Luận văn thạc sĩ về quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách nhà nước tỉnh Bắc Giang

• Tác giả: Nguyễn Thế Hải
• Người hướng dẫn: PGS. Phạm Thị Hồng Điệp
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản lý Vốn Đầu Tư Xây Dựng Công Trình Từ Ngân Sách Nhà Nước Tỉnh Bắc Giang
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP TỈNH
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN
• 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm và phân loại vốn đầu tư xây dựng công trình
• 1.2.2. Sự cần thiết phải quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN
• 1.3. Nguyên tắc quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước
• 1.4. Nội dung cơ bản của quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN
• 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN
• 1.6. Tiêu chí đánh giá kết quả quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN
• 1.7. Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN ở một số địa phương và bài học cho tỉnh Bắc Giang
• 1.7.1. Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN của tỉnh Bắc Ninh
• 1.7.2. Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN của tỉnh Vĩnh Phúc
• 1.7.3. Bài học cho tỉnh Bắc Giang
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Phương pháp thu thập tài liệu
• 2.2. Phương pháp phân tích số liệu, dữ liệu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu tài liệu
• 2.4. Phương pháp thống kê mô tả
• 2.5. Phương pháp tổng hợp và phân tích
• 2.6. Phương pháp phân tổ thống kê
• 2.7. Phương pháp so sánh, đối chiếu
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TỈNH BẮC GIANG GIAI ĐOẠN 2014-2018
• 3.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội và tình hình sử dụng vốn đầu tư XDCT từ NSNN tỉnh Bắc Giang
• 3.1.1. Điều kiện kinh tế - xã hội và các tiềm năng phát triển
• 3.1.2. Thực trạng sử dụng vốn NSNN tỉnh cho đầu tư XDCT
• 3.2. Tình hình quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN tỉnh Bắc Giang
• 3.2.1. Xây dựng danh mục đầu tư và kế hoạch vốn đầu tư XDCT
• 3.2.2. Phân bổ vốn và thực hiện các kế hoạch vốn đầu tư XDCT từ NSNN
• 3.2.3. Quản lý giải ngân, thanh quyết toán vốn đầu tư XDCT từ NSNN. Thanh tra, kiểm tra giám sát quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN
• 3.3. Đánh giá tình hình sử dụng và quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN tỉnh Bắc Giang
• 3.3.1. Những thành công trong việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư XDCT từ nguồn vốn NSNN tỉnh Bắc Giang
• 3.3.2. Những hạn chế, yếu kém và nguyên nhân
• 4. CHƯƠNG 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TỈNH BẮC GIANG
• 4.1. Phương hướng và mục tiêu quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN tỉnh Bắc Giang giai đoạn đến năm 2020
• 4.1.1. Phương hướng hoàn thiện quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN
• 4.1.2. Mục tiêu hoàn thiện quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN tỉnh
• 4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý vốn đầu tư XDCT từ NSNN tỉnh Bắc Giang
• 4.2.1. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng công tác kế hoạch hóa vốn đầu tư xây dựng công trình
• 4.2.2. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng lập, thẩm định dự án và phê duyệt đầu tư xây dựng công trình cho dự án đầu tư
• 4.2.3. Tăng cường quản lý nhà nước của Sở Xây dựng trong đầu tư XDCT bằng nguồn vốn NSNN
• 4.2.4. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng công trình sử dụng vốn đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách nhà nước
• 4.2.5. Nhóm giải pháp tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách nhà nước là một lĩnh vực được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để đánh giá hiệu quả và quản lý vốn đầu tư từ nguồn này. Các tác giả như Bùi Mạnh Cường (2012) đã chỉ ra rằng việc nâng cao hiệu quả đầu tư từ ngân sách nhà nước là cần thiết để phát triển kinh tế xã hội. Đặng Văn Thanh (2015) đã phân tích thực trạng quản lý ngân sách nhà nước và đề xuất giải pháp đổi mới. Những nghiên cứu này đã tạo ra nền tảng lý luận vững chắc cho việc quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào tập trung vào tỉnh Bắc Giang, điều này cho thấy sự cần thiết phải nghiên cứu sâu hơn về vấn đề này.

II. Cơ sở lý luận về quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình

Quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách nhà nước bao gồm nhiều khía cạnh như khái niệm, đặc điểm và phân loại vốn đầu tư. Đầu tư xây dựng công trình được định nghĩa là quá trình sử dụng tài chính và nguồn lực để tạo ra các công trình phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội. Vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước có vai trò quan trọng trong việc phát triển hạ tầng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc phân loại vốn đầu tư giúp xác định rõ nguồn lực cần thiết cho từng dự án, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn đầu tư. Các nguyên tắc quản lý vốn đầu tư cũng cần được tuân thủ để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quá trình thực hiện.

III. Thực trạng quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách nhà nước tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2014 2018

Giai đoạn 2014-2018, tỉnh Bắc Giang đã sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước cho nhiều dự án xây dựng công trình. Tuy nhiên, thực trạng quản lý vốn đầu tư còn nhiều hạn chế. Việc phân bổ vốn chưa hợp lý, dẫn đến tình trạng thất thoát và lãng phí. Các cơ quan quản lý chưa thực hiện tốt công tác giám sát và thanh tra, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn đầu tư. Đánh giá tình hình sử dụng vốn đầu tư cho thấy cần có những cải cách mạnh mẽ trong quản lý để nâng cao hiệu quả và giảm thiểu rủi ro trong quá trình thực hiện các dự án xây dựng.

IV. Phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách nhà nước tỉnh Bắc Giang

Để hoàn thiện quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách nhà nước, tỉnh Bắc Giang cần xác định rõ phương hướng và mục tiêu cụ thể. Các giải pháp bao gồm nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch, thẩm định dự án và phê duyệt đầu tư. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát là rất cần thiết để đảm bảo tính minh bạch trong quản lý vốn đầu tư. Ngoài ra, việc đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý cũng là một yếu tố quan trọng để cải thiện hiệu quả quản lý vốn đầu tư trong tương lai.

Tổng quan nghiên cứu

Vốn đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách nhà nước (NSNN) là nguồn lực tài chính quan trọng, đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, trong đó có tỉnh Bắc Giang. Giai đoạn 2014-2018, tổng sản phẩm nội tỉnh (GRDP) của Bắc Giang đạt 64.667,05 tỷ đồng, tăng 15,96% so với năm trước, với khu vực công nghiệp và xây dựng chiếm 51,41% cơ cấu kinh tế. Vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN tại Bắc Giang có xu hướng tăng qua các năm, năm 2018 kế hoạch vốn đầu tư từ ngân sách tỉnh đạt khoảng 3.110,4 tỷ đồng, tập trung vào các dự án trọng điểm như xây dựng cầu Đông Xuyên, hạ tầng khu dân cư mới, bệnh viện đa khoa, và các công trình giao thông.

Tuy nhiên, việc quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN vẫn còn nhiều thách thức như thất thoát, lãng phí, đầu tư dàn trải, chất lượng công trình chưa đảm bảo. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN tại tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2014-2018, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý đến năm 2025 nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, chống thất thoát và đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các dự án đầu tư xây dựng công trình do ngân sách tỉnh Bắc Giang quản lý, phân tích các khâu từ lập kế hoạch, phân bổ vốn, giải ngân, thanh quyết toán đến thanh tra, kiểm tra giám sát. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình tại địa phương, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư công, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN, bao gồm:

• Lý thuyết quản lý vốn đầu tư công: Nhấn mạnh vai trò của vốn đầu tư công trong phát triển kinh tế, yêu cầu quản lý chặt chẽ để tránh thất thoát, lãng phí, đảm bảo hiệu quả đầu tư.
• Mô hình quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình: Bao gồm các giai đoạn từ lập kế hoạch, thẩm định, phân bổ vốn, giải ngân, thi công đến nghiệm thu, quyết toán và giám sát.
• Khái niệm chính: Vốn đầu tư xây dựng công trình, ngân sách nhà nước, quản lý vốn đầu tư, hiệu quả đầu tư, phân bổ vốn, giải ngân, thanh quyết toán, thanh tra kiểm tra giám sát.
• Nguyên tắc quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN: Tập trung - dân chủ, công khai, triệt để, dứt điểm, đầu tư trọng tâm trọng điểm, thực hiện theo dự án.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp thu thập từ các báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Thanh tra tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2014-2018; các văn bản pháp luật liên quan như Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng.
• Phương pháp thu thập: Tổng hợp, nghiên cứu tài liệu, phân tích số liệu thống kê mô tả, so sánh, đối chiếu.
• Phương pháp phân tích: Phân tích định lượng số liệu đầu tư, phân bổ vốn, giải ngân, thanh quyết toán; phân tích định tính các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý vốn; sử dụng phương pháp phân tổ thống kê để đánh giá hiệu quả quản lý theo từng dự án, lĩnh vực.
• Cỡ mẫu và timeline: Dữ liệu nghiên cứu tập trung vào toàn bộ các dự án đầu tư xây dựng công trình từ NSNN tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn 2014-2018, đảm bảo tính đại diện và đầy đủ cho phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN: Tổng mức đầu tư được duyệt tăng đều qua các năm, năm 2018 đạt khoảng 3.110,4 tỷ đồng, tăng gần 20% so với năm 2017. Vốn đầu tư tập trung vào các dự án hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục và khu dân cư mới.

2. Hiệu quả phân bổ và giải ngân vốn: Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư xây dựng công trình đạt khoảng 90-95% hàng năm, thể hiện sự chủ động và hiệu quả trong công tác phân bổ vốn. Tuy nhiên, vẫn tồn tại tình trạng chậm tiến độ do công trình chờ vốn hoặc vốn giải ngân không đồng bộ với tiến độ thi công.

3. Chất lượng quản lý và giám sát: Công tác thanh tra, kiểm tra giám sát được thực hiện thường xuyên, phát hiện và xử lý nhiều sai phạm, góp phần giảm thất thoát, lãng phí. Tuy nhiên, năng lực quản lý của một số chủ đầu tư và cán bộ chuyên môn còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý vốn.

4. Ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài: Cơ chế chính sách, quy trình pháp lý, trình độ cán bộ quản lý, sự phối hợp giữa các cơ quan và sự tham gia của cộng đồng là những yếu tố quan trọng tác động đến hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỉnh Bắc Giang đã có nhiều nỗ lực trong việc tăng cường quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN, thể hiện qua việc tăng vốn đầu tư, nâng cao tỷ lệ giải ngân và thực hiện thanh tra, kiểm tra. So với các tỉnh như Bắc Ninh và Vĩnh Phúc, Bắc Giang còn một số hạn chế về năng lực quản lý và cơ chế phối hợp, dẫn đến một số dự án chưa hoàn thành đúng tiến độ hoặc chất lượng chưa đạt yêu cầu.

Biểu đồ vốn đầu tư qua các năm và bảng phân bổ vốn theo lĩnh vực có thể minh họa rõ xu hướng tăng trưởng và sự tập trung vốn vào các dự án trọng điểm. Bảng tổng hợp kết quả thanh tra cũng phản ánh hiệu quả công tác giám sát, góp phần giảm thiểu thất thoát vốn.

Việc nâng cao năng lực cán bộ quản lý, hoàn thiện cơ chế phân bổ và giải ngân vốn, tăng cường minh bạch và sự tham gia của cộng đồng là những yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN tại Bắc Giang.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường năng lực quản lý cho cán bộ chủ chốt: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn về quản lý đầu tư xây dựng công trình, nâng cao kỹ năng lập kế hoạch, thẩm định, giám sát và quyết toán vốn. Mục tiêu đạt 100% cán bộ chủ chốt được đào tạo trong vòng 2 năm, do Sở Xây dựng phối hợp với các trường đại học thực hiện.

2. Hoàn thiện quy trình phân bổ và giải ngân vốn: Xây dựng quy trình phân bổ vốn minh bạch, phù hợp với tiến độ thi công dự án, tránh tình trạng vốn chờ công trình hoặc công trình chờ vốn. Áp dụng phần mềm quản lý vốn đầu tư công để theo dõi và điều chỉnh kịp thời. Thực hiện trong vòng 1 năm, do Sở Tài chính chủ trì.

3. Tăng cường công khai, minh bạch và giám sát cộng đồng: Công khai danh mục dự án, kế hoạch vốn, tiến độ giải ngân trên các phương tiện truyền thông và cổng thông tin điện tử tỉnh. Khuyến khích sự tham gia của người dân và các tổ chức xã hội trong giám sát đầu tư xây dựng công trình. Thực hiện liên tục, do UBND các cấp và Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp thực hiện.

4. Nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát: Tăng cường số lượng và chất lượng các cuộc thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất, xử lý nghiêm các vi phạm về quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình. Xây dựng hệ thống báo cáo và đánh giá kết quả thanh tra hàng năm. Thực hiện liên tục, do Thanh tra tỉnh và các cơ quan liên quan đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý nhà nước tại các sở, ban ngành tỉnh Bắc Giang: Giúp nâng cao hiểu biết về quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình, áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý vốn.

2. Chủ đầu tư và các đơn vị thi công, tư vấn xây dựng: Tham khảo các quy trình, nguyên tắc quản lý vốn đầu tư, từ đó nâng cao trách nhiệm và chất lượng công trình.

3. Các nhà nghiên cứu, sinh viên ngành quản lý kinh tế, quản lý đầu tư công: Cung cấp tài liệu tham khảo thực tiễn về quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN tại địa phương.

4. Lãnh đạo các địa phương khác có đặc điểm tương đồng: Học hỏi kinh nghiệm, áp dụng các giải pháp quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình hiệu quả, phù hợp với điều kiện địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Vốn đầu tư xây dựng công trình từ ngân sách nhà nước là gì?
   Vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN là nguồn vốn do Nhà nước cấp để thực hiện các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, bao gồm vốn do Trung ương và địa phương quản lý, nhằm phát triển kinh tế và xã hội bền vững.

2. Tại sao cần quản lý chặt chẽ vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN?
   Quản lý chặt chẽ giúp chống thất thoát, lãng phí vốn, đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ lợi ích của Nhà nước và nhân dân.

3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình?
   Bao gồm năng lực quản lý của cán bộ, cơ chế chính sách, quy trình pháp lý, sự phối hợp giữa các cơ quan, công cụ quản lý và sự tham gia giám sát của cộng đồng.

4. Phương pháp nào được sử dụng để phân tích thực trạng quản lý vốn đầu tư tại Bắc Giang?
   Phương pháp nghiên cứu tài liệu, thống kê mô tả, phân tích định lượng số liệu đầu tư, phân bổ vốn, giải ngân, thanh quyết toán, kết hợp phân tổ thống kê và so sánh đối chiếu.

5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình?
   Tăng cường đào tạo cán bộ, hoàn thiện quy trình phân bổ và giải ngân, công khai minh bạch thông tin, tăng cường thanh tra, kiểm tra và giám sát cộng đồng.

Kết luận

• Vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2014-2018 tăng trưởng ổn định, tập trung vào các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội.
• Hiệu quả quản lý vốn đã có tiến bộ, tỷ lệ giải ngân đạt 90-95%, song vẫn còn tồn tại hạn chế về năng lực quản lý và tiến độ dự án.
• Các yếu tố như cơ chế chính sách, trình độ cán bộ, sự phối hợp liên ngành và giám sát cộng đồng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý vốn.
• Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực quản lý, hoàn thiện quy trình phân bổ, tăng cường minh bạch và giám sát nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đến năm 2025.
• Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn quan trọng, là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà quản lý, chủ đầu tư và nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình từ NSNN.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý tỉnh Bắc Giang cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo phát triển kinh tế - xã hội bền vững.