phân tích hồi quy đa biến cũng có thể minh họa các yếu tố nhân khẩu học và tình trạng bệnh ảnh hưởng đến trải nghiệm tích cực, hỗ trợ định hướng chính sách cải tiến.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo kỹ năng giao tiếp cho nhân viên y tế: Tập trung nâng cao khả năng lắng nghe và giải thích của bác sĩ và điều dưỡng nhằm cải thiện trải nghiệm bệnh nhân, đặc biệt trong việc tham gia quyết định điều trị. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban lãnh đạo bệnh viện phối hợp phòng đào tạo.

  2. Cải thiện môi trường bệnh viện: Nâng cấp cơ sở vật chất, đặc biệt là phòng bệnh và khu vực xung quanh để đảm bảo sự yên tĩnh và sạch sẽ, giảm thiểu tiếng ồn ban đêm. Thời gian thực hiện: 12 tháng; Chủ thể: Phòng quản lý cơ sở vật chất bệnh viện.

  3. Xây dựng quy trình chăm sóc lấy bệnh nhân làm trung tâm: Tối ưu hóa quy trình khám, điều trị và xuất viện nhằm giảm thiểu thời gian chờ đợi và tăng sự hài lòng của bệnh nhân. Thời gian thực hiện: 9 tháng; Chủ thể: Ban quản lý khoa Ngoại và các phòng ban liên quan.

  4. Tăng cường truyền thông và giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân: Cung cấp thông tin rõ ràng, dễ hiểu về chăm sóc sau xuất viện và thuốc điều trị để nâng cao hiểu biết và tuân thủ điều trị. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Khoa điều dưỡng và phòng giáo dục sức khỏe.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý bệnh viện: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách cải tiến chất lượng dịch vụ, nâng cao trải nghiệm bệnh nhân và tăng cường hiệu quả quản lý.

  2. Nhân viên y tế (bác sĩ, điều dưỡng): Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm bệnh nhân để điều chỉnh thái độ, kỹ năng giao tiếp và quy trình chăm sóc phù hợp.

  3. Nhà nghiên cứu y tế công cộng: Tham khảo phương pháp nghiên cứu và kết quả để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về trải nghiệm bệnh nhân trong các bối cảnh khác nhau.

  4. Cơ quan quản lý y tế và hoạch định chính sách: Dựa trên bằng chứng khoa học để xây dựng các tiêu chuẩn, hướng dẫn và chương trình đào tạo nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế toàn quốc.

Câu hỏi thường gặp

  1. Trải nghiệm bệnh nhân khác gì so với hài lòng bệnh nhân?
    Trải nghiệm bệnh nhân phản ánh các sự kiện thực tế trong quá trình chăm sóc, có thể đo lường và phân tích cụ thể, trong khi hài lòng bệnh nhân là cảm nhận chủ quan dựa trên kỳ vọng cá nhân. Trải nghiệm cung cấp thông tin chi tiết hơn để cải tiến dịch vụ.

  2. Tại sao chọn bộ công cụ CAHPS để khảo sát?
    CAHPS được đánh giá cao về tính giá trị và độ tin cậy, phù hợp với nhiều quốc gia và văn hóa, có thể so sánh kết quả giữa các cơ sở y tế, giúp bệnh viện xác định điểm mạnh và điểm yếu trong trải nghiệm bệnh nhân.

  3. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến trải nghiệm tích cực của bệnh nhân?
    Giao tiếp hiệu quả giữa nhân viên y tế và bệnh nhân, sự tôn trọng, giải thích rõ ràng và môi trường bệnh viện sạch sẽ, yên tĩnh là những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến trải nghiệm tích cực.

  4. Làm thế nào để cải thiện trải nghiệm bệnh nhân trong bệnh viện?
    Cải thiện kỹ năng giao tiếp của nhân viên y tế, nâng cấp cơ sở vật chất, tối ưu hóa quy trình chăm sóc và tăng cường giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân là các giải pháp thiết thực và hiệu quả.

  5. Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các khoa khác không?
    Mặc dù nghiên cứu tập trung vào Khoa Ngoại, các phương pháp và kết quả có thể tham khảo để áp dụng cho các khoa khác, tuy nhiên cần điều chỉnh phù hợp với đặc thù từng khoa và đối tượng bệnh nhân.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã mô tả chi tiết trải nghiệm của 225 bệnh nhân điều trị nội trú tại Khoa Ngoại, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội năm 2018 với tỷ lệ trải nghiệm tích cực trên 80% ở hầu hết các khía cạnh.
  • Các yếu tố như giao tiếp, sự tôn trọng của nhân viên y tế và môi trường bệnh viện đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao trải nghiệm bệnh nhân.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để bệnh viện xây dựng các giải pháp cải tiến chất lượng dịch vụ y tế theo hướng lấy bệnh nhân làm trung tâm.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể bao gồm đào tạo nhân viên, cải thiện môi trường, tối ưu hóa quy trình và tăng cường giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân.
  • Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả nhằm nâng cao trải nghiệm bệnh nhân và chất lượng chăm sóc tại bệnh viện.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao trải nghiệm bệnh nhân và chất lượng dịch vụ y tế tại cơ sở của bạn!