I. Thực trạng tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi tại phường Bắc Lý Đồng Hới Quảng Bình 2020 2021
Nghiên cứu đánh giá thực trạng tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi tại phường Bắc Lý, Đồng Hới, Quảng Bình trong giai đoạn 2020-2021. Kết quả cho thấy, mặc dù tất cả trẻ đều được tiêm chủng, chỉ 3,0% trẻ được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, 35,7% tiêm đầy đủ nhưng không đúng lịch, và 61,3% chưa tiêm chủng đầy đủ. Tiêm chủng mở rộng (TCMR) đã được triển khai nhưng tỷ lệ tuân thủ lịch tiêm còn thấp, đặc biệt trong bối cảnh dịch COVID-19. Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả cắt ngang, kết hợp định lượng và định tính, với dữ liệu thu thập từ 300 trẻ và người chăm sóc chính.
1.1. Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch
Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch (TCĐĐ-ĐL) tại phường Bắc Lý chỉ đạt 3,0%, thấp hơn so với mục tiêu quốc gia. Nguyên nhân chính bao gồm sự gián đoạn dịch vụ y tế do COVID-19, thiếu thông tin về lịch tiêm, và lo ngại về phản ứng sau tiêm chủng. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc tuân thủ lịch tiêm phụ thuộc nhiều vào kiến thức và thái độ của người chăm sóc trẻ.
1.2. Các loại vắc xin được sử dụng
Chương trình tiêm chủng mở rộng tại phường Bắc Lý bao gồm các loại vắc xin cơ bản như BCG, DPT-VGB-Hib, OPV, và Sởi. Tuy nhiên, tỷ lệ tiêm đúng lịch cho từng loại vắc xin còn thấp, đặc biệt là vắc xin BCG và Sởi. Việc tiêm chủng không đúng lịch làm giảm hiệu quả phòng bệnh, tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm.
II. Yếu tố ảnh hưởng đến tiêm chủng cho trẻ dưới 1 tuổi
Nghiên cứu xác định các yếu tố ảnh hưởng tiêm chủng bao gồm đặc điểm của trẻ, người chăm sóc, và dịch vụ y tế. Đặc điểm của trẻ như cân nặng khi sinh và tình trạng sức khỏe có ảnh hưởng đáng kể đến việc tuân thủ lịch tiêm. Người chăm sóc chính, đặc biệt là mẹ, đóng vai trò quan trọng trong quyết định đưa trẻ đi tiêm chủng. Dịch vụ y tế, bao gồm khám sàng lọc trước tiêm và truyền thông, cũng là yếu tố then chốt.
2.1. Đặc điểm của trẻ
Cân nặng khi sinh và tình trạng dinh dưỡng của trẻ là những yếu tố ảnh hưởng chính đến việc tiêm chủng. Trẻ có cân nặng thấp khi sinh có tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ thấp hơn (OR=2,53). Ngoài ra, trẻ mắc bệnh mãn tính hoặc có vấn đề sức khỏe cũng ít được đưa đi tiêm chủng đúng lịch.
2.2. Đặc điểm của người chăm sóc
Kiến thức và thái độ của người chăm sóc, đặc biệt là mẹ, ảnh hưởng lớn đến việc tuân thủ lịch tiêm. Những người chăm sóc có kiến thức tốt về tiêm chủng trẻ em và được tư vấn đầy đủ về phản ứng sau tiêm chủng có tỷ lệ đưa trẻ đi tiêm cao hơn (OR=3,75). Sự lo lắng về biến chứng sau tiêm cũng là rào cản lớn.
2.3. Dịch vụ y tế và cộng đồng
Việc thực hiện khám sàng lọc trước tiêm và truyền thông hiệu quả giúp tăng tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ. Những gia đình được thông báo về loại vắc xin và lịch tiêm có tỷ lệ tiêm chủng cao hơn (OR=2,29). Ngoài ra, sự hỗ trợ từ cộng đồng và các chương trình truyền thông cũng đóng vai trò quan trọng.
III. Giải pháp cải thiện tiêm chủng tại phường Bắc Lý
Dựa trên kết quả nghiên cứu, các giải pháp được đề xuất bao gồm tăng cường truyền thông về lợi ích và tính an toàn của tiêm chủng mở rộng, cải thiện dịch vụ y tế, và tổ chức tiêm bù, tiêm vét cho trẻ chưa được tiêm đầy đủ. Việc nâng cao kiến thức và thái độ của người chăm sóc cũng là yếu tố then chốt để đạt được mục tiêu tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch.
3.1. Tăng cường truyền thông
Cần đẩy mạnh các chương trình truyền thông về tiêm chủng và sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thông tin về lịch tiêm và lợi ích của việc tiêm chủng đúng lịch. Sử dụng đa dạng các kênh truyền thông như loa phát thanh, tờ rơi, và mạng xã hội để tiếp cận hiệu quả hơn.
3.2. Cải thiện dịch vụ y tế
Cần tăng cường khám sàng lọc trước tiêm và cung cấp thông tin đầy đủ về phản ứng sau tiêm chủng. Việc tổ chức tiêm chủng lưu động và tiêm tại nhà cũng là giải pháp hiệu quả để tiếp cận các gia đình khó khăn.
3.3. Tổ chức tiêm bù và tiêm vét
Cần lập kế hoạch tiêm bù và tiêm vét ngay trong tháng để đảm bảo trẻ được tiêm chủng đầy đủ. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh dịch COVID-19, khi nhiều trẻ bị bỏ lỡ lịch tiêm.
