I. Tính cấp thiết của đề tài
Ngành khai thác mỏ, đặc biệt là ngành than tại Quảng Ninh, đã có những bước tiến đáng kể trong những năm gần đây. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng đi kèm với những thách thức về quản lý môi trường khai thác mỏ. Việc khai thác than không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn đóng góp vào xuất khẩu, tạo công ăn việc làm cho hàng vạn lao động. Tuy nhiên, sự gia tăng sản lượng khai thác cũng dẫn đến những tác động tiêu cực đến môi trường. Do đó, việc bảo vệ môi trường khai thác mỏ trở thành một yêu cầu cấp thiết. Đề tài này nhằm nghiên cứu và đề xuất các giải pháp tăng cường công tác quản lý bảo vệ môi trường trong khai thác mỏ của Công ty cổ phần than Đèo Nai - Vinacomin tại tỉnh Quảng Ninh.
II. Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý bảo vệ môi trường trong khai thác mỏ
Cơ sở lý luận về bảo vệ môi trường trong khai thác mỏ bao gồm các khái niệm, đặc điểm và vai trò của hoạt động này. Quản lý bảo vệ môi trường khai thác mỏ yêu cầu các tổ chức, cá nhân phải sử dụng công nghệ và thiết bị thân thiện với môi trường, thực hiện các giải pháp ngăn ngừa và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Đặc điểm của hoạt động này là môi trường trong khu vực khai thác được quản lý bởi doanh nghiệp, bao gồm các khai trường và bãi thải. Tuy nhiên, nhiều dự án vẫn mang tính đối phó, chưa thực sự hiệu quả trong việc bảo vệ môi trường. Việc thực hiện các quy hoạch và báo cáo đánh giá tác động môi trường còn nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng ô nhiễm và suy thoái môi trường nghiêm trọng.
2.1 Khái niệm và vai trò của bảo vệ môi trường trong khai thác mỏ
Bảo vệ môi trường trong khai thác mỏ được hiểu là các hoạt động nhằm giữ cho môi trường trong lành, sạch sẽ và cải thiện chất lượng môi trường. Môi trường không chỉ là không gian sống mà còn là nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá. Việc nâng cao chất lượng môi trường có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống con người và sự phát triển bền vững của xã hội. Do đó, việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường trong khai thác mỏ là rất cần thiết.
2.2 Cơ sở pháp lý đối với công tác quản lý bảo vệ môi trường trong khai thác mỏ
Công tác quản lý bảo vệ môi trường trong khai thác mỏ được quy định bởi nhiều văn bản pháp luật như Luật Bảo vệ môi trường, Luật Khoáng sản và các nghị định hướng dẫn thi hành. Các quy định này yêu cầu tổ chức, cá nhân hoạt động khai thác phải thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, ký quỹ cải tạo môi trường và thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tuy nhiên, việc thực thi các quy định này còn gặp nhiều khó khăn, dẫn đến tình trạng vi phạm và ô nhiễm môi trường.
III. Đánh giá thực trạng công tác quản lý bảo vệ môi trường trong khai thác mỏ
Thực trạng công tác quản lý bảo vệ môi trường khai thác mỏ tại Công ty cổ phần than Đèo Nai cho thấy nhiều vấn đề nghiêm trọng. Mặc dù đã có các quy định pháp luật, nhưng việc thực hiện còn nhiều bất cập. Các bãi thải không được quản lý chặt chẽ, dẫn đến ô nhiễm môi trường xung quanh. Hệ thống giám sát và kiểm tra còn lỏng lẻo, không đủ sức răn đe các hành vi vi phạm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn đến sức khỏe của cộng đồng dân cư xung quanh. Cần có các biện pháp mạnh mẽ hơn để cải thiện tình hình này.
3.1 Thực trạng công tác quản lý bảo vệ môi trường
Công tác quản lý bảo vệ môi trường trong khai thác mỏ hiện nay còn nhiều hạn chế. Việc thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường thường mang tính hình thức, chưa thực sự đi vào thực tiễn. Nhiều doanh nghiệp chưa chú trọng đến việc cải tạo và phục hồi môi trường sau khai thác, dẫn đến tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý.
3.2 Đề xuất giải pháp tăng cường công tác quản lý bảo vệ môi trường
Để tăng cường công tác quản lý bảo vệ môi trường khai thác mỏ, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Đầu tiên, cần nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường. Thứ hai, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra. Cuối cùng, cần có các chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ sạch và thân thiện với môi trường.
