I. Rèn kỹ năng đọc hiểu
Rèn kỹ năng đọc hiểu là một yêu cầu cốt lõi trong Chương trình GDPT 2018, đặc biệt ở cấp tiểu học. Đối với học sinh lớp 5, việc đọc hiểu không chỉ dừng lại ở việc nhận diện chữ viết mà cần phát triển khả năng hiểu sâu ý nghĩa văn bản. Văn bản văn học là một phần quan trọng trong môn Tiếng Việt, giúp học sinh phát triển tư duy và cảm xúc. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều giáo viên chưa có phương pháp dạy hiệu quả để rèn luyện kỹ năng này. Điều này đòi hỏi sự đổi mới trong phương pháp giảng dạy, tập trung vào việc nâng cao kỹ năng đọc và phát triển tư duy phản biện.
1.1. Khái niệm và đặc trưng của văn bản văn học
Văn bản văn học là loại văn bản mang tính nghệ thuật, sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc. Đặc trưng của văn bản văn học bao gồm tính đa nghĩa, tính biểu cảm và tính thẩm mỹ. Việc đọc hiểu văn bản văn học đòi hỏi học sinh không chỉ hiểu nội dung bề mặt mà còn cần khám phá các lớp ý nghĩa sâu xa. Điều này giúp học sinh kết nối kiến thức với thực tiễn cuộc sống và phát triển khả năng cảm thụ văn học.
1.2. Thực trạng dạy đọc hiểu văn bản văn học
Thực trạng dạy đọc hiểu văn bản văn học ở các trường tiểu học hiện nay còn nhiều hạn chế. Giáo viên thường tập trung vào việc luyện đọc thành tiếng mà chưa chú trọng đến việc hướng dẫn học sinh liên hệ, so sánh và kết nối ý tưởng trong văn bản. Kết quả khảo sát tại các trường tiểu học ở Hải Phòng cho thấy, học sinh lớp 5 còn gặp khó khăn trong việc hiểu sâu và vận dụng kiến thức từ văn bản văn học.
II. So sánh kết nối trong dạy học đọc hiểu
So sánh kết nối là một kỹ năng quan trọng giúp học sinh liên hệ giữa các ý tưởng trong văn bản và với kiến thức đã học. Trong dạy học đọc hiểu, việc rèn luyện kỹ năng này giúp học sinh phát triển khả năng tư duy logic và sáng tạo. Chương trình GDPT 2018 đặt ra yêu cầu cao về việc rèn luyện kỹ năng này, đòi hỏi giáo viên phải có phương pháp dạy học phù hợp.
2.1. Kỹ năng so sánh trong đọc hiểu
Kỹ năng so sánh giúp học sinh nhận ra sự tương đồng và khác biệt giữa các ý tưởng, nhân vật hoặc sự kiện trong văn bản. Việc rèn luyện kỹ năng này giúp học sinh hiểu sâu hơn về nội dung và ý nghĩa của văn bản. Giáo viên cần sử dụng các câu hỏi gợi mở để khuyến khích học sinh so sánh và phân tích.
2.2. Kết nối kiến thức trong đọc hiểu
Kết nối kiến thức là quá trình liên hệ giữa nội dung văn bản với kiến thức đã học hoặc với thực tiễn cuộc sống. Kỹ năng này giúp học sinh vận dụng kiến thức một cách linh hoạt và sáng tạo. Giáo viên cần tạo cơ hội cho học sinh thảo luận và chia sẻ ý kiến để phát triển kỹ năng này.
III. Phương pháp dạy học đọc hiểu
Phương pháp dạy học đọc hiểu đóng vai trò quan trọng trong việc rèn luyện kỹ năng liên hệ, so sánh và kết nối cho học sinh lớp 5. Giáo viên tiểu học cần áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, tạo điều kiện cho học sinh học tập chủ động và phát triển năng lực đọc hiểu.
3.1. Xây dựng hệ thống câu hỏi
Việc xây dựng hệ thống câu hỏi phù hợp giúp học sinh phát triển kỹ năng đọc hiểu. Các câu hỏi cần đa dạng, từ mức độ nhận biết đến phân tích và đánh giá. Điều này giúp học sinh liên hệ, so sánh và kết nối ý tưởng một cách hiệu quả.
3.2. Tổ chức hoạt động học tập
Tổ chức các hoạt động học tập như thảo luận nhóm, thuyết trình và viết sáng tạo giúp học sinh phát triển kỹ năng đọc hiểu. Các hoạt động này khuyến khích học sinh tương tác với văn bản và với nhau, từ đó nâng cao khả năng liên hệ, so sánh và kết nối.
