Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, tiếng Anh ngày càng trở thành ngôn ngữ quan trọng nhất trên thế giới, được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như giáo dục, kinh tế, và giao tiếp quốc tế. Tại Việt Nam, tiếng Anh được đưa vào chương trình giáo dục từ cấp trung học cơ sở đến đại học, trở thành môn học bắt buộc nhằm trang bị cho học sinh, sinh viên khả năng tiếp cận tri thức toàn cầu. Tuy nhiên, thực tế cho thấy năng lực nói tiếng Anh của người học Việt Nam còn nhiều hạn chế, đặc biệt là kỹ năng nói – một trong bốn kỹ năng cơ bản của ngoại ngữ. Theo ước tính, hơn 75% sinh viên tốt nghiệp không thể giao tiếp hiệu quả bằng tiếng Anh do nhiều nguyên nhân như thiếu tự tin, vốn từ vựng hạn chế, và phương pháp học chưa phù hợp.
Luận văn tập trung nghiên cứu các hoạt động ngoài giờ học nhằm nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho sinh viên chương trình Vật lý nâng cao tại Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế. Nghiên cứu được thực hiện với 49 sinh viên, sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính qua bảng hỏi và phỏng vấn. Mục tiêu chính là xác định nhận thức của sinh viên về các hoạt động ngoài giờ học, các hoạt động cụ thể giúp cải thiện kỹ năng nói, cũng như lợi ích mà sinh viên thu được từ các hoạt động này.
Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên chương trình Vật lý nâng cao tại Đại học Huế trong khoảng thời gian học tập tại trường. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp các giải pháp thiết thực giúp sinh viên nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh, từ đó hỗ trợ hiệu quả quá trình học tập với giảng viên nước ngoài và tăng cường khả năng giao tiếp trong môi trường quốc tế.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về kỹ năng nói và hoạt động học tập ngoại khóa trong giảng dạy tiếng Anh như sau:
Lý thuyết về kỹ năng nói (Speaking Skill Theory): Theo Shumin (1997), kỹ năng nói là yếu tố trung tâm trong giao tiếp, phản ánh khả năng sử dụng ngôn ngữ của người học. Thornburry (2005) nhấn mạnh nói là quá trình sản xuất lời nói trong các hoạt động hàng ngày, đòi hỏi sự phối hợp giữa phát âm, ngữ pháp, từ vựng và sự tự tin.
Mô hình hoạt động học tập ngoài giờ (Out-of-Class Activities Model): Các hoạt động ngoài giờ học được xem là phương tiện hỗ trợ phát triển kỹ năng ngôn ngữ thông qua việc tạo môi trường tự nhiên, thoải mái cho người học thực hành. Theo Case (2008) và Chusanachoti (2009), các hoạt động như nghe nhạc, xem phim, tham gia câu lạc bộ tiếng Anh giúp tăng cường vốn từ và sự tự tin khi giao tiếp.
Khái niệm chính:
- Kỹ năng nói tiếng Anh (English Speaking Competence): Khả năng sử dụng tiếng Anh để giao tiếp hiệu quả, bao gồm phát âm, ngữ pháp, từ vựng và sự lưu loát.
- Hoạt động ngoài giờ học (Out-of-Class Activities): Các hoạt động học tập diễn ra bên ngoài lớp học chính thức, do người học tự chọn và thực hiện nhằm nâng cao kỹ năng ngôn ngữ.
- Tự học (Autonomous Learning): Quá trình học tập do người học chủ động điều khiển, lựa chọn phương pháp và nội dung học phù hợp với bản thân.
- Tự tin giao tiếp (Speaking Confidence): Mức độ tin tưởng vào khả năng sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp thu thập dữ liệu định lượng và định tính nhằm đảm bảo tính toàn diện và sâu sắc:
Đối tượng nghiên cứu: 49 sinh viên chương trình Vật lý nâng cao tại Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế.
Phương pháp chọn mẫu: Toàn bộ sinh viên trong chương trình được khảo sát nhằm phản ánh chính xác thực trạng và quan điểm của nhóm nghiên cứu.
Công cụ thu thập dữ liệu:
- Bảng hỏi (Questionnaire): Thu thập thông tin về nhận thức, thái độ, và các hoạt động ngoài giờ học mà sinh viên tham gia.
- Phỏng vấn sâu (Interview): Làm rõ hơn các quan điểm, trải nghiệm và đề xuất của sinh viên về việc nâng cao kỹ năng nói.
Phương pháp phân tích dữ liệu:
- Phân tích định lượng: Sử dụng thống kê mô tả để tổng hợp số liệu về mức độ tham gia và hiệu quả các hoạt động ngoài giờ học.
- Phân tích định tính: Phân tích nội dung phỏng vấn nhằm rút ra các chủ đề chính và nhận xét sâu sắc về các hoạt động và lợi ích.
Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được tiến hành trong một học kỳ, từ việc thiết kế công cụ, thu thập dữ liệu đến phân tích và báo cáo kết quả.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động ngoài giờ học: 92% sinh viên khẳng định hoạt động ngoài giờ học đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh, giúp họ tự tin hơn khi giao tiếp.
Các hoạt động ngoài giờ học phổ biến: Năm hoạt động được sinh viên thực hiện nhiều nhất gồm:
- Nghe và hát theo các bài hát tiếng Anh (85%)
- Xem phim tiếng Anh (78%)
- Tham gia câu lạc bộ tiếng Anh (65%)
- Đọc sách ngữ pháp tiếng Anh (60%)
- Nói chuyện với bạn bè bằng tiếng Anh (55%)
Lợi ích thu được từ hoạt động ngoài giờ học:
- 88% sinh viên cảm thấy tự tin hơn khi nói tiếng Anh.
- 80% cải thiện rõ rệt kỹ năng phát âm và ngữ điệu.
- 75% tăng vốn từ vựng và khả năng diễn đạt ý tưởng.
Vấn đề gặp phải khi học kỹ năng nói trong lớp: 70% sinh viên cho biết họ cảm thấy ngại ngùng, thiếu tự tin do phát âm chưa chuẩn và vốn từ hạn chế. 60% phản ánh số lượng sinh viên đông khiến việc thực hành nói trong lớp bị hạn chế.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu cho thấy hoạt động ngoài giờ học là yếu tố then chốt giúp sinh viên vượt qua các rào cản tâm lý và kỹ năng trong việc học nói tiếng Anh. Việc nghe nhạc và xem phim không chỉ giúp sinh viên làm quen với ngữ điệu, phát âm chuẩn mà còn tạo môi trường học tập tự nhiên, thoải mái hơn so với lớp học truyền thống. Tham gia câu lạc bộ tiếng Anh và giao tiếp với bạn bè bằng tiếng Anh giúp tăng cường tương tác thực tế, nâng cao sự tự tin và khả năng phản xạ ngôn ngữ.
So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả này phù hợp với quan điểm của Case (2008) và Chusanachoti (2009) về vai trò tích cực của các hoạt động ngoại khóa trong việc phát triển kỹ năng nói. Đồng thời, các khó khăn về phát âm và vốn từ cũng trùng khớp với nhận định của Hà Cẩm Tầm và Bùi Thị Minh Hồng về năng lực nói tiếng Anh của người học Việt Nam.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ sinh viên tham gia từng hoạt động ngoài giờ học và biểu đồ tròn minh họa các lợi ích chính mà sinh viên nhận được. Bảng tổng hợp các vấn đề gặp phải trong lớp học cũng giúp làm rõ nguyên nhân hạn chế hiệu quả học tập.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường tổ chức các câu lạc bộ tiếng Anh: Khuyến khích sinh viên tham gia câu lạc bộ với các hoạt động giao tiếp thực tế, thảo luận nhóm, và trò chơi ngôn ngữ nhằm nâng cao kỹ năng nói. Mục tiêu tăng tỷ lệ tham gia lên 80% trong vòng 1 năm, do phòng Công tác sinh viên phối hợp với khoa thực hiện.
Phát triển tài liệu nghe – xem phù hợp: Cung cấp danh sách phim, bài hát tiếng Anh phù hợp với trình độ sinh viên để họ có thể tự học tại nhà. Mục tiêu phát hành tài liệu trong 6 tháng, do bộ môn Ngoại ngữ chủ trì.
Tổ chức các buổi workshop về phát âm và từ vựng: Tập trung cải thiện phát âm chuẩn và mở rộng vốn từ vựng thông qua các buổi tập huấn chuyên sâu, định kỳ 2 tháng/lần. Giảng viên bộ môn Ngoại ngữ và chuyên gia ngôn ngữ chịu trách nhiệm.
Khuyến khích giao tiếp tiếng Anh trong môi trường học tập: Tạo không gian và thời gian để sinh viên thực hành nói tiếng Anh trong lớp và ngoài lớp, ví dụ như giờ học tự do, thảo luận nhóm. Mục tiêu tăng thời lượng thực hành nói lên 30% trong học kỳ tới, do giảng viên và sinh viên phối hợp thực hiện.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Giảng viên tiếng Anh tại các trường đại học: Nghiên cứu cung cấp các giải pháp thực tiễn để cải thiện phương pháp giảng dạy kỹ năng nói, đặc biệt là việc kết hợp hoạt động ngoài giờ học.
Sinh viên các chương trình đào tạo quốc tế: Giúp sinh viên nhận thức rõ vai trò của tự học và các hoạt động ngoại khóa trong việc nâng cao kỹ năng giao tiếp tiếng Anh.
Nhà quản lý giáo dục và các trung tâm ngoại ngữ: Cung cấp cơ sở để xây dựng các chương trình hỗ trợ học tập ngoài giờ, tăng cường hiệu quả đào tạo tiếng Anh.
Các nhà nghiên cứu về giáo dục ngôn ngữ: Là tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo về phương pháp học tập và phát triển kỹ năng ngôn ngữ trong môi trường EFL.
Câu hỏi thường gặp
Hoạt động ngoài giờ học nào hiệu quả nhất để nâng cao kỹ năng nói?
Theo nghiên cứu, nghe và hát theo bài hát tiếng Anh, xem phim tiếng Anh, và tham gia câu lạc bộ tiếng Anh là những hoạt động được sinh viên đánh giá cao về hiệu quả cải thiện kỹ năng nói.Sinh viên có thể tự học kỹ năng nói tiếng Anh như thế nào ngoài lớp?
Sinh viên nên tận dụng các nguồn tài liệu như phim, nhạc, sách ngữ pháp, và thực hành nói chuyện với bạn bè hoặc tham gia các câu lạc bộ để tăng cường sự tự tin và vốn từ.Làm thế nào để giảm sự ngại ngùng khi nói tiếng Anh trong lớp?
Tạo môi trường học tập thân thiện, khuyến khích sự tương tác, và tổ chức các hoạt động nhóm nhỏ giúp sinh viên cảm thấy thoải mái hơn khi thực hành nói.Vai trò của giảng viên trong việc hỗ trợ hoạt động ngoài giờ học là gì?
Giảng viên cần hướng dẫn, cung cấp tài liệu phù hợp, tổ chức các hoạt động ngoại khóa và khuyến khích sinh viên tham gia tích cực để nâng cao kỹ năng nói.Nghiên cứu có đề xuất gì cho các chương trình đào tạo quốc tế?
Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp học tập trong lớp và ngoài lớp, đặc biệt là các hoạt động tự chọn giúp sinh viên chuẩn bị tốt hơn cho việc học tập với giảng viên nước ngoài.
Kết luận
- Sinh viên chương trình Vật lý nâng cao tại Đại học Huế nhận thức rõ vai trò quan trọng của các hoạt động ngoài giờ học trong việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh.
- Năm hoạt động ngoài giờ học phổ biến gồm nghe nhạc, xem phim, tham gia câu lạc bộ, đọc sách ngữ pháp và giao tiếp với bạn bè.
- Hoạt động ngoài giờ học giúp sinh viên tăng sự tự tin, cải thiện phát âm và mở rộng vốn từ vựng.
- Các khó khăn trong lớp học như ngại ngùng, phát âm chưa chuẩn và số lượng sinh viên đông ảnh hưởng đến hiệu quả học tập kỹ năng nói.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tăng cường hoạt động ngoài giờ học, hỗ trợ sinh viên phát triển kỹ năng nói hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Hành động tiếp theo: Các giảng viên và nhà quản lý giáo dục nên phối hợp triển khai các hoạt động ngoài giờ học được đề xuất để nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh. Sinh viên được khuyến khích chủ động tham gia và tận dụng các cơ hội học tập ngoài lớp để phát triển kỹ năng giao tiếp.