I. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Chương này tập trung vào việc đánh giá tình hình nghiên cứu về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo theo pháp luật Việt Nam hiện nay. Tác giả phân tích các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước, đặc biệt nhấn mạnh sự phát triển của pháp luật về tôn giáo từ Hiến pháp 1946 đến Hiến pháp 2013. Các hội thảo quốc tế và trong nước về quyền con người và tự do tôn giáo cũng được đề cập, làm rõ những thách thức và cơ hội trong quản lý nhà nước về tôn giáo.
1.1. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
Tác giả khẳng định quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo là một trong những quyền cơ bản của công dân, được ghi nhận trong các bản Hiến pháp của Việt Nam. Các nghiên cứu gần đây tập trung vào việc đảm bảo quyền con người và tự do tôn giáo, với các hội thảo quốc tế như 'Tôn giáo và Pháp quyền ở Đông Nam Á' năm 2007 và 2011. Những thách thức trong quản lý nhà nước về tôn giáo cũng được phân tích, đặc biệt là vấn đề pháp nhân tôn giáo và hoạt động từ thiện của các tổ chức tôn giáo.
II. Cơ sở lý luận về quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo
Chương này làm rõ các khái niệm, đặc điểm và nội dung của quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo trong pháp luật Việt Nam. Tác giả phân tích vai trò của pháp luật về tôn giáo trong hệ thống pháp luật quốc gia, đồng thời đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến việc đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo. Các điều kiện pháp lý và thực tiễn để thực hiện quyền này cũng được đề cập chi tiết.
2.1. Khái niệm và đặc điểm của quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo
Tác giả định nghĩa quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo là một quyền cơ bản của con người, được ghi nhận trong các văn bản pháp lý quốc tế và quốc gia. Đặc điểm của quyền này bao gồm tính bình đẳng, không phân biệt đối xử và sự tôn trọng của nhà nước đối với các hoạt động tôn giáo hợp pháp. Các yếu tố như lịch sử, văn hóa và chính trị cũng được xem xét để hiểu rõ hơn về bản chất của quyền này.
III. Thực trạng về quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo
Chương này đánh giá thực trạng pháp luật về tôn giáo và việc thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam hiện nay. Tác giả phân tích các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, đồng thời chỉ ra những hạn chế và bất cập trong quá trình áp dụng pháp luật. Những thành tựu và thách thức trong việc đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo cũng được đề cập chi tiết.
3.1. Thực trạng pháp luật về tôn giáo ở Việt Nam
Tác giả nhận định rằng pháp luật về tôn giáo ở Việt Nam đã có nhiều tiến bộ, nhưng vẫn còn những hạn chế như thiếu tính đồng bộ và thống nhất. Các văn bản pháp luật hiện hành chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu quản lý nhà nước về tôn giáo trong bối cảnh mới. Những vấn đề phát sinh trong hoạt động tôn giáo cũng chưa được điều chỉnh kịp thời, dẫn đến sự lúng túng trong xử lý các vi phạm pháp luật.
IV. Quan điểm và giải pháp đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo
Chương này đề xuất các quan điểm và giải pháp nhằm đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo theo pháp luật Việt Nam hiện nay. Tác giả nhấn mạnh sự cần thiết của việc hoàn thiện pháp luật về tôn giáo, đồng thời đưa ra các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này. Các giải pháp bao gồm việc tăng cường giáo dục pháp luật, cải thiện cơ chế giám sát và xử lý vi phạm.
4.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về tôn giáo
Tác giả đề xuất việc xây dựng và hoàn thiện luật tín ngưỡng, tôn giáo để đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong bối cảnh mới. Các giải pháp bao gồm việc rà soát và sửa đổi các văn bản pháp luật hiện hành, tăng cường giáo dục pháp luật cho cán bộ quản lý và người dân, đồng thời cải thiện cơ chế giám sát và xử lý vi phạm. Những giải pháp này nhằm đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo một cách hiệu quả và bền vững.
