Luận văn thạc sĩ về thí nghiệm liên hệ đời sống trong dạy học hóa học chương trình IGCSE

• Tác giả: Nguyễn Thị Thành Nhơn
• Người hướng dẫn: ThS. Thái Hoài Minh
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy học Hóa học
• Đề tài: Sử Dụng Thí Nghiệm Liên Hệ Đời Sống Trong Dạy Học Hóa Học Bằng Tiếng Anh (Chương Trình THPT Quốc Tế IGCSE)
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
• 1.1.1. Về dạy học Hóa học tiếng Anh
• 1.2. Một số vấn đề lý luận về dạy học Hóa học bằng tiếng Anh
• 1.2.1. Dạy học theo định hướng CLIL
• 1.2.1.1. Khái niệm CLIL
• 1.2.1.2. Mục tiêu của định hướng CLIL
• 1.2.1.3. Các mô hình CLIL
• 1.2.1.4. Bốn chữ C của CLIL
• 1.2.1.5. Mô hình dạy học 5-E
• 1.2.2. Kiểm tra, đánh giá trong dạy học Hóa học bằng tiếng Anh
• 1.3. Sử dụng thí nghiệm liên hệ đời sống trong dạy học Hóa học
• 1.3.1. Thuận lợi và khó khăn khi sử dụng thí nghiệm liên hệ đời sống trong dạy học Hóa học
• 1.3.2. Các yêu cầu cần đạt của thí nghiệm
• 1.4. Tổng quan chương trình dạy và học Hóa học theo IGCSE của đại học CAMBRIDGE
• 1.4.1. Mục tiêu của chương trình
• 1.4.2. Các nội dung chính của chương trình IGCSE
• 1.4.3. So sánh nội dung chương trình IGCSE với chương trình Hóa học Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM LIÊN HỆ ĐỜI SỐNG TRONG VIỆC DẠY HỌC HÓA HỌC BẰNG TIẾNG ANH THEO CHƯƠNG TRÌNH THPT QUỐC TẾ CAMBRIDGE IGCSE
• 2.1. Nguyên tắc xây dựng thí nghiệm liên hệ đời sống trong việc dạy học Hóa học bằng tiếng Anh
• 2.2. Quy trình xây dựng và sử dụng thí nghiệm liên hệ đời sống trong việc dạy học Hóa học bằng tiếng Anh
• 2.3. Sử dụng thí nghiệm liên hệ đời sống trong việc dạy học Hóa học bằng tiếng Anh
• 2.3.1. Thí nghiệm biểu diễn của giáo viên
• 2.3.2. Sử dụng thí nghiệm nêu vấn đề
• 2.3.3. Sử dụng thí nghiệm so sánh, đối chứng
• 2.3.4. Sử dụng thí nghiệm tổ chức hoạt động nghiên cứu tính chất các chất
• 2.3.5. Sử dụng thí nghiệm tổ chức hoạt động dự đoán lí thuyết, kiểm nghiệm giả thuyết
• 2.3.6. Thí nghiệm của học sinh
• 2.3.6.1. Sử dụng thí nghiệm của học sinh khi học bài mới
• 2.3.6.2. Thí nghiệm thực hành của học sinh
• 2.3.7. Giới thiệu các thí nghiệm đã thiết kế dùng trong dạy học Hóa học bằng tiếng Anh
• 2.3.7.1. Chủ đề “Trạng thái tự nhiên của vật chất”
• 2.3.7.2. Chủ đề “Phản ứng Hóa học”
• 2.3.7.3. Chủ đề “Axít, Bazơ”
• 2.3.7.4. Chủ đề “Tốc độ phản ứng”
• 2.3.8. Giới thiệu giáo án có sử dụng thí nghiệm liên hệ đời sống trong việc dạy học Hóa học bằng tiếng Anh
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm
• 3.2. Địa bàn, đối tượng, thời gian thực nghiệm
• 3.3. Nội dung thực nghiệm
• 3.4. Tiến trình thực nghiệm
• 3.5. Kết quả thực nghiệm
• 3.5.1. Kết quả bài kiểm tra của học sinh
• 3.5.2. Kết quả phiếu khảo sát học sinh và chuyên gia
• 3.5.3. Phân tích kết quả thực nghiệm
• 3.5.4. Kết quả bài kiểm tra cuối thực nghiệm
• 3.5.5. Ý kiến khảo sát của học sinh
• 3.5.6. Ý kiến chuyên gia
• 3.5.7. Ý kiến giáo viên thực nghiệm và quan sát tình hình lớp học
• PHỤ LỤC
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về thí nghiệm hóa học

Thí nghiệm hóa học đóng vai trò quan trọng trong việc dạy học hóa học, đặc biệt trong chương trình IGCSE. Việc sử dụng thí nghiệm hóa học không chỉ giúp học sinh (HS) hiểu rõ hơn về lý thuyết mà còn tạo cơ hội cho các em trải nghiệm thực tế. Theo nghiên cứu, việc liên hệ giữa lý thuyết và thực tiễn thông qua thí nghiệm giúp HS phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Thí nghiệm hóa học có thể được thiết kế để phản ánh các hiện tượng trong cuộc sống hàng ngày, từ đó tăng cường sự hứng thú và động lực học tập cho HS. Một nghiên cứu cho thấy rằng HS tham gia vào các hoạt động thực nghiệm có xu hướng yêu thích môn học hơn và có kết quả học tập tốt hơn.

1.1. Tầm quan trọng của thí nghiệm trong dạy học hóa học

Thí nghiệm trong dạy học hóa học không chỉ là công cụ để minh họa lý thuyết mà còn là phương pháp giúp HS phát triển kỹ năng thực hành. Việc thực hiện thí nghiệm thực tế giúp HS hình thành các khái niệm hóa học một cách rõ ràng và sinh động. Theo khoa học tự nhiên, việc học thông qua thực hành là một trong những cách hiệu quả nhất để tiếp thu kiến thức. Giáo viên hóa học cần thiết kế các thí nghiệm phù hợp với nội dung bài học và khả năng của HS, từ đó tạo ra môi trường học tập tích cực và sáng tạo.

II. Phương pháp dạy học hóa học IGCSE

Phương pháp dạy học hóa học theo chương trình IGCSE yêu cầu giáo viên phải áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại, trong đó có việc sử dụng thí nghiệm liên hệ đời sống. Việc áp dụng phương pháp dạy học này không chỉ giúp HS nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng tư duy và khả năng làm việc nhóm. Hóa học ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày là một trong những yếu tố quan trọng giúp HS thấy được giá trị của môn học. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng thí nghiệm trong dạy học không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn giúp HS phát triển toàn diện hơn.

2.1. Các mô hình dạy học CLIL

Dạy học theo định hướng CLIL (Content and Language Integrated Learning) là một trong những phương pháp hiệu quả trong việc dạy học hóa học bằng tiếng Anh. Mô hình này không chỉ giúp HS tiếp cận kiến thức hóa học mà còn nâng cao khả năng ngôn ngữ. Việc áp dụng mô hình CLIL trong dạy học hóa học giúp HS phát triển đồng thời cả kiến thức chuyên môn và kỹ năng ngôn ngữ. Theo nghiên cứu, HS tham gia vào các lớp học CLIL có khả năng sử dụng tiếng Anh tốt hơn và có sự tự tin cao hơn trong việc giao tiếp.

III. Thực nghiệm sư phạm

Thực nghiệm sư phạm là một phần quan trọng trong nghiên cứu này, nhằm đánh giá hiệu quả của việc sử dụng thí nghiệm liên hệ đời sống trong dạy học hóa học. Kết quả thực nghiệm cho thấy rằng HS có sự tiến bộ rõ rệt về kiến thức và kỹ năng sau khi tham gia vào các hoạt động thực nghiệm. Giáo viên hóa học cần chú trọng đến việc thiết kế các thí nghiệm phù hợp với nội dung bài học và khả năng của HS, từ đó tạo ra môi trường học tập tích cực và sáng tạo. Việc thực hiện các thí nghiệm thực tế không chỉ giúp HS hiểu rõ hơn về lý thuyết mà còn tạo cơ hội cho các em trải nghiệm thực tế.

3.1. Kết quả và phân tích

Kết quả thực nghiệm cho thấy rằng việc sử dụng thí nghiệm liên hệ đời sống trong dạy học hóa học đã mang lại nhiều lợi ích cho HS. Các em không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng thực hành và tư duy phản biện. Theo khảo sát, hơn 80% HS cho biết họ cảm thấy hứng thú hơn với môn hóa học sau khi tham gia vào các hoạt động thực nghiệm. Điều này cho thấy rằng việc áp dụng thí nghiệm trong dạy học là một phương pháp hiệu quả để nâng cao chất lượng giáo dục.