Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam phát triển mạnh mẽ, GDP đầu người tăng 2,7 lần từ 2002 đến 2018, đạt trên 2.700 USD năm 2019, cùng với sự gia tăng tầng lớp trung lưu từ 13% lên dự kiến 26% vào năm 2026, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng được nâng cao. Đồng thời, các yếu tố văn hóa và môi trường như thói quen sinh hoạt ít vận động, sử dụng chất gây nghiện, biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí và nguồn nước đã làm gia tăng các bệnh lý, dẫn đến nhu cầu khám chữa bệnh tăng cao. Tình trạng quá tải tại các bệnh viện công, đặc biệt tuyến trung ương, đã thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của các bệnh viện và phòng khám tư nhân. Theo báo cáo của Bộ Y tế năm 2019, số lượng bệnh viện tư nhân tăng từ 102 lên 231 bệnh viện trong giai đoạn 2010-2019, cùng với hơn 35.000 phòng khám.

Trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các bệnh viện tư và bệnh viện công, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, một bệnh viện tư nhân thành lập năm 1996 với hơn 1.200 nhân viên và mạng lưới hoạt động tại 20 tỉnh thành, đang đối mặt với thách thức duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh. Mặc dù doanh thu và số lượng khách hàng tăng qua các năm 2015-2018, tỷ lệ tăng trưởng lại giảm dần, với doanh thu tăng lần lượt 67,9%, 57,6%, 29,4% và 20,3%, khách hàng tăng 54,1%, 47,1%, 27,7% và 11,5%. Bệnh viện còn tồn tại hạn chế về đội ngũ bác sĩ trình độ cao, quy trình khám chữa bệnh chưa tối ưu và hoạt động marketing chưa hiệu quả.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC trong giai đoạn 2014-2018, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh đến năm 2025. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp bệnh viện phát triển bền vững, nâng cao chất lượng dịch vụ và đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt của ngành y tế tư nhân.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh trong kinh tế thị trường. Khái niệm cạnh tranh được hiểu là sự ganh đua giữa các chủ thể kinh tế nhằm chiếm lĩnh thị trường và tối đa hóa lợi ích. Năng lực cạnh tranh là khả năng của doanh nghiệp tạo ra lợi thế vượt trội về chất lượng, chi phí và thị phần so với đối thủ.

Nghiên cứu áp dụng mô hình phân tích SWOT để đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Bên cạnh đó, các ma trận IFE (đánh giá yếu tố nội bộ), EFE (đánh giá yếu tố bên ngoài) và CPM (ma trận hình ảnh cạnh tranh) được sử dụng để lượng hóa và so sánh các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh. Các khái niệm chính bao gồm: năng lực tổ chức quản lý, năng lực tài chính, nguồn nhân lực, công nghệ sản xuất, năng lực marketing, môi trường vĩ mô và môi trường ngành.

Ngoài ra, nghiên cứu tham khảo kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh của các bệnh viện tư nhân lớn tại Việt Nam như Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc và Tập đoàn Y khoa Hoàn Mỹ, tập trung vào phát triển chuyên môn kỹ thuật, đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, đào tạo nhân lực và đẩy mạnh hoạt động marketing.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp lý luận và thực tiễn. Dữ liệu chính được thu thập từ báo cáo tài chính, hồ sơ hoạt động kinh doanh của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC giai đoạn 2014-2018, cùng các tài liệu nghiên cứu, báo cáo ngành và khảo sát thị trường.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ dữ liệu hoạt động kinh doanh của bệnh viện trong giai đoạn trên, cùng với phân tích các yếu tố nội bộ và môi trường bên ngoài. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp phi xác suất, tập trung vào dữ liệu sẵn có và các trường hợp điển hình.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng các kỹ thuật thống kê mô tả, phân tích tỷ lệ tăng trưởng, so sánh các chỉ số tài chính như ROA, ROE, ROS, GOS, cùng với phân tích SWOT, IFE, EFE và CPM để đánh giá năng lực cạnh tranh. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2019 đến tháng 12/2020, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng doanh thu và khách hàng giảm tốc: Doanh thu của MEDLATEC tăng từ 136.576 triệu đồng năm 2014 lên mức tăng trưởng lần lượt 67,9%, 57,6%, 29,4% và 20,3% trong các năm 2015-2018. Số lượng khách hàng cũng tăng nhưng với tỷ lệ giảm dần từ 54,1% xuống còn 11,5% trong cùng giai đoạn. Điều này phản ánh sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường y tế tư nhân.

  2. Hiệu quả kinh doanh cải thiện rõ rệt: Tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA) tăng từ 3,3% năm 2014 lên 17,9% năm 2018; tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) tăng từ 3,9% lên 25,5%; tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần (ROS) tăng từ 2,3% lên 15,2%. Tỷ suất lợi nhuận gộp (GOS) cũng tăng từ 19,8% lên 40,4%, cho thấy bệnh viện đã nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và quản lý chi phí.

  3. Nguồn nhân lực và trình độ chuyên môn còn hạn chế: Đội ngũ bác sĩ trình độ cao còn ít, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ và khả năng cạnh tranh. Quy trình khám chữa bệnh chưa tối ưu, gây mất thời gian và chưa tạo thuận tiện tối đa cho khách hàng.

  4. Hoạt động marketing chưa phát huy hiệu quả tối đa: Bệnh viện chưa đẩy mạnh các hoạt động quảng bá thương hiệu và tiếp cận khách hàng mới, trong khi các đối thủ cạnh tranh đã áp dụng nhiều hình thức marketing đa dạng và chuyên nghiệp.

Thảo luận kết quả

Sự giảm tốc trong tăng trưởng doanh thu và khách hàng chủ yếu do áp lực cạnh tranh từ các bệnh viện tư nhân mới mở rộng quy mô và bệnh viện công thực hiện mô hình tự chủ tài chính, phát triển dịch vụ theo yêu cầu. Mặc dù vậy, MEDLATEC vẫn duy trì được hiệu quả kinh doanh tích cực nhờ cải tiến quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin và đàm phán giảm giá nguyên vật liệu xét nghiệm.

So sánh với các bệnh viện tư nhân lớn như Thu Cúc và Hoàn Mỹ, MEDLATEC còn nhiều điểm cần cải thiện, đặc biệt về phát triển chuyên môn kỹ thuật, đầu tư cơ sở vật chất và nâng cao năng lực marketing. Việc áp dụng mô hình quản lý hiện đại, đào tạo nhân lực chuyên sâu và đa dạng hóa dịch vụ sẽ giúp MEDLATEC nâng cao vị thế cạnh tranh.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu và khách hàng theo năm, bảng so sánh các chỉ số tài chính và ma trận SWOT thể hiện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của bệnh viện, giúp minh họa rõ nét thực trạng năng lực cạnh tranh.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Đẩy mạnh đào tạo chuyên môn cho đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế, hợp tác với các trường đại học y khoa để nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng phục vụ. Mục tiêu nâng tỷ lệ bác sĩ trình độ cao lên ít nhất 30% trong vòng 3 năm.

  2. Tối ưu hóa quy trình khám chữa bệnh: Áp dụng công nghệ thông tin để rút ngắn thời gian chờ đợi, cải tiến quy trình khám chữa bệnh nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng. Mục tiêu giảm thời gian khám trung bình xuống dưới 30 phút trong 2 năm tới.

  3. Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị: Mua sắm thiết bị y tế hiện đại, mở rộng các chuyên khoa mũi nhọn như xét nghiệm, ung bướu, sản khoa để tạo lợi thế cạnh tranh. Kế hoạch đầu tư trong vòng 5 năm với ngân sách phù hợp.

  4. Đẩy mạnh hoạt động marketing đa kênh: Sử dụng quảng cáo lưu động, marketing online, KOL marketing và các chương trình cộng đồng để tăng nhận diện thương hiệu và thu hút khách hàng mới. Thiết lập bộ phận marketing chuyên nghiệp với kế hoạch triển khai chi tiết trong 12 tháng.

  5. Phát triển dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi: Mở rộng phạm vi và thời gian phục vụ dịch vụ lấy mẫu tận nơi, nâng cao tiện ích cho khách hàng, đặc biệt trong các khu vực tỉnh thành. Mục tiêu tăng 20% số lượng khách hàng sử dụng dịch vụ này trong 2 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý bệnh viện tư nhân: Giúp hiểu rõ thực trạng năng lực cạnh tranh, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động và vị thế trên thị trường.

  2. Nhà hoạch định chính sách y tế: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích về sự phát triển của y tế tư nhân, hỗ trợ xây dựng chính sách phát triển ngành y tế hiệu quả, cân bằng giữa bệnh viện công và tư.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị y tế: Là tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết và thực tiễn nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực y tế, đồng thời cung cấp mô hình nghiên cứu và phương pháp phân tích cụ thể.

  4. Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ và thiết bị y tế: Hiểu được nhu cầu và xu hướng phát triển của bệnh viện tư nhân, từ đó điều chỉnh sản phẩm, dịch vụ phù hợp, tăng cường hợp tác và phát triển thị trường.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh của bệnh viện được đánh giá dựa trên những tiêu chí nào?
    Năng lực cạnh tranh được đánh giá qua các tiêu chí định tính như uy tín, thương hiệu, chất lượng dịch vụ, trình độ nhân lực và công nghệ; cùng các tiêu chí định lượng như doanh thu, lợi nhuận, thị phần, hiệu quả sử dụng tài sản (ROA, ROE) và tỷ suất lợi nhuận.

  2. Tại sao MEDLATEC cần nâng cao năng lực cạnh tranh?
    Do sự gia tăng cạnh tranh từ các bệnh viện tư nhân mới và bệnh viện công tự chủ tài chính, MEDLATEC cần nâng cao năng lực cạnh tranh để duy trì và mở rộng thị phần, cải thiện chất lượng dịch vụ và phát triển bền vững.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu, kết hợp lý luận và thực tiễn, phân tích và tổng hợp dữ liệu tài chính, cùng các mô hình phân tích SWOT, IFE, EFE và CPM để đánh giá năng lực cạnh tranh.

  4. Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh được đề xuất là gì?
    Bao gồm đào tạo nhân lực, tối ưu hóa quy trình khám chữa bệnh, đầu tư cơ sở vật chất, đẩy mạnh marketing đa kênh và phát triển dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi.

  5. Làm thế nào để MEDLATEC học hỏi kinh nghiệm từ các bệnh viện khác?
    MEDLATEC có thể học hỏi từ các bệnh viện như Thu Cúc và Hoàn Mỹ về phát triển chuyên môn kỹ thuật, đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, đào tạo nhân lực bài bản và áp dụng các chiến lược marketing hiệu quả để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Kết luận

  • Nhu cầu chăm sóc sức khỏe tăng cao trong bối cảnh kinh tế phát triển và cạnh tranh trong ngành y tế tư nhân ngày càng gay gắt.
  • MEDLATEC đã đạt được tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận tích cực giai đoạn 2014-2018 nhưng đối mặt với thách thức giảm tốc tăng trưởng khách hàng và cạnh tranh khốc liệt.
  • Năng lực cạnh tranh của bệnh viện còn hạn chế về nguồn nhân lực trình độ cao, quy trình khám chữa bệnh và hoạt động marketing.
  • Luận văn đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, tập trung vào đào tạo nhân lực, tối ưu quy trình, đầu tư cơ sở vật chất và marketing đa kênh.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả định kỳ và điều chỉnh chiến lược phù hợp để phát triển bền vững.

Đề nghị Ban lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC và các bên liên quan nghiên cứu, áp dụng các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và đáp ứng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe của cộng đồng.