Tổ Chức Lãnh Thổ Du Lịch Tỉnh Ninh Bình: Nghiên Cứu và Giải Pháp Phát Triển

Tổ chức lãnh thổ du lịch là sự sắp xếp, bố trí không gian các hoạt động du lịch một cách hợp lý, nhằm khai thác hiệu quả các nguồn lực, đáp ứng nhu cầu của du khách và bảo vệ môi trường. Vai trò của TCLTDL thể hiện ở việc tạo ra các sản phẩm du lịch đa dạng, nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng cường khả năng cạnh tranh và góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Theo Hiệp hội IOUTO, du lịch là hoạt động của dân cư trong thời gian rỗi, liên quan đến sự di chuyển và lưu lại tạm thời bên ngoài nơi cư trú thường xuyên.

Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến TCLTDL, bao gồm: tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, chính sách phát triển du lịch, thị trường khách du lịch và các yếu tố kinh tế - xã hội khác. Việc phân tích và đánh giá đầy đủ các yếu tố này là cơ sở để xây dựng quy hoạch và kế hoạch phát triển du lịch phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương. Cần chú trọng đến việc sử dụng hợp lý tài nguyên, giải quyết việc làm, nâng cao đời sống nhân dân và thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội.

Ninh Bình sở hữu nguồn tài nguyên du lịch phong phú và đa dạng, bao gồm cả tài nguyên tự nhiên (như cảnh quan, địa chất, sinh thái) và tài nguyên nhân văn (như di tích lịch sử, văn hóa, lễ hội). Tuy nhiên, việc khai thác và bảo tồn các tài nguyên này chưa thực sự hiệu quả. Cần có những giải pháp để phát huy tối đa tiềm năng của tài nguyên, đồng thời bảo vệ và gìn giữ những giá trị văn hóa, lịch sử. Theo Quyết định Số 1124/QĐ-UBND ngày 30-8-2018 của UBND tỉnh Ninh Bình về “Phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” [21], cần có những giải pháp cụ thể để khai thác hiệu quả tài nguyên du lịch.

Cơ sở hạ tầng và dịch vụ du lịch đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và sức hấp dẫn của điểm đến. Ninh Bình đã có những đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng, tuy nhiên vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là về giao thông, lưu trú và các dịch vụ hỗ trợ du lịch. Cần có những giải pháp để nâng cấp và hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đồng thời phát triển các dịch vụ du lịch đa dạng và chất lượng cao. Cần chú trọng đến việc xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại; sản phẩm du lịch có chất lượng cao, đa dạng, có thương hiệu, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, cạnh tranh được với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Việc TCLTDL hiện tại ở Ninh Bình vẫn còn nhiều bất cập, thể hiện ở sự phân bố không đồng đều của các hoạt động du lịch, sự thiếu liên kết giữa các điểm đến, sự trùng lặp về sản phẩm và dịch vụ. Cần có những đánh giá khách quan và khoa học để xác định những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức, từ đó đưa ra những giải pháp để tổ chức lãnh thổ du lịch Ninh Bình một cách hiệu quả hơn. Cần tận dụng tối đa các nguồn lực bên ngoài, trên cơ sở kế thừa những kết quả nghiên cứu về vấn đề tổ chức lãnh thổ du lịch.

Đến năm 2030, du lịch Ninh Bình phấn đấu trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, có tính chuyên nghiệp cao, có hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật đồng bộ và hiện đại, sản phẩm du lịch đa dạng và chất lượng, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, cạnh tranh được với các nước trong khu vực và trên thế giới. Cần tập trung vào việc phát triển các loại hình du lịch đặc trưng như du lịch văn hóa, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng và du lịch nghỉ dưỡng.

Cần có quy hoạch tổng thể và chi tiết về TCLTDL, đảm bảo sự phân bố hợp lý của các hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh. Cần phân vùng du lịch dựa trên các tiêu chí về tài nguyên, cơ sở hạ tầng, thị trường và khả năng liên kết. Các vùng du lịch cần có những sản phẩm và dịch vụ đặc trưng, tạo sự đa dạng và hấp dẫn cho du khách. Cần chú ý mối quan hệ của Ninh Bình với vùng du lịch Đồng bằng sông Hồng và duyên hải Đông Bắc.

Cần phát triển các sản phẩm du lịch đa dạng và chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của các phân khúc thị trường khác nhau. Cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng dịch vụ, từ khâu đón tiếp, vận chuyển, lưu trú đến các hoạt động vui chơi, giải trí. Cần khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào hoạt động du lịch, tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo và mang đậm bản sắc văn hóa địa phương. Cần phát triển các loại hình du lịch Homestay tại Gia Vân - Gia Viễn.

Cần xây dựng các tuyến du lịch liên kết các điểm đến nổi tiếng như Tràng An, Tam Cốc - Bích Động, Cố đô Hoa Lư, Chùa Bái Đính, tạo ra những hành trình khám phá đa dạng và hấp dẫn. Cần chú trọng đến việc phát triển giao thông kết nối, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách di chuyển giữa các điểm đến. Cần xây dựng các sản phẩm du lịch trọn gói, kết hợp các hoạt động tham quan, vui chơi, giải trí và mua sắm.

Mỗi vùng du lịch cần có những sản phẩm đặc trưng, tạo sự khác biệt và thu hút du khách. Vùng Hoa Lư - Tam Cốc - Bích Động có thể phát triển du lịch văn hóa, lịch sử và sinh thái. Vùng Cúc Phương - Vân Long có thể phát triển du lịch sinh thái và cộng đồng. Vùng Kim Sơn có thể phát triển du lịch biển và nghỉ dưỡng. Cần tìm hiểu cấu trúc cảnh quan vùng Ninh Bình ứng dụng vào định hướng tổ chức du lịch sinh thái.

Nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch. Cần có những chương trình đào tạo và bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ quản lý, hướng dẫn viên, nhân viên phục vụ. Cần khuyến khích các doanh nghiệp du lịch đầu tư vào việc nâng cao trình độ chuyên môn cho nhân viên. Cần phân tích mối quan hệ giữa nguồn lao động với phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình.

Du lịch tạo ra nguồn thu nhập lớn cho ngân sách nhà nước, góp phần tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống người dân. Tuy nhiên, du lịch cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực như lạm phát, tăng giá dịch vụ và sự phụ thuộc vào ngành du lịch. Cần có những giải pháp để tối đa hóa lợi ích kinh tế và giảm thiểu những tác động tiêu cực.

Du lịch góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần và tăng cường giao lưu, hợp tác giữa các vùng miền và quốc gia. Tuy nhiên, du lịch cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực như sự xâm nhập của văn hóa ngoại lai, sự thay đổi lối sống và sự gia tăng tệ nạn xã hội. Cần có những giải pháp để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời ngăn chặn những tác động tiêu cực.

Du lịch có thể góp phần bảo vệ môi trường thông qua việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng. Tuy nhiên, du lịch cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực như ô nhiễm môi trường, suy thoái tài nguyên và mất đa dạng sinh học. Cần có những giải pháp để bảo vệ môi trường, đồng thời phát triển du lịch sinh thái và bền vững.

Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng phát triển du lịch Ninh Bình, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến TCLTDL, đề xuất định hướng và giải pháp phát triển du lịch bền vững. Nghiên cứu cũng đã đề xuất một mô hình tổ chức lãnh thổ du lịch Ninh Bình mới, tập trung vào việc liên kết các điểm đến, phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Cần có những chính sách khuyến khích đầu tư vào du lịch, hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch phát triển sản phẩm và dịch vụ mới. Cần tăng cường quảng bá, xúc tiến du lịch, giới thiệu hình ảnh Ninh Bình đến với du khách trong và ngoài nước. Cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng về bảo vệ môi trường và phát huy các giá trị văn hóa.

Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các chính sách và giải pháp phát triển du lịch, nghiên cứu thị trường khách du lịch tiềm năng, phát triển các sản phẩm du lịch mới và độc đáo, và đánh giá tác động của du lịch đến môi trường và văn hóa. Cần tiếp tục nghiên cứu về du lịch Ninh điển hình là các tác phẩm: Non nước Ninh Bình (Sở du lịch Ninh Bình - 1996).