Đặc điểm dịch tễ và yếu tố nguy cơ mắc tiêu chảy do Clostridium difficile ở người lớn tại Bệnh viện Bạch Mai (2013-2017)

• Tác giả: Nguyễn Thị Hương Giang
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Như Dương
• Trường học: Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương
• Chuyên ngành: Dịch tễ học
• Đề tài: Nghiên cứu dịch tễ và yếu tố nguy cơ tiêu chảy do Clostridium difficile ở người lớn tại Bệnh viện Bạch Mai, 2013 – 2017
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Một số điểm đại cương về tiêu chảy do Clostridium difficile
• 1.2. Vi khuẩn Clostridium difficile
• 1.3. Tiêu chảy do Clostridium difficile
• 1.4. Đặc điểm dịch tễ, lâm sàng của tiêu chảy do C.
• 1.5. Dịch tễ bệnh tiêu chảy do Clostridium difficile
• 1.6. Lâm sàng bệnh do Clostridium difficile
• 1.7. Yếu tố nguy cơ mắc tiêu chảy do C.
• 1.8. Yếu tố vật chủ
• 1.9. Yếu tố bên ngoài
• 1.10. Đặc điểm phân bố kiểu gen của Clostridium difficile
• 1.11. Cấu trúc phân tử của Clostridium difficile
• 1.12. Sự phân bố một số kiểu gen của C.
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.4. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5. Cỡ mẫu nghiên cứu và chọn mẫu
• 2.6. Thu thập đối tượng nghiên cứu
• 2.7. Vật liệu nghiên cứu
• 2.8. Thu thập mẫu bệnh phẩm, kỹ thuật xét nghiệm
• 2.9. Các biến số và chỉ số trong nghiên cứu
• 2.10. Xử lý và phân tích số liệu
• 2.11. Khống chế sai số
• 2.12. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Một số đặc điểm dịch tễ, lâm sàng của tiêu chảy do C.difficile ở người lớn tại bệnh viện Bạch Mai, 2013 – 2017
• 3.2. Đặc điểm dịch tễ tiêu chảy do C.
• 3.3. Đặc điểm lâm sàng tiêu chảy do C.
• 3.4. Một số yếu tố nguy cơ mắc tiêu chảy do C.difficile ở người lớn tại bệnh viện Bạch Mai, 2013 - 2017
• 3.5. Các yếu tố nguy cơ mắc tiêu chảy do C.difficile qua phân tích đơn biến
• 3.6. Yếu tố nguy cơ mắc tiêu chảy do C.difficile ở người lớn trong phân tích đa biến
• 3.7. Một số đặc điểm phân bố kiểu gen của C.difficile gây tiêu chảy ở người lớn tại bệnh viện Bạch Mai, 2013 - 2017
• 3.8. Các gen sinh độc tố của C.
• 3.9. Đặc điểm về kiểu gen ribotype của C.
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm dịch tễ, lâm sàng của tiêu chảy do C.difficile ở người lớn tại Bệnh viện Bạch Mai, 2013 – 2017
• 4.2. Đặc điểm dịch tễ tiêu chảy do C.
• 4.3. Đặc điểm lâm sàng tiêu chảy do C.
• 4.4. Một số yếu tố nguy cơ mắc tiêu chảy do C.difficile ở người lớn tại bệnh viện Bạch Mai, 2013 - 2017
• 4.5. Một số đặc điểm phân bố kiểu gen của C.difficile gây tiêu chảy ở người lớn tại bệnh viện Bạch Mai, 2013 - 2017
• 4.6. Đặc điểm về loại gen sinh độc tố của C.
• 4.7. Đặc điểm về kiểu gen ribotype của C.
• MỘT SỐ HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Đặc điểm dịch tễ và lâm sàng của tiêu chảy do Clostridium difficile

Nghiên cứu dịch tễ về tiêu chảy do Clostridium difficile (C.difficile) tại Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2013 đến 2017 cho thấy sự gia tăng đáng kể trong số ca mắc. C.difficile là một trong những tác nhân chính gây tiêu chảy, đặc biệt ở người lớn tuổi và những người có bệnh lý nền. Các triệu chứng lâm sàng thường gặp bao gồm tiêu chảy nhiều lần trong ngày, đau bụng và sốt. Theo thống kê, tỷ lệ tử vong do nhiễm trùng này có thể lên tới 6% ở bệnh nhân lớn tuổi. Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của bệnh và cần có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

1.1. Đặc điểm dịch tễ

Dịch tễ học cho thấy tiêu chảy do C.difficile thường xảy ra ở những bệnh nhân đã từng điều trị kháng sinh. Nghiên cứu chỉ ra rằng 70% bệnh nhân có tiền sử sử dụng kháng sinh trong vòng 8 tuần trước khi xuất hiện triệu chứng. Điều này cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa việc sử dụng kháng sinh và nguy cơ mắc bệnh. Hơn nữa, các yếu tố như tuổi tác, tình trạng sức khỏe và thời gian nằm viện cũng là những yếu tố nguy cơ quan trọng. Việc hiểu rõ về tình hình dịch tễ sẽ giúp các bác sĩ có những biện pháp can thiệp kịp thời.

1.2. Đặc điểm lâm sàng

Lâm sàng của bệnh nhân mắc tiêu chảy do C.difficile rất đa dạng. Các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng, bao gồm tiêu chảy nước, đau bụng quặn thắt và sốt. Nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt về triệu chứng giữa các nhóm tuổi. Bệnh nhân lớn tuổi thường có triệu chứng nặng hơn và dễ dẫn đến biến chứng. Việc nhận diện sớm các triệu chứng này là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và hiệu quả.

II. Yếu tố nguy cơ mắc tiêu chảy do Clostridium difficile

Nghiên cứu đã xác định một số yếu tố nguy cơ chính liên quan đến việc mắc tiêu chảy do C.difficile. Các yếu tố này bao gồm tuổi tác, tình trạng sức khỏe, và tiền sử sử dụng kháng sinh. Bệnh nhân lớn tuổi, đặc biệt là những người có bệnh lý nền, có nguy cơ cao hơn. Hơn nữa, việc sử dụng kháng sinh, đặc biệt là các loại như clindamycin và cephalosporin, đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý sử dụng kháng sinh trong điều trị bệnh nhân.

2.1. Yếu tố vật chủ

Yếu tố vật chủ như tuổi tác và tình trạng sức khỏe có ảnh hưởng lớn đến khả năng mắc bệnh. Bệnh nhân lớn tuổi thường có hệ miễn dịch yếu hơn, dễ bị tổn thương hơn trước các tác nhân gây bệnh. Nghiên cứu cho thấy rằng những bệnh nhân có bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh tim mạch có nguy cơ mắc tiêu chảy do C.difficile cao hơn. Việc nhận diện và theo dõi các bệnh nhân này là rất cần thiết để có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

2.2. Yếu tố bên ngoài

Các yếu tố bên ngoài như môi trường bệnh viện cũng đóng vai trò quan trọng trong việc lây lan C.difficile. Nghiên cứu cho thấy rằng việc tiếp xúc với các bề mặt nhiễm khuẩn trong bệnh viện có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Hệ thống kiểm soát nhiễm khuẩn trong bệnh viện cần được cải thiện để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm. Việc thực hiện các biện pháp vệ sinh và khử trùng thường xuyên là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe bệnh nhân.

III. Đặc điểm phân bố kiểu gen của Clostridium difficile

Nghiên cứu cũng đã chỉ ra sự phân bố của các kiểu gen của Clostridium difficile gây bệnh tại Bệnh viện Bạch Mai. Các kiểu gen khác nhau có thể ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của bệnh và khả năng lây lan. Việc phân tích kiểu gen giúp xác định nguồn lây nhiễm và có thể hỗ trợ trong việc phát triển các biện pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả hơn. Đặc biệt, kiểu gen NAP1/027/BI đã được ghi nhận là có khả năng gây dịch lớn tại nhiều quốc gia.

3.1. Các gen sinh độc tố

Các gen sinh độc tố của C.difficile như tcdA và tcdB có vai trò quan trọng trong việc gây bệnh. Nghiên cứu cho thấy rằng sự hiện diện của các gen này có thể liên quan đến mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. Bệnh nhân có kiểu gen mang tcdA thường có triệu chứng nặng hơn so với những bệnh nhân không có gen này. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc xác định kiểu gen trong việc điều trị và quản lý bệnh.

3.2. Đặc điểm về kiểu gen ribotype

Kiểu gen ribotype của C.difficile cũng được nghiên cứu để hiểu rõ hơn về sự phân bố và lây lan của bệnh. Các kiểu gen ribotype khác nhau có thể có đặc điểm dịch tễ học riêng, ảnh hưởng đến khả năng lây lan và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Việc theo dõi sự phân bố của các kiểu gen này là rất cần thiết để có thể đưa ra các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.