Thực trạng tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi và yếu tố ảnh hưởng tại phường Bắc Lý, Đồng Hới, Quảng Bình 2020-2021

LỜI CẢM ƠN

1. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Một số khái niệm chính trong nghiên cứu

2.1.1. Khái niệm liên quan chương trình tiêm chủng mở rộng

2.1.2. Những loại Vắc xin triển khai trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ dưới 1 tuổi

2.1.3. Mô hình tiêm chủng mở rộng trên thế giới và tại Việt Nam

2.1.3.1. Trên thế giới

2.1.3.2. Tại Việt Nam

2.1.4. Thực trạng tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch ở trẻ dưới 1 tuổi

2.1.4.1. Trên thế giới

2.1.4.2. Tại Việt Nam

2.1.5. Một số yếu tố ảnh hưởng đến tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch ở trẻ dưới 1 tuổi

2.1.5.1. Đặc điểm của trẻ. Người chăm sóc trẻ và các thành viên trong gia đình

2.1.5.2. Dịch vụ y tế và cộng đồng

2.1.6. Giới thiệu địa bàn nghiên cứu

2.1.6.1. Chương trình TCMR tỉnh Quảng Bình

2.1.6.2. Phường Bắc Lý, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình

3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng nghiên cứu

3.1.1. Đối tượng nghiên cứu định lượng

3.1.2. Đối tượng nghiên cứu định tính

3.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu

3.3. Thiết kế nghiên cứu

3.4. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu

3.4.1. Nghiên cứu định lượng

3.4.2. Nghiên cứu định tính. Công cụ và phương pháp thu thập số liệu

3.4.2.1. Công cụ thu thập số liệu

3.4.2.2. Phương pháp thu thập số liệu

3.5. Các biến số nghiên cứu

3.5.1. Thông tin chung

3.5.2. Biến số/chỉ số của mục tiêu 1

3.5.3. Biến số/chỉ số của mục tiêu 2

3.6. Các khái niệm và tiêu chuẩn đánh giá

3.7. Phương pháp phân tích số liệu

3.8. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

4.1. Thông tin chung về trẻ và người chăm sóc chính

4.1.1. Đặc điểm của trẻ từ 12-23 tháng tuổi. Đặc điểm của người chăm sóc chính của trẻ

4.1.2. Yếu tố dịch vụ và cộng đồng

4.2. Thực trạng tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch 8 loại vắc xin trong Chương trình TCMR cho trẻ dưới 1 tuổi tại Phường Bắc Lý

4.2.1. Một số yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cho trẻ dưới 1 tuổi. Đặc điểm của trẻ. Đặc điểm của người chăm sóc chính

4.2.2. Gia đình của trẻ

4.2.3. Dịch vụ y tế và cộng đồng

4.3. Phân tích đa biến

4.3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu

4.3.2. Đặc điểm của trẻ. Đặc điểm người chăm sóc chính của trẻ tham gia nghiên cứu. Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ từng loại vắc xin cho trẻ em dưới 1 tuổi

4.3.3. Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch 8 loại vắc xin cho trẻ dưới 1 tuổi

4.3.4. Một số yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ ở trẻ dưới 1 tuổi

4.3.4.1. Đặc điểm của trẻ. Đặc điểm của người chăm sóc chính

4.3.4.2. Gia đình của trẻ

4.3.4.3. Dịch vụ y tế và cộng đồng

4.4. Hạn chế nghiên cứu

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC 1: BIẾN SỐ NGHIÊN CỨU

PHỤ LỤC 2: BỘ CÂU HỎI PHỎNG VẤN NGƯỜI CHĂM SÓC CHÍNH CỦA TRẺ DƯỚI 1 TUỔI VỀ TCMR

PHỤ LỤC 3: PHIẾU ĐIỀU TRA CÁC MŨI TIÊM CHỦNG TRẺ EM DƯỚI 1 TUỔI

PHỤ LỤC 4: HƯỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU CÁN BỘ Y TẾ PHƯỜNG BẮC LÝ

PHỤ LỤC 5: HƯỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU NGƯỜI CHĂM SÓC CÓ CON TỪ 12 – 23 THÁNG

PHỤ LỤC 6: LỊCH TIÊM CÁC VẮC XIN CHO TRẺ DƯỚI 1 TUỔI

PHỤ LỤC 7: LỊCH TIÊM CHỦNG ĐẦY ĐỦ VÀ ĐÚNG LỊCH CHO TRẺ DƯỚI 1 TUỔI

PHỤ LỤC 8: THANG ĐIỂM ĐÁNH GIÁ KIẾN THỨC NGƯỜI CHĂM SÓC CHÍNH CỦA TRẺ CÓ CON DƯỚI 1 TUỔI

I. Thực trạng tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi tại phường Bắc Lý Đồng Hới Quảng Bình 2020 2021

Nghiên cứu đánh giá thực trạng tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi tại phường Bắc Lý, Đồng Hới, Quảng Bình trong giai đoạn 2020-2021. Kết quả cho thấy, mặc dù tất cả trẻ đều được tiêm chủng, chỉ 3,0% trẻ được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, 35,7% tiêm đầy đủ nhưng không đúng lịch, và 61,3% chưa tiêm chủng đầy đủ. Tiêm chủng mở rộng (TCMR) đã được triển khai nhưng tỷ lệ tuân thủ lịch tiêm còn thấp, đặc biệt trong bối cảnh dịch COVID-19. Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả cắt ngang, kết hợp định lượng và định tính, với dữ liệu thu thập từ 300 trẻ và người chăm sóc chính.

1.1. Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch

Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch (TCĐĐ-ĐL) tại phường Bắc Lý chỉ đạt 3,0%, thấp hơn so với mục tiêu quốc gia. Nguyên nhân chính bao gồm sự gián đoạn dịch vụ y tế do COVID-19, thiếu thông tin về lịch tiêm, và lo ngại về phản ứng sau tiêm chủng. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc tuân thủ lịch tiêm phụ thuộc nhiều vào kiến thức và thái độ của người chăm sóc trẻ.

1.2. Các loại vắc xin được sử dụng

Chương trình tiêm chủng mở rộng tại phường Bắc Lý bao gồm các loại vắc xin cơ bản như BCG, DPT-VGB-Hib, OPV, và Sởi. Tuy nhiên, tỷ lệ tiêm đúng lịch cho từng loại vắc xin còn thấp, đặc biệt là vắc xin BCG và Sởi. Việc tiêm chủng không đúng lịch làm giảm hiệu quả phòng bệnh, tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm.

II. Yếu tố ảnh hưởng đến tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi

Nghiên cứu xác định các yếu tố ảnh hưởng tiêm chủng bao gồm đặc điểm của trẻ, người chăm sóc, và dịch vụ y tế. Đặc điểm của trẻ như cân nặng khi sinh và tình trạng sức khỏe có ảnh hưởng đáng kể đến việc tuân thủ lịch tiêm. Người chăm sóc chính, đặc biệt là mẹ, đóng vai trò quan trọng trong quyết định đưa trẻ đi tiêm chủng. Dịch vụ y tế, bao gồm khám sàng lọc trước tiêm và truyền thông, cũng là yếu tố then chốt.

2.1. Đặc điểm của trẻ

Cân nặng khi sinh và tình trạng dinh dưỡng của trẻ là những yếu tố ảnh hưởng chính đến việc tiêm chủng. Trẻ có cân nặng thấp khi sinh có tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ thấp hơn (OR=2,53). Ngoài ra, trẻ mắc bệnh mãn tính hoặc có vấn đề sức khỏe cũng ít được đưa đi tiêm chủng đúng lịch.

2.2. Đặc điểm của người chăm sóc

Kiến thức và thái độ của người chăm sóc, đặc biệt là mẹ, ảnh hưởng lớn đến việc tuân thủ lịch tiêm. Những người chăm sóc có kiến thức tốt về tiêm chủng trẻ em và được tư vấn đầy đủ về phản ứng sau tiêm chủng có tỷ lệ đưa trẻ đi tiêm cao hơn (OR=3,75). Sự lo lắng về biến chứng sau tiêm cũng là rào cản lớn.

2.3. Dịch vụ y tế và cộng đồng

Việc thực hiện khám sàng lọc trước tiêm và truyền thông hiệu quả giúp tăng tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ. Những gia đình được thông báo về loại vắc xin và lịch tiêm có tỷ lệ tiêm chủng cao hơn (OR=2,29). Ngoài ra, sự hỗ trợ từ cộng đồng và các chương trình truyền thông cũng đóng vai trò quan trọng.

III. Giải pháp cải thiện tiêm chủng tại phường Bắc Lý

Dựa trên kết quả nghiên cứu, các giải pháp được đề xuất bao gồm tăng cường truyền thông về lợi ích và tính an toàn của tiêm chủng mở rộng, cải thiện dịch vụ y tế, và tổ chức tiêm bù, tiêm vét cho trẻ chưa được tiêm đầy đủ. Việc nâng cao kiến thức và thái độ của người chăm sóc cũng là yếu tố then chốt để đạt được mục tiêu tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch.

3.1. Tăng cường truyền thông

Cần đẩy mạnh các chương trình truyền thông về tiêm chủng và sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thông tin về lịch tiêm và lợi ích của việc tiêm chủng đúng lịch. Sử dụng đa dạng các kênh truyền thông như loa phát thanh, tờ rơi, và mạng xã hội để tiếp cận hiệu quả hơn.

3.2. Cải thiện dịch vụ y tế

Cần tăng cường khám sàng lọc trước tiêm và cung cấp thông tin đầy đủ về phản ứng sau tiêm chủng. Việc tổ chức tiêm chủng lưu động và tiêm tại nhà cũng là giải pháp hiệu quả để tiếp cận các gia đình khó khăn.

3.3. Tổ chức tiêm bù và tiêm vét

Cần lập kế hoạch tiêm bù và tiêm vét ngay trong tháng để đảm bảo trẻ được tiêm chủng đầy đủ. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh dịch COVID-19, khi nhiều trẻ bị bỏ lỡ lịch tiêm.

Thực trạng tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi và các yếu tố ảnh hưởng tại phường Bắc Lý, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2020-2021